Listen to the etymology of Mallikarjuna
ದಿವ್ಯ ಶಿಖರದ ಸಾರ್ವಭೌಮ:
'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಪದದ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ, ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ನಿರೂಪಣೆ
ಭಾಗ 1: ಪೀಠಿಕೆ
'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಹೆಸರಲ್ಲ; ಅದೊಂದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಹೇಳಿಕೆ. 12ನೇ ಶತಮಾನದ ವೀರಶೈವ ಕವಯಿತ್ರಿ-ಶರಣೆ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಅಂಕಿತನಾಮವಾಗಿ (ankitanāma), ಈ ಪದವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಹಂಬಲ, ತಾತ್ವಿಕ ಆಳ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಮರ್ಶೆಯ ಜಗತ್ತನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಹೆಸರಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು ಕೇವಲ ಭಾಷಾಂತರವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದರ ಪದರ ಪದರವಾದ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ.
ಈ ಲೇಖನವು 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಪದದ ಆಳವಾದ ಬೇರುಗಳು ದ್ರಾವಿಡ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕನ್ನಡ, ಭಾಷಾ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರ (linguistics) ಮತ್ತು ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳ (epigraphy) ಮೂಲಕ ಈ ಹೆಸರಿನ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದಾಗ, ಅದು ಸ್ಥಳೀಯ ಬೆಟ್ಟದ ದೇವತೆಯಿಂದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ದೇವರಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡ ರೋಚಕ ಪಯಣವು ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಈ ಲೇಖನವು ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮೊದಲಿಗೆ, ನಾವು ಹೆಸರಿನ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು (etymology) ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತೇವೆ, ಅದರ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಮೂಲಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತೇವೆ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳ ಮೂಲಕ, 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ದೇವತೆಯು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡನು ಎಂಬುದನ್ನು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತೇವೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯೊಂದಿಗೆ, 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಹೆಸರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದಗಳು ಮತ್ತು ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತೇವೆ.
ಭಾಗ 2: ಹೆಸರಿನ ಅಂಗರಚನೆ - ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಸಂಘರ್ಷ
'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಹೆಸರು ಭಾಷಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಇತಿಹಾಸದ ಒಂದು ರಣರಂಗ. ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ದ್ರಾವಿಡ ಅಡಿಪಾಯವು ಪ್ರಬಲವಾದ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರಭಾವದೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬರು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಕೇವಲ ಶೈಕ್ಷಣಿಕವಲ್ಲ; ಅದು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಶ್ವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
2.1 ದ್ರಾವಿಡ ಅಡಿಪಾಯ: 'ಮಲೆ-ಕೆ-ಅರಸನ್' ಎಂಬುದು ದೇಶೀಯತೆಯ ಹೇಳಿಕೆ
'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಪದದ ಅತ್ಯಂತ ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಸುಸಂಬದ್ಧವಾದ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಅಚ್ಚಗನ್ನಡದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಹೆಸರನ್ನು ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವ ಸಂಯುಕ್ತ ನುಡಿಗಟ್ಟಾಗಿ ವಿಭಜಿಸುತ್ತದೆ:
'ಮಲೆ' (Male): 'ಬೆಟ್ಟ', 'ಗಿರಿ' ಅಥವಾ 'ಶಿಖರ' ಎಂಬರ್ಥದ ಪ್ರಾಚೀನ ದ್ರಾವಿಡ ಪದ.
'ಕೆ' (ke): 'ಗೆ' ಎಂಬ ಚತುರ್ಥಿ ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯದ ಹಳೆಗನ್ನಡ ರೂಪ, ಇದು ಇಲ್ಲಿ 'of the' ಎಂಬಂತೆ ಸಂಬಂಧಸೂಚಕವಾಗಿ (genitive case) ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
'ಅರಸನ್' (Arasan): 'ರಾಜ', 'ಒಡೆಯ', ಅಥವಾ 'ಸಾರ್ವಭೌಮ' (king, ruler, master, or sovereign) ಎಂಬರ್ಥದ ಮೂಲ ದ್ರಾವಿಡ ಪದ. ಇದರ ಮೂಲ 'ಅರ' ಎಂಬುದನ್ನು 'ಧರ್ಮ' ಅಥವಾ 'ನೀತಿ'ಗೆ ಜೋಡಿಸಬಹುದು. ಹೀಗಾಗಿ, 'ಅರಸನ್' ಕೇವಲ ರಾಜನಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ಅಧಿಕಾರ.
ಈ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾಗ, 'ಮಲೆಕರಸನ್' ಆಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಆಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿದೆ. ಇದರ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥ "ಬೆಟ್ಟದ ಒಡೆಯ" (The Lord of the Mountain).
ಈ ದೇಶೀಯತೆಯ ಪ್ರೇರಣೆಯು 'ಶಿವ' ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು 'ಶಿವ' ಎಂಬ ಹೆಸರು 'ಚೆನ್' (ಸುಂದರ ಅಥವಾ ಮಂಗಳಕರ) ಎಂಬ ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ ಮೂಲದಿಂದ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತವೆ:
ಚೆನ್ + ಅವ(ನು) → ಚೆಂವ → ಚಿಂವ → ಸಿಂವ → ಶಿವ.
12ನೇ ಶತಮಾನದ ವಚನ ಚಳುವಳಿಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ ಈ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯ ಮಹತ್ವವು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಶರಣರು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಆಡುಭಾಷೆಯಾದ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ವಾಹನವಾಗಿ ಬಳಸಿದರು. 'ಮಲೆ-ಕೆ-ಅರಸನ್' ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತರುವ ಮೂಲಕ, ಶರಣರು ದೈವಿಕತೆಯನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ತಮ್ಮದೇ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು ಎಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
2.2 ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತೀಕರಣ
'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಪದದ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ತಿಳಿದಿರುವ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಬಂದಿದೆ:
'ಮಲ್ಲಿಕಾ' (Mallikā): ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವಿಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದ. (ಕನ್ನಡದ ಮಲ್ಲಿಗೆ/ಮಲ್ಲಿಕ ವು ಸಂಸ್ಕೃತ ಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿಕಾ ಆಗಿದೆ)
'ಅರ್ಜುನ' (Arjuna): 'ಬಿಳಿ' ಅಥವಾ 'ಶುಭ್ರ' ಎಂಬರ್ಥದ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದ. (ಇದು ಕೂಡ ಕನ್ನಡದ ಅರಸನು ಪದದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಕರಣ ಎನ್ನಬಹುದು).
ಈ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯು "ಮಲ್ಲಿಗೆಯಂತೆ ಬಿಳುಪಾದ ಒಡೆಯ" ಎಂಬಂತಹ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶಿವಪುರಾಣದ ಕಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು 'ಸಂಸ್ಕೃತೀಕರಣ' (Sanskritization) ಎಂಬ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿರಬಹುದು. ಅಂದರೆ, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ, ಪ್ರಬಲವಾದ ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ನೀಡಿ, ಅದನ್ನು ಬೃಹತ್ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ.
ಈ ವಾದಕ್ಕೆ ಪ್ರಬಲವಾದ ಪುರಾವೆಯೆಂದರೆ, 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಉಲ್ಲೇಖವು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಮೂಲ ಗ್ರಂಥಗಳಾದ ವೇದಗಳು, ಪ್ರಮುಖ ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳು, ಅಥವಾ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ಶಿವ ಸಹಸ್ರನಾಮದ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಈ ದೇವತಾ ಸ್ವರೂಪವು ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಹೊರಗೆ, ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. 8ನೇ ಶತಮಾನದ ಆದಿ ಶಂಕರರು ತಮ್ಮ 'ಶಿವಾನಂದ ಲಹರಿ'ಯಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನನ್ನು ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳ ಸಾರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವವನು ಎಂದು ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ಸಮೀಕರಿಸಿದ್ದು, ಆಗಲೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದ್ದ ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಗೆ ವೇದಾಂತದ ಮಾನ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು.
2.3 ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಆಯಾಮ (Mystical Dimension): ದೇಹವೇ ದೈವಿಕ ಪರ್ವತ
ವಚನಕಾರರಿಗೆ, 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ಪರ್ವತದ ಮೇಲೆ ವಾಸಿಸುವ ದೇವರಲ್ಲ; ಅವನು ಮಾನವ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಶಿಖರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಪರಮ ವಾಸ್ತವ. ಈ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ:
'ಮಲೆ' (ಬೆಟ್ಟ): ಯೌಗಿಕ ಶರೀರದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾದ ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರ (Sahasrāra Chakra) ಕ್ಕೆ ನೇರ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಇದು "ಸಾವಿರ-ದಳಗಳ ಕಮಲ" ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.
'ಅರಸನ್' (ಒಡೆಯ): ಸಹಸ್ರಾರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಪರಮಶಿವ, ಅಂದರೆ ನಿರಾಕಾರ (niravayalu), ಸಂಪೂರ್ಣ ಶೂನ್ಯ (śūnyatattva) ಮತ್ತು ಪರಮ ವಾಸ್ತವ.
ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಅಂಕಿತನಾಮವನ್ನು ಆಳವಾದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಅನುಭವಾತ್ಮಕ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣವೇ ಈ ಆಂತರಿಕ ಪರ್ವತದ ಆರೋಹಣ.
ಭಾಗ 3: ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತು
'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ದೇವತೆಯ ವಿಕಾಸವನ್ನು ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳ ಮೂಲಕ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಈ ಪಯಣವು ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
3.1 ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದ ಯುಗ (ಕ್ರಿ.ಶ. 7ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲು)
'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಹೆಸರು ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು, ಆತನ ನಿವಾಸವಾದ 'ಶ್ರೀಪರ್ವತ' (ಶ್ರೀಶೈಲ) ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು.
ಶಾತವಾಹನರು ಮತ್ತು ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಗಳು (ಕ್ರಿ.ಶ. 2-4ನೇ ಶತಮಾನ): ಶಾತವಾಹನರ ಕಾಲದ ನಾಶಿಕ್ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ (ಕ್ರಿ.ಶ. 2ನೇ ಶತಮಾನ) ಶ್ರೀಶೈಲ ಪ್ರದೇಶದ ಮೊದಲ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ನಂತರ ಬಂದ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಗಳ ಶಾಸನಗಳು ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿ ವಿಜಯಪುರಿಯನ್ನು 'ಶ್ರೀಪರ್ವತ'ದೊಂದಿಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಶಾಸನಗಳು ಬೌದ್ಧ ವಿಹಾರಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ದಾನಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತವೆಯಾದರೂ, ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ "ಮಹಾದೇವ ಪುಷ್ಪಭದ್ರಸ್ವಾಮಿ" ಎಂಬ ಶಿವನ ರೂಪದ ದೇವಾಲಯಗಳಿದ್ದವು ಎಂಬುದಕ್ಕೂ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ. ಆದರೆ, 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಹೆಸರು ಎಲ್ಲಿಯೂ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ದೇವತೆಗಿಂತ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ಇತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
3.2 ದೇವತೆಯ ಉದಯ (ಕ್ರಿ.ಶ. 7-10ನೇ ಶತಮಾನ)
'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಹೆಸರು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ.
ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ ಶಾಸನ (ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಶ. 740-745): 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ'ನ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಖಚಿತವಾದ ಶಾಸನೋಕ್ತ ಪುರಾವೆಯು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಾಲಯವನ್ನು (ಮೂಲತಃ 'ತ್ರೈಲೋಕೇಶ್ವರ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು) ಚಾಲುಕ್ಯ ದೊರೆ ಎರಡನೇ ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯನ ರಾಣಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಹಾದೇವಿಯು, ತನ್ನ ಪತಿಯು ಪಲ್ಲವರ ಮೇಲೆ ಸಾಧಿಸಿದ ವಿಜಯದ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದಳು. ಹಳೆಗನ್ನಡ ಲಿಪಿ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಶಾಸನಗಳು, ದೇವತೆಯನ್ನು ರಾಜಮನೆತನದ ಪಂಥದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಮೊದಲ ನಿಕರ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ, ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನು ರಾಜವಂಶದ ಸೇನಾ ವೈಭವದ ರಕ್ಷಕನಾದನು.
ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರ ಕಾಲ: ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಶೈಲವು ಒಂದು ಸುಸಂಘಟಿತ ಯಾತ್ರಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. 8ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಮನಗಢ ತಾಮ್ರಪಟ ಶಾಸನವು, ದಂತಿದುರ್ಗನು ಶ್ರೀಶೈಲದ ಅರಸರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ್ದಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ನಂತರ, 9-10ನೇ ಶತಮಾನದ ಪುಷ್ಪಗಿರಿಯ ಶಾಸನವೊಂದು ಆ ಸ್ಥಳವನ್ನು "ಶ್ರೀಶೈಲದ ದಕ್ಷಿಣ ದ್ವಾರ" ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೆಸರಿಸುತ್ತದೆ.
3.3 ಜನರ ದೇವರು (12ನೇ ಶತಮಾನ)
12ನೇ ಶತಮಾನದ ವಚನ ಚಳವಳಿಯು ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನನ್ನು ರಾಜಮನೆತನದ ದೇವತೆಯಿಂದ ಜನರ ದೇವತೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿತು.
ಅಂಕಿತನಾಮವಾಗಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ: ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು "ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಎಂದೂ, ಸಿದ್ಧರಾಮನು "ಕಪಿಲಸಿದ್ಧ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಎಂದೂ ತಮ್ಮ ಅಂಕಿತನಾಮವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು. ಇದು ದೇವತೆಯೊಂದಿಗಿನ ವೈಯಕ್ತಿಕ, ಆತ್ಮೀಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ವಚನಗಳು ದೇವತೆಯ "ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವೀಕರಣ"ವನ್ನು (democratization) ಗುರುತಿಸುತ್ತವೆ.
'ಮಲ್ಲಣ್ಣ'ನ ಉದಯ: ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಂಸ್ಕೃತದ 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ'ನೊಂದಿಗೆ, ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದ 'ಮೈಲಾರ'ನಂತಹ ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಪದ ದೇವತೆಗಳ ಸಮ್ಮಿಲನವಾಯಿತು. "ಮಲ್ಲಣ್ಣ" ಎಂಬ ಹೆಸರು ಈ ದೇಶೀಯೀಕರಣವನ್ನು ಮತ್ತು ಜನಪದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳೊಂದಿಗಿನ ಬೆಸುಗೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
3.4 ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ದೇವತೆ (14-16ನೇ ಶತಮಾನ)
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನು ತನ್ನ ಆಶ್ರಯದ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದನು. ಶ್ರೀಶೈಲವು ಪ್ರಮುಖ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು.
ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಆಶ್ರಯ: ವಿಜಯನಗರ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳು ಶ್ರೀಶೈಲ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಬೃಹತ್ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು. ಇಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತ, ಕನ್ನಡ, ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಒಡಿಯಾ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಶಾಸನಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.
ಪ್ರಮುಖ ರಾಜ ಪೋಷಕರು:
ಹರಿಹರ II (ಕ್ರಿ.ಶ. 1404): ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವರಿಗೆ ಒಂದು ಮುಖಮಂಟಪವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.
ಪ್ರೌಢ ದೇವರಾಯ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1431): ಕನ್ನಡ ಶಾಸನಗಳು ಜಂಗಮರ ಊಟಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ದತ್ತಿಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತವೆ.
ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1515): ತನ್ನ ಪೂರ್ವದ ದಂಡಯಾತ್ರೆಯ ನಂತರ ಶ್ರೀಶೈಲಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ, ಬೃಹತ್ ಗೋಪುರಗಳನ್ನು (ರಾಯಗೋಪುರ) ಕಟ್ಟಿಸಿದನು, ಗ್ರಾಮಗಳನ್ನು ದತ್ತಿಯಾಗಿ ನೀಡಿದನು ಮತ್ತು ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಮನ್ನಾ ಮಾಡಿದನು.
ಈ ಆಶ್ರಯವು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ರಾಜಕೀಯವಾಗಿಯೂ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ತೆಲುಗು ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದ್ದ ಶ್ರೀಶೈಲವನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಮೂಲಕ, ವಿಜಯನಗರ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಏಕತೆಯ ಪ್ರಬಲ ಸಂಕೇತವನ್ನು ರಚಿಸಿದರು.
ಭಾಗ 4: ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಮಾನಾರ್ಥಕಗಳ ಸಮಗ್ರ ಕೋಷ್ಟಕಗಳು
ನಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, "ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಮತ್ತು "ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಪದಗಳು ಮತ್ತು ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಎರಡು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕೋಷ್ಟಕಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಕೋಷ್ಟಕ 1: "ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಪದಕ್ಕೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಮಾನಾರ್ಥಕಗಳು
ಈ ಕೋಷ್ಟಕವು "ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ, ಪೌರಾಣಿಕ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಆಯಾಮಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶ್ರೀಶೈಲದ ದೇವತೆಯನ್ನು ರಾಜಮನೆತನದ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿರುವ, ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ದೇವರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.
| ವರ್ಗ | ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಮಾನಾರ್ಥಕ (English Equivalent) | ಅರ್ಥವಿವರಣೆ ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಭ |
| ದ್ರಾವಿಡ/ಕನ್ನಡ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಆಧಾರಿತ | The Lord of the Mountain | ಇದು ಅತ್ಯಂತ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಕನ್ನಡ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ (ಮಲೆ-ಕೆ-ಅರಸನ್) ಆಧಾರಿತ ಅನುವಾದ. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಥನೀಯ ರೂಪ. |
| The Sovereign of the Peak | 'ಅರಸನ್' ಪದದ 'ಸಾರ್ವಭೌಮ' ಎಂಬರ್ಥವನ್ನು ಮತ್ತು 'ಮಲೆ'ಯ 'ಶಿಖರ' ಎಂಬರ್ಥವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಇದು ದೇವತೆಯ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. | |
| The Guardian of the Eminence | 'ಅರಸನ್' ಪದದ 'ಧರ್ಮ ರಕ್ಷಕ' ಎಂಬ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಮತ್ತು 'ಮಲೆ'ಯ 'ಪವಿತ್ರ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳ' ಎಂಬರ್ಥವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. | |
| ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಆಧಾರಿತ | The Lord as White as Jasmine | ಇದು 'ಮಲ್ಲಿಕಾ' (ಮಲ್ಲಿಗೆ) ಮತ್ತು 'ಅರ್ಜುನ' (ಬಿಳಿ) ಎಂಬ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದಗಳ ನೇರ ಅನುವಾದ. ಪೌರಾಣಿಕ ವಿವರಣೆಗಳಿಗೆ ಇದು ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. |
| The Jasmine-Adorned Lord | ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವುಗಳಿಂದ ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಇದು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. | |
| The Lord of the Arjuna Tree | ಶಿವನು ಅರ್ಜುನ ವೃಕ್ಷವಾಗಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡನೆಂಬ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಯನ್ನು ಇದು ಆಧರಿಸಿದೆ, ದೇವತೆಯ ಪ್ರಕೃತಿ-ಆಧಾರಿತ ಆರಾಧನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. | |
| ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ | The Lord of Srisailam | ಇದು ದೇವತೆಯನ್ನು ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರವಾದ ಶ್ರೀಶೈಲಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಜೋಡಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ರೂಪ. |
| The God of Sriparvata | ಶ್ರೀಶೈಲದ ಪ್ರಾಚೀನ ಹೆಸರಾದ 'ಶ್ರೀಪರ್ವತ'ವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಗಳ ಕಾಲದಂತಹ ಪೂರ್ವ-ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗವನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವಾಗ ಇದು ಸೂಕ್ತ. | |
| The Royal God of Pattadakal | ಚಾಲುಕ್ಯರ ರಾಣಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಹಾದೇವಿಯು ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ, ದೇವತೆಗೆ ರಾಜಮನೆತನದ ಮಾನ್ಯತೆ ನೀಡಿದ್ದನ್ನು ಇದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. | |
| ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರೀಯ (Theological) ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ | The Radiant Mountain Lord | ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗದ "ಬೆಳಕಿನ ಸ್ತಂಭ" ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ದೇವತೆಯ ಪರ್ವತ ನಿವಾಸದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. |
| The Luminous Lord of Jasmine | ದೈವಿಕ ಬೆಳಕು (ಜ್ಯೋತಿ) ಮತ್ತು ಶುದ್ಧತೆ (ಮಲ್ಲಿಗೆ) ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಹೆಚ್ಚು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಅಮೂರ್ತ ಭಾಷಾಂತರ. | |
| The Sovereign of the Sacred Mountain | ಸ್ಥಳದ ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆ ಮತ್ತು ರಾಜಾಶ್ರಯದಿಂದ ಬಂದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಎರಡನ್ನೂ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವ ಭವ್ಯವಾದ ನಿರೂಪಣೆ. |
ಕೋಷ್ಟಕ 2: "ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಪದಕ್ಕೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಮಾನಾರ್ಥಕಗಳು
ಈ ಕೋಷ್ಟಕವು 'ಚೆನ್ನ' ಎಂಬ ಕನ್ನಡ ಪದದ ಸೇರ್ಪಡೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಮೇಲೆ ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ದೇವತೆಯನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ದೇವರಿಂದ ವೈಯಕ್ತಿಕ, ಆತ್ಮೀಯ ಮತ್ತು ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಪ್ರಿಯತಮನಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ವಚನ ಚಳುವಳಿಯ ತಿರುಳಾಗಿದೆ.
| ವರ್ಗ | ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಮಾನಾರ್ಥಕ (English Equivalent) | ಅರ್ಥವಿವರಣೆ ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಭ |
| ದ್ರಾವಿಡ/ಕನ್ನಡ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಆಧಾರಿತ | The Beautiful Lord of the Mountain | ಇದು 'ಚೆನ್ನ' ಮತ್ತು 'ಮಲೆಕರಸನ್' ಎಂಬ ಅಚ್ಚ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳ ನೇರ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ನಿಖರವಾದ ಅನುವಾದ. ವಚನ ಚಳುವಳಿಯ ದೇಶೀಯತೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ. |
| The Auspicious Sovereign of the Peak | 'ಚೆನ್ನ' ಪದದ 'ಮಂಗಳಕರ' ಎಂಬ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ, ಇದು 'ಶಿವ'ನ ಮೂಲ ಸತ್ವಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. | |
| The Fair Guardian of the Heights | 'ಚೆನ್ನ' ಪದಕ್ಕೆ ಹಳೆಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದ 'Fair' (ಸುಂದರ, ಶುಭ್ರ) ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. | |
| ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಾತ್ಮಕ | My Beautiful Lord of the Mountain | "My" (ನನ್ನ) ಎಂಬ ಪದದ ಸೇರ್ಪಡೆಯು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಇದು ಅಂಕಿತನಾಮದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಸರನ್ನು ಒಂದು ಸಂಬೋಧನೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. |
| My Lovely Jasmine-Lord | "Lovely" ಪದವು 'ಚೆನ್ನ' ಪದದ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ವಾತ್ಸಲ್ಯ ಎರಡನ್ನೂ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಮಧುರಭಕ್ತಿಗೆ (madhurabhakti) ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. | |
| My Dear Lord, White as Jasmine | "Dear" (ಪ್ರಿಯ) ಪದವು 'ಚೆನ್ನ' ಪದದ ಆಪ್ತತೆ ಮತ್ತು ಮೃದುತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. | |
| My Beautiful Beloved | ಇದು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಮಧುರಭಕ್ತಿಯ ತಿರುಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಕೇವಲ ಪದಗಳನ್ನಲ್ಲ, ಸಂಬಂಧವನ್ನೇ ಭಾಷಾಂತರಿಸುತ್ತದೆ. | |
| ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ | O Lord Beauteous as Jasmine | ಕಾವ್ಯದ ಭಾಷಾಂತರಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾದ, ಹೆಚ್ಚು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಮತ್ತು ಕಾಲಾತೀತ ಗುಣವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲು ಹಳೆಯ "beauteous" ಪದವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. |
| My Fair Lord of Jasmine Light | "Fair" (ಹಳೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ fæger) ಸುಂದರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಪದ. "Jasmine Light" ಹೂವನ್ನು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. | |
| My Winsome Lord of the Mountain | "Winsome" ಪದವು ಆಕರ್ಷಕ, ಮನಮೋಹಕ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ದೈವಿಕ ಪ್ರೇಮಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. | |
| ಅತೀಂದ್ರಿಯ (Mystical) ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ | The Beautiful Lord of the Crown Pinnacle | 'ಮಲೆ'ಯನ್ನು ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರವೆಂದು ('Crown Pinnacle') ನೇರವಾಗಿ ಗುರುತಿಸುವ ತಾತ್ವಿಕ ಅನುವಾದ. |
| The Luminous Guardian of the Thousand-Petalled Lotus | 'ಚೆನ್ನ' ಪದವನ್ನು 'Luminous' (ಪ್ರಕಾಶಮಾನ) ಎಂದು, 'ಅರಸನ್' ಅನ್ನು 'Guardian' (ರಕ್ಷಕ) ಎಂದು ಮತ್ತು 'ಮಲೆ'ಯನ್ನು ಸಹಸ್ರಾರದ ನೇರ ಸಂಕೇತವಾದ 'Thousand-Petalled Lotus' ಎಂದು ಭಾಷಾಂತರಿಸುತ್ತದೆ. | |
| The Lord of Perfect Beauty | 'ಚೆನ್ನ' ಪದವನ್ನು ಕೇವಲ ಸೌಂದರ್ಯಾತ್ಮಕ ಆಕರ್ಷಣೆಯಿಂದ, ಅಂತಿಮ, ದೈವಿಕ ಸೌಂದರ್ಯದ ತಾತ್ವಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಏರಿಸುತ್ತದೆ. |
ಭಾಗ 5: ತೀರ್ಮಾನ
'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಪಯಣವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಇತಿಹಾಸದ ಕಥೆಯನ್ನೇ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮೂಲಕ ನಾವು ಈ ದೇವತೆಯ ವಿಕಾಸವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದು:
ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದ ಯುಗ (ಕ್ರಿ.ಶ. 400ಕ್ಕೂ ಮೊದಲು): 'ಶ್ರೀಪರ್ವತ' ಎಂಬ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದ ಆರಾಧನೆ.
ದೇವತೆಯ ಉದಯ (ಕ್ರಿ.ಶ. 700-1000): ಚಾಲುಕ್ಯರ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ದೇವತೆಯಾಗಿ ರಾಜಮನೆತನದ ಮಾನ್ಯತೆ.
ವೈಯಕ್ತೀಕರಣ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1100-1200): ಶರಣರ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ'ನಾಗಿ ಜನರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ದೇವರಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ.
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಸಂಕೇತ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1350-1600): ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾಗಿ ಉನ್ನತೀಕರಣ.
ಈ ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳ ಮೂಲಕ, 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಮೂಲವು ದ್ರಾವಿಡ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ಬೇರೂರಿದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಹೆಸರಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಚೈತನ್ಯ, ಒಂದು ಚಳುವಳಿಯ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸದ ಜೀವಂತ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ: ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ, ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ಧಾತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
"ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಎಂಬ ಅಂಕಿತನಾಮವು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಹಾಗೂ ಅನುಭಾವಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು 'ಚೆನ್ನ' (ಸುಂದರ) ಮತ್ತು 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಎರಡು ಪದಗಳ ಸಂಯೋಗವಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಅರಿಯಲು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಪದದ ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ (pure Kannada) ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಮೂಲ ಧಾತುಗಳನ್ನು (root words) ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
"ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಪದದ ಕನ್ನಡ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ಧಾತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಪದವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕೃತದ 'ಮಲ್ಲಿಕಾ' (ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವು) ಮತ್ತು 'ಅರ್ಜುನ' (ಬಿಳಿಯಾದ) ಪದಗಳ ಸಂಯೋಗವೆಂದು ತಿಳಿಯಲಾಗುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ವಚನಕಾರರು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಇದನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ, ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲದಿಂದ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪದವು ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂಬುದು ಅವರ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ.
ಇದರ ನಿರುಕ್ತಿ (etymology / ಬೇರರಿಮೆ) ಹೀಗಿದೆ:
'ಮಲೆ' (ಬೆಟ್ಟ) + 'ಕೆ' (ಗೆ) + 'ಅರಸನ್' (ರಾಜ) > ಮಲೆಕರಸನ್ > ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ
ಮಲೆ (Male):
ನಿರುಕ್ತ: ಇದು 'ಬೆಟ್ಟ', 'ಪರ್ವತ', 'ಶೈಲ' (mountain, hill, peak) ಎಂಬರ್ಥದ ಪ್ರಾಚೀನ ದ್ರಾವಿಡ ಪದ.
ಮೂಲ ಧಾತು/ಕನ್ನಡ ಧಾತು: 'ಮಲೆ' ಎಂಬುದು ಸ್ವತಃ ಒಂದು ಧಾತುವಾಗಿ, ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶ, ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಎಂಬರ್ಥವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೆ (ke):
ನಿರುಕ್ತ: ಇದು ಚತುರ್ಥಿ ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯ 'ಗೆ'ಯ ಹಳೆಗನ್ನಡ ರೂಪ. 'ಗೆ', 'ಗಾಗಿ' ('to', 'for') ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದರ ಇತರ ರೂಪಗಳು "ಇಗೆ", "ಕೆ" ಮತ್ತು "ಅಕ್ಕೆ". ಇದು ಪದಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಒಂದು ವ್ಯಾಕರಣಾತ್ಮಕ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.
ಅರಸನ್ (Arasan):
ನಿರುಕ್ತ: 'ರಾಜ', 'ಒಡೆಯ', 'ಸಾರ್ವಭೌಮ' (king, master, sovereign) ಎಂದರ್ಥ.
ಮೂಲ ಧಾತು/ಕನ್ನಡ ಧಾತು: ಇದು "ರಾಜ", "ಒಡೆಯ" ಎಂಬರ್ಥದ ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲದ ಪದ. ಇದರ ಮೂಲಧಾತು 'ಅರ', ಅಂದರೆ 'ಧರ್ಮ' ಅಥವಾ 'ನೀತಿ' (righteousness). ಹೀಗಾಗಿ, 'ಅರಸನ್' ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಆಳುವವನಲ್ಲದೆ, ಅವನು 'ಅರ'ವನ್ನು (ಧರ್ಮವನ್ನು) ಕಾಪಾಡುವವನು (protector of dharma). 'ಅರಸನು' ಅಥವಾ 'ಅರಸ' ಎಂಬ ರೂಪಗಳೂ ಇವೆ. 'ಅರ' ಎಂಬುದು ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಮೂಲದ ಪದವಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ, 'ಅರಸನ್' ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ರಾಜನಲ್ಲ, 'ಧರ್ಮದ ಒಡೆಯ'.
ಈ ಪದಗಳ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಿಂದ "ಬೆಟ್ಟದ ಒಡೆಯ" ಅಥವಾ "ಪರ್ವತದ ರಾಜ" ಎಂಬ ಅರ್ಥವುಳ್ಳ 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಪದವು ರೂಪಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಶ್ರೀಶೈಲ ಪರ್ವತದ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಸಿರುವ ದೇವತೆಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
"ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಪದದ ಅಂತಿಮ ಅರ್ಥ
ಚೆನ್ನ (Chenna):
ನಿರುಕ್ತ: 'ಸುಂದರ', 'ಮನೋಹರ', 'ಒಳ್ಳೆಯ' ಎಂಬರ್ಥದ ಸ್ಪಷ್ಟ ಕನ್ನಡ ಗುಣವಾಚಕ. ಇದು ನೇರವಾಗಿ ಗುಣವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಪದವಾಗಿದೆ.
ಮೂಲ ಧಾತು/ಕನ್ನಡ ಧಾತು: 'ಚೆನ್' ಎಂಬುದು ಇದರ ಮೂಲ ಧಾತು ಆಗಿರಬಹುದು, ಚೆನ್ನಾಗಿರುವ ಗುಣವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಹೀಗಾಗಿ, 'ಚೆನ್ನ' ಮತ್ತು 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಪದಗಳನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿದಾಗ, "ಬೆಟ್ಟದ ಸುಂದರ ಒಡೆಯ" (The Beautiful Lord of the Mountain) ಎಂಬ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅರ್ಥ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯು ವಚನ ಚಳುವಳಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತ-ವಿರೋಧಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಎಂದರೆ "ಒಳಿತು ನಿಂದ ಕೂಡಿದ (ಚೆನ್ನ) ಶ್ರೀಶೈಲವೆಂಬ (ಮಲೆ) ಧರ್ಮಕ್ಷೇತ್ರದ (ಅರ) ಒಡೆಯ (ಅರಸನ್)". ಈ ಅರ್ಥವು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಮೇಲ್ನೋಟದ ಅರ್ಥಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ತಾತ್ವಿಕ, ಭೌಗೋಳಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಳವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಅನುಭಾವಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ
ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಕೇವಲ ಭೌಗೋಳಿಕ ದೇವರಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಆಳವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ. ಅನುಭಾವಿಕವಾಗಿ, 'ಮಲೆ' ಎಂಬುದು ಯೋಗ ಶರೀರದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾದ ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರವನ್ನು (Sahasrara Chakra) ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಾಗಾಗಿ, 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂದರೆ ಆ ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರವೆಂಬ 'ಮಲೆ'ಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ 'ಅರಸ' (ರಾಜ). ಈ ಅರಸನೇ ಪರಮಶಿವ; ಇವನೇ ನಿರವಯಲು ಮತ್ತು ಶೂನ್ಯತತ್ವ. ಇದುವೇ ಸಾಧಕಿಯ ಆತ್ಮವು ಲೀನವಾಗಬೇಕಾದ ಅಂತಿಮ ಗಮ್ಯ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯಂತಹ ವಚನಕಾರ್ತಿಯರು ತಮ್ಮ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಅನುಭಾವಿಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
"ಓಂ ನಮಃ ಶಿವಾಯ" ಮತ್ತು "ಶಿವ" ಪದಗಳ ಕನ್ನಡ ಮೂಲದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
"ಓಂ ನಮಃ ಶಿವಾಯ" ಎಂಬ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮಂತ್ರವು ಕನ್ನಡದ 'ಓ ನಮ್ಮ ಶಿವಯ್ಯ' ಎಂಬ ಕೂಗಿನಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ಹಿಂದಿರುವ ತರ್ಕವನ್ನು ನೋಡೋಣ:
'ಓ': ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ 'ಓ' ಅಂದರೆ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ, ಅಕ್ಕರೆಯಿಂದ ಕರೆಯುವಾಗ ಬಳಸುವ ಶಬ್ದ. ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಹತ್ತಿರ ಕರೆಯಲು 'ಓಪ', 'ಓಪ' ಎಂದು ಬಳಸುವುದನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ 'ಓ/ಓತ' ಎಂದರೆ ಪ್ರೀತಿ ಇಲ್ಲವೆ ಅಟ್ಯಾಚ್‌ಮೆಂಟ್ ಎಂದರ್ಥ. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ 'ಭಕ್ತಿ' ಅನ್ನುವುದಕ್ಕೂ 'ಅಟ್ಯಾಚ್‌ಮೆಂಟ್' ಎಂಬ ಅರ್ಥವಿದೆ.
'ನಮ್ಮ': ದೇವರನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ, ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಕೂಗುವುದು ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ. ಆದ್ದರಿಂದ 'ಓ' ನಂತರ 'ನಮ್ಮ' ಎಂಬುದು 'ನಮ್ಮ ಗುಂಪಿನ' ಅಥವಾ 'ನಮಗೆ ಸೇರಿದ' ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮೂಹಿಕ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
'ಶಿವಯ್ಯ': 'ಶಿವ' ಎಂಬ ಪದದ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ಶಂ. ಬಾ. ಜೋಶಿಯವರು ಕನ್ನಡದ 'ಚೆನ್' (ಸುಂದರ, ಮಂಗಳಕರ) ಎಂಬ ಪದದಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ:
ಚೆನ್ + ಅವ(ನು) => ಚೆಂವ => ಚಿಂವ => ಸಿಂವ => ಶಿವ
ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ 'ಚೆನ್ನಾಗಿರುವವನು' ಅಥವಾ 'ಮಂಗಳಕರನು' ಎಂಬ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ 'ಚೆನ್ನಾಗಿ' ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತೇವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ:
ಚೆನ್ನಾಗಿದಿರಾ?
ಇದು ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ.
ಚೆನ್ನಾಗಿರುವ ದಿನ ನೋಡಿ ಮಾಡಿದರಾಯಿತು.
ಹೀಗಾಗಿ, 'ಶಿವ' ಎಂಬುದು ಮಂಗಳಕರನು, ಒಳ್ಳೆಯವನು ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಹಾಗಾಗಿ, 'ಓ ನಮ್ಮ ಶಿವಯ್ಯ' ಎಂಬುದು ಮಂಗಳಕರನಾದ ಆ ಶಿವಯ್ಯನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ, ಅಟ್ಯಾಚ್‌ಮೆಂಟ್‌ನಿಂದ ಕರೆಯುವುದೇ ಆಗಿದೆ. ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮ್ಮ ವಚನದಲ್ಲಿ "ನಂಬಿ ಕರೆದಡೆ ಓ ಎಂಬ ಶಿವನು" ಎಂದು ಹೇಳಿರುವುದು (ಇಲ್ಲಿ 'ಓ' ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ) ಈ ಕನ್ನಡದ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಪುಷ್ಟಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ, "ಓಂ ನಮಃ ಶಿವಾಯ" ಎಂಬುದು ಕನ್ನಡದ 'ಓ ನಮ್ಮ ಶಿವಯ್ಯ' ಎಂಬುದರಿಂದಲೇ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಿಲ್ಲ. 'ಶಿವ' ಎಂಬುದು 'ಚೆನ್' ಎನ್ನುವ ಕನ್ನಡ ಬೇರಿನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಪದವಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಾಚೀನತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬೇರುಗಳ ಆಳವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತವೆ.
1. ಅಕ್ಷರಶಃ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ ಅರ್ಥಗಳು (Literal and Geographic Meanings)
ಈ ಅರ್ಥಗಳು ಶ್ರೀಶೈಲ ಪರ್ವತದ ಮೇಲಿರುವ ದೇವರಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ.
King of the Mountain (ಬೆಟ್ಟದ ರಾಜ)
Lord of the Hills (ಗಿರಿಗಳ ಒಡೆಯ)
The Sovereign of the Peaks (ಶಿಖರಗಳ ಸಾರ್ವಭೌಮ)
2. ಅನುಭಾವಿಕ ಮತ್ತು ಯೌಗಿಕ ಅರ್ಥಗಳು (Mystical and Yogic Meanings)
ಈ ಅರ್ಥಗಳು 'ಮಲೆ' (ಬೆಟ್ಟ) ಎಂಬುದನ್ನು ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಯೋಗ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾದ ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರದ (Sahasrara Chakra) ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತವೆ.
The King Reigning on the Peak of Sahasrara (ಸಹಸ್ರಾರದ ಶಿಖರದ ಮೇಲೆ ಆಳುವ ರಾಜ)
The Lord of the Ultimate Consciousness Peak (ಪರಮ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಶಿಖರದ ಒಡೆಯ)
The Sovereign of the Highest Spiritual Center (ಅತ್ಯುನ್ನತ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರದ ಅಧಿಪತಿ)
The Master of the Thousand-Petaled Lotus (ಸಹಸ್ರದಳ ಕಮಲದ ಒಡೆಯ - ಸಹಸ್ರಾರವನ್ನು ಹೀಗೆ ವರ್ಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ)
ಈ ಅನುಭಾವಿಕ ಅರ್ಥಗಳು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಆಕೆಯ ಅಂತಿಮ ಗುರಿ ಭೌತಿಕ ಶ್ರೀಶೈಲವನ್ನು ತಲುಪುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ತನ್ನ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವುದಾಗಿತ್ತು.
ಅತೀಂದ್ರಿಯ (Mystical) ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಅನುವಾದಗಳು
| ಸಂಭಾವ್ಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನುವಾದ | ವಿವರಣೆ |
| The Beautiful Lord of the Crown Pinnacle | 'ಮಲೆ'ಯನ್ನು ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರವೆಂದು ('Crown Pinnacle') ನೇರವಾಗಿ ಗುರುತಿಸುವ ತಾತ್ವಿಕ ಅನುವಾದ. |
| The Luminous Guardian of the Thousand-Petalled Lotus | 'ಚೆನ್ನ' ಪದವನ್ನು 'Luminous' (ಪ್ರಕಾಶಮಾನ) ಎಂದು, 'ಅರಸನ್' ಅನ್ನು 'Guardian' (ರಕ್ಷಕ) ಎಂದು ಮತ್ತು 'ಮಲೆ'ಯನ್ನು ಸಹಸ್ರಾರದ ನೇರ ಸಂಕೇತವಾದ 'Thousand-Petalled Lotus' ಎಂದು ಭಾಷಾಂತರಿಸುತ್ತದೆ. |
| The Lord of Perfect Beauty | 'ಚೆನ್ನ' ಪದವನ್ನು ಕೇವಲ ಸೌಂದರ್ಯಾತ್ಮಕ ಆಕರ್ಷಣೆಯಿಂದ, ಅಂತಿಮ, ದೈವಿಕ ಸೌಂದರ್ಯದ ತಾತ್ವಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಏರಿಸುತ್ತದೆ. |
ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದಗಳು
| ಸಂಭಾವ್ಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನುವಾದ | ವಿವರಣೆ |
| My Beautiful Lord of the Mountain | "My" (ನನ್ನ) ಎಂಬ ಪದದ ಸೇರ್ಪಡೆಯು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಇದು ಅಂಕಿತನಾಮದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಸರನ್ನು ಒಂದು ಸಂಬೋಧನೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. |
| My Lovely Jasmine-Lord | "Lovely" ಪದವು 'ಚೆನ್ನ' ಪದದ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ವಾತ್ಸಲ್ಯ ಎರಡನ್ನೂ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಮಧುರಭಕ್ತಿಗೆ (madhurabhakti) ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. |
| My Dear Lord, White as Jasmine | "Dear" (ಪ್ರಿಯ) ಪದವು 'ಚೆನ್ನ' ಪದದ ಆಪ್ತತೆ ಮತ್ತು ಮೃದುತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. |
| My Beautiful Beloved | ಇದು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಮಧುರಭಕ್ತಿಯ ತಿರುಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಕೇವಲ ಪದಗಳನ್ನಲ್ಲ, ಸಂಬಂಧವನ್ನೇ ಭಾಷಾಂತರಿಸುತ್ತದೆ. |
ದ್ರಾವಿಡ/ಕನ್ನಡ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಆಧಾರಿತ ಅನುವಾದಗಳು
| ಸಂಭಾವ್ಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನುವಾದ | ವಿವರಣೆ |
| The Beautiful Lord of the Mountain | ಇದು 'ಚೆನ್ನ' ಮತ್ತು 'ಮಲೆಕರಸನ್' ಎಂಬ ಅಚ್ಚ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳ ನೇರ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ನಿಖರವಾದ ಅನುವಾದ. ವಚನ ಚಳುವಳಿಯ ದೇಶೀಯತೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ. |
| The Auspicious Sovereign of the Peak | 'ಚೆನ್ನ' ಪದದ 'ಮಂಗಳಕರ' ಎಂಬ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ, ಇದು 'ಶಿವ'ನ ಮೂಲ ಸತ್ವಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. |
| The Fair Guardian of the Heights | 'ಚೆನ್ನ' ಪದಕ್ಕೆ ಹಳೆಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದ 'Fair' (ಸುಂದರ, ಶುಭ್ರ) ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. |
-----
"ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ" ಪದದ ಸಂಭಾವ್ಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನುವಾದಗಳ ಸಮಗ್ರ ಕೋಷ್ಟಕ
| ವರ್ಗ (Category) | ಸಂಭಾವ್ಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನುವಾದ (Potential English Translation) | ವಿವರಣೆ ಮತ್ತು ಆಧಾರ (Rationale and Basis) |
| ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ (Mystical & Philosophical) | The Beautiful Lord of the Crown Pinnacle | 'ಮಲೆ'ಯನ್ನು (Male) ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರವೆಂದು ('Crown Pinnacle') ನೇರವಾಗಿ ಗುರುತಿಸುವ ತಾತ್ವಿಕ ಅನುವಾದ. |
| The Luminous Guardian of the Thousand-Petalled Lotus | 'ಚೆನ್ನ' (Chenna) ಪದವನ್ನು 'Luminous' (ಪ್ರಕಾಶಮಾನ), 'ಅರಸನ್' (Arasan) ಅನ್ನು 'Guardian' (ರಕ್ಷಕ), ಮತ್ತು 'ಮಲೆ'ಯನ್ನು ಸಹಸ್ರಾರದ ನೇರ ಸಂಕೇತವಾದ 'Thousand-Petalled Lotus' ಎಂದು ಭಾಷಾಂತರಿಸುತ್ತದೆ. | |
| The Lord of Perfect Beauty | 'ಚೆನ್ನ' ಪದವನ್ನು ಕೇವಲ ಸೌಂದರ್ಯಾತ್ಮಕ ಆಕರ್ಷಣೆಯಿಂದ, ಅಂತಿಮ, ದೈವಿಕ ಸೌಂದರ್ಯದ ತಾತ್ವಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಏರಿಸುತ್ತದೆ. | |
| The King Reigning on the Peak of Sahasrara | ಸಹಸ್ರಾರದ ಶಿಖರದ ಮೇಲೆ ಆಳುವ ರಾಜ. ಇದು 'ಮಲೆಕರಸನ್' (Malekarasan) ಪದದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಯೌಗಿಕ (Yogic) ಅರ್ಥವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. | |
| The Lord of the Ultimate Consciousness Peak | ಪರಮ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಶಿಖರದ ಒಡೆಯ. 'ಮಲೆ'ಯನ್ನು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸ್ಥಿತಿಯೆಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ. | |
| The Sovereign of the Highest Spiritual Center | ಅತ್ಯುನ್ನತ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರದ ಅಧಿಪತಿ. ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಮತ್ತೊಂದು ಅನುವಾದ. | |
| The Master of the Thousand-Petaled Lotus | ಸಹಸ್ರದಳ ಕಮಲದ ಒಡೆಯ. ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರದ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ವರ್ಣನೆಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ. | |
| ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಾತ್ಮಕ (Devotional & Relational) | My Beautiful Lord of the Mountain | "My" (ನನ್ನ) ಎಂಬ ಪದದ ಸೇರ್ಪಡೆಯು ಅಕ್ಕನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಹೆಸರನ್ನು ಒಂದು ಆಪ್ತ ಸಂಬೋಧನೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. |
| My Lovely Jasmine-Lord | "Lovely" ಪದವು 'ಚೆನ್ನ' ಪದದ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ವಾತ್ಸಲ್ಯ ಎರಡನ್ನೂ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಮಧುರಭಕ್ತಿಗೆ (madhurabhakti) ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. (ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಆಧಾರಿತ). | |
| My Dear Lord, White as Jasmine | "Dear" (ಪ್ರಿಯ) ಪದವು 'ಚೆನ್ನ' ಪದದ ಆಪ್ತತೆ ಮತ್ತು ಮೃದುತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. (ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಆಧಾರಿತ). | |
| My Beautiful Beloved | ಇದು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಮಧುರಭಕ್ತಿಯ ತಿರುಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಕೇವಲ ಪದಗಳನ್ನಲ್ಲ, ಸಂಬಂಧವನ್ನೇ ಭಾಷಾಂತರಿಸುತ್ತದೆ. | |
| ದ್ರಾವಿಡ/ಕನ್ನಡ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಆಧಾರಿತ (Dravidian/Kannada Etymology-Based) | The Beautiful Lord of the Mountain | ಇದು 'ಚೆನ್ನ' ಮತ್ತು 'ಮಲೆಕರಸನ್' ('ಮಲೆ' + 'ಕೆ' + 'ಅರಸನ್') ಎಂಬ ಅಚ್ಚ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳ ನೇರ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ನಿಖರವಾದ ಅನುವಾದ. ವಚನ ಚಳುವಳಿಯ ದೇಶೀಯತೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ. |
| The Auspicious Sovereign of the Peak | 'ಚೆನ್ನ' ಪದದ 'ಮಂಗಳಕರ' (auspicious) ಎಂಬ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ, ಇದು 'ಶಿವ'ನ ಮೂಲ ಸತ್ವಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. | |
| The Fair Guardian of the Heights | 'ಚೆನ್ನ' ಪದಕ್ಕೆ ಹಳೆಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದ 'Fair' (ಸುಂದರ, ಶುಭ್ರ) ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. | |
| King of the Hills | ಇದು ಕನ್ನಡ ಮೂಲದ ಅತ್ಯಂತ ಸರಳ, ನೇರ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯುತ ಅನುವಾದವಾಗಿದೆ. |
ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ