Listen to summary
ಅಕ್ಕ_ವಚನ_91
ನಾ ಪ್ರಪಂಚಿನ ಪುತ್ಥಳಿ,
ಮಾಯಿಕದ ಮಲಭಾಂಡ,
ಆತುರದ ಭವನಿಳಯ.
ಜಲಕುಂಭದ ಒಡೆಯಲ್ಲಿ ಒಸರುವ ನೆಲೆ,
ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ?
ಬೆರಳು ತಾಳಹಣ್ಣ ಹಿಸುಕಿದಡೆ ಮೆಲಲುಂಟೆ?
ಬಿತ್ತೆಲ್ಲಾ ಜೀವ, ಅದರೊಪ್ಪದ ತೆರ ಎನಗೆ.
ಎನ್ನ ತಪ್ಪನೊಪ್ಪಗೊಳ್ಳಿ,
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವರದೇವ,
ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ.
ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದ (Literal Translation)
Why for me, O Lord?I, a puppet of the world,
a vessel of filth from Maya,
a hasty dwelling of worldly existence.
A state of leaking from a crack in a water pot,
Why for me, O Lord? (Why the house for me?)
All seeds are life—that is the world's way; not accepting it is my way.
Accept my transgression,
O Chennamallikarjuna, God of gods,
You yourselves are my brothers.
ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದ (Poetic Translation)
ಭಾಗ ೦: ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಸಂವಾದಾತ್ಮಕ ಸಂದರ್ಭ
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕವಿತೆಯಾಗಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ; ಇದು 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಶರಣ ಚಳವಳಿಯ ಅತ್ಯಂತ ನಾಟಕೀಯ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕವಾಗಿ ಉನ್ನತವಾದ ಘಟ್ಟವೊಂದರ ಜೀವಂತ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ತೀವ್ರವಾದ ಆತ್ಮ-ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಧ್ವನಿ, ವಾದಮಂಡನೆಯ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಶರಣಾಗತಿಯ ಭಾವವು, ಇದು ಕಲ್ಯಾಣದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ (hall of spiritual experience) ನಡೆದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂವಾದದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಬಲವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅರ್ಥವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲು, ಅದನ್ನು ಆ ಸಂವಾದಾತ್ಮಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ತನ್ನ ಲೌಕಿಕ ಜೀವನ, ಸಂಪತ್ತು, ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಪತಿಯಾದ ಕೌಶಿಕನನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ಕೇಶಾಂಬರೆಯಾಗಿ (with hair as her only clothing) ಕಲ್ಯಾಣದ ಅನುಭವ ಮಂಟಪವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಳು. ಅದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭೌಗೋಳಿಕ ಪಯಣವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯಾಗಿತ್ತು. ಅನುಭವ ಮಂಟಪವು ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭು, ಬಸವಣ್ಣ, ಚೆನ್ನಬಸವಣ್ಣರಂತಹ ಮಹಾನ್ ಅನುಭಾವಿಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಂತಕರ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯುವುದು ಸುಲಭದ ಮಾತಾಗಿರಲಿಲ್ಲ; ಸಾಧಕರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಹತೆ, ಜ್ಞಾನದ ಆಳ ಮತ್ತು ವೈರಾಗ್ಯದ (detachment) ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯನ್ನು ಕಠಿಣವಾಗಿ ಒರೆಗೆ ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಕ್ಕನ ಪ್ರವೇಶವು ಇಂತಹದ್ದೇ ಒಂದು ತೀವ್ರವಾದ ಪರೀಕ್ಷೆಯಾಯಿತು.
ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ ಪ್ರವೇಶದಲ್ಲಿ, ಮಹಾಯೋಗಿ ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುಗಳು ಅಕ್ಕನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಿಲುವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಕೇವಲ ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅವು ಜ್ಞಾನದ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಬಾಣಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಅವರು ಅಕ್ಕನ ತುಂಬು ಯೌವನ, ಆಕೆಯ ದೈಹಿಕ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಬಂದ ಕ್ರಮವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. "ಸತಿ ಎಂದರೆ ಮುನಿಯುವರು ನಮ್ಮ ಶರಣರು," ಮತ್ತು "ಪತಿಯ ಮೇಲೆ ತಪ್ಪನ್ನು ಹೊರಿಸಿ ಬರುವ ಸತೀಧರ್ಮವನ್ನು ಈ ನಮ್ಮ ಶರಣರು ಮೆಚ್ಚಲಾರರು" ಎಂಬಂತಹ ಮಾತುಗಳು, ಅಕ್ಕನನ್ನು ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮೂಲಭೂತ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನೇ ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ತಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಮರು ಅಕ್ಕನ ನಗ್ನತೆಯನ್ನೂ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ: "ಅಂತರಂಗದ ನಾಚಿಕೆ ಬಹಿರಂಗದಲ್ಲಿ ತಲೆದೋರುತ್ತಿದೆ. ಸೀರೆಯನ್ನಳಿದು ಕೂದಲನ್ನೇಕೆ ಮರೆಮಾಡಿ ಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು?" ಎಂದು ಕೇಳುವ ಮೂಲಕ, ದೇಹ, ನಾಚಿಕೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ನಡುವಿನ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕೆದಕುತ್ತಾರೆ.
ಈ ವಚನವನ್ನು, ಅಲ್ಲಮರ ಈ ತಾತ್ವಿಕ ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಅಕ್ಕನು ನೀಡಿದ ಒಂದು ಪ್ರಬುದ್ಧ ಮತ್ತು ದಿಟ್ಟ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. "ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ?" (ನನಗೆ ಏಕೆ?) ಎಂಬ ಮರುಕಳಿಸುವ ಪ್ರಶ್ನೆಯು, "ನಾನು ಈ ಲೌಕಿಕ ದೇಹ, ಮನೆ, ಸಂಬಂಧಗಳಂತಹ ಕ್ಷುಲ್ಲಕ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಏಕೆ ಬೆಲೆ ಕೊಡಬೇಕು?" ಎಂಬ ವಾದವನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ನೋವಿನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದು ಸುಚಿಂತಿತ ತಾತ್ವಿಕ ನಿಲುವಿನ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ದೇಹವನ್ನು "ಮಾಯಿಕದ ಮಲಭಾಂಡ" (ಮಾಯೆಯ ಕೊಳಕಿನ ಪಾತ್ರೆ) ಎಂದು ಕರೆಯುವುದು, ದೇಹದ ಕುರಿತಾದ ಅಲ್ಲಮರ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ನೀಡಿದ ಅತ್ಯಂತ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಉತ್ತರವಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳನ್ನೇ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕವೆಂದು ಘೋಷಿಸುವ ಒಂದು ದಿಟ್ಟ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ.
ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭಾವಗೀತೆಯಾಗಿ ನೋಡುವುದು ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಬದಲಾಗಿ, ಇದನ್ನು ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಂತಹ ಒಂದು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯಲು ಸಲ್ಲಿಸಿದ 'ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಬಂಧ' (philosophical thesis) ಅಥವಾ ಮೌಖಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ನೋಡಬೇಕು. ತನ್ನನ್ನು ತಾನು "ಪ್ರಪಂಚಿನ ಪುತ್ಥಳಿ" ಮತ್ತು "ಮಲಭಾಂಡ" ಎಂದು ಕರೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ, ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ಎಲ್ಲಾ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳಿಂದ ತಾನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊರಬಂದಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಏಕೈಕ ಸಂಬಂಧಿ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಮಾತ್ರ ಎಂದು ಅಕ್ಕ ಘೋಷಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಇದು ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರದರ್ಶನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ವಾದವಾಗಿದೆ.
ಭಾಗ ೧: ಮೂಲಭೂತ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಚೌಕಟ್ಟು
೧. ಭಾಷಿಕ ಆಯಾಮ (Linguistic Dimension)
ಈ ವಚನದ ಭಾಷೆಯು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಸರಳವಾಗಿ ಕಂಡರೂ, ಅದರ ಪ್ರತಿ ಪದವೂ 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಕನ್ನಡದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಿಕ ಅರ್ಥಗಳ ಪದರಗಳನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ಹುದುಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಆಯಾಮವು ಆ ಪದರಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸಿ, ವಚನದ ಭಾಷಿಕ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಪದ-ಹಾಗೂ-ಪದದ ಗ್ಲಾಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಸಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್
ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕವು ವಚನದ ಪ್ರಮುಖ ಪದಗಳ ಅಕ್ಷರಶಃ, ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ನಿರುಕ್ತಿಕೋಶದ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿಸಿ, ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಭಾಷಿಕ ನಕ್ಷೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವಚನದ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಭದ್ರ ಬುನಾದಿಯಾಗಿದೆ.
ಮೂಲ ಪದ (Original Word) | ಪದಶಃ ಅರ್ಥ (Literal Meaning) | ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ (Philosophical Meaning) | ನಿರುಕ್ತ ಮತ್ತು ಧಾತು (Etymology & Root) |
ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ? | ನನಗೆ ಏಕೆ, ಅಯ್ಯಾ? | Why for me, O Lord? (ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಅದರ ಬಂಧನಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ವಾಕ್ಚಾತುರ್ಯದ ಪ್ರಶ್ನೆ) | ಎನಗೆ (ನನಗೆ) + ಏಕೆ + ಅಯ್ಯಾ (ಸ್ವಾಮಿ, ತಂದೆ). 'ಎಮ್ಮ' ಎಂಬ ದ್ರಾವಿಡ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ, ಇದು 'ನಮ್ಮ' (inclusive) ಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ 'ನನ್ನ ಮತ್ತು ನಿನ್ನ' (exclusive) ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. |
ನಾ | ನಾನು | I (ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಬಂಧಿತವಾದ ಜೀವಾತ್ಮ, ಅನುಭವದ 'ನಾನು') | ನಾನು (ಸರ್ವನಾಮ). |
ಪ್ರಪಂಚಿನ | ಪ್ರಪಂಚದ, ಜಗತ್ತಿನ | Of the world (ಮಾಯೆ, ಭ್ರಮೆ ಮತ್ತು ಅಶಾಶ್ವತತೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರ) | ಸಂಸ್ಕೃತ: ಪ್ರಪಂಚ (ವಿಸ್ತಾರ, ಜಗತ್ತು). |
ಪುತ್ಥಳಿ | ಗೊಂಬೆ, ಪ್ರತಿಮೆ | A puppet, a mere effigy (ಕರ್ಮ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರಬ್ಧದ ಸೂತ್ರಗಳಿಂದ ಆಡಿಸಲ್ಪಡುವ, ಸ್ವ-ಇಚ್ಛೆಯಿಲ್ಲದ ಅಸ್ತಿತ್ವ) | ಸಂಸ್ಕೃತ: ಪುತ್ರಿಕಾ > ಪ್ರಾಕೃತ: ಪುತ್ತಲಿಆ > ಕನ್ನಡ: ಪುತ್ಥಳಿ. |
ಮಾಯಿಕದ | ಮಾಯೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ | Of Maya, illusory (ಭ್ರಮೆಯ, ಅಜ್ಞಾನದ, ಶಿವನ ಸೃಜನಶೀಲ ಆದರೆ ಬಂಧನಕಾರಕ ಶಕ್ತಿಯ) | ಮಾಯಾ + ಇಕ (ಸಂಬಂಧಸೂಚಕ ಪ್ರತ್ಯಯ). ಮಾಯೆ ಎಂದರೆ ಭ್ರಮೆ, ಅಜ್ಞಾನ, ಶಿವನ ಸೃಜನಶೀಲ ಶಕ್ತಿ. ಮಾಯು, ಮಾಯವಾಗು, ಮಾಯ ಗಳು ಕನ್ನಡ ಮೂಲದ ಪದಗಳು. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಮಾಯ ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ. |
ಮಲಭಾಂಡ | ಮಲದ ಪಾತ್ರೆ | A vessel of filth (ದೇಹದ ಕುರಿತಾದ ತೀವ್ರ ಅಸಹ್ಯ ಮತ್ತು ತಿರಸ್ಕಾರ; ಅದನ್ನು ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ತ್ಯಾಜ್ಯದ ಪಾತ್ರೆಯೆಂದು ಕಾಣುವ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ನಿಲುವು) | ಕನ್ನಡ: ಮಲ (ಕೊಳಕು) + ಸಂಸ್ಕೃತ: ಭಾಂಡ (ಪಾತ್ರೆ). |
ಆತುರದ | ಅವಸರದ, ತಾತ್ಕಾಲಿಕ | Hasty, hurried, transient (ಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಅಶಾಶ್ವತವಾದ) | ಕನ್ನಡ: ಆತುರ (ತೊರೆ, ಅವಸರ). |
ಭವನಿಳಯ | ಸಂಸಾರದ ಮನೆ | An abode of worldly existence (ಹುಟ್ಟು-ಸಾವಿನ ಚಕ್ರವಾದ ಸಂಸಾರವೆಂಬ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ, ದುಃಖಮಯ ವಾಸಸ್ಥಾನ) | ಸಂಸ್ಕೃತ: ಭವ (ಹುಟ್ಟು, ಸಂಸಾರ) + ನಿಲಯ (ಮನೆ). |
ಜಲಕುಂಭದ | ನೀರಿನ ಕೊಡದ | Of a water pot | ಸಂಸ್ಕೃತ: ಜಲ (ನೀರು) + ಕುಂಭ (ಕೊಡ). |
ಒಡೆಯಲ್ಲಿ | ಒಡೆದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ | In the crack/break (ಕ್ಷಯ ಮತ್ತು ನಾಶದ ಸಂಕೇತ) | ಕನ್ನಡ: ಒಡೆ (ಕ್ರಿಯಾಪದ, to break) > ಒಡೆ (ನಾಮಪದ, a crack). |
ಒಸರುವ | ಸೋರುವ, ಜಿನುಗುವ | Leaking, oozing (ನಿರಂತರವಾಗಿ ಶಕ್ತಿ, ಆಯುಸ್ಸು ಮತ್ತು ಸತ್ವವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಸ್ಥಿತಿ) | ಕನ್ನಡ: ಒಸರು (ಕ್ರಿಯಾಪದ, to leak/ooze). |
ನೆಲೆ | ಸ್ಥಳ, ಆಶ್ರಯ | A place, a state (ಇಲ್ಲಿ, ನಿರಂತರ ಕ್ಷಯ ಮತ್ತು ನಷ್ಟದ ಸ್ಥಿತಿ) | ಕನ್ನಡ: ನಿಲ್ (ಧಾತು, to stand) > ನೆಲೆ (ಸ್ಥಳ). |
ಮನೆಗೇಕಯ್ಯಾ? | ಮನೆ ಏಕೆ, ಅಯ್ಯಾ? | Why the house/home, O Lord? (ಕೌಟುಂಬಿಕತೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಆಶ್ರಯಗಳ ಸ್ಪಷ್ಟ ನಿರಾಕರಣೆ) | ಕನ್ನಡ: ಮನೆ + ಏಕೆ + ಅಯ್ಯಾ. |
ಬೆರಳು | ಕೈಬೆರಳು | Finger | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಪದ. |
ತಾಳಹಣ್ಣ | ತಾಳೆ ಮರದ ಹಣ್ಣು | Palm fruit | ಕನ್ನಡ: ತಾಳ (ತಾಳೆ ಮರ) + ಹಣ್ಣು. |
ಹಿಸುಕಿದಡೆ | ಹಿಸುಕಿದರೆ | If squeezed (ಬಲಪ್ರಯೋಗದಿಂದ ಸಾರವನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುವ ವ್ಯರ್ಥ ಪ್ರಯತ್ನ) | ಕನ್ನಡ: ಹಿಸುಕು (ಕ್ರಿಯಾಪದ) + -ದಡೆ (ಷರತ್ತುಬದ್ಧ ಪ್ರತ್ಯಯ). |
ಮೆಲಲುಂಟೆ? | ತಿನ್ನಲು ಇದೆಯೇ? | Is there anything to savor/eat? (ನಿರರ್ಥಕತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ವಾಕ್ಚಾತುರ್ಯದ ಪ್ರಶ್ನೆ) | ಕನ್ನಡ: ಮೆಲ್ಲು (ಕ್ರಿಯಾಪದ, to chew/savor) + ಉಂಟೆ (ಇದೆಯೇ?). |
ಬಿತ್ತೆಲ್ಲಾ | ಬೀಜವೆಲ್ಲವೂ | All seeds | ಕನ್ನಡ: ಬಿತ್ತು (ಬೀಜ) + ಎಲ್ಲಾ. |
ಜೀವ | ಜೀವ, ಪ್ರಾಣ | Life, life-force (ಇಲ್ಲಿ 'ಸತ್ವ', 'ಮೌಲ್ಯ' ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನೂ ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ) | ಜೀವ ಜೀಯ ಜಿಜ್ಜಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಮೂಲದ್ದಿರಬಹುದು. ಕನ್ನಡದಿಂದ ಸಂಸ್ಕೃತಕ್ಕೆ ಹೋಗಿರಬಹುದು. |
ಅದರೊಪ್ಪದ | ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪದ | Not accepting that (ಲೌಕಿಕ ಮೌಲ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ತಿರಸ್ಕಾರ) | ಕನ್ನಡ: ಅದು + ಒಪ್ಪದ (ಒಪ್ಪು ಧಾತುವಿನ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ರೂಪ). |
ತೆರ | ರೀತಿ, ಪ್ರಕಾರ, ದಾರಿ | Way, manner, path (ನನ್ನ ಮಾರ್ಗ, ನನ್ನ ಜೀವನ ವಿಧಾನ) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಪದ. |
ಎನಗೆ | ನನಗೆ | To me, for me | ಹಳಗನ್ನಡ/ನಡುಗನ್ನಡ ರೂಪ. |
ಎನ್ನ | ನನ್ನ | My | ಹಳಗನ್ನಡ/ನಡುಗನ್ನಡ ರೂಪ. 'ಎಮ್ಮ' ಪದದ ಬಳಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. |
ತಪ್ಪನೊಪ್ಪಗೊಳ್ಳಿ | ತಪ್ಪನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಿ | Accept my fault/transgression (ಲೋಕದ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ 'ತಪ್ಪನ್ನು' ದೈವದ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 'ಸರಿ' ಎಂದು ಅಂಗೀಕರಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಮನವಿ) | ಕನ್ನಡ: ತಪ್ಪು + ಅನ್ನು + ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ (ಸಂಧಿಪದ). |
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ | ಚೆಲುವಾದ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ | O Lord, beautiful as jasmine; The handsome Lord of the Mallika (Jasmine) flowers or The handsome Lord of the Arjuna trees | ಕನ್ನಡ ನಿಷ್ಪತ್ತಿ (ಬಳಕೆದಾರರ ಸೂಚನೆಯಂತೆ): ಮಲೆ + ಕೆ + ಅರ + ಅಸನ್ > ಮಲೆಕರಸನ್ > ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ. 'ಮಲೆ' (ಬೆಟ್ಟ, ಶೈಲ), 'ಕೆ' (ಚತುರ್ಥಿ ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯ, 'ಗೆ'), 'ಅರ' (ಧರ್ಮ, ನೀತಿ), 'ಅಸನ್/ಅರಸನ್' (ರಾಜ, ಒಡೆಯ). ಅರ್ಥ: "ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ (ಶ್ರೀಶೈಲಕ್ಕೆ) ಒಡೆಯನಾದ ಧರ್ಮರಾಜ". 'ಚೆನ್ನ' (ಚೆಲುವು, ಸೌಂದರ್ಯ) ಎಂಬ ವಿಶೇಷಣವು ಸೇರಿ 'ಚೆಲುವಾದ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ 'ಮಲ್ಲ' ಎಂದರೆ 'ದೊಡ್ಡ, ಶ್ರೇಷ್ಠ, ಮುಖ್ಯ' ಎಂಬ ಅರ್ಥವೂ ಇದೆ, ಇದು 'ಮಲೆಯ ಅರಸ' ಎಂಬ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ. |
ದೇವರದೇವ | ದೇವರುಗಳ ದೇವರು | God of Gods (ಪರಮೋಚ್ಚ ದೈವ, ಪರಬ್ರಹ್ಮ) | ಕನ್ನಡ: ದೇವರು + ದೇವ. |
ನೀವೆ | ನೀವೇ | You yourselves (ಬೇರೆ ಯಾರೂ ಅಲ್ಲ, ಕೇವಲ ನೀವು ಮಾತ್ರ) | ಕನ್ನಡ: ನೀವು + ಏ (emphatic particle). |
ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ | ಅಣ್ಣಂದಿರೇ | O brothers (ಸಮಾನತೆಯ, ಆಪ್ತತೆಯ ಮತ್ತು ರಕ್ತಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮೀರಿದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಂಧುತ್ವದ ಸಂಬೋಧನೆ) | ಕನ್ನಡ: ಅಣ್ಣ + -ಗಳು (ಬಹುವಚನ) + -ಇರಾ (ಸಂಬೋಧನೆ). |
ಅಕ್ಷರಶಃ ಮತ್ತು ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥದ ಅರ್ಥ (Literal and Denotative Meaning)
ವಚನದ ನೇರ ಅರ್ಥವು ಒಂದು ತೀವ್ರವಾದ ವೈರಾಗ್ಯ (detachment) ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ನಿರಾಕರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾ, "ಅಯ್ಯಾ, ನನಗೆ ಈ ಪ್ರಪಂಚದ ಆಟದ ಗೊಂಬೆಯಾದ ಈ ದೇಹ, ಮಾಯೆಯಿಂದಾದ ಈ ಕೊಳಕಿನ ಪಾತ್ರೆ, ಮತ್ತು ಅವಸರದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿದ ಈ ಸಂಸಾರವೆಂಬ ಮನೆ ಏಕೆ ಬೇಕು? ನನ್ನ ಸ್ಥಿತಿಯು, ಒಡೆದ ನೀರಿನ ಕೊಡದಿಂದ ನಿರಂತರವಾಗಿ ನೀರು ಸೋರಿಹೋಗುವಂತಿದೆ. ಹೀಗಿರುವಾಗ, ನನಗೆ ಈ ಭೌತಿಕ ಮನೆ ಏಕೆ? ತಾಳೆಹಣ್ಣನ್ನು ಬೆರಳಿನಿಂದ ಹಿಸುಕಿದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ತಿನ್ನಲು ಸಾರವೇನಾದರೂ ಸಿಗುವುದೇ? ಹಾಗೆಯೇ ಈ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಸಾರವಿಲ್ಲ. ಲೋಕದ ನೀತಿಯು 'ಬೀಜವೇ ಜೀವ, ಅದೇ ಸತ್ವ' ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಆ ನೀತಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳದಿರುವುದೇ ನನ್ನ ದಾರಿ. ಓ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ, ದೇವರುಗಳಿಗೇ ದೇವನಾದವನೇ, ನನ್ನ ಈ 'ತಪ್ಪನ್ನು' (ಲೋಕದ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ ದಾರಿ ತಪ್ಪುವಿಕೆಯನ್ನು) ದಯವಿಟ್ಟು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಿ. ಏಕೆಂದರೆ, ನನಗೆ ಬೇರೆ ಯಾರೂ ಇಲ್ಲ, ನೀವೇ ನನ್ನ ಬಂಧುಗಳು, ಅಣ್ಣಂದಿರು."
ಲೆಕ್ಸಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಭಾಷಾ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ವಚನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಕೆಲವು ಪದಗಳು ವೀರಶೈವ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ:
ಮಾಯೆ: ಶಕ್ತಿವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ (qualified non-dualism with emphasis on Shakti) ದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಮಾಯೆಯು ಕೇವಲ ಒಂದು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲ. ಅದು ಪರಶಿವನ ಅವಿಭಾಜ್ಯವಾದ, ಸೃಜನಶೀಲವಾದ ಶಕ್ತಿ (ಚಿತ್-ಶಕ್ತಿ). ಇದೇ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಜಗತ್ತು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಅಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಜೀವಿಗೆ ಇದೇ ಮಾಯೆಯು ಬಂಧನಕಾರಕವಾಗುತ್ತದೆ, ಅವನನ್ನು ಸಂಸಾರ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನು 'ಮಾಯಿಕದ ಮಲಭಾಂಡ' ಎನ್ನುವಾಗ, ದೇಹವು ಆ ಬಂಧನಕಾರಕ ಮಾಯೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಕೀಳು ಮತ್ತು ಅಶುದ್ಧ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ.
ಭವನಿಳಯ: 'ಭವ' ಎಂಬ ಪದವು ಕೇವಲ 'ಪ್ರಪಂಚ'ವಲ್ಲ, ಅದು ಹುಟ್ಟು-ಸಾವಿನ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಚಕ್ರ, ಅಂದರೆ 'ಸಂಸಾರ'. 'ನಿಳಯ' ಎಂದರೆ ಮನೆ. ಹಾಗಾಗಿ, 'ಭವನಿಳಯ' ಎಂದರೆ ಈ ಸಂಸಾರ ಚಕ್ರಕ್ಕೆ ಆಶ್ರಯವಾಗಿರುವ, ಅಶಾಶ್ವತ ಮತ್ತು ದುಃಖಮಯವಾದ ದೇಹ. ಇದು ಬೌದ್ಧ ಮತ್ತು ಇತರ ಭಾರತೀಯ ದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸಂಸಾರದ ನೋವಿನ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
ಜೀವ: "ಬಿತ್ತೆಲ್ಲಾ ಜೀವ" ಎಂಬ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ 'ಜೀವ' ಪದವು ಬಹು-ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅದರ ಒಂದು ಅರ್ಥ 'ಪ್ರಾಣ' ಅಥವಾ 'life-force'. ಇನ್ನೊಂದು ಅರ್ಥ 'ಸತ್ವ', 'ಮೌಲ್ಯ' ಅಥವಾ 'ಬೆಲೆ'. ಲೋಕವು ಭೌತಿಕ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗೆ (ಬೀಜ) ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನು ಆ ಮೌಲ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪದಿರುವುದೇ ತನ್ನ 'ತೆರ' ಅಥವಾ ದಾರಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾಳೆ.
ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ: ಈ ಸಂಬೋಧನೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ. ಇದು ಕೇವಲ ಶರಣರನ್ನು ಸಂಬೋಧಿಸುವ ಪದವಲ್ಲ. ಇದು ದೈವ ಮತ್ತು ಭಕ್ತರ ನಡುವಿನ ಲಂಬ (vertical) ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮುರಿದು, ಸಮತಲ (horizontal) ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ. ದೈವವನ್ನು 'ತಂದೆ' ಅಥವಾ 'ಸ್ವಾಮಿ' ಎನ್ನುವ ಬದಲು 'ಅಣ್ಣ' ಎನ್ನುವ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಸಮಾನತೆ, ಆಪ್ತತೆ ಮತ್ತು ಸೌഹൃದದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಇದು ಶರಣ ಚಳವಳಿಯ ಸಮಾನತೆಯ ತತ್ವದ ಉತ್ತುಂಗದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ.
ಅನುವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಈ ವಚನವನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಂತಹ ಅನ್ಯ ಭಾಷೆಗೆ ಅನುವಾದಿಸುವುದು ಹಲವಾರು ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತದೆ. ಪದಗಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಭಾರವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಅಪಾಯ ಸದಾ ಇರುತ್ತದೆ.
'ಮಲಭಾಂಡ': ಇದನ್ನು 'vessel of filth' ಅಥವಾ 'pot of excrement' ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಇದು ಮೂಲ ಪದದಲ್ಲಿರುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಜುಗುಪ್ಸೆಯ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಡಲಾರದು. ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ 'ಮಲ' ಎಂಬ ಪದಕ್ಕಿರುವ ಅಶುದ್ಧತೆಯ ಕಲ್ಪನೆಯು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾದುದು.
'ಪುತ್ಥಳಿ': 'Puppet' ಎಂಬ ಪದವು ಪರ-ಅಧೀನತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದರೆ, 'effigy' ಎಂಬ ಪದವು ಪ್ರತಿಮೆಯ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ 'ಪುತ್ಥಳಿ'ಯಲ್ಲಿರುವ ಆಟಿಕೆಯ, ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕತೆಯ ಮತ್ತು ಕ್ಷಣಿಕತೆಯ ಭಾವವನ್ನು ಒಂದೇ ಪದದಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿಡುವುದು ಕಷ್ಟ.
'ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ': ಇದನ್ನು 'O brothers' ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಿದರೆ, ಅದು ಕೇವಲ ಲಿಂಗ-ಸೂಚಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಮೂಲ ಪದದಲ್ಲಿರುವ ಗೌರವ, ಸಮಾನತೆ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಂಧುತ್ವ ಮತ್ತು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮೀರಿದ ಸಂಬಂಧದ ಆಯಾಮಗಳು ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತವೆ. ಈ ಪದದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡಲು ಅಡಿಟಿಪ್ಪಣಿ ಅಥವಾ ವಿವರಣೆಯ ಅಗತ್ಯ ಬೀಳುತ್ತದೆ.
೨. ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಆಯಾಮ (Literary Dimension)
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ವಚನಗಳು ಕೇವಲ ತಾತ್ವಿಕ ನಿರೂಪಣೆಗಳಲ್ಲ; ಅವು ತೀವ್ರವಾದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅನುಭವದಿಂದ ಪುಟಿದು, ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸೌಂದರ್ಯದಿಂದ ಮೈದಳೆದ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅನರ್ಘ್ಯ ರತ್ನಗಳು. ಈ ವಚನವು ಅಕ್ಕನ ಕಾವ್ಯ ಪ್ರತಿಭೆಗೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಶಕ್ತಿಗೆ ಒಂದು ઉત્તમ ನಿದರ್ಶನವಾಗಿದೆ.
ಸಾಹಿತ್ಯ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ವಿಷಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಅಕ್ಕನ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಶೈಲಿಯು ನೇರತೆ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ತೀವ್ರತೆಯಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಆಡಂಬರಕ್ಕಿಂತ ಅನುಭವದ ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಆತ್ಮನಿವೇದನೆ (confession) ಮತ್ತು ಒಂದು ವಾದ (argument) ಎರಡರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. "ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ?" ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭವಾಗಿ, ತನ್ನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾ, ತನ್ನ ನಿಲುವನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ "ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ" ಎಂಬ ಶರಣಾಗತಿಯಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವ ಇದರ ರಚನೆಯು ಒಂದು ತಾರ್ಕಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ವಚನದ ಕೇಂದ್ರ ವಿಷಯವು ವೈರಾಗ್ಯ (detachment). ಆದರೆ ಇದು ಕೇವಲ ಜಗತ್ತಿನ ಮೇಲಿನ ನಿರಾಸೆಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ವೈರಾಗ್ಯವಲ್ಲ. ಇದು ಪ್ರಪಂಚದ ಮೌಲ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕುರಿತಾದ ಒಂದು ಆಳವಾದ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ನಿರಾಕರಣೆ. "ಬಿತ್ತೆಲ್ಲಾ ಜೀವ, ಅದರೊಪ್ಪದ ತೆರ ಎನಗೆ" ಎಂಬ ಸಾಲು, ಇದು ಕೇವಲ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ನಿರ್ಧಾರವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದು ಸುಚಿಂತಿತ ತಾತ್ವಿಕ ಆಯ್ಕೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಈ ವಚನವು ತನ್ನ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಸರಳ ಆದರೆ ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸಾಧನಗಳ ಮೂಲಕ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ರೂಪಕ (Metaphor): ವಚನವು ರೂಪಕಗಳ ಒಂದು ಸರಮಾಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರೂಪಕವೂ ಅಕ್ಕನ ಆಂತರಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಒಂದೊಂದು ಮುಖವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಪಂಚಿನ ಪುತ್ಥಳಿ: ದೇಹವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭೌತಿಕ ವಸ್ತುವಲ್ಲ, ಅದು ಪ್ರಪಂಚದ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಕರ್ಮದ ಸೂತ್ರಗಳಿಂದ ಆಡಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ನಿರ್ಜೀವ ಗೊಂಬೆ. ಇದು ತನ್ನ ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ತನ್ನ ಹಕ್ಕನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಅದರ ಮೇಲಿನ ಪರಕೀಯತೆಯನ್ನು (alienation) ಘೋಷಿಸುವ ರೂಪಕವಾಗಿದೆ.ಮಾಯಿಕದ ಮಲಭಾಂಡ: ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಮತ್ತು ಆಘಾತಕಾರಿ ರೂಪಕ. ದೇಹವನ್ನು ಕೇವಲ ಅಶುದ್ಧವೆಂದು ಹೇಳದೆ, ಅದನ್ನು 'ಮಲದ ಪಾತ್ರೆ' ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ದೇಹದ ಕುರಿತಾದ ಎಲ್ಲಾ ಸೌಂದರ್ಯದ, ಲೈಂಗಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಈ ರೂಪಕವು ಬೀಭತ್ಸ ರಸದ ಉಗಮಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.ಭವನಿಳಯ: ದೇಹವು ಆತ್ಮದ ಶಾಶ್ವತ ಮನೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಸಂಸಾರ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿರುವ ಒಂದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ, ಅಶಾಂತ ವಾಸಸ್ಥಾನ.ಜಲಕುಂಭದ ಒಡೆಯಲ್ಲಿ ಒಸರುವ ನೆಲೆ: ಜೀವನವನ್ನು, ಒಡೆದ ಕೊಡದಿಂದ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸೋರಿಹೋಗುವ ನೀರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಜೀವನದ ಅನಿವಾರ್ಯ ಕ್ಷಯ, ನಶ್ವರತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣವಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಮನಮುಟ್ಟುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕರುಣ ರಸದ ಛಾಯೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.
ದೃಷ್ಟಾಂತ (Analogy/Example):
ಬೆರಳು ತಾಳಹಣ್ಣ ಹಿಸುಕಿದಡೆ ಮೆಲಲುಂಟೆ?– ಈ ದೃಷ್ಟಾಂತವು ವಚನಕಾರರ ಶೈಲಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಗಹನವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ("ಲೌಕಿಕ ಜೀವನದಿಂದ ಸುಖವನ್ನು ಹಿಂಡಿ ತೆಗೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದು ನಿರರ್ಥಕ") ವಿವರಿಸಲು, ಅವರು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಬದುಕಿನಿಂದ ಬಂದ ಸರಳ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ತತ್ವವನ್ನು ಕೇವಲ ಬೌದ್ಧಿಕವಾಗಿಸದೆ, ಅನುಭವಕ್ಕೆ ದಕ್ಕುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ರಸ ಸಿದ್ಧಾಂತದ (Rasa Theory) ಅನ್ವಯ: ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯ ರಸ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ವಚನವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾಗ, ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ರಸಾನುಭವವು (aesthetic experience) ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ.
ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವಗಳು ಮತ್ತು ರಸಗಳು: ವಚನದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವಗಳು (permanent moods) ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. 'ಮಲಭಾಂಡ' ಎಂಬ ಪದವು ಓದುಗನಲ್ಲಿ ಜುಗುಪ್ಸೆ (ಅಸಹ್ಯ/disgust) ಎಂಬ ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವವನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸಿ, ಬೀಭತ್ಸ ರಸವನ್ನು (rasa of disgust) ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. 'ಒಸರುವ ನೆಲೆ' ಎಂಬ ಚಿತ್ರಣವು ಶೋಕ (ದುಃಖ/sorrow) ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವದ ಮೂಲಕ ಕರುಣ ರಸವನ್ನು (rasa of pathos) ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. "ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ?" ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲಿನ ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಬಗೆಗಿನ ನಿರಾಸಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅಲಿಪ್ತತೆ, ನಿರ್ವೇದ (ವೈರಾಗ್ಯ/renunciation) ಎಂಬ ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಶಾಂತ ರಸದ (rasa of peace) ಉತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಧಾನ ರಸ - ಭಕ್ತಿ: ಈ ಎಲ್ಲಾ ರಸಗಳು—ಬೀಭತ್ಸ, ಕರುಣ, ಮತ್ತು ಶಾಂತ—ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ. ಅವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಒಂದೇ ಒಂದು ಮಹಾಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುತ್ತವೆ, ಅದೇ ಭಕ್ತಿ ರಸ (rasa of devotion). ಅಕ್ಕನ ಜುಗುಪ್ಸೆ, ಶೋಕ ಮತ್ತು ನಿರ್ವೇದಗಳು ಅವಳನ್ನು ಜಗತ್ತಿನಿಂದ ವಿಮುಖಗೊಳಿಸಿ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಕಡೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿರುಗಿಸುತ್ತವೆ. "ಎನ್ನ ತಪ್ಪನೊಪ್ಪಗೊಳ್ಳಿ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ... ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ" ಎಂಬ ಅಂತಿಮ ಶರಣಾಗತಿಯಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವಗಳು ದೈವದ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಪಣೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ವಚನದ ಪ್ರಧಾನ ರಸವು ಭಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ.
ಬೆಡಗು (Enigma): ಬೆಡಗಿನ ವಚನಗಳು ತಮ್ಮ ಅರ್ಥವನ್ನು ಗೂಢವಾಗಿ, ಒಗಟಿನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಈ ವಚನವು 'ಪ್ರಸನ್ನ ಶೈಲಿ'ಗೆ (lucid style) ಸೇರಿದ್ದಾಗಿದೆ. ಇದರ ಭಾಷೆ ನೇರ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಅದರ ಭಾವ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಓದುಗನಿಗೆ ತಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅರ್ಥವನ್ನು ಮರೆಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶವಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅನುಭವವನ್ನು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವಿದೆ.
ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಮೌಖಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯ
ವಚನಗಳು ಕೇವಲ ಲಿಖಿತ ಸಾಹಿತ್ಯವಲ್ಲ, ಅವು ಮೌಖಿಕ ಮತ್ತು ಗೇಯ ಪರಂಪರೆಯ (oral and musical tradition) ಭಾಗವಾಗಿವೆ.
ಗೇಯತೆ (Musicality): ಈ ವಚನದ ರಚನೆಯು ಸಹಜವಾದ ಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. "ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ?" ಎಂಬ ಸಾಲು ಪಲ್ಲವಿಯಂತೆ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯು, ಇದನ್ನು ಹಾಡಲು ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ವಚನದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಥಕ ಮತ್ತು ಉದ್ಗಾರವಾಚಕ ವಾಕ್ಯಗಳು ಸಂಗೀತದ આરોಹ-ಅವರೋಹಗಳಿಗೆ (crescendo-decrescendo) ಸಹಜವಾದ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತವೆ.
ಮೌಖಿಕ ಪರಂಪರೆ: 20ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪಂಡಿತ್ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಮನ್ಸೂರ್, ಬಸವರಾಜ ರಾಜಗುರು ಮುಂತಾದ ಹಿಂದುಸ್ತಾನಿ ಗಾಯಕರು ವಚನಗಳಿಗೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ನೀಡಿ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವಚನಗಳಿಗೆ ಅವುಗಳದ್ದೇ ಆದ ಒಂದು ಜನಪದೀಯ, ಮೌಖಿಕ ಗಾಯನ ಪರಂಪರೆ ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ಇತ್ತು. ಬಸವಣ್ಣನವರೇ "ಎನ್ನ ಕಾಯವ ದಂಡಿಗೆಯ ಮಾಡಯ್ಯ... ಬತ್ತೀಸ ರಾಗವ ಹಾಡಯ್ಯ" ಎಂದು ಹೇಳಿರುವುದು ವಚನಗಳಿಗೂ ಸಂಗೀತಕ್ಕೂ ಇದ್ದ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿ. ಈ ವಚನದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ತೀವ್ರತೆಯು ಗಾಯನದ ಮೂಲಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಗೊಂಡಾಗ, ಅದರ ಪರಿಣಾಮವು ಬಹುಗುಣವಾಗುತ್ತದೆ.
೩. ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಯಾಮ
ಈ ವಚನವು ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನದ (ಶಕ್ತಿವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ) ಮೂಲಭೂತ ತತ್ವಗಳ ಒಂದು ತೀವ್ರ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಷ್ಠಾನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪುನರುಚ್ಚಾರವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಆ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಬದುಕಿದ ಅನುಭವದ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.
ತಾತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ನಿಲುವು
ಶಕ್ತಿವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ ಮತ್ತು ಅಂಗ-ಲಿಂಗ ತತ್ವ: ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನದ ಪ್ರಕಾರ, ಸೃಷ್ಟಿಯ ಮೂಲವು 'ಸ್ಥಲ' ಎಂಬ ಪರಶಿವ ತತ್ವ. ಈ ಪರಶಿವನು ತನ್ನ ಲೀಲೆಗಾಗಿ 'ಅಂಗ' (ಜೀವಾತ್ಮ/individual soul) ಮತ್ತು 'ಲಿಂಗ' (ಪರಮಾತ್ಮ/universal soul) ಎಂದು ದ್ವಿರೂಪನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಜೀವಿಯು ಅವಿದ್ಯೆ ಮತ್ತು ಮಲಗಳಿಂದ ಆವೃತನಾದಾಗ 'ಅಂಗ' ಎನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಈ 'ಅಂಗ'ವು ತನ್ನ ಮಲಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು 'ಲಿಂಗ'ದೊಂದಿಗೆ ಮರಳಿ ಒಂದಾಗುವುದೇ 'ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯ' (union of the individual soul with the divine) ಅಥವಾ ಮೋಕ್ಷ. ಈ ವಚನವು ಈ ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. 'ಪ್ರಪಂಚಿನ ಪುತ್ಥಳಿ', 'ಮಾಯಿಕದ ಮಲಭಾಂಡ', 'ಭವನಿಳಯ' – ಈ ಎಲ್ಲಾ ರೂಪಕಗಳು 'ಅಂಗ'ದ ದೋಷಪೂರಿತ, ಬಂಧನಕಾರಿ ಮತ್ತು ಅಶುದ್ಧ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಅಂಕಿತವು 'ಲಿಂಗ'ವನ್ನು, ಅಂದರೆ ಶುದ್ಧ, ಶಾಶ್ವತ ಮತ್ತು ಆರಾಧ್ಯ ತತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ವಚನದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಚಲನೆಯು ಅಂಗದ ನಿರಾಕರಣೆಯಿಂದ ಲಿಂಗದ ಸ್ವೀಕಾರದ ಕಡೆಗಿದೆ.
ಶರಣಸತಿ - ಲಿಂಗಪತಿ ಭಾವ (Devotee as wife, Lord as husband): ಇದು ವೀರಶೈವ ಭಕ್ತಿಯ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನು (ಪುರುಷನಾಗಲಿ, ಸ್ತ್ರೀಯಾಗಲಿ) ತನ್ನನ್ನು 'ಸತಿ' (ಪತ್ನಿ) ಎಂದೂ, ಶಿವನನ್ನು 'ಪತಿ' (ಗಂಡ) ಎಂದೂ ಭಾವಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಭಾವವು ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಆಪ್ತ, ಪ್ರೇಮಮಯ ಮತ್ತು ಅನನ್ಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಈ ಭಾವದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರತಿಪಾದಕಿ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ, "ಮನೆಗೇಕಯ್ಯಾ?" ಎಂದು ಲೌಕಿಕ ಮನೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಮೂಲಕ ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅವಳು ತನ್ನ ಏಕೈಕ ಪತಿಯಾದ 'ಲಿಂಗಪತಿ' ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನಿಗೆ ತನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಈ ಭಾವವು ಕೇವಲ ರೂಪಕವಲ್ಲ, ಅದು ಅವಳ ಬದುಕಿನ ವಾಸ್ತವವಾಗಿತ್ತು.
ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ ಸಿದ್ಧಾಂತ (The Six-Stage Doctrine): ಇದು 'ಅಂಗ'ವು 'ಲಿಂಗ'ದಲ್ಲಿ ಐಕ್ಯವಾಗಲು ಅನುಸರಿಸಬೇಕಾದ ಆರು ಹಂತಗಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸೋಪಾನ. ಈ ಆರು ಹಂತಗಳೆಂದರೆ: ಭಕ್ತ, ಮಹೇಶ, ಪ್ರಸಾದಿ, ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿ, ಶರಣ ಮತ್ತು ಐಕ್ಯ. ಈ ವಚನವು ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ ಪಯಣದ ಆರಂಭಿಕ ಆದರೆ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಹಂತಗಳ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಕ್ತಸ್ಥಲ (Stage of the Devotee): ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನಿಗೆ ಗುರು, ಲಿಂಗ, ಜಂಗಮದಲ್ಲಿ ಅಚಲವಾದ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಲೌಕಿಕ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವೈರಾಗ್ಯವು ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯುತ್ತದೆ. "ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ?" ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇ ಈ ವೈರಾಗ್ಯದ ಸಂಕೇತ.
ಮಾಹೇಶ್ವರಸ್ಥಲ (Stage of the Staunch Devotee): ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನು ತನ್ನ ನಿಷ್ಠೆಯಲ್ಲಿ ದೃಢನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಲೋಕನಿಂದೆ, ಅಪವಾದ ಮತ್ತು ಕಷ್ಟಗಳಿಗೆ ಎದೆಗುಂದುವುದಿಲ್ಲ. ದೈವಕ್ಕಾಗಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮನೋಭಾವ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. "ಎನ್ನ ತಪ್ಪನೊಪ್ಪಗೊಳ್ಳಿ" ಎಂಬ ಸಾಲು ಈ ಸ್ಥಿತಿಯ ದ್ಯೋತಕವಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ಮಾರ್ಗವು ಲೋಕದ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 'ತಪ್ಪು' ಎಂದು ತಿಳಿದಿದ್ದಾಳೆ, ಆದರೆ ತನ್ನ ದೈವದ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅದು ಸರಿ ಎಂಬ ಅಚಲವಾದ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು (ನಿಷ್ಠೆ) ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ. ಇದು ಮಾಹೇಶ್ವರ ಸ್ಥಲದ ಲಕ್ಷಣ. ಈ ವಚನವು ಅವಳನ್ನು ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿ, ಶರಣ ಮತ್ತು ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಲಗಳೆಡೆಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಗಿದೆ.
ಯೌಗಿಕ ಆಯಾಮ
ಶಿವಯೋಗ (ಲಿಂಗಾಂಗ ಯೋಗ): ವೀರಶೈವದ ಯೋಗ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಶಿವಯೋಗ ಅಥವಾ ಲಿಂಗಾಂಗ ಯೋಗ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಪತಂಜಲಿಯ ಅಷ್ಟಾಂಗ ಯೋಗಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಇಷ್ಟಲಿಂಗದ ಮೇಲೆ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಾಧಿಸುವ ಯೋಗವಾಗಿದೆ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾದ ಮನಸ್ಥಿತಿಯು ಶಿವಯೋಗದ ಸಾಧನೆಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾದ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಯೋಗದ 'ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ' (ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಬಾಹ್ಯ ವಿಷಯಗಳಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು/withdrawal of senses) ಮತ್ತು 'ಧಾರಣ' (ಮನಸ್ಸನ್ನು ಒಂದು ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲೆ ನಿಲ್ಲಿಸುವುದು/concentration) ಎಂಬ ಅಂಗಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು 'ಪುತ್ಥಳಿ', 'ಮಲಭಾಂಡ' ಎಂದು ತೀವ್ರವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸುವುದು, ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸುವ ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯುತ ಮಾನಸಿಕ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಚಂಚಲತೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿ, ಅದನ್ನು 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಏಕೈಕ ಲಕ್ಷ್ಯದ ಮೇಲೆ ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸಲು (ಧಾರಣ) ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಅನುಭಾವದ ಆಯಾಮ (Mystical Dimension)
ಈ ವಚನವು ಅನುಭಾವದ (mysticism) ಪಯಣದಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನು ಎದುರಿಸುವ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ.
ದ್ವಂದ್ವ ಮತ್ತು ಸಂಘರ್ಷ: ವಚನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ದೇಹದ ವಾಸ್ತವ ಮತ್ತು ಆತ್ಮದ ಹಂಬಲದ ನಡುವಿನ ತೀವ್ರವಾದ ದ್ವಂದ್ವವಿದೆ. "ನಾ ಪ್ರಪಂಚಿನ ಪುತ್ಥಳಿ" ಎಂಬ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಸಹಾಯಕತೆ ಮತ್ತು ಪರಕೀಯತೆಯ ಭಾವವಿದೆ. ಇದು ಅನುಭಾವದ ಪಯಣದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನು ಅನುಭವಿಸುವ ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷದ ಸ್ಥಿತಿ.
ಶುದ್ಧೀಕರಣ (Purgation): ದೇಹ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು 'ಮಲಭಾಂಡ', 'ಒಸರುವ ನೆಲೆ' ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ಚಿತ್ತದಿಂದ ಲೌಕಿಕ ವಾಸನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಂಟನ್ನು ಕಿತ್ತೆಸೆಯುವ 'ಶುದ್ಧೀಕರಣ' ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ. ಇದು ಅನುಭಾವಿಕವಾಗಿ ಕತ್ತಲೆಯಿಂದ ಬೆಳಕಿನೆಡೆಗೆ ಸಾಗುವ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿನ ನೋವಿನ ಹಂತವಾಗಿದೆ.
ಶರಣಾಗತಿ ಮತ್ತು ಐಕ್ಯದ ಹಂಬಲ: ವಚನದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಈ ಸಂಘರ್ಷವು ಶರಣಾಗತಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕಾಣುತ್ತದೆ. "ಎನ್ನ ತಪ್ಪನೊಪ್ಪಗೊಳ್ಳಿ... ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ" ಎಂದು ತನ್ನ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು, ತನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದೈವದ ಪಾದದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಶರಣ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ಅರ್ಪಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅವಳು 'ನಾನು' ಎಂಬುದನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು 'ನೀವು' ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವ ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯ ಕಡೆಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಇದು ಅನುಭಾವದ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯಾದ ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ ತೀವ್ರ ಹಂಬಲವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
೪. ಸಾಮಾಜಿಕ-ಮಾನವೀಯ ಆಯಾಮ
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ವಚನಗಳು ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವಗಳಲ್ಲ; ಅವು ತಮ್ಮ ಕಾಲದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಾಸ್ತವಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ದಿಟ್ಟ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು. ಈ ವಚನವು 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾಡಿದ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಪ್ರಹಾರವಾಗಿದೆ.
ಸಾಮಾಜಿಕ-ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶ
12ನೇ ಶತಮಾನದ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಮಾಜವು ವರ್ಣಾಶ್ರಮ ಪದ್ಧತಿ, ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿತ್ತು. ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯದ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರನ್ನು ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದಿಂದ ದೂರವಿಟ್ಟಿತ್ತು. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಶರಣ ಚಳವಳಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆ, ಕಾಯಕದ ಘನತೆ, ಮತ್ತು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸರಳವಾಗಿ ಅನುಭಾವವನ್ನು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನೇ ಮಾಡಿತು. ಅಕ್ಕನ ಈ ವಚನವು ಆ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಮನೋಭಾವದ ಒಂದು ಉಜ್ವಲ ಉದಾಹರಣೆ. 'ಮನೆ'ಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುವುದು ಕೇವಲ ವೈರಾಗ್ಯದ ಸಂಕೇತವಲ್ಲ, ಅದು ಕುಟುಂಬ, ಕುಲ, ಮತ್ತು ಜಾತಿಯಂತಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಘಟಕಗಳ ಆಧಾರಸ್ತಂಭವನ್ನೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದಾಗಿದೆ.
ಲಿಂಗ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Gender Analysis)
ಈ ವಚನವು ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ (feminist) ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಪಠ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು (patriarchal system) ಮಹಿಳೆಯ ದೇಹ ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಹೇರುವ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಧಿಕ್ಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ದೇಹವನ್ನು "ಮಲಭಾಂಡ" ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಕ್ರಿಯೆಯು ಒಂದು ಆಳವಾದ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿರೋಧದ ನಡೆಯಾಗಿದೆ. ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ, ಸ್ತ್ರೀಯ ದೇಹವನ್ನು ಪುರುಷನ (ತಂದೆ, ಗಂಡ, ಮಗ) ಆಸ್ತಿಯಾಗಿ, ವಂಶದ ಗೌರವದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ವಸ್ತುವಾಗಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನ ಅಸಾಧಾರಣ ಸೌಂದರ್ಯವು ರಾಜ ಕೌಶಿಕನ ಕಾಮಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿ, ಅವಳ ದೇಹವು ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಬಯಕೆಯ ವಸ್ತುವಾಯಿತು. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು 'ಕೊಳಕಿನ ಪಾತ್ರೆ' ಎಂದು ಜರೆಯುವ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ಆ ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಪುರುಷ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಯಾವುದು 'ಕೊಳಕು' ಮತ್ತು 'ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕವೋ' ಅದರ ಮೇಲೆ ಯಾರೂ ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಲು, ಅದನ್ನು ಬಯಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಹೀಗೆ, ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕೀಳುಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಇಳಿಸುವ ಮೂಲಕವೇ, ಅವಳು ಅದನ್ನು ಪುರುಷರ ನೋಟ, ಬಯಕೆ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಬಿಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ದೇಹವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಮೂಲಕವೇ ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ತನ್ನ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾದ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ತಂತ್ರವಾಗಿದೆ (feminist strategy). "ಮನೆಗೇಕಯ್ಯಾ?" ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯು ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಮನೆಯ ನಾಲ್ಕು ಗೋಡೆಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವ ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ಬೋಧನಾಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Pedagogical Analysis)
ಈ ವಚನವು ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸಂವಹಿಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿಧಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ನೇರವಾದ ಉಪದೇಶ ಅಥವಾ ಬೋಧನೆಯಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಇದು ಅನುಭವ-ಆಧಾರಿತ ಕಲಿಕೆಯ (experiential learning) ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾದರಿ. ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ತೀವ್ರವಾದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭವವನ್ನು, ತನ್ನ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು, ತನ್ನ ನೋವನ್ನು ಯಾವುದೇ ಮುಚ್ಚುಮರೆಯಿಲ್ಲದೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಈ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯು ಓದುಗ/ಕೇಳುಗನನ್ನು ಕೇವಲ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವವನಾಗಿ ಮಾಡದೆ, ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ ಸಹ-ಭಾಗಿ ಆಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ರೂಪಕಗಳು ಮತ್ತು ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳ ಬಳಕೆಯು, ಗಹನವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಓದುಗನನ್ನು ತನ್ನದೇ ಆದ ಜೀವನ, ದೇಹ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆತ್ಮಾವಲೋಕನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ / ಚಿತ್ತ-ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ಈ ವಚನವು ತೀವ್ರವಾದ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದಿ ಸಂಕಟ (existential angst) ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.
ಪರಕೀಯತೆ (Alienation): "ನಾ ಪ್ರಪಂಚಿನ ಪುತ್ಥಳಿ" ಎಂಬ ರೂಪಕವು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ದೇಹ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಿಂದಲೇ ತಾನು ಪರಕೀಯಳಾಗಿದ್ದೇನೆ ಎಂಬ ಭಾವವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ತನಗೆ ನಿಯಂತ್ರಣವಿಲ್ಲ, ತಾನು ಕೇವಲ ಬಾಹ್ಯ ಶಕ್ತಿಗಳಿಂದ ಆಡಿಸಲ್ಪಡುವ ಗೊಂಬೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಇದರಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ.
ಹತಾಶೆ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಹೀನತೆ: "ಜಲಕುಂಭದ ಒಡೆಯಲ್ಲಿ ಒಸರುವ ನೆಲೆ" ಎಂಬ ಚಿತ್ರಣವು ನಿರಂತರವಾದ ನಷ್ಟ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಹೀನತೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಜೀವನವು ತನ್ನ ಕೈತಪ್ಪಿ ಸೋರಿಹೋಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಹತಾಶೆಯ ಭಾವ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಪರಿವರ್ತನೆ: ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ, ತೀವ್ರವಾದ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳು (crisis) ವೈಯಕ್ತಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ, ಅಕ್ಕನ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದಿ ಸಂಕಟವು ಅವಳನ್ನು ನಿರಾಶಾವಾದದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅದು ಅವಳನ್ನು ಲೌಕಿಕ ಬಂಧನಗಳಿಂದ ಬಿಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಒಂದು ಉನ್ನತ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಾಸ್ತವದ ಕಡೆಗೆ ಸಾಗಲು ಪ್ರೇರಕಶಕ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ನೋವು ಮತ್ತು ನಿರಾಕರಣೆಯನ್ನೇ ಅವಳು ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಸಾಧನವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಈ ವಚನವು, ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ, ಒಂದು ಆಳವಾದ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಮೀರಿ, ಒಂದು ಹೊಸ ಮತ್ತು ಸದೃಢವಾದ ಗುರುತನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.
೫. ಅಂತರ್‌ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಆಯಾಮ
ಈ ವಚನದ ಚಿಂತನೆಗಳು ಕೇವಲ ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಅವುಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾಗ, ಅವುಗಳ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಆಳವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.
ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Dialectical Analysis)
ಹೆಗೆಲ್‌ನ ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ ತರ್ಕದ (dialectical logic) (ವಾದ/thesis, ಪ್ರತಿವಾದ/antithesis, ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ/synthesis) ಮೂಲಕ ಈ ವಚನವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ಒಂದು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಗತಿಯು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ:
ವಾದ (Thesis): ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವವು ಮೌಲ್ಯಯುತ ಮತ್ತು ನೈಜವಾಗಿದೆ. "ಬಿತ್ತೆಲ್ಲಾ ಜೀವ" ಎಂಬ ಲೋಕದ ನಂಬಿಕೆಯು ಈ ವಾದವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ.
ಪ್ರತಿವಾದ (Antithesis): ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರರ್ಥಕ, ಅಶುದ್ಧ ಮತ್ತು ಭ್ರಮಾತ್ಮಕವಾಗಿದೆ. "ಪ್ರಪಂಚಿನ ಪುತ್ಥಳಿ, ಮಾಯಿಕದ ಮಲಭಾಂಡ, ಆತುರದ ಭವನಿಳಯ" ಎಂಬ ಅಕ್ಕನ ನಿಲುವು ಈ ಪ್ರತಿವಾದವನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಮಂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವಾದವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸುವ ವೈರಾಗ್ಯದ ನಿಲುವು.
ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ (Synthesis): ಈ ಎರಡೂ ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು ಮೀರಿ, ಒಂದು ಹೊಸ ಬಗೆಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದು. "ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವರದೇವ, ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ" ಎಂಬ ಅಂತಿಮ ಸಾಲು ಈ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ, ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಅಲೌಕಿಕದ ನಡುವಿನ ಸಂಘರ್ಷವು, ದೈವ ಮತ್ತು ಶರಣ ಸಮೂಹದೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಹೊಸ, ಸಮಾನತೆಯ, ಪ್ರೀತಿಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಂಧುತ್ವದಲ್ಲಿ (spiritual kinship) ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇದು ವಾದ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿವಾದ ಎರಡನ್ನೂ ಮೀರಿ, ಒಂದು ಉನ್ನತ ಸತ್ಯವನ್ನು ತಲುಪುವ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ.
ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸಾ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Cognitive and Epistemological Analysis)
ಈ ವಚನವು ಜ್ಞಾನದ (knowledge) ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಮೂಲದ ಬಗ್ಗೆ ಏನು ಹೇಳುತ್ತದೆ? ಅಕ್ಕನ ಜ್ಞಾನದ ಮೂಲವು ಶಾಸ್ತ್ರ, ಗ್ರಂಥ ಅಥವಾ ತರ್ಕವಲ್ಲ. ಅದರ ಮೂಲವು ಅನುಭಾವ – ಅಂದರೆ, ನೇರ, ವೈಯಕ್ತಿಕ, ತೀವ್ರವಾದ ಅನುಭವ (direct, personal, intense experience). ದೇಹವನ್ನು 'ಮಲಭಾಂಡ' ಎಂದು, ಜೀವನವನ್ನು 'ಒಸರುವ ನೆಲೆ' ಎಂದು ಅವಳು ಅರಿತದ್ದು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದಿಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸಿ. ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ವಚನವು ಅನುಭವವೇ ಜ್ಞಾನದ ಪರಮೋಚ್ಚ ಮೂಲ (empiricism as the ultimate source of knowledge) ಎಂಬ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯ (epistemology) ನಿಲುವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. "ಅದರೊಪ್ಪದ ತೆರ ಎನಗೆ" (ಆ ಲೋಕದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಒಪ್ಪದಿರುವುದೇ ನನ್ನ ದಾರಿ) ಎನ್ನುವ ಮೂಲಕ, ಅವಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ, ಪರರಿಂದ ಪಡೆದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಅನುಭಾವದ ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ಬದ್ಧಳಾಗುತ್ತಾಳೆ.
ತುಲನಾತ್ಮಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ
ಅಕ್ಕನ ಚಿಂತನೆಗಳು ಜಾಗತಿಕ ಅನುಭಾವಿ ಪರಂಪರೆಗಳಲ್ಲಿನ ಇತರ ಚಿಂತನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ಸಾಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಸೂಫಿಸಂ (Sufism): ಪರ್ಷಿಯನ್ ಸೂಫಿ ಕವಿ ಜಲಾಲುದ್ದೀನ್ ರೂಮಿಯ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ, ಆತ್ಮವು ದೈವದಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟಿರುವ ನೋವು ಮತ್ತು ಅದರೊಂದಿಗೆ ಮರಳಿ ಒಂದಾಗುವ ತೀವ್ರ ಹಂಬಲವು ಕೇಂದ್ರ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ದೇಹವನ್ನು ಆತ್ಮದ ಕಾರಾಗೃಹವೆಂದು ನೋಡುವ ಚಿಂತನೆ ರೂಮಿಯಲ್ಲೂ ಇದೆ. ಅಕ್ಕನಂತೆಯೇ, ರೂಮಿಯೂ ಸಹ ಲೌಕಿಕ ಪ್ರೇಮದ ಭಾಷೆ, ಸಂಕೇತ ಮತ್ತು ಭಾವತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ದೈವಿಕ ಪ್ರೇಮವನ್ನು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಾನೆ. ಇಬ್ಬರಲ್ಲೂ, ದೈವದೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧವು ಅತ್ಯಂತ ವೈಯಕ್ತಿಕ, ಆಪ್ತ ಮತ್ತು ಭಾವೋದ್ರಿಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಅನುಭಾವ (Christian Mysticism): 16ನೇ ಶತಮಾನದ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಅನುಭಾವಿ ಸೇಂಟ್ ತೆರೇಸಾ ಆಫ್ ಅವಿಲಾ, ತನ್ನ ಅನುಭಾವಿಕ ಅನುಭವಗಳನ್ನು 'ಆಂತರಿಕ ಅರಮನೆ' (The Interior Castle) ಎಂಬ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಆತ್ಮವು ದೇವರನ್ನು ಸೇರಲು ಏಳು ಹಂತಗಳನ್ನು ದಾಟಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಷಟ್‍ಸ್ಥಲದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ತೆರೇಸಾ ಅನುಭವಿಸುವ 'ecstasy' ಅಥವಾ ಭಾವಪರವಶತೆ ಮತ್ತು ಅಹಂಕಾರದ ಕರಗುವಿಕೆಯು, ಅಕ್ಕನು ಬಯಸುವ 'ಐಕ್ಯ' ಸ್ಥಿತಿಯ ಅನುಭವವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ದೇಹವನ್ನು ಪಾಪದ ಮೂಲವೆಂದು ಮತ್ತು ಆತ್ಮದ ಬಂಧನವೆಂದು ನೋಡುವ ಕೆಲವು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಅನುಭಾವಿ ಚಿಂತನೆಗಳಿಗೂ, ಅಕ್ಕನ 'ಮಲಭಾಂಡ' ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಗೂ ತಾತ್ವಿಕ ಸಾಮ್ಯತೆಗಳಿವೆ.
ಪಾರಿಸರಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Ecological Analysis)
ಸಮಕಾಲೀನ ಪರಿಸರವಾದಿ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಈ ವಚನವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ಅದು ಒಂದು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ನಿಲುವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಅನೇಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಂಪರೆಗಳು ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ದೈವದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಪೂಜ್ಯಭಾವದಿಂದ ಕಾಣುತ್ತವೆ (ecotheology). ಆದರೆ, ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು (ತಾಳಹಣ್ಣು, ಬಿತ್ತು) ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ನಿರರ್ಥಕತೆ ಮತ್ತು ಭ್ರಮೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಒಂದು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಾಂತವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. "ಬೆರಳು ತಾಳಹಣ್ಣ ಹಿಸುಕಿದಡೆ ಮೆಲಲುಂಟೆ?" ಎಂಬುದು ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದ ಭೌತಿಕ ಸುಖವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಪ್ರಯತ್ನದ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. "ಬಿತ್ತೆಲ್ಲಾ ಜೀವ" ಎಂಬ ಲೋಕದ ಮಾತನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ಕೇವಲ ಜೈವಿಕ (ecological) ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಪರಮೋಚ್ಚ ಮಹತ್ವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ನಿಜವಾದ 'ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳ' (sacred geography) ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅವಳ ಅಂತರಂಗದಲ್ಲಿರುವ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಶರಣರ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಬಾಹ್ಯ ಪರಿಸರವನ್ನು ಮೀರಿ, ಆಂತರಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಒಂದು ಆತ್ಮ-ಕೇಂದ್ರಿತ (soul-centric) ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿದೆ.
ದೈಹಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Somatic Analysis)
ದೈಹಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ದೇಹವನ್ನು ಕೇವಲ ಒಂದು ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುವಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಅದು ಅನುಭವ, ಜ್ಞಾನ, ಮತ್ತು ಪ್ರತಿರೋಧದ ತಾಣವಾಗಿ ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ, ದೇಹವು (soma) ಅಕ್ಕನ ಸಂಪೂರ್ಣ ತಾತ್ವಿಕತೆಗೆ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.
ದೇಹವು ಜ್ಞಾನದ ಮೂಲ: ದೇಹದ ಅಶಾಶ್ವತತೆ ('ಒಸರುವ ನೆಲೆ'), ಅದರ ಅಶುದ್ಧತೆ ('ಮಲಭಾಂಡ'), ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣವಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಿತಿ ('ಪುತ್ಥಳಿ') – ಈ ದೈಹಿಕ ಅನುಭವಗಳೇ ಅಕ್ಕನಿಗೆ ವೈರಾಗ್ಯದ ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ನಿರರ್ಥಕತೆಯ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಜ್ಞಾನವು ಅವಳಿಗೆ ಅಮೂರ್ತವಾಗಿ ಬಂದಿದ್ದಲ್ಲ, ಅದು ಅವಳ ದೈಹಿಕ ಅನುಭವದಿಂದಲೇ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು.
ದೇಹವು ಪ್ರತಿರೋಧದ ತಾಣ: ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಮತ್ತು ಜರೆಯುವ ಕ್ರಿಯೆಯೇ, ಆ ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಸಮಾಜವು ಹೇರಿದ್ದ ಮೌಲ್ಯಗಳ ವಿರುದ್ಧದ ಅವಳ ಪ್ರತಿರೋಧವಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಹವನ್ನು 'ಮಲಭಾಂಡ' ಎಂದು ಘೋಷಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅವಳು ಅದನ್ನು ಲೈಂಗಿಕ ಬಯಕೆಯ ವಸ್ತುವಾಗುವುದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಹೀಗೆ, ದೇಹದ ನಿರಾಕರಣೆಯು ಒಂದು ರಾಜಕೀಯ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಅವಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಘೋಷಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
೬. ಸಮಕಾಲೀನ ಆಯಾಮ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ
12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾದ ಈ ವಚನವು, ಸುಮಾರು ಒಂಬತ್ತು ಶತಮಾನಗಳ ನಂತರವೂ ತನ್ನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅದರ ತಾತ್ವಿಕ ಆಳ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಮರ್ಶೆಯು ಇಂದಿನ ಜಗತ್ತಿಗೂ ಕನ್ನಡಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ.
ಸಮಗ್ರ ಸಾರಾಂಶ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಂದೇಶ
ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ವೈರಾಗ್ಯದ ಒಂದು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲ. ಇದು ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮತ್ತು ಭೌತಿಕ ದೇಹದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಆ ನಿರಾಕರಣೆಯ ಮೂಲಕವೇ ಒಂದು ಅಚಲವಾದ, ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಗುರುತನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಒಂದು ಪ್ರಬಲ ತಾತ್ವಿಕ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಂದೇಶವೆಂದರೆ, ನಿಜವಾದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಸತ್ಯವು ಬಾಹ್ಯ ಜಗತ್ತಿನ ವಸ್ತುಗಳು, ಸಂಬಂಧಗಳು ಅಥವಾ ಗುರುತುಗಳಲ್ಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅಂತರಂಗದ ಅರಿವಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದೈವದೊಂದಿಗಿನ ನೇರ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿದೆ. ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಅತ್ಯಂತ ಕೀಳಾಗಿ ಕಾಣುವ (self-abjection) ಮೂಲಕವೇ, ಪರಮೋಚ್ಚ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು (spiritual sovereignty) ಸಾಧಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ವೈರುಧ್ಯವೇ ಈ ವಚನದ ಕೇಂದ್ರ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ.
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ವಾಗತ ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ
ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯನ್ನು ಶರಣ ಪರಂಪರೆಯು ಅತ್ಯುನ್ನತ ಗೌರವದಿಂದ ಕಂಡಿದೆ. ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುಗಳೇ ಆಕೆಯ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವೈರಾಗ್ಯವನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ "ತಾಯೇ ನಿನ್ನ ಜ್ಞಾನ ಘನ, ನಿನ್ನ ವಿರತಿ ಘನ" ಎಂದು ಕೊಂಡಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಆಕೆಯ ವಚನಗಳು ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮದ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿವೆ.
ಇಂದಿನ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಈ ವಚನದ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ ಬಹುಮುಖಿಯಾಗಿದೆ:
ಸ್ತ್ರೀವಾದ (Feminism): ಈ ವಚನವು ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ಚಿಂತನೆಗೆ ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯುತ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಹಕ್ಕು, ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಕೌಟುಂಬಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಿರಾಕರಣೆ, ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವದ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿ ಇಂದಿಗೂ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಕೇವಲ ದೇಹ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನೋಡುವ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಅಕ್ಕನ ನಿಲುವು ಒಂದು ಸವಾಲಾಗಿದೆ.
ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದ (Existentialism): ಅಸ್ತಿತ್ವದ ನಿರರ್ಥಕತೆ (absurdity), ಜಗತ್ತಿನಿಂದ ಪರಕೀಯತೆ (alienation) ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಯ್ಕೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದಂತಹ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವುದರಿಂದ, ಈ ವಚನವು ಸಾರ್ತ್ರ‍್, ಕಾಮೂ ಮುಂತಾದ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದಿಗಳಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಅನುಭಾವಿಕ ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ಬಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ.
ಭೌತಿಕವಾದದ ವಿಮರ್ಶೆ (Critique of Materialism): ಇಂದಿನ ಜಗತ್ತು ಗ್ರಾಹಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ (consumer culture) ಮತ್ತು ಭೌತಿಕ ಯಶಸ್ಸನ್ನೇ ಜೀವನದ ಪರಮ ಗುರಿ ಎಂದು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, "ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ?" ಎಂಬ ಅಕ್ಕನ ಪ್ರಶ್ನೆಯು, ಭೌತಿಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಸ್ಥಾನಮಾನಗಳ ನಿರರ್ಥಕತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಒಂದು ಆಮೂಲಾಗ್ರವಾದ ಪರ್ಯಾಯ ಜೀವನ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತದೆ.
ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ: ತನ್ನ ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ, ನೋವು ಮತ್ತು ಆಘಾತವನ್ನು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು, ಅದನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಅಕ್ಕನ ಮಾರ್ಗವು, ಇಂದಿನ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ, ನೋವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಮುನ್ನಡೆಯುವ (acceptance and commitment) ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಾನಗಳಿಗೆ ಒಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾಗ ೨: ವಿಶೇಷ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಈ ವಿಭಾಗವು ವಚನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ವಿಶಿಷ್ಟ ಮತ್ತು ನವೀನ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳ ಮೂಲಕ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ, ಅದರ ಅರ್ಥದ ಆಳವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ.
೧. ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪಠ್ಯವಲ್ಲ, ಅದು ಒಂದು ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಿಕ ಸಂಹಿತೆಯನ್ನೂ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನೈತಿಕತೆಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧದ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಆಂತರಿಕ ಸದ್ಗುಣಗಳೇ ಪರಮೋಚ್ಚ ಕಾನೂನು (Internal Virtues as Supreme Law): "ಎನ್ನ ತಪ್ಪನೊಪ್ಪಗೊಳ್ಳಿ" ಎಂಬ ಸಾಲು ಒಂದು ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ತಪ್ಪೊಪ್ಪಿಗೆಯಂತೆ ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನು ಲೌಕಿಕ ಕಾನೂನು (ರಾಜ ಕೌಶಿಕನನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದ್ದು) ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನೀತಿಗಳನ್ನು (ಮನೆ ಮತ್ತು ಸಂಸಾರವನ್ನು ತೊರೆದದ್ದು) ಮುರಿದಿರುವುದನ್ನು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಆದರೆ, ಅವಳು ತನ್ನ ಈ 'ತಪ್ಪು'ಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ದೈವದ ಮುಂದೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು, ಅಂಗೀಕರಿಸುವಂತೆ ಬೇಡುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಇದರರ್ಥ, ಅವಳ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ದೈವದೆಡೆಗಿನ ನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯೆಂಬ 'ಆಂತರಿಕ ಕಾನೂನು' ಬಾಹ್ಯ, ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ಕಾನೂನುಗಳಿಗಿಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದುದು. ಶರಣರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, 'ದಯವೇ ಧರ್ಮದ ಮೂಲ' ಮತ್ತು 'ಆಚಾರವೇ ಸ್ವರ್ಗ, ಅನಾಚಾರವೇ ನರಕ' ಎಂಬ ತತ್ವಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಶಾಸನಗಳಿಗಿಂತ ಮಿಗಿಲಾದವು. ಅಕ್ಕನ 'ತಪ್ಪು' ಅವಳ ಆಂತರಿಕ ಧರ್ಮದ ಪಾಲನೆಯಾಗಿದೆ.
ಸ್ವಯಂ-ಆಡಳಿತದ ತತ್ವ (Principle of Self-Government): ಈ ವಚನವು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯ ಒಂದು ಉದಾತ್ತ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ತನ್ನ ಜೀವನದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತಾನೇ ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ("ಅದರೊಪ್ಪದ ತೆರ ಎನಗೆ") ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ತಾನೇ ಹೊಣೆಗಾರಳಾಗುವ (ತಪ್ಪನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದು) ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ಸ್ವಯಂ-ಆಡಳಿತದ ತತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಶರಣರ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯೂ ತನ್ನ ಕಾಯಕ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ನಡವಳಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಜೀವನಕ್ಕೆ ತಾನೇ ಜವಾಬ್ದಾರನಾಗಬೇಕು.
೨. ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನ (Performance Studies Analysis)
ಈ ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ ಪಠ್ಯವಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಒಂದು ಪ್ರದರ್ಶನವಾಗಿ (performance) ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾಗ ಅದರ ನಾಟಕೀಯ ಶಕ್ತಿಯು ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ನಾಟಕೀಯ ರಚನೆ (Dramatic Structure): ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾದ ನಾಟಕೀಯ ಸ್ವಗತ (dramatic monologue). ಇದರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಸ್ಪಷ್ಟ ಪಾತ್ರಧಾರಿ (ಅಕ್ಕ), ಒಬ್ಬ ಅಗೋಚರ ಆದರೆ ಪ್ರಬಲ ಪ್ರೇಕ್ಷಕ/ವಿಮರ್ಶಕ (ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭು ಅಥವಾ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ), ಮತ್ತು ತೀವ್ರವಾದ ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷಗಳಿವೆ. ಇದರ ರಚನೆಯು ನಾಟಕೀಯ ಏರಿಳಿತವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ:
ಆರಂಭ (Exposition): "ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ?" ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯ ಮೂಲಕ ಸಂಘರ್ಷದ ಸ್ಥಾಪನೆ.
ಬೆಳವಣಿಗೆ (Rising Action): "ಪುತ್ಥಳಿ," "ಮಲಭಾಂಡ," "ಭವನಿಳಯ" ಎಂಬ ರೂಪಕಗಳ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಸ್ಥಿತಿಯ ವಿವರಣೆ ಮತ್ತು ವಾದದ ಬೆಳವಣಿಗೆ.
ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ (Climax): "ಬೆರಳು ತಾಳಹಣ್ಣ ಹಿಸುಕಿದಡೆ ಮೆಲಲುಂಟೆ?" ಎಂಬ ದೃಷ್ಟಾಂತದ ಮೂಲಕ ಲೌಕಿಕದ ನಿರರ್ಥಕತೆಯನ್ನು ತಾರ್ಕಿಕವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು.
ಅಂತಿಮ ಘಟ್ಟ (Resolution): "ಎನ್ನ ತಪ್ಪನೊಪ್ಪಗೊಳ್ಳಿ... ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ" ಎಂಬ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಶರಣಾಗತಿ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಸಂಬಂಧದ ಸ್ಥಾಪನೆಯಲ್ಲಿ ವಚನವು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಭಾವದ ಸಂವಹನ (Transmission of Bhava): ಈ ವಚನವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವಾಗ (ಗಾಯನ ಅಥವಾ ಅಭಿನಯ), ಅದರ 'ಭಾವ'ವು ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಸಂವಹನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. 'ಮಲಭಾಂಡ' ಎನ್ನುವಾಗ ಜುಗುಪ್ಸೆ, 'ಒಸರುವ ನೆಲೆ' ಎನ್ನುವಾಗ ಕರುಣೆ, ಮತ್ತು 'ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ' ಎನ್ನುವಾಗ ಆರ್ದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ - ಈ ಭಾವಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ಪದಗಳಿಂದಲ್ಲ, ಧ್ವನಿಯ ಏರಿಳಿತ, ಮುಖಭಾವ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಭಂಗಿಗಳ ಮೂಲಕ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಬಹುದು. ಇದು ವಚನವನ್ನು ಒಂದು ಬೌದ್ಧಿಕ ಅನುಭವದಿಂದ ಒಂದು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಅನುಭವವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ.
೩. ವಸಾಹತೋತ್ತರ ಅನುವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Postcolonial Translation Analysis)
ವಚನಗಳಂತಹ ಸ್ಥಳೀಯ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಬೇರೂರಿದ ಪಠ್ಯಗಳನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಂತಹ ಜಾಗತಿಕ, ಅಧಿಕಾರದ ಭಾಷೆಗೆ ಅನುವಾದಿಸುವಾಗ ಅನೇಕ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಏಳುತ್ತವೆ.
ಅನುವಾದದಲ್ಲಿ 'ಅಸಹ್ಯ'ದ ರಾಜಕೀಯ: ವಸಾಹತೋತ್ತರ ಅನುವಾದ ಸಿದ್ಧಾಂತವು, ಅನುವಾದವು ಕೇವಲ ಭಾಷೆಗಳ ನಡುವಿನ ವರ್ಗಾವಣೆ ಅಲ್ಲ, ಅದು ಅಧಿಕಾರ ಸಂಬಂಧಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾದ ಒಂದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಕ್ರಿಯೆ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಓದುಗರಿಗಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಪಠ್ಯಗಳನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವಾಗ, ಮೂಲದಲ್ಲಿರುವ 'ಅಹಿತಕರ', 'ಅಸಭ್ಯ' ಅಥವಾ 'ಆಘಾತಕಾರಿ' ಎನಿಸುವ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮೃದುಗೊಳಿಸುವ (domestication) ಅಥವಾ ಸುಲಭವಾಗಿ ಜೀರ್ಣವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿನ 'ಮಲಭಾಂಡ' (ಮಲದ ಪಾತ್ರೆ/vessel of excrement) ಎಂಬ ಪದವು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಪದವು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಗೆ ಮತ್ತು ಶುಚಿತ್ವದ ಕಲ್ಪನೆಗಳಿಗೆ ತೀವ್ರ ಆಘಾತಕಾರಿಯಾಗಿರಬಹುದು. ಇದನ್ನು 'impure body', 'mortal coil' ಅಥವಾ 'earthly vessel' ಎಂಬಂತಹ ಮೃದುವಾದ, ಸೌಮ್ಯವಾದ ಪದಗಳಿಂದ ಅನುವಾದಿಸಿದರೆ, ಅದು ಓದುಗರಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ, ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅಕ್ಕನ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಆಮೂಲಾಗ್ರತೆ, ಅವಳ ಭಾಷೆಯ ದಿಟ್ಟತನ ಮತ್ತು ಬೀಭತ್ಸ ರಸದ ತೀವ್ರತೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೂಲ ಪದದ ಅಸಹ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಆಘಾತವನ್ನು ಅನುವಾದದಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು (foreignization) ಒಂದು ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ರಾಜಕೀಯ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಓದುಗರನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಚೌಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಹೊರಬಂದು, 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಶರಣೆಯೊಬ್ಬಳ ಪ್ರಪಂಚದ ಕಠೋರ ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಮತ್ತು ಅವಳ ಅನುಭವದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, 'ಮಲಭಾಂಡ'ದಂತಹ ಪದದ ಅನುವಾದವು ಕೇವಲ ಶಬ್ದದ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ನಡುವಿನ ಅಧಿಕಾರದ ರಾಜಕಾರಣದ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿದೆ.
೪. ನ್ಯೂರೋಥಿಯಾಲಜಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Neurotheological Analysis)
ನ್ಯೂರೋಥಿಯಾಲಜಿ ಅಥವಾ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನರವಿಜ್ಞಾನವು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಿಕ ಅನುಭವಗಳ ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆಧಾರಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸುವ ಒಂದು ನವೀನ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಅಕ್ಕನ ವಚನವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ಅವಳ ಅನುಭಾವಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಸಂಭವನೀಯ ಮೆದುಳಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಊಹಿಸಬಹುದು.
ಅಹಂ-ಲಯ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರೈಟಲ್ ಲೋಬ್ (Ego Dissolution and the Parietal Lobe): "ನಾ ಪ್ರಪಂಚಿನ ಪುತ್ಥಳಿ" ಎಂಬ ಭಾವನೆಯು, ತನ್ನ ದೇಹ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣವಿಲ್ಲದ, ಸ್ವಯಂಪ್ರಜ್ಞೆ (sense of self) ಕರಗುತ್ತಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಮೆದುಳಿನ 'ಪ್ಯಾರೈಟಲ್ ಲೋಬ್' (parietal lobe) ಎಂಬ ಭಾಗವು ನಮ್ಮ ದೇಹದ ಗಡಿಗಳು, ದಿಕ್-ಕಾಲದ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು 'ನಾನು' ಮತ್ತು 'ಅನ್ಯ' ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ತೀವ್ರವಾದ ಧ್ಯಾನ, ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಅಥವಾ ಅನುಭಾವಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ಭಾಗದ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು SPECT ಸ್ಕ್ಯಾನ್‌ಗಳಂತಹ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಈ ಚಟುವಟಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ, 'ಅಹಂ' ಕರಗಿದಂತೆ, ಸಮಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳದ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮರೆಯಾದಂತೆ ಮತ್ತು ತಾನು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾದಂತೆ (a sense of oneness) ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನ ವಚನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುವ ಪರಕೀಯತೆ ಮತ್ತು ಅಹಂ-ನಿರಾಕರಣೆಯು, ಇಂತಹ ಒಂದು ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ದಾಖಲೆಯಾಗಿರಬಹುದು. ಇದು ಅವಳ ಅನುಭವವನ್ನು ಕೇವಲ ಕಾಲ್ಪನಿಕವೆಂದು ನೋಡದೆ, ಅದೊಂದು ನೈಜ, ಅಳೆಯಬಹುದಾದ ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಘಟನೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
೫. ಆರ್ಥಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Economic Philosophy Analysis)
ಶರಣರ 'ಕಾಯಕ' (work as worship) ಮತ್ತು 'ದಾಸೋಹ' (communal sharing) ತತ್ವಗಳು ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಆರ್ಥಿಕ-ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟವು. ಆದರೆ ಈ ವಚನವು ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ, ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ.
ಭೌತಿಕತೆಯ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ವಿಮರ್ಶೆ: 'ಕಾಯಕ' ತತ್ವವು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಜೀವನೋಪಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸ ಕೀಳಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ದುಡಿಮೆಗೆ ಘನತೆಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು. 'ದಾಸೋಹ' ತತ್ವವು ಕಾಯಕದಿಂದ ಬಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮರಳಿ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಮಾನ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿತು. ಇದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಮಾಜವಾದ. ಆದರೆ ಅಕ್ಕನ ಈ ವಚನವು, ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲ ಘಟಕಗಳನ್ನೇ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳು 'ದೇಹ'ವನ್ನೇ (ದುಡಿಮೆಯ ಮೂಲ ಸಾಧನ) 'ಮಲಭಾಂಡ'ವೆಂದು, 'ಮನೆ'ಯನ್ನೇ (ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆಯ ಸಂಕೇತ) ಅನಗತ್ಯವೆಂದು, ಮತ್ತು 'ಪ್ರಪಂಚ'ವನ್ನೇ (ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರ) 'ಆತುರದ ಭವನಿಳಯ'ವೆಂದು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ.
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆ (Spiritual Economy): ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಪರ್ಯಾಯ ಆರ್ಥಿಕ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಲೌಕಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ 'ಬಂಡವಾಳ'ವು ಹಣ, ಆಸ್ತಿ, ದೇಹಬಲವಾದರೆ, ಅಕ್ಕನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ 'ಬಂಡವಾಳ'ವು ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ವೈರಾಗ್ಯ. ಲೌಕಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ 'ಲಾಭ'ವು ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಸುಖವಾದರೆ, ಅವಳ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ 'ಲಾಭ'ವು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಒಲುಮೆ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷ. ಹೀಗೆ, ಲೌಕಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪರಿಭಾಷೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮೌಲ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅವಳು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಾಳೆ.
೬. ಕ್ವಿಯರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Queer Theory Analysis)
ಕ್ವಿಯರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು (Queer theory) ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ, ಸ್ಥಿರವಾದ ಗುರುತುಗಳನ್ನು (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ) ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆಗಳನ್ನು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕುಟುಂಬ) ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಅಕ್ಕನ ವಚನವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ಅದು ತನ್ನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಆಮೂಲಾಗ್ರವಾದ 'ಕ್ವಿಯರ್' ಪಠ್ಯವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ.
ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕತೆಯ ಮರುವ್ಯಾಖ್ಯಾನ: ಅಕ್ಕನು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು 'ಮಹಿಳೆ' ಎಂಬ ಜೈವಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಅವಳು ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಅಲೌಕಿಕನಾದ ಶಿವನನ್ನು ಪತಿಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಲೈಂಗಿಕತೆ ಮತ್ತು ದಾಂಪತ್ಯದ ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಒಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳ ಕೆಲವು ವಚನಗಳಲ್ಲಿ, "ಎಲ್ಲ ಗಂಡರೂ ಹೆಣ್ಣರು" ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ, ಅವಳು ಲಿಂಗದ ದ್ವಂದ್ವವನ್ನೇ ತಲೆಕೆಳಗು ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ.
ಅಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬಂಧುತ್ವ (Unconventional Kinships): ಈ ವಚನದ "ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ" ಎಂಬ ಸಾಲು ಕ್ವಿಯರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದು. ಇದು ರಕ್ತಸಂಬಂಧ ಮತ್ತು ವೈವಾಹಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ, ವಿෂಮಲಿಂಗೀಯ (heteronormative) ಕುಟುಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಿತ್ತುಹಾಕುತ್ತದೆ. ಅದರ ಬದಲಾಗಿ, ಅವಳು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಒಂದು ಹೊಸ, ಅಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬಂಧುತ್ವವನ್ನು (queer kinship) ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇಲ್ಲಿ 'ಅಣ್ಣಗಳು' ಎಂಬುದು ಲಿಂಗ-ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಸಮಾನತೆ, ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಸಮುದಾಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕುಟುಂಬದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಮೀರಿ, 'ಆಯ್ಕೆ-ಆಧಾರಿತ ಕುಟುಂಬ' (chosen family) ಎಂಬ ಆಧುನಿಕ ಕ್ವಿಯರ್ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪೂರ್ವವರ್ತಿಯಾಗಿದೆ.
೭. ಟ್ರಾಮಾ (ಆಘಾತ) ಅಧ್ಯಯನದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Trauma Studies Analysis)
ಟ್ರಾಮಾ ಅಧ್ಯಯನವು (Trauma studies) ತೀವ್ರವಾದ ಆಘಾತಕಾರಿ ಘಟನೆಗಳು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮನಸ್ಸು, ಸ್ಮೃತಿ ಮತ್ತು ನಿರೂಪಣೆಯ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಚನಗಳನ್ನು ಈ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನೋಡುವುದು ಹೊಸ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ವಚನ ಒಂದು 'ಆಘಾತದ ನಿರೂಪಣೆ' (Vachana as a Trauma Narrative): ಅಕ್ಕನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರಾಜ ಕೌಶಿಕನೊಂದಿಗಿನ ಬಲವಂತದ ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ಅದರಿಂದಾದ ಸಂಘರ್ಷವು ಒಂದು ತೀವ್ರವಾದ ಆಘಾತಕಾರಿ ಘಟನೆಯಾಗಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಅವಳ ಸೌಂದರ್ಯವೇ ಅವಳಿಗೆ ಶಾಪವಾದದ್ದು, ಅವಳ ಇಚ್ಛೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಅವಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ರಾಜನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದು, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅವಳು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತ್ಯಜಿಸಿ ಬೀದಿಗೆ ಬಂದದ್ದು – ಇವೆಲ್ಲವೂ ಆಘಾತದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ದೇಹದ ಬಗೆಗಿನ ತೀವ್ರ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾಷೆಯು, ಆ ಆಘಾತದ ಒಂದು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರಬಹುದು.
ಹೇಳಲಾಗದ ನೋವಿನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ: ಆಘಾತದ ಒಂದು ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ, ಅನುಭವಿಸಿದ ನೋವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ, ಸುಸಂಬದ್ಧವಾಗಿ ಹೇಳಲು ಅಸಮರ್ಥರಾಗುವುದು. ಆಗ, ಆ ನೋವು ರೂಪಕಗಳ, ಪ್ರತಿಮೆಗಳ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಸಂವೇದನೆಗಳ ಮೂಲಕ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಹವನ್ನು "ಮಲಭಾಂಡ" ಎಂದು ಕರೆಯುವುದು, ಆಘಾತದಿಂದ ಉಂಟಾದ ತನ್ನ ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಪರಕೀಯತೆ (dissociation) ಮತ್ತು ಅಸಹ್ಯವನ್ನು (disgust) ಸೂಚಿಸಬಹುದು. "ಒಸರುವ ನೆಲೆ" ಎಂಬ ರೂಪಕವು ಆಘಾತದಿಂದ ಉಂಟಾದ ನಿರಂತರವಾದ ಶಕ್ತಿಹೀನತೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಬಹುದು. ಹೀಗೆ, ಈ ವಚನವು ಆಘಾತದ 'ಹೇಳಲಾಗದ' ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ಒಂದು ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅವಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣವನ್ನು, ಆ ಆಘಾತವನ್ನು ಮೀರಿ, ಅದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡಿ, ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಪುನರ್-ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಒಂದು ಚಿಕಿತ್ಸಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ (therapeutic process) ಎಂದೂ ನೋಡಬಹುದು.
೮. ಮಾನವೋತ್ತರವಾದಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Posthumanist Analysis)
ಮಾನವೋತ್ತರವಾದವು (Posthumanism) 'ಮಾನವ'ನನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಕೇಂದ್ರವೆಂದು ನೋಡುವ ಮಾನವಕೇಂದ್ರಿತವಾದವನ್ನು (humanism) ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮಾನವ-ಅಮಾನವ, ಮಾನವ-ದೈವ, ಮಾನವ-ಪ್ರಕೃತಿ ಮುಂತಾದ ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಗಡಿಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಾನವ-ದೈವ ದ್ವಂದ್ವದ ನಿರಾಕರಣೆ: ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೇವರು ಮತ್ತು ಮಾನವರ ನಡುವೆ ಒಂದು ಅಳಿಸಲಾಗದ ಅಂತರವಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಈ ವಚನದ "ದೇವರದೇವ, ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ" ಎಂಬ ಸಾಲು ಈ ದ್ವಂದ್ವವನ್ನು ಆಮೂಲಾಗ್ರವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ದೈವವು (ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ) ಮತ್ತು ದೈವದಂತಿರುವ ಶರಣರು (ಅಣ್ಣಗಳು) ಪ್ರತ್ಯೇಕ, ಉನ್ನತ ಅಸ್ತಿತ್ವಗಳಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರು ಅಕ್ಕನ ಸಮುದಾಯದ, ಅವಳ ಬಂಧುತ್ವದ ಭಾಗವಾಗುತ್ತಾರೆ. ಇದು ದೈವವನ್ನು ಮಾನವ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸಮತಲಕ್ಕೆ ತರುವ, ಮತ್ತು ಮಾನವರನ್ನು ದೈವಿಕ ಸಮುದಾಯದ ಭಾಗವಾಗಿಸುವ ಒಂದು ಮಾನವೋತ್ತರವಾದಿ ನಡೆಯಾಗಿದೆ.
ದೇಹದ ಮರುವ್ಯಾಖ್ಯಾನ: ಮಾನವಕೇಂದ್ರಿತವಾದವು ಮಾನವ ದೇಹವನ್ನು ಒಂದು ಸ್ಥಿರ, ಜೈವಿಕ ಘಟಕವೆಂದು ನೋಡಿದರೆ, ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು 'ಪುತ್ಥಳಿ', 'ಮಲಭಾಂಡ' ಎಂದು ಮರುವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅದರ ಸ್ಥಿರವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ನಾಶಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳ ದೇಹವು ಕೇವಲ ಮಾನವ ದೇಹವಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಅವಳ ದೇಹವು ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಲೀನವಾಗಿ, ಅದರ ಭೌತಿಕ ಗಡಿಗಳನ್ನೇ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದು ದೇಹದ ಮಾನವಕೇಂದ್ರಿತ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಮೀರುವ ಒಂದು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.
೯. ಪರಿಸರ-ಧೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಪರಿಸರ-ಧೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರವು (Eco-theology) ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ದೈವಿಕ ಅಥವಾ ಪವಿತ್ರವೆಂದು ನೋಡುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಪರಿಸರ-ಧೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರದ ನಿರಾಕರಣೆ: ಈ ವಚನವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪರಿಸರ-ಧೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸವಾಲನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಂಪರೆಗಳು ಪರ್ವತ, ನದಿ, ಮರಗಳನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಪೂಜಿಸಿದರೆ, ಅಕ್ಕನು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ನಿರರ್ಥಕತೆಯನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಾಳೆ. "ತಾಳಹಣ್ಣು" ಮತ್ತು "ಬಿತ್ತು" ಇಲ್ಲಿ ಪೂಜ್ಯ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಮಾನವನ ವ್ಯರ್ಥ ಪ್ರಯತ್ನ ಮತ್ತು ತಪ್ಪು ಮೌಲ್ಯಗಳ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ. ಇದು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಆರಾಧನೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಆಂತರಿಕ ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡುವ ನಿಲುವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳದ (Sacred Geography) ಆಂತರಿಕೀಕರಣ: ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳವು ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳಗಳು, ಪವಿತ್ರ ಪರ್ವತಗಳು ಮುಂತಾದ ಭೌಗೋಳಿಕ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನು ಶ್ರೀಶೈಲದ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನನ್ನು ತನ್ನ ದೈವವೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರೂ, ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಅವಳ 'ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳ'ವು ಯಾವುದೇ ಬಾಹ್ಯ ತಾಣವಲ್ಲ. ಅವಳ ನಿಜವಾದ ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳವು ಅವಳ ಅಂತರಂಗದಲ್ಲಿರುವ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಮತ್ತು ಅವಳ ಸುತ್ತಲಿರುವ ಶರಣರ ಸಮೂಹ. ಹೀಗೆ, ಅವಳು ಪವಿತ್ರತೆಯನ್ನು ಭೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಕಿತ್ತು, ಅದನ್ನು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭಾವಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಪವಿತ್ರತೆಯ ಆಂತರಿಕೀಕರಣದ (internalization of sacredness) ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.
೧೦. ವಚನವು ಒಂದು 'ಪ್ರತಿ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆ' (Vachana as a Counter-Cultural Manifesto)
ಈ ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ನೋಡುವ ಬದಲು, 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಪ್ರಬಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ವಿರುದ್ಧದ ಒಂದು 'ಪ್ರತಿ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆ'ಯಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬಹುದು. ಶರಣ ಚಳವಳಿಯು ತನ್ನ ಕಾಲದ ಸ್ಥಾಪಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ಒಂದು ಪ್ರತಿ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಅಕ್ಕನ ವಚನವು ಆ ಮನೋಭಾವದ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ.
ಭಾಷಿಕ ಬಂಡಾಯ (Linguistic Rebellion): ಶರಣರು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಬದಲು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಭಾಷೆಯಾದ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ವಚನಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದೇ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿತ್ತು. ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನು 'ದೇವ ಭಾಷೆ' ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕೆಲವೇ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಿದ್ದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಇದು ಮುರಿಯಿತು. ಈ ವಚನದ ಸರಳ, ನೇರ ಕನ್ನಡವು ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರೀಕರಣಗೊಳಿಸುವ ಒಂದು ರಾಜಕೀಯ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.
ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಮರ್ಶೆ (Religious Critique): "ಬಿತ್ತೆಲ್ಲಾ ಜೀವ, ಅದರೊಪ್ಪದ ತೆರ ಎನಗೆ" ಎಂಬ ಸಾಲು ಕೇವಲ ಲೌಕಿಕ ಜೀವನದ ನಿರಾಕರಣೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಅಂದಿನ ಕೃಷಿ-ಕೇಂದ್ರಿತ, ಸಂತಾನ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಯಜ್ಞ, ಯಾಗಾದಿ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭಾವಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಶರಣ ಚಳವಳಿಯ ಆಶಯ ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.
ಸಮಾನತೆಯ ನೀಲನಕ್ಷೆ (Blueprint for Equality): ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಸಮಾನತೆಯ ಸಮಾಜಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ನೀಲನಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ. 'ಮನೆ'ಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅದು ಜಾತಿ, ಕುಲ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಶ್ರೇಣೀಕೃತ ಸಮಾಜವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತದೆ. "ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ" ಎಂದು ಶರಣ ಸಮೂಹವನ್ನು ತನ್ನ ನಿಜವಾದ ಬಂಧುಗಳೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅದು ರಕ್ತಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮೀರಿದ, ಸಮಾನತೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತ ಹೊಸ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಕನಸನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತದೆ.
೧೧. ಇತರ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಅನುಭಾವಿಗಳೊಂದಿಗೆ ತುಲನಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಅಕ್ಕನನ್ನು ಮೀರಾಬಾಯಿ (ರಾಜಸ್ಥಾನ), ಆಂಡಾಳ್ (ತಮಿಳುನಾಡು) ಮತ್ತು ಲಲ್ಲೇಶ್ವರಿ (ಕಾಶ್ಮೀರ) ಯಂತಹ ಇತರ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಅನುಭಾವಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸುವುದು ಮತ್ತಷ್ಟು ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಪ್ರತಿರೋಧದ ಸ್ವರೂಪಗಳು: ಈ ಎಲ್ಲಾ ಮಹಿಳಾ ಸಂತರು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆ ಎದ್ದವರೇ. ಮೀರಾಬಾಯಿ ಮತ್ತು ಆಂಡಾಳ್ ತಮ್ಮನ್ನು ದೇವರ 'ಮಧುರ ಭಾವ'ದ (bridal mysticism) ಮೂಲಕ ಸಮರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಲಲ್ಲೇಶ್ವರಿ ಯೋಗ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಹಿಡಿದಳು. ಆದರೆ, ಅಕ್ಕನ ಪ್ರತಿರೋಧವು ಅತ್ಯಂತ ಆಮೂಲಾಗ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಅವಳು ಕೇವಲ ಮನೆಯನ್ನು ತೊರೆಯಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಸಮಾಜವು ಮಹಿಳೆಯ ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಹೇರಿದ್ದ 'ನಾಚಿಕೆ'ಯ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನೇ ಮುರಿಯಲು ತನ್ನ ಉಡುಪನ್ನೂ ತ್ಯಜಿಸಿದಳು. ಇದು ಅವಳನ್ನು ಇತರ ಮಹಿಳಾ ಸಂತರಿಗಿಂತ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ.
ದೇಹದ ರಾಜಕೀಯ (Politics of the Body): ಮೀರಾಬಾಯಿಯ ಮೇಲೆ ಅವಳ ಕುಟುಂಬವು ದೈಹಿಕ ಹಿಂಸೆ ನೀಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು. ಅಕ್ಕನು ರಾಜ ಕೌಶಿಕನ ಕಾಮದಿಂದ ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಬಿಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೋರಾಡಿದಳು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಮಹಿಳಾ ಸಂತರಿಗೆ, ಅವರ ದೇಹವೇ ಅವರ ಹೋರಾಟದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು 'ಮಲಭಾಂಡ' ಎಂದು ಜರೆದು, ಅದನ್ನು ನಗ್ನವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ, ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಪುರುಷರ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿದಳು. ಇದು ದೇಹವನ್ನೇ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಅಸ್ತ್ರವನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ತಂತ್ರವಾಗಿದೆ.
೧೨. 'ಅನುಭವ ಮಂಟಪ'ದ ಸಂವಾದದ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಈ ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ ಅಕ್ಕನ ಸ್ವಗತವೆಂದು ನೋಡದೆ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುಗಳ ಜೊತೆ ನಡೆದ ತೀವ್ರವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಸಂವಾದಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರವೆಂದು ನೋಡಿದಾಗ, ಅದರ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದಕ್ಕೂ ಹೊಸ ಅರ್ಥ ಬರುತ್ತದೆ.
ತಾತ್ವಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆ (Philosophical Test): ಅಲ್ಲಮರು ಅಕ್ಕನನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದು ಅವಮಾನಿಸಲು ಅಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅವಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ಆಳ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು. "ಪತಿಯ ಮೇಲೆ ತಪ್ಪ ಹೊರಿಸಿ ಬಂದ ಸತಿಯನ್ನು ನಮ್ಮ ಶರಣರು ಮೆಚ್ಚರು" ಮತ್ತು "ಸೀರೆಯನ್ನಳಿದು ಕೂದಲನ್ನೇಕೆ ಮರೆಮಾಡಿದೆ?" ಎಂಬ ಅವರ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಸವಾಲುಗಳಾಗಿದ್ದವು.
ವಚನವೇ ಉತ್ತರ: ಈ ವಚನವು ಅಲ್ಲಮರ ಈ ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ನೇರ ಉತ್ತರವಾಗಿದೆ.
"ಪತಿಯನ್ನು ಏಕೆ ತೊರೆದೆ?" ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ, "ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ ಈ ಮನೆ?" ಮತ್ತು "ಸಾವಕೆಡುವ ಗಂಡರ" ಬಗೆಗಿನ ಅವಳ ಇತರ ವಚನಗಳು ಉತ್ತರ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯು ನಶ್ವರ, ನನ್ನ ನಿಜವಾದ ಪತಿ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಮಾತ್ರ ಎಂಬುದು ಅವಳ ವಾದ.
"ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಮೋಹ ಇನ್ನೂ ಇದೆಯೇ? ಕೂದಲನ್ನು ಏಕೆ ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡೆ?" ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ, "ನಾ ಪ್ರಪಂಚಿನ ಪುತ್ಥಳಿ, ಮಾಯಿಕದ ಮಲಭಾಂಡ" ಎಂಬ ಸಾಲುಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉತ್ತರ. ಈ ದೇಹವು ನನ್ನದಲ್ಲ, ಅದು ಮಾಯೆಯ ಕೊಳಕಿನ ಪಾತ್ರೆ, ಇದರ ಮೇಲೆ ನನಗೇ ಮಮಕಾರವಿಲ್ಲದಿರುವಾಗ, ನಾಚಿಕೆ ಎಲ್ಲಿಂದ ಬರಬೇಕು? ಎಂಬುದು ಅವಳ ನಿಲುವು.
"ಫಲ ಒಳಗೆ ಪಕ್ವವಾದಲ್ಲದೆ ಹೊರಗಣ ಸಿಪ್ಪೆ ಒಪ್ಪಗೆಡದು" ಎಂದು ಅಕ್ಕನು ಹೇಳಿದಾಗ, ಅವಳು ತನ್ನ ಬಾಹ್ಯ ನಡವಳಿಕೆಯು ತನ್ನ ಆಂತರಿಕ ಪರಿಪಕ್ವತೆಯ ಪ್ರತಿಫಲನ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾಳೆ.
ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ, ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಭಾವಗೀತೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯದೆ, ಒಂದು ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಚರ್ಚೆಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾಗ ೩: ಸಮಗ್ರ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ "ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ?" ವಚನವು, ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಸರಳವಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಯೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭವಾದರೂ, ಬಹು-ಆಯಾಮದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿದಾಗ, ಅದು 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಕನ್ನಡದ ಒಂದು ತಾತ್ವಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಕಲಾತ್ಮಕ ಮಹಾಪ್ರಣಾಳಿಕೆಯಾಗಿ ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು, ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಯೆಂದು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸದೆ, ಅದರ ಆಮೂಲಾಗ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ವಚನದ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿರುವುದು ಒಂದು ಮಹಾನ್ ವೈರುಧ್ಯ: ತನ್ನ ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕೀಳಾಗಿ ಕಾಣುವ ಮತ್ತು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ (radical self-abjection) ಮೂಲಕವೇ, ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಪರಮೋಚ್ಚ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು (absolute spiritual sovereignty) ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ, ಇದು ಶಕ್ತಿವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತದ 'ಅಂಗ-ಲಿಂಗ' ತತ್ವದ ಒಂದು ತೀವ್ರವಾದ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿದೆ. 'ಅಂಗ'ವನ್ನು (ದೇಹ, ಜೀವ) 'ಪುತ್ಥಳಿ' ಮತ್ತು 'ಮಲಭಾಂಡ' ಎಂದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅವಳು 'ಲಿಂಗ'ದೊಂದಿಗೆ (ಶಿವ, ಪರಮಾತ್ಮ) ಐಕ್ಯವಾಗುವ ತನ್ನ ಅಚಲವಾದ ನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಷಟ್‍ಸ್ಥಲದ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಾದ ಭಕ್ತ ಮತ್ತು ಮಾಹೇಶ್ವರ ಸ್ಥಲಗಳ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಇದು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ, ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಕೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. 'ಮನೆ' ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅದು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ, ಜಾತಿ-ಆಧಾರಿತ ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆಗಳ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಮಹಿಳೆಯ ದೇಹವನ್ನು ಪುರುಷರ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಆಸ್ತಿಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ಅದನ್ನು 'ಮಲಭಾಂಡ'ವೆಂದು ಜರಿಯುವ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಆ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಿಂದ ಬಿಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಅದರ ಮೇಲೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಪ್ರತಿರೋಧದ ಒಂದು ಅನನ್ಯ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ತಂತ್ರ.
ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ, ಈ ವಚನವು ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ, ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದಿ ಸಂಕಟ ಮತ್ತು ಸಂಭವನೀಯ ಆಘಾತವನ್ನು (trauma) ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಆಳವಾದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ಪರಕೀಯತೆ, ಹತಾಶೆ ಮತ್ತು ಜುಗುಪ್ಸೆಯಂತಹ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳು ಅವಳನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ಬದಲಾಗಿ, ಅವು ಅವಳನ್ನು ಲೌಕಿಕ ಬಂಧನಗಳಿಂದ ಕಳಚಿಕೊಂಡು, ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಹೊಸ, ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ("ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ") ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತವೆ.
ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿ, ಇದು ಸಂಕೀರ್ಣ ರಸಾನುಭವವನ್ನು ನೀಡುವ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಾವ್ಯ. ಬೀಭತ್ಸ, ಕರುಣ ಮತ್ತು ಶಾಂತ ರಸಗಳು ಒಂದರೊಡನೊಂದು ಹೆಣೆದುಕೊಂಡು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಭಕ್ತಿ ರಸದಲ್ಲಿ ವಿಲೀನಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಸರಳವಾದ ಆದರೆ ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ರೂಪಕಗಳು ಮತ್ತು ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳ ಬಳಕೆಯು, ಗಹನವಾದ ತತ್ವವನ್ನು ಸಹೃದಯನ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ತಂದುಕೊಡುತ್ತದೆ.
ಹೀಗೆ, ಭಾಷಿಕ, ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ, ತಾತ್ವಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ, ಈ ವಚನವು ತನ್ನ ಕಾಲದ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿದ್ದುಕೊಂಡೇ, ಕಾಲವನ್ನು ಮೀರಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. 12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಮಂಡಿಸಿದ ತಾತ್ವಿಕ ವಾದವಾಗಿರಬಹುದಾದ ಈ ವಚನ, 21ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ತ್ರೀವಾದ, ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ, ಭೌತಿಕವಾದದ ವಿಮರ್ಶೆ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕುರಿತ ಚರ್ಚೆಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯುತ ಧ್ವನಿಯಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ. ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಶೂನ್ಯವಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕವೇ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಈ ಅನುಭಾವಿಕ ಮಾರ್ಗವು, ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ವಚನದ ಅನನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ನಿರಂತರ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ.
-----
Justification for the Literal Translation
ಅನುವಾದವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭಾಷೆಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಷೆಗೆ ಪದಗಳನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲ. ಅದೊಂದು ಕಲೆ; ಮೂಲ ಕೃತಿಯ ಆತ್ಮ, ಭಾವ, ಲಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಹೊಸ ಭಾಷೆಯ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮರುಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಸವಾಲಿನ ಪ್ರಯತ್ನ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಈ ವಚನವು ಸರಳವಾಗಿ ಕಂಡರೂ, ಅದರೊಳಗೆ ತೀವ್ರವಾದ ಅನುಭಾವ, ದಿಟ್ಟ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ತಾತ್ವಿಕತೆ ಅಡಗಿದೆ. ಈ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲು, ನಾನು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ್ದೇನೆ: ಒಂದು ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದ (Literal Translation) ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದ (Poetic Translation).
೧. ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದದ ಸಮರ್ಥನೆ (Justification for the Literal Translation)
ಈ ಅನುವಾದದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವು ಮೂಲ ಕನ್ನಡ ಪಠ್ಯದ ರಚನೆ, ಪದಗಳ ಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಪದಶಃ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ನಿಷ್ಠವಾಗಿರುವುದು. ಇದು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಓದುಗರಿಗೆ ಮೂಲ ವಚನವು ಹೇಗೆ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದರ ಒಂದು ನಕ್ಷೆಯನ್ನು (map) ನೀಡುತ್ತದೆ.
Literal Translation:
Why for me, O Lord?
I, a puppet of the world,
a vessel of filth from Maya,
a hasty dwelling of worldly existence.
A state of leaking from a crack in a water pot,
Why for me, O Lord? (Why the house for me?)If a finger squeezes a palm fruit, is there anything to savor?
All seeds are life—that is the world's way; not accepting it is my way.
Accept my transgression,
O Chennamallikarjuna, God of gods,
You yourselves are my brothers.
ಸಮರ್ಥನೆ:
ನೇರತೆ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಠೆ: ಈ ಅನುವಾದವು ಮೂಲದ ವಾಕ್ಯ ರಚನೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. "ಎನಗೇಕಯ್ಯಾ?" ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು "Why for me, O Lord?" ಎಂದು ನೇರವಾಗಿ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಮೂಲದ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಥಕ ಮತ್ತು ಮೊರೆಯಿಡುವ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ತಾತ್ವಿಕ ಪದಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ: "ಮಾಯಿಕದ ಮಲಭಾಂಡ" ವನ್ನು "a vessel of filth from Maya" ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ 'Maya' ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅದನ್ನು 'illusion' ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಿದರೆ, ಶಕ್ತಿವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತದಲ್ಲಿನ 'ಮಾಯೆ'ಯ ಸಂಕೀರ್ಣ ಅರ್ಥ (ಶಿವನ ಸೃಜನಶೀಲ ಆದರೆ ಬಂಧನಕಾರಿ ಶಕ್ತಿ) ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತದೆ. "ಮಲಭಾಂಡ" ವನ್ನು "vessel of filth" ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದು, ಅದರ ಆಘಾತಕಾರಿ ಮತ್ತು ಜುಗುಪ್ಸೆಯ (disgust) ಭಾವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು. ಇದು ಅಕ್ಕನ ದೇಹದ ಬಗೆಗಿನ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ನಿಲುವನ್ನು ಮತ್ತು ಅವಳ 'ಪ್ರಸಾದಿ' ಸ್ಥಲದ (Prasadi stage) ನಿರ್ಲಿಪ್ತತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ: "ನೀವೆ ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ" ಎಂಬುದನ್ನು "You yourselves are my brothers" ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ 'brothers' ಎಂಬ ಪದವು ಶರಣ ಸಮೂಹವನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಹೇಳುವ ಆಪ್ತತೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಂಧುತ್ವವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. "You yourselves" ಎಂಬುದು "ನೀವೆ" ಪದದಲ್ಲಿರುವ ಒತ್ತು ಮತ್ತು ಅನನ್ಯತೆಯನ್ನು (exclusivity) ಹಿಡಿದಿಡಲು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಯತ್ನ.
ಮಿತಿಗಳು: ಈ ಅನುವಾದವು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಅಸಹಜವಾಗಿ ಅಥವಾ ಗದ್ಯದಂತೆ ಧ್ವನಿಸಬಹುದು. ಏಕೆಂದರೆ ಇದರ ಆದ್ಯತೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಯ ಸಹಜ ಹರಿವಿಗಿಂತ ಮೂಲದ ರಚನೆಗೆ ನಿಷ್ಠವಾಗಿರುವುದಾಗಿದೆ.
೨. ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದದ ಸಮರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಬಳಸಿದ ತಂತ್ರಗಳು
ಈ ಅನುವಾದದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವು ಮೂಲ ವಚನದ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುಭವ, ಭಾವನಾತ್ಮಕ ತೀವ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಮಯ ಗುಣವನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕವಿತೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮರುಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು. ಇದು ಕೇವಲ ಅನುವಾದವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದು 'ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಕ್ರಿಯೇಷನ್' (transcreation) ಅಥವಾ ಭಾವಾನುವಾದ.
Poetic Translation:
Why this world for me, O Lord, why for me?
This puppet spun from threads of worldly dust,
This pot of grime from Maya's fading spell,
This fleeting house of haste and restless rust.
A leaking crack in a pot of clay,
My life seeps out, decaying day by day.
Why this house for me, O Lord, I pray?
Squeeze a hollow fruit; what flavour can you find?
All seeds are life, a truth I know and see,
But I reject this law, this frantic race.
My worldly 'fault' I pray you will embrace,
O Jasmine-Lord, my God of gods, my grace,
And you, my brothers, are my chosen place.
ಸಮರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಬಳಸಿದ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ತಂತ್ರಗಳು:
ಛಂದಸ್ಸು ಮತ್ತು ಲಯ (Meter and Rhythm):
ತಂತ್ರ: ಈ ಕವಿತೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ 'ಐಯಾಂಬಿಕ್ ಟೆಟ್ರಾಮೀಟರ್' (iambic tetrameter - ಪ್ರತಿ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಐಯಾಂಬಿಕ್ ಘಟಕಗಳು) ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: "This pot of grime from Maya's fading spell."
ಸಮರ್ಥನೆ: ವಚನಗಳು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಛಂದಸ್ಸನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಜವಾದ ಲಯ ಮತ್ತು ಗೇಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ.
8 ಈ ಲಯವನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಮರುಸೃಷ್ಟಿಸಲು, ಒಂದು ಸ್ಥಿರವಾದ ಛಂದಸ್ಸನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಕವಿತೆಗೆ ಸಂಗೀತಮಯ ಗುಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಓದಿದಾಗ ಮೂಲದ ಭಾವವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಾಸ ಯೋಜನೆ (Rhyme Scheme):
ತಂತ್ರ: ಈ ಅನುವಾದವು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಾಸ ಯೋಜನೆಯನ್ನು (AABB CDCD EFE GG) ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. (dust/rust, spell/spell; clay/day, pray/pray; find/kind; race/embrace/grace/place).
ಸಮರ್ಥನೆ: ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಾವ್ಯ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಸವು ಕವಿತೆಗೆ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಪೂರ್ಣತೆ ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣೀಯತೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಮೂಲ ವಚನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಸವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅದರ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ತೀವ್ರತೆ ಮತ್ತು ಪಲ್ಲವಿಯಂತಹ ರಚನೆಯನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಸದ ಮೂಲಕ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕವಿತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸುಸಂಬದ್ಧ ಮತ್ತು ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.
ರೂಪಕಗಳ ಭಾವಾನುವಾದ (Metaphorical Transcreation):
ತಂತ್ರ: ಮೂಲದಲ್ಲಿರುವ ರೂಪಕಗಳನ್ನು ಪದಶಃ ಅನುವಾದಿಸುವ ಬದಲು, ಅವುಗಳ ಭಾವಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದುವ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ರೂಪಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.
ಸಮರ್ಥನೆ:
"ಮಾಯಿಕದ ಮಲಭಾಂಡ" ವನ್ನು "This pot of grime from Maya's fading spell" ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. "Pot of grime" ಎಂಬುದು "ಮಲಭಾಂಡ"ದ ಜುಗುಪ್ಸೆಯನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಮೃದುಗೊಳಿಸಿದರೂ, "fading spell" (ಮಾಯೆಯ ಮಾಸುತ್ತಿರುವ ಮಂತ್ರ) ಎಂಬ ಪದಗಳು ಮಾಯೆಯ ಭ್ರಮಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಅಶಾಶ್ವತ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತವೆ.
"ಆತುರದ ಭವನಿಳಯ" ವನ್ನು "This fleeting house of haste and restless rust" ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ 'rust' (ತುಕ್ಕು) ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಪ್ರಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು 'ಕ್ಷಯ' (decay) ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಧ್ವನಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.
ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರ (Sound Devices):
ತಂತ್ರ: ಅನುಪ್ರಾಸ (alliteration) ಮತ್ತು ಸ್ವರಾನುಪ್ರಾಸ (assonance) ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಕವಿತೆಯ ಧ್ವನಿ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸಮರ್ಥನೆ: ಉದಾಹರಣೆಗೆ, "fleeting... flavour... find" (ಅನುಪ್ರಾಸ) ಮತ್ತು "pot of grime... fading spell" (ಸ್ವರಾನುಪ್ರಾಸ) ನಂತಹ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಕವಿತೆಗೆ ಒಂದು ಆಂತರಿಕ ಸಂಗೀತವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.
ಸಂವಾದಾತ್ಮಕ ಧ್ವನಿಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ (Preserving the Dialogic Tone):
ತಂತ್ರ: ಕೊನೆಯ ಮೂರು ಸಾಲುಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. "My worldly 'fault' I pray you will embrace, / O Jasmine-Lord, my God of gods, my grace, / And you, my brothers, are my chosen place."
ಸಮರ್ಥನೆ: ನಿಮ್ಮ ಹಿಂದಿನ ಒಳನೋಟದಂತೆ, ಅಕ್ಕನು ಇಲ್ಲಿ ದೈವ ಮತ್ತು ಶರಣ ಸಮೂಹ ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ಸಂಬೋಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಈ ಅನುವಾದವು ಆ ದ್ವಂದ್ವ ನಿವೇದನೆಯನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. "my grace" ಎಂಬುದು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನಿಗೆ ಸಲ್ಲುವ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯಾದರೆ, "my chosen place" ಎಂಬುದು ಶರಣ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ತನ್ನ ಹೊಸ ಕುಟುಂಬವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. "brothers" ಪದವು "ಅಣ್ಣಗಳಿರಾ" ಎಂಬಲ್ಲಿನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಂಧುತ್ವವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದವು ಮೂಲದ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ರಚನಾತ್ಮಕ ಆಯಾಮವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರೆ, ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದವು ಅದರ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಓದುಗನಿಗೆ ತಲುಪಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎರಡೂ ಅನುವಾದಗಳು ವಚನದ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದ ಆಯ್ಕೆಗಳಾಗಿವೆ.
ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ