ಎಳೆವರದಲ್ಲಿ ಮೋಹಮೊಳೆ ಹುಟ್ಟಿತ್ತು,
ಗುರುಹಸ್ತದಲ್ಲಿ ಅಂಕುರವಾಯಿತ್ತು,
ಏಳೆಲೆ ಹೋಯಿತ್ತು ಬಳಗದ ನಡುವೆ.
ಕೇಳಲೆಯವ್ವಾ, ಕೇಳು ತಾಯೆ,
ಒಂಬತ್ತೆಲೆ ಎಂದಿಗೆ ಪರಿಪ-ಪೂರ್ಣವಾಯಿತ್ತು ನೋಡವ್ವಾ.
ಚೆನ್ನಾಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಗಂಡನೆನಗೆ,
ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲೆಂದು ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿದೆನು ಕಾಣಾ ಎಲೆಯವ್ವಾ.
--- ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ.

1. ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದ (Literal Translation)

In tender youth, a sprout of desire was born,
In the Guru's hand, it germinated.
It grew to seven leaves amidst the kin.
Listen, O mother, listen, dear one,
See how, in time, it became nine leaves and reached perfection.
Channamallikarjuna is the husband for me;
Declaring I have no relation with the people of the world,
I have left and moved away, see, O dear one.

2. ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದ (Poetic Translation)

A seed of longing, a thorn of love,
in my young soil began to move.
Touched by my Guru's sacred hand,
a tender shoot broke through the land.
Among my kin, in worldly light,
it grew seven leaves, a fragile sight.
O listen, Mother, hear my plea,
see what this life has made of me.
Till nine leaves unfurled a perfect whole,
a universe within my soul.
My Lord of jasmine hills is He,
my only husband, wild and free.
No other bond, no worldly tie,
I've shed them all beneath the sky.
I've walked away, forever gone,
to greet my love, the endless dawn.

ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ವಚನದ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ: "ಎಳೆವರದಲ್ಲಿ ಮೋಹಮೊಳೆ ಹುಟ್ಟಿತ್ತು"

ನಾನು ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರ, ಭಾರತೀಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ, ತುಲನಾತ್ಮಕ ಅನುಭಾವ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶಾ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿ ಹೊಂದಿರುವ ವಿಶ್ವದರ್ಜೆಯ ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ತಜ್ಞ. ನನ್ನ ಉದ್ದೇಶವು ನೀಡಿದ ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಪಠ್ಯವಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಅದನ್ನು ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಅನುಭಾವಿಕ, ಯೌಗಿಕ, ತಾತ್ವಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನವ ವಿದ್ಯಮಾನವಾಗಿ ಆಳವಾದ ಮತ್ತು ಬಹುಮುಖಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವುದಾಗಿದೆ. ನಾನು ಭಕ್ತಿ, ಯೋಗ, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದ ವಿದ್ವಾಂಸ, ಅನುವಾದ ಸಿದ್ಧಾಂತದ (ವೆನುಟಿ, ಗೀರ್ಟ್ಜ್ ಮತ್ತು ಶ್ಲೈಯರ್‌ಮ್ಯಾಕರ್‌ರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರರ್ಗಳ) ತಜ್ಞ, ಹಾಗೂ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಎರಡರಲ್ಲೂ ನುರಿತ ಕವಿ. ನನ್ನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಆಳವಾಗಿದ್ದು, ನನ್ನ ಅನುವಾದಗಳು ನಿಖರ ಮತ್ತು ಭಾವಪೂರ್ಣವಾಗಿವೆ.

ಭಾಗ ೧: ಮೂಲಭೂತ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಚೌಕಟ್ಟು (Fundamental Analytical Framework)

ಸನ್ನಿವೇಶ (Context)

ಪಾಠಾಂತರಗಳು (Textual Variations)

ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ "ಎಳೆವರದಲ್ಲಿ ಮೋಹಮೊಳೆ ಹುಟ್ಟಿತ್ತು" ವಚನವು ಪಾಠಾಂತರಗಳ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪ್ರಮುಖ ವಚನ ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಈ ವಚನದ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ.¹ ಈ ಸ್ಥಿರತೆಯು ವಚನದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಿಖರತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಕ್ಕನ ಜೀವನದ ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಘಟ್ಟದ, ಬಹುಶಃ ಲೌಕಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ ಸಂಕ್ರಮಣ ಕಾಲದ, ಅಧಿಕೃತ ದಾಖಲೆಯಾಗಿರಬಹುದು. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿರುವ ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯ ನಿರಾಕರಣೆ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಪತಿಯ ಸ್ವೀಕಾರದ ವಿಷಯವು ಅಕ್ಕನ ಇತರ ವಚನಗಳಾದ "ಸಾವಿಲ್ಲದ ಕೇಡಿಲ್ಲದ ರೂಹಿಲ್ಲದ ಚೆಲುವಂಗೆ ಆನೊಲಿದೆನಲ್ಲ..." ದಂತಹ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಆಕೆಯ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿನ ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.³

ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ (Shunyasampadane)

ಲಭ್ಯವಿರುವ ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯ ಐದು ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಈ ವಚನವು ನೇರವಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಿಲ್ಲ.⁴ ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ತಾತ್ವಿಕ ಸಂವಾದಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ವಚನದ ಭಾವವು ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾದ ಅಕ್ಕನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಅವಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಹತೆಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿದೆ. ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುಗಳು ಅಕ್ಕನ ವೈರಾಗ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ತ್ಯಾಗವನ್ನು ಕಠಿಣ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.⁵ ಈ ವಚನವು ಆ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗಿ, ಅಕ್ಕನು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಂತರಿಕ ಸಂವಾದದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. "ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲೆಂದು ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿದೆನು" ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಯು, ಅನುಭವ ಮಂಟಪವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮೊದಲು ತಾನು ಲೌಕಿಕ ಬಂಧನಗಳಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮುಕ್ತಳಾಗಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಸ್ವತಃ ದೃಢಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದು ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯಲ್ಲಿನ ಅವಳ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಂದರ್ಭ (Context of Utterance)

ಈ ವಚನವು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಜೀವನದ ಅತ್ಯಂತ ನಾಟಕೀಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಉಡುತಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಅರಸನಾದ ಕೌಶಿಕನೊಂದಿಗಿನ ವಿವಾಹವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಬಸವಕಲ್ಯಾಣದ ಅನುಭವ ಮಂಟಪದತ್ತ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿದ ಸಂಕ್ರಮಣ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಬಲವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಬಹುದು.³ ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಘಟನೆಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದು ಆಳವಾದ ಆಂತರಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಫಲ.

ಪ್ರಚೋದಕ (Catalyst): ಈ ವಚನದ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾದದ್ದು ಒಂದು ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಲೌಕಿಕ ವಿವಾಹದ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಆಕರ್ಷಣೆ (ಮೋಹಮೊಳೆ) ಒಂದು ವಾದ (thesis) ವಾದರೆ, ಚಿಕ್ಕಂದಿನಿಂದಲೇ ಬೆಳೆದುಬಂದ ದೈವಿಕ ಪ್ರೇಮದ ಸೆಳೆತ (ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಗಂಡನೆನಗೆ) ಅದರ ಪ್ರತಿವಾದ (antithesis) ವಾಗಿದೆ. ಈ ಎರಡರ ಸಂಘರ್ಷದ ನಂತರ, ಲೌಕಿಕವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತ್ಯಜಿಸಿ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವ ದೃಢ ನಿರ್ಧಾರವೇ (ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿದೆನು) ಅಂತಿಮ ಸಂವಾದ (synthesis).
ಸಂಬೋಧನೆ: "ಕೇಳಲೆಯವ್ವಾ, ಕೇಳು ತಾಯೆ" ಎಂಬ ಸಂಬೋಧನೆಯು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಒಬ್ಬ ಶರಣೆಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ತನ್ನನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸ್ತ್ರೀ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಜಗನ್ಮಾತೆಯ ಸ್ವರೂಪವಾದ ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ನೀಡಿದ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣದಂತಿದೆ. ಇದು ತನ್ನ ನಿರ್ಧಾರದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ನಿಲುವನ್ನು ಸಾರುವ ಒಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಪದಗಳು (Loaded Terminology)

ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಿಕವಾಗಿ ಮಹತ್ವವುಳ್ಳ ಪದಗಳಿವೆ:

ಎಳೆವರ
ಮೋಹಮೊಳೆ
ಗುರುಹಸ್ತ
ಅಂಕುರ
ಏಳೆಲೆ
ಬಳಗ
ಒಂಬತ್ತೆಲೆ
ಪರಿಪೂರ್ಣ
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ
ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧ

ಭಾಷಿಕ ಆಯಾಮ (Linguistic Dimension)

ಪದ-ಹಾಗೂ-ಪದದ ಗ್ಲಾಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಸಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ (Word-for-Word Glossing and Lexical Mapping)

ಈ ವಚನದ ಅರ್ಥದ ಆಳವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲು, ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಪದಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಭಾಷಿಕ, ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಿಕ ಪದರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.

ಕೋಷ್ಟಕ ೧: ಪದ-ಹಾಗೂ-ಪದದ ಗ್ಲಾಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಸಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್

ಪದ (Word)	ನಿರುಕ್ತಿ (Etymology)	ಮೂಲ ಧಾತು (Root)	ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥ (Literal)	ಸಂದರ್ಭೋಚಿತ ಅರ್ಥ (Contextual)	ಅನುಭಾವಿಕ/ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ (Mystical/Yogic)	ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಮಾನಾರ್ಥಕಗಳು (Equivalents)
ಎಳೆವರದಲ್ಲಿ	ಕನ್ನಡ: ಎಳೆ (tender) + ಪraya/ವರಯ (age)	ಎಳೆ (tender)	ಎಳೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ	ಯೌವನാരംభದಲ್ಲಿ, ಬಾಲ್ಯ ಮತ್ತು ಯೌವನದ ನಡುವಿನ ಹಂತ	ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಅಪಕ್ವವಾದ, ಸಂಸ್ಕಾರವಿಲ್ಲದ ಆರಂಭಿಕ ಸ್ಥಿತಿ	In tender youth; in early age; at the threshold of life
ಮೋಹಮೊಳೆ	ಕನ್ನಡ: ಮೋಹ (infatuation) + ಮೊಳೆ (sprout/nail)	ಮೋಹ, ಮೊಳೆ	ಆಸೆಯ ಮೊಳಕೆ / ಚುಚ್ಚುವ ಮೊಳೆ	ಲೌಕಿಕ ಪ್ರೀತಿ ಅಥವಾ ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಆರಂಭ	ಮಾಯೆಯ ಬೀಜ; ಸಂಸಾರ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಆದಿಮ वासना (vasana); ಅಹಂಕಾರದ ಮೂಲ	A sprout of desire; a nail of attachment; the seed of illusion
ಗುರುಹಸ್ತದಲ್ಲಿ	ಸಂಸ್ಕೃತ: ಗುರು (teacher) + ಹಸ್ತ (hand)	ಹಸ್ತ (hand)	ಗುರುವಿನ ಕೈಯಲ್ಲಿ	ಗುರುವಿನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಿಂದ, ದೀಕ್ಷೆಯಿಂದ	ಗುರುವಿನ ಶಕ್ತಿಪಾತದಿಂದ (Shaktipata); ಅರಿವಿನ ಸ್ಪರ್ಶದಿಂದ; ಜ್ಞಾನದ ಹಸ್ತಾಂತರ	In the Guru's hand; by the Guru's touch; through initiation
ಅಂಕುರವಾಯಿತ್ತು	ಸಂಸ್ಕೃತ: ಅಂಕುರ (sprout) + ಕನ್ನಡ: ಆಯಿತ್ತು (became)	ಅಂಕುರ್ (to sprout)	ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯಿತು	ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜಾಗೃತಿ ಉಂಟಾಯಿತು	ಚಿತ್-ಶಕ್ತಿಯ (consciousness-energy) ಜಾಗೃತಿ; ಭಕ್ತಿ ಬೀಜವು ಮೊಳಕೆಯೊಡೆದದ್ದು	It sprouted; it germinated; awareness dawned
ಏಳೆಲೆ	ಕನ್ನಡ: ಏಳು (seven) + ಎಲೆ (leaf)	ಎಲೆ (leaf)	ಏಳು ಎಲೆಗಳು	ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ বিকাশের ಒಂದು ಮಧ್ಯಂತರ ಹಂತ	ಸಪ್ತ ಧಾತುಗಳ ಅಥವಾ ಸಪ್ತ ಚಕ್ರಗಳ ಶುದ್ಧೀಕರಣ; ಸಪ್ತ ವ್ಯಸನಗಳ ತ್ಯಾಗ	Seven leaves; a stage of sevenfold growth
ಬಳಗದ ನಡುವೆ	ಕನ್ನಡ: ಬಳಗ (kin/community)	ಬಳಗು (to surround)	ಬಂಧುಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ	ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನದ ಒತ್ತಡಗಳು ಮತ್ತು ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳ ನಡುವೆ	ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ, ಸಂಸಾರದ ಬಂಧನಗಳ ಮಧ್ಯೆ; ಮಾಯೆಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿ	Amidst kin; in the middle of the community; within worldly life
ಒಂಬತ್ತೆಲೆ	ಕನ್ನಡ: ಒಂಬತ್ತು (nine) + ಎಲೆ (leaf)	ಎಲೆ (leaf)	ಒಂಬತ್ತು ಎಲೆಗಳು	ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯ ಸಮೀಪದ ಹಂತ	ನವವಿಧ ಭಕ್ತಿ; ನವದ್ವಾರಗಳ (ದೇಹದ) ನಿಯಂತ್ರಣ; ನವ ಚಕ್ರಗಳ ಜಾಗೃತಿ; ಪರಿಪೂರ್ಣ ಜ್ಞಾನ	Nine leaves; the stage of ninefold perfection; completeness
ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಯಿತ್ತು	ಸಂಸ್ಕೃತ: ಪರಿ (complete) + ಪೂರ್ಣ (full) + ಕನ್ನಡ: ಆಯಿತ್ತು (became)	ಪೂರ್ಣ (full)	ಸಂಪೂರ್ಣವಾಯಿತು	ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು	ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯ; ಅಹಂಕಾರದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಲಯ; ಬಯಲಿನಲ್ಲಿ ಬಯಲಾಗುವ ಸ್ಥಿತಿ	It became perfect; it reached completion; attained fullness
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ	ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ: ಮಲೆ (ಬೆಟ್ಟ) + ಕೆ (ಗೆ-ಚತುರ್ಥಿ ವಿಭಕ್ತಿ) + ಅರಸನ್ (ರಾಜ) = ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಅರಸ ⁷	ಮಲೆ (hill)	ಬೆಟ್ಟಗಳ ಒಡೆಯ/ಮಲ್ಲಿಗೆಯಂತೆ ಸುಂದರನಾದ ಅರ್ಜುನ	ಅಕ್ಕನ ಇಷ್ಟದೈವ, ಶ್ರೀಶೈಲದ ದೇವರು	ಪರಶಿವ ತತ್ವ; ಆತ್ಮದೊಳಗಿನ ಚೈತನ್ಯ; ನಿರಾಕಾರ, ನಿರ್ಗುಣ ಬ್ರಹ್ಮ	Lord of the Jasmine-White Hills; The Beautiful Lord of the Hills; Channamallikarjuna
ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧ	ಸಂಸ್ಕೃತ: ಲೋಕ (world) + ಸಂಬಂಧ (relation)	ಲೋಕ	ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು	ಲೌಕಿಕ ಬಂಧುತ್ವ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳು	ಮಾಯೆಯ ಬಂಧನ; ಸಂಸಾರ ಚಕ್ರ; ಕರ್ಮದ ಕೊಂಡಿಗಳು	Relations of the world; worldly ties; societal bonds

ಅನುವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Translational Analysis)

ಈ ವಚನವನ್ನು ಅನ್ಯ ಭಾಷೆಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ಅನುವಾದಿಸುವುದು ಗಂಭೀರ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತದೆ.

ಮೋಹಮೊಳೆ: ಈ ಪದದ ದ್ವಂದ್ವಾರ್ಥವನ್ನು ('ಮೊಳಕೆ' ಮತ್ತು 'ಮೊಳೆ') ಒಂದೇ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದದಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿಡುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ. 'Sprout of desire' ಎಂದರೆ ಅದರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೇಳಿದರೆ, 'nail of attachment' ಅದರ ನೋವು ಮತ್ತು ಬಂಧನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಈ ಎರಡೂ ಅರ್ಥಗಳು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿತವಾಗಿ, ಲೌಕಿಕ ಆಕರ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸೃಜನಶೀಲತೆ ಮತ್ತು ವಿನಾಶಕಾರಿ ಶಕ್ತಿ ಎರಡನ್ನೂ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅನುವಾದದಲ್ಲಿ ಈ ದ್ವಂದ್ವವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ವಚನದ ಆರಂಭಿಕ ಸಂಘರ್ಷದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ: ಈ ಅಂಕಿತನಾಮವನ್ನು ಕೇವಲ 'Lord Shiva' ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸುವುದು ಅದರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ. 'ಚೆನ್ನ' ಎಂದರೆ 'ಸುಂದರ', 'ಮಲ್ಲಿಗೆ'ಯು ಪರಿಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯದ ಪ್ರತೀಕ, ಮತ್ತು 'ಅರ್ಜುನ' ಎಂದರೆ 'ಬೆಳ್ಳಗಿನ' ಅಥವಾ 'ಶುಭ್ರವಾದ' ಎಂದರ್ಥ. ಜೊತೆಗೆ, ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ನಿರುಕ್ತಿಯಂತೆ 'ಮಲ್ಲೆ-ಕೆ-ಅರಸನ್' ಎಂದರೆ 'ಬೆಟ್ಟಗಳ ಒಡೆಯ' ಎಂಬ ಅರ್ಥವೂ ಇದೆ.⁸ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು—ಸೌಂದರ್ಯ, ಪರಿಶುದ್ಧತೆ, ದೈವಿಕತೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧ—ಒಂದು ಸರಳ ಅನುವಾದದಲ್ಲಿ ತರುವುದು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯ. ಇದು ವಸಾಹತೋತ್ತರ ಅನುವಾದ ಅಧ್ಯಯನಗಳು (Postcolonial Translation Studies) ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುವ 'ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಳಿಸುವಿಕೆ' (cultural erasure) ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಗಳನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಓದುಗರಿಗಾಗಿ ಸರಳೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.⁹
ಎಲೆಯವ್ವಾ: ಈ ಪದವು ಕೇವಲ 'O mother' ಅಥವಾ 'O woman' ಅಲ್ಲ. ಇದು ಆಪ್ತತೆ, ಸೌಹಾರ್ದತೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿರಬೇಕೆಂಬ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಾವವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದು ಕಷ್ಟ.

ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಆಯಾಮ (Literary Dimension)

ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ವಿಷಯ (Style and Theme)

ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಶೈಲಿಯು ನೇರ, ಭಾವತೀವ್ರ, ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭವದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಅವರ ವಚನಗಳು ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಪ್ರದರ್ಶನವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅನುಭಾವದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳು.⁵ ಈ ವಚನದ ಕೇಂದ್ರ ವಿಷಯವು

ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ರೂಪಾಂತರ (spiritual transformation) ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ತ್ಯಾಗ (worldly renunciation). ವಚನವು ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ರೇಖೀಯ, ಕಾಲಾನುಕ್ರಮದ ನಿರೂಪಣಾ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಮೋಹದ ಬೀಜದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ, ಗುರುವಿನ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಅಂಕುರಿಸಿ, ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಬೆಳೆದು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಇದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ನಕ್ಷೆಯಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸೌಂದರ್ಯ (Poetic Aesthetics)

ಈ ವಚನವು ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯ ಹಲವು ತತ್ವಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.¹²

ರೂಪಕ (Metaphor): ವಚನದ ಜೀವಾಳವೇ 'ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣವೆಂಬ ಸಸ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆ' ಎಂಬ ವಿಸ್ತೃತ ರೂಪಕ (extended metaphor).¹⁴
- ಬೀಜ: ಮೋಹಮೊಳೆ (ಲೌಕಿಕ ಆಸಕ್ತಿ)
- ಪೋಷಣೆ: ಗುರುಹಸ್ತ (ಗುರುವಿನ ಕೃಪೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ)
- ಮೊಳಕೆ: ಅಂಕುರ (ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜಾಗೃತಿ)
- ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹಂತಗಳು: ಏಳೆಲೆ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತೆಲೆ (ಜ್ಞಾನದ ವಿಕಾಸ)
- ಫಲ: ಪರಿಪೂರ್ಣ (ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಿತಿ)
  ಈ ರೂಪಕವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಒಂದು ಸಹಜ, ಸಾವಯವ ಮತ್ತು ಜೀವಂತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ, ಕೇವಲ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಸಾಧನೆಯಾಗಿ ಅಲ್ಲ.17
ಧ್ವನಿ (Suggested Meaning): "ಒಂಬತ್ತೆಲೆ ಎಂದಿಗೆ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಯಿತ್ತು" ಎಂಬ ಸಾಲು ಕೇವಲ ಒಂಬತ್ತು ಎಲೆಗಳು ಬಂದವು ಎಂಬ ವಾಚ್ಯಾರ್ಥವನ್ನು ಮೀರಿ, 'ನನ್ನ ಸಾಧನೆಯು ಸಿದ್ಧಿಸಿತು, ಜ್ಞಾನವು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು, ನಾನು ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಲುಪಿದೆ' ಎಂಬ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಆನಂದವರ್ಧನನ 'ಧ್ವನಿ ಸಿದ್ಧಾಂತ'ಕ್ಕೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.¹⁸
ರಸ (Aesthetic Flavor): ವಚನದಲ್ಲಿ ಶಾಂತ ಮತ್ತು ಶೃಂಗಾರ ರಸಗಳ ಅಪೂರ್ವ ಸಂಮಿಶ್ರಣವಿದೆ. ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲೆಂದು ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿದೆನು ಎಂಬಲ್ಲಿ ಲೌಕಿಕದ ಬಗೆಗಿನ ವೈರಾಗ್ಯದಿಂದ ಶಾಂತ ರಸವು ವ್ಯಕ್ತವಾದರೆ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಗಂಡನೆನಗೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ದೈವದ ಮೇಲಿನ ಉತ್ಕಟ ಪ್ರೇಮದಿಂದ ಭಕ್ತಿ-ಶೃಂಗಾರ ರಸವು ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ.
ಬೆಡಗು (Enigmatic Expression): ಏಳೆಲೆ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತೆಲೆ ಎಂಬ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಬೆಡಗಿನ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಅವು ಕೇವಲ ಗಣಿತದ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಗೂಢವಾದ ಯೌಗಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಹಂತಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳ ನಿಖರವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಸಾಧಕನು ತನ್ನ ಅನುಭಾವದ ಮೂಲಕವೇ ಅರಿಯಬೇಕು.

ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಮೌಖಿಕತೆ (Musicality and Orality)

ವಚನಗಳು ಮೂಲತಃ ಹಾಡಲು ಅಥವಾ ಭಾವಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪಠಿಸಲು ರಚಿತವಾದವುಗಳು.

ಲಯ (Rhythm): ಈ ವಚನದ ಆಂತರಿಕ ಲಯವು ಗದ್ಯದ ಸಹಜತೆ ಮತ್ತು ಪದ್ಯದ ಗೇಯತೆಯನ್ನು ಸಮന്ವಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ವಚನ ಗಾಯನಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿದೆ.¹⁹
ಮೌಖಿಕ ತಂತ್ರಗಳು (Oral Techniques): ಕೇಳಲೆಯವ್ವಾ, ನೋಡವ್ವಾ, ಕಾಣಾ ಎಲೆಯವ್ವಾ ಎಂಬಂತಹ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಸಂಬೋಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಪ್ತ ಸಂಭಾಷಣೆಯ ಶೈಲಿಯು, ಇದು ಕೇವಲ ಬರೆದ ಪಠ್ಯವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಮೌಖಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಳುಗರನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ತಲುಪುವ, ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಂವಾದಿಸುವ ಒಂದು ಜೀವಂತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಸ್ವರವಚನ (Swaravachana) ಆಯಾಮ: ಈ ವಚನವನ್ನು ಸ್ವರವಚನವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿದಾಗ, ಅದರ ಭಾವಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ವೈರಾಗ್ಯ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಸುವ ಭೈರವಿ, ಆನಂದಭೈರವಿ ಅಥವಾ ಪಹಾಡಿ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸುವುದು ಸೂಕ್ತ. ಪಂಡಿತ್ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಮನ್ಸೂರ್ ಅವರು ಅಕ್ಕನ "ಅಕ್ಕ ಕೇಳವ್ವ" ವಚನವನ್ನು ಪಹಾಡಿ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿರುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ.²¹ ವಚನದ ನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕ ರಚನೆಯು
ಆದಿ ತಾಳ ಅಥವಾ ರೂಪಕ ತಾಳಕ್ಕೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಧ್ವನಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Sonic Analysis): ಮೋಹಮೊಳೆ ಪದದಲ್ಲಿನ 'ಮ'ಕಾರದ ಮೃದು ಅನುಪ್ರಾಸವು ಮಾಯೆಯ ಆವರಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಧ್ವನಿಸಿದರೆ, ಪರಿಪ-ಪೂರ್ಣವಾಯಿತ್ತು ಎಂಬಲ್ಲಿನ 'ಪ'ಕಾರದ ಒತ್ತಕ್ಷರವು ಆ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಲುಪಿದ ದೃಢತೆ, ಸಂತೃಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಶಬ್ದಾರ್ಥದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿಯೇ ಕಟ್ಟಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಯಾಮ (Philosophical and Spiritual Dimension)

ಸಿದ್ಧಾಂತ (Philosophical Doctrine)

ಈ ವಚನವು ಶರಣ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವೀರಶೈವ/ಲಿಂಗಾಯತ ಸಿದ್ಧಾಂತದ, ಸಾರವನ್ನು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತದೆ.

ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ (Shatsthala): ವಚನದಲ್ಲಿನ ಸಸ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹಂತಗಳು ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಆರು ಹಂತಗಳಿಗೆ ನೇರವಾದ ರೂಪಕವಾಗಿವೆ.²²
1. ಭಕ್ತಸ್ಥಲ: ಗುರುಹಸ್ತದಲ್ಲಿ ಅಂಕುರವಾಯಿತ್ತು - ಗುರುವಿನ ಮೂಲಕ ದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆದು, ಭಕ್ತಿಯ ಬೀಜ ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯುವ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತ.
2. ಮಹೇಶಸ್ಥಲ: ನಂಬಿಕೆ ದೃಢವಾಗಿ, ಅನ್ಯದೇವರುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಆಸೆಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವ ಹಂತ.
3. ಪ್ರಸಾದಿಸ್ಥಲ: ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಶಿವನ ಪ್ರಸಾದವೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಮನೋಭಾವ.
4. ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿಸ್ಥಲ: ತನ್ನೊಳಗಿನ ಪ್ರಾಣವೇ ಲಿಂಗವೆಂಬ ಅರಿವು ಮೂಡುವ ಹಂತ.
5. ಶರಣಸ್ಥಲ: ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿಯ ಭಾವ. ಏಳೆಲೆಯು ಈ ಮಧ್ಯಂತರ ಹಂತಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
6. ಐಕ್ಯಸ್ಥಲ: ಒಂಬತ್ತೆಲೆ ಎಂದಿಗೆ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಯಿತ್ತು - ಇದು ಅಂತಿಮ ಹಂತ, ಅಂಗವು ಲಿಂಗದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಒಂದಾಗುವ, ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯದ ಸ್ಥಿತಿ.
ಶರಣಸತಿ - ಲಿಂಗಪತಿ ಭಾವ: "ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಗಂಡನೆನಗೆ" ಎಂಬ ಅಕ್ಕನ ಘೋಷಣೆಯು ಈ ಭಾವದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅವನ ಮೇಲಿನ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಪರಶಿವನನ್ನೇ ತನ್ನ ಪತಿಯೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಅನುಭಾವಿಕ ಸ್ಥಿತಿ. ಇಲ್ಲಿ, ಸಾಧಕನ ಆತ್ಮವು 'ಸತಿ'ಯಾಗಿಯೂ, ಪರಮಾತ್ಮನು 'ಪತಿ'ಯಾಗಿಯೂ ಕಲ್ಪಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಅವರ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಪ್ರೇಮ, ಸಮರ್ಪಣೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಐಕ್ಯತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ.²⁵

ಯೌಗಿಕ ಆಯಾಮ (Yogic Dimension)

ವಚನದಲ್ಲಿನ ಸಂಕೇತಗಳು ಶಿವಯೋಗದ ಆಳವಾದ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.

ಏಳೆಲೆ: ಇದು ಯೋಗದ ಸಪ್ತಚಕ್ರಗಳ (ಮೂಲಾಧಾರದಿಂದ ಆಜ್ಞಾಚಕ್ರದವರೆಗೆ) ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಬಹುದು.
ಒಂಬತ್ತೆಲೆ: ಇದು ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಯೌಗಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ನವಚಕ್ರಗಳ (ಸಹಸ್ರಾರದ ಮೇಲಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಚಕ್ರಗಳು) ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂಬತ್ತು ಸಂಖ್ಯೆಯು ಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಸ್ತ್ರೀ ತತ್ವವನ್ನು (divine feminine) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.²⁸
ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಥಿತಿಯು ಕುಂಡಲಿನೀ ಶಕ್ತಿಯು ಸಹಸ್ರಾರವನ್ನು ತಲುಪಿ ಶಿವ-ಶಕ್ತಿ ಐಕ್ಯವಾಗುವ ಅಂತಿಮ ಶಿವಯೋಗದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಜ್ಞಾನ ಅಥವಾ ಕರ್ಮಯೋಗವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಯೋಗಗಳ ಸಮನ್ವಯವಾಗಿದೆ.²⁹

ಅನುಭಾವದ ಆಯಾಮ (Mystical Dimension)

ಈ ವಚನವು ಅಕ್ಕನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭಾವದ (personal mystical experience) ನೇರ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಾಧಕನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳನ್ನು—ದ್ವಂದ್ವ, ಭಕ್ತಿ, ವೈರಾಗ್ಯ, ಅರಿವು, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಐಕ್ಯ—ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ತಾತ್ವಿಕ ನಿರೂಪಣೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಜೀವಂತ ಅನುಭವದ ಕಥನ.

ತುಲನಾತ್ಮಕ ಅನುಭಾವ (Comparative Mysticism)

ಅಕ್ಕನ ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ ಭಾವವು ಜಾಗತಿಕ ಅನುಭಾವಿ ಪರಂಪರೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ತನ್ನ ಪ್ರತಿರೂಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಸೂಫಿ ಪರಂಪರೆ: ರೂಮಿ, ರಾಬಿಯಾ ಅಲ್-ಅದವಿಯಾ ಮುಂತಾದ ಸೂಫಿ ಸಂತರು ದೇವರನ್ನು ತಮ್ಮ 'ಪ್ರಿಯತಮ' (Beloved) ಎಂದು ಸಂಬೋಧಿಸಿ, ಪ್ರೇಮ, ವಿರಹ ಮತ್ತು ಮಿಲನದ ತೀವ್ರ ಭಾವಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.³¹ ಅಕ್ಕನ ಭಕ್ತಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉತ್ಕಟತೆ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂಬಂಧದ ಆಯಾಮವಿದೆ.
ಭಕ್ತಿ ಪರಂಪರೆ: ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಮೀರಾಬಾಯಿಯು ಗಿರಿಧರ ಗೋಪಾಲನನ್ನು (ಕೃಷ್ಣ) ತನ್ನ ಪತಿಯೆಂದು ಭಾವಿಸಿ, ಲೌಕಿಕ ಬಂಧನಗಳನ್ನು ಧಿಕ್ಕರಿಸಿ ಹಾಡಿದ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳು ಅಕ್ಕನ ವಚನಗಳೊಂದಿಗೆ ನೇರವಾದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.³³
ರಸಾನಂದ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದ: ಈ ವಚನದ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಸೌಂದರ್ಯ, ರೂಪಕ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಮಯತೆಯಿಂದ ಓದುಗನಿಗೆ/ಕೇಳುಗನಿಗೆ ಸಿಗುವ ಆನಂದವು ರಸಾನಂದ (aesthetic bliss). ಆದರೆ, ವಚನವು ವಿವರಿಸುವ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕನು ಅನುಭವಿಸುವ ಐಕ್ಯದ ಆನಂದವು ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದ (bliss of the Absolute). ಈ ವಚನವು ರಸಾನಂದದ ಮೂಲಕ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದದ ಅನುಭವವನ್ನು ಓದುಗನಿಗೆ ಧ್ವನಿಸುವ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಲಾಕೃತಿಯಾಗಿದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ-ಮಾನವೀಯ ಆಯಾಮ (Socio-Humanistic Dimension)

ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶ (Socio-Historical Context)

೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಮಾಜವು ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಬದ್ಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು.³⁴ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸೀಮಿತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಿದ್ದ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ವಿವಾಹವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಸಮಾಜದ ಕಟ್ಟಳೆಗಳನ್ನು ಮುರಿದು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣಕ್ಕೆ ಹೊರಟ ಅಕ್ಕನ ನಡೆ ಒಂದು ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿತ್ತು.⁶ "ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ" ಎಂಬ ಅವಳ ಮಾತು, ಅಂದಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲಿನ ನೇರ ಮತ್ತು ದಿಟ್ಟ ಪ್ರಹಾರವಾಗಿತ್ತು.

ಲಿಂಗ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Gender Analysis)

ಈ ವಚನವು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ (patriarchal system) ನಿರಾಕರಣೆಯ ಪ್ರಬಲ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.

ಏಜೆನ್ಸಿಯ ಪುನರ್ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ (Redefining Agency): 'ಗಂಡ' ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಲೌಕಿಕ ಪುರುಷನಿಂದ ದೈವಿಕ ತತ್ವಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ಸ್ತ್ರೀ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ತನ್ನ ದೇಹ-ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲಿನ ಸ್ವ-ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾಳೆ.³⁶ ಅವಳು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಕೌಶಿಕನ 'ಆಸ್ತಿ'ಯಾಗಿ ನೋಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ 'ಭಕ್ತೆ' ಮತ್ತು 'ಸತಿ'ಯಾಗಿ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ.
Ecofeminist Criticism: ವಚನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಸಸ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ರೂಪಕವು ಪರಿಸರ-ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ (ecofeminist) ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿ (ಸಸ್ಯ) ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀ (ಅಕ್ಕ) ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ಸೃಜನಶೀಲ, ಪೋಷಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಹಜವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಶಕ್ತಿಗಳಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಸಮಾಜವು (ಕೌಶಿಕ, ಬಳಗ) ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಮತ್ತು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅಕ್ಕನು, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸಹಜ ನಿಯಮದಂತೆ, ಆ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಮೀರಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಚೈತನ್ಯದ ಮೂಲಕವೇ ಅರಳುತ್ತದೆ.³⁸

ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Psychological Analysis)

ಈ ವಚನವು ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷದಿಂದ (internal conflict) ಮಾನಸಿಕ ವಿಮೋಚನೆಗೆ (psychological liberation) ಸಾಗುವ ಪಯಣವನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಂಘರ್ಷ: ಮೋಹಮೊಳೆ ಎಂಬುದು ಬಾಹ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಬಯಕೆಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಬಳಗದ ನಡುವೆ ಎಂಬ ಪದವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಒತ್ತಡ (social pressure) ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಮಾನಸಿಕ ಸಂಕಟ, ಒಂಟಿತನ ಮತ್ತು ಅಪಮೌಲ್ಯದ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.⁴⁰
ಪರಿಹಾರ: ಗುರುಹಸ್ತವು ಚಿಕಿತ್ಸಕ (therapeutic) ಸ್ಪರ್ಶದಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿ, ಆಂತರಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
ವಿಮೋಚನೆ: ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿದೆನು ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ತ್ಯಾಗವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಮಾನಸಿಕ ಬಿಡುಗಡೆಯ (catharsis) ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ತನ್ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ್ದ ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷಗಳಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊರಬಂದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾಗ ೨: ವಿಶೇಷ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Specialized Interdisciplinary Analysis)

Cluster 1: Foundational Themes & Worldview

ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (Legal and Ethical Philosophy): "ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ" ಎಂಬ ಅಕ್ಕನ ಮಾತು, ಸಮಾಜದ ಲಿಖಿತ ಮತ್ತು ಅಲಿಖಿತ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು (social laws) ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೀತಿಗಳನ್ನು (conventional ethics) ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳು ತನ್ನ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಪ್ರೇಮವನ್ನೇ ಪರಮ നിയമವನ್ನಾಗಿ (higher law) ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ನೈತಿಕತೆಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಮಗಳಿಗಿಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಎಂಬ ತತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.
ಆರ್ಥಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (Economic Philosophy): ಲೌಕಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವುದು ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಬಂಧಗಳನ್ನಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಕೌಶಿಕನ ಅರಮನೆಯ ಸಂಪತ್ತು, ಆಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಭೌತಿಕ ಭದ್ರತೆಯನ್ನೂ ತ್ಯಜಿಸುವುದು. ಇದು ಶರಣರ 'ಅಪರಿಗ್ರಹ' (non-possession) ಮತ್ತು ಭೌತಿಕತೆಯ ಮೇಲಿನ ತೀವ್ರ ವಿಮರ್ಶೆಯ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಯಾಗಿದೆ, ಹಾಗೂ ಕಾಯಕ ಮತ್ತು ದಾಸೋಹ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿದೆ.
ಪರಿಸರ-ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳ (Eco-theology and Sacred Geography): ಸಸ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ರೂಪಕವು ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಜೀವದೊಂದಿಗಿನ ಪವಿತ್ರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಚೈತನ್ಯದ ಮೂಲಕವೇ ಅರಳುತ್ತದೆ. ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನು 'ಬೆಟ್ಟಗಳ ಒಡೆಯ'ನಾಗಿರುವುದು, ದೈವಿಕತೆಯು ಕೇವಲ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಪರ್ವತ, ಅರಣ್ಯಗಳಂತಹ ಪವಿತ್ರ ಭೂದೃಶ್ಯಗಳಲ್ಲಿಯೂ ನೆಲೆಸಿದೆ ಎಂಬ ಪರಿಸರ-ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

Cluster 2: Aesthetic & Performative Dimensions

ರಸ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Rasa Theory): ಈ ವಚನವು ರಸಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಮೋಹಮೊಳೆ ಮತ್ತು ಬಳಗದ ನಡುವೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಸಂಸಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಬೀಭತ್ಸ ಮತ್ತು ಭಯಾನಕ ರಸಗಳ ಛಾಯೆಯಿದೆ. ಗುರುಹಸ್ತದಲ್ಲಿ ಅಂಕುರವಾದಾಗ ಅದ್ಭುತ ರಸದ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ. ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಯಿತ್ತು ಮತ್ತು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಗಂಡನೆನಗೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಶಾಂತ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ-ಶೃಂಗಾರ ರಸಗಳು ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತವೆ.
ಪ್ರದರ್ಶನ ಅಧ್ಯಯನ (Performance Studies): ಕೇಳಲೆಯವ್ವಾ ಮತ್ತು ಕಾಣಾ ಎಲೆಯವ್ವಾ ಎಂಬ ನೇರ ಸಂಬೋಧನೆಗಳು ಈ ವಚನವನ್ನು ಒಂದು ಪ್ರದರ್ಶನಾತ್ಮಕ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯಾಗಿ (performative utterance) ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಪಠ್ಯವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಸಮಾಜದ ಮುಂದೆ ಮಾಡಿದ ಒಂದು ಘೋಷಣೆ, ಒಂದು ನಾಟಕೀಯ ಕ್ರಿಯೆ. ಇದನ್ನು ಹಾಡಿದಾಗ ಅಥವಾ ಪಠಿಸಿದಾಗ, ಕೇಳುಗರು ಕೇವಲ ಶ್ರೋತೃಗಳಾಗಿ ಉಳಿಯದೆ, ಅಕ್ಕನ ನಿರ್ಧಾರದ ಸಾಕ್ಷಿಗಳಾಗುತ್ತಾರೆ.

Cluster 3: Language, Signs & Structure

ಸಂಕೇತಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Semiotic Analysis): ವಚನವು ಸಂಕೇತಗಳ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. 'ಏಳೆಲೆ' ಮತ್ತು 'ಒಂಬತ್ತೆಲೆ' ಕೇವಲ ಎಲೆಗಳಲ್ಲ, ಅವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಗತಿಯ ಅಮೂರ್ತ ಹಂತಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಸಂಕೇತಗಳು (signs). 'ಗುರುಹಸ್ತ'ವು ದೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನದ ಹಸ್ತಾಂತರದ ಸಂಕೇತ. 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಅಂಕಿತನಾಮವು ಅಂತಿಮ ಸತ್ಯ ಅಥವಾ ಪರಮ ವಾಸ್ತವವನ್ನು (ultimate signified) ಸೂಚಿಸುವ ಪ್ರಬಲ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
ಮಾತಿನ ಕ್ರಿಯೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Speech Act Theory): ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿದೆನು ಕಾಣಾ ಎಲೆಯವ್ವಾ ಎಂಬ ಅಂತಿಮ ಸಾಲು ಕೇವಲ ಒಂದು ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲ (locutionary act), ಅದೊಂದು ಘೋಷಣೆ (illocutionary act). ಅದರ ಉದ್ದೇಶ ಕೇವಲ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುವುದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಕೇಳುಗರ (ಸಮಾಜದ) ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದು (perlocutionary act) - ಅದು ಆಘಾತ, ಒಪ್ಪಿಗೆ, ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಅಥವಾ ತಿರಸ್ಕಾರವಾಗಿರಬಹುದು.
ವಿರಚನಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Deconstructive Analysis): ವಚನವು ಗಂಡ (ಲೌಕಿಕ/ದೈವಿಕ), ಸಂಬಂಧ (ಬಂಧನ/ಮುಕ್ತಿ), ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆ (ಭೌತಿಕ/ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ) ಎಂಬ ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು (binaries) ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ. ನಂತರ, ಲೌಕಿಕ ಭಾಗವನ್ನು ('ಮೋಹ', 'ಬಳಗ', 'ಲೋಕದವರು') ಕಳಚಿಹಾಕಿ, ದೈವಿಕ ಭಾಗಕ್ಕೆ ('ಗುರು', 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ') ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ, ಆ ದ್ವಂದ್ವಗಳ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶ್ರೇಣೀಕರಣವನ್ನು ವಿಘಟಿಸಿ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಗೆ ಪರಮ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ.

Cluster 4: The Self, Body & Consciousness

ಆಘಾತ ಅಧ್ಯಯನ (Trauma Studies): ಮೋಹಮೊಳೆ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು 'ಆಸೆಯ ಮೊಳೆ' (nail of desire/attachment) ಎಂದು ಓದಿಕೊಂಡರೆ, ಅದು ಕೌಶಿಕನ ವಿವಾಹ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಆಘಾತಕಾರಿ, ಚುಚ್ಚುವ ಅನುಭವವನ್ನು (traumatic experience) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.⁴² ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ, ವಚನದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣವು ಈ ಆಘಾತದಿಂದ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮೀರಿ ಬೆಳೆಯುವ ಒಂದು 'ಆಘಾತೋತ್ತರ ಬೆಳವಣಿಗೆ'ಯ (post-traumatic growth) ನಿರೂಪಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅವಳ ಅನುಭಾವವು ಆಘಾತದಿಂದ ಪಲಾಯನವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದರ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗಿದೆ.
ನರ-ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರ (Neurotheology): ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಥಿತಿಯು 'ಅಹಂ ಲಯ' (ego dissolution) ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಐಕ್ಯತೆಯ ಅನುಭಾವಿಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ನರವಿಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಕಾರ, ಇಂತಹ ಅನುಭವಗಳು ಮೆದುಳಿನ ಪ್ಯಾರಿಯೆಟಲ್ ಲೋಬ್‌ನ (parietal lobe) ಚಟುವಟಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದು, ಇದು 'ನಾನು' ಮತ್ತು 'ಅನ್ಯ' ನಡುವಿನ ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಗಡಿಯನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಲಿಂಬಿಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ (limbic system) ತೀವ್ರ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಉತ್ಕಟತೆ ಮತ್ತು ಐಕ್ಯತೆಯ ಭಾವವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವದ ಸಂಭವನೀಯ ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆಧಾರವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.⁴⁴

Cluster 5: Critical Theories & Boundary Challenges

ಕ್ವಿಯರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Queer Theory): ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಗಂಡನೆನಗೆ, ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಯು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ, ಭಿನ್ನಲಿಂಗೀಯ (heteronormative) ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ರಕ್ತಸಂಬಂಧದ (kinship) ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಆಮೂಲಾಗ್ರವಾಗಿ ಒಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರೀತಿ, ಸಂಗಾತಿ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಜೈವಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಮಗಳಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು 'ವಿಚಿತ್ರೀಕರಿಸುವ' (queering relationships) ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳು ಅಪ್ರಸ್ತುತವಾಗುತ್ತವೆ.³⁷
ಉತ್ತರ-ಮಾನವತಾವಾದಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Posthumanist Analysis): ಲೌಕಿಕ ಮಾನವ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು (ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧ) ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಮಾನವೇತರ (non-human) ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು, ಮಾನವಕೇಂದ್ರಿತ (anthropocentric) ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಮೀರುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಆತ್ಮದ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯು ಮಾನವ ಸಮಾಜದೊಳಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಚೈತನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವುದಾಗಿದೆ.
ವಸಾಹತೋತ್ತರ ಅನುವಾದ ಅಧ್ಯಯನ (Postcolonial Translation Studies): ಮೋಹಮೊಳೆ, ಬಳಗ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಮುಂತಾದ ಪದಗಳನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ಅನುವಾದಿಸುವಾಗ, ಅವುಗಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯು ಹೇಗೆ ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ರೂಪಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದು. ಎ.ಕೆ. ರಾಮಾನುಜನ್ ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಅನುವಾದ Speaking of Siva ದ ಮೇಲೆ ತೇಜಸ್ವಿನಿ ನಿರಂಜನ ಅವರ ವಿಮರ್ಶೆಯು, ಇಂತಹ ಅನುವಾದಗಳು ಹೇಗೆ ಮೂಲ ಪಠ್ಯದ 'ವಿದೇಶೀಯತೆ'ಯನ್ನು (foreignness) ಪಳಗಿಸಿ, ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಓದುಗರಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತದೆ.²⁷ ಈ ವಚನದ ಅನುವಾದವು ಈ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ನಿದರ್ಶನವಾಗಿದೆ.

Cluster 6: Overarching Methodologies for Synthesis

ಸಂಶ್ಲೇಷಣಾ ಸಿದ್ಧಾಂತ (ವಾದ - ಪ್ರತಿವಾದ - ಸಂವಾದ) (The Theory of Synthesis):
- ವಾದ (Thesis): ಲೌಕಿಕ ಜೀವನದ ಸಹಜ ಆಕರ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳು (ಎಳೆವರದಲ್ಲಿ ಮೋಹಮೊಳೆ ಹುಟ್ಟಿತ್ತು... ಬಳಗದ ನಡುವೆ).
- ಪ್ರತಿವಾದ (Antithesis): ಗುರುವಿನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ (ಗುರುಹಸ್ತದಲ್ಲಿ ಅಂಕುರವಾಯಿತ್ತು, ಏಳೆಲೆ ಹೋಯಿತ್ತು).
- ಸಂವಾದ (Synthesis): ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯ ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ತ್ಯಾಗ (ಒಂಬತ್ತೆಲೆ... ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಯಿತ್ತು... ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲೆಂದು ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿದೆನು).
ಮಹೋನ್ನತ ಸಿದ್ಧಾಂತ (ವಾದ - ಪ್ರತಿವಾದ - ಸಂವಾದ) (The Theory of Breakthrough (Rupture and Aufhebung)): ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಯಿತ್ತು ಎಂಬ ಹಂತವು ಹಿಂದಿನ ಹಂತಗಳ (ಏಳೆಲೆ) ಕೇವಲ ಒಂದು ರೇಖೀಯ ಮುಂದುವರಿಕೆಯಲ್ಲ. ಅದೊಂದು 'ಛಿದ್ರ' (rupture) ಅಥವಾ 'ಮಹೋನ್ನತಿ' (breakthrough). ಅದು ಹಿಂದಿನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮೀರಿ, ಹೊಸ ಅರಿವಿನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಲುಪುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಜರ್ಮನ್ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಹೆಗೆಲ್‌ನ Aufhebung ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಂತೆ, ಇದು ಹಿಂದಿನ ಹಂತಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಸಾರವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ, ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ.

Cluster 7: ಸಮಕಾಲೀನ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು (Contemporary Theoretical Perspectives)

ವಿದ್ಯಮಾನಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Phenomenological Analysis): ಈ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವದ ವ್ಯಕ್ತಿನಿಷ್ಠ ಸ್ವರೂಪದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಘಟನೆಗಳ ವರದಿಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅವಳ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಲೌಕಿಕ ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದ (ಮೋಹಮೊಳೆ) ದೈವಿಕ ಐಕ್ಯಕ್ಕೆ (ಪರಿಪೂರ್ಣ) ಹೇಗೆ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿತು ಎಂಬುದರ ನೇರ ಅನುಭವದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.³⁶ ವಚನವು ಅವಳ 'ಜೀವಂತ ಅನುಭವ'ವನ್ನು (lived experience) ಸೆರೆಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ: 'ಮೋಹ'ದ ಆರಂಭಿಕ ಅರಿವು, 'ಗುರುಹಸ್ತ'ದ ಸ್ಪರ್ಶದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಅರಿವಿನ 'ಅಂಕುರ', 'ಬಳಗದ ನಡುವೆ' ಅನುಭವಿಸಿದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಒತ್ತಡ, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 'ಪರಿಪೂರ್ಣ' ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿನ ದ್ವಂದ್ವಾತೀತ, ಬಹುಳತೆಯ ಅಳಿಸುವಿಕೆಯ (eradication of multiplicity) ಅನುಭಾವ. ಇದು ಬಾಹ್ಯ ಜಗತ್ತನ್ನು ಅವಳ ಆಂತರಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಮೂಲಕ ಹೇಗೆ ಗ್ರಹಿಸಲಾಯಿತು ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲುತ್ತದೆ.
ಸಬಾಲ್ಟರ್ನ್ ಅಧ್ಯಯನ (Subaltern Studies): ಸಬಾಲ್ಟರ್ನ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿ ಮೂಲೆಗುಂಪಾದ, ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಹೊರಗುಳಿದ ಸಮೂಹಗಳ ದನಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ, ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯಾಗಿದ್ದ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಒಬ್ಬ ಅಧೀನ ವ್ಯಕ್ತಿ (subaltern). ಅವಳ ವಚನವು ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭಾವವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಪ್ರತಿರೋಧದ ಮತ್ತು ಸ್ವ-ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದ ರಾಜಕೀಯ ಕ್ರಿಯೆ. "ಲೋಕದವರ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ" ಎಂಬ ಅವಳ ಘೋಷಣೆಯು, ಪ್ರಬಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರೂಪಣೆಗಳನ್ನು (dominant narratives) ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರದ ರಚನೆಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಗಾಯತ್ರಿ ಸ್ಪಿವಾಕ್ ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪ್ರಶ್ನೆ "ಅಧೀನರು ಮಾತನಾಡಬಲ್ಲರೇ?" (Can the Subaltern Speak?) ಗೆ, ಅಕ್ಕನ ವಚನವು ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯುತ ಉತ್ತರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ: ಹೌದು, ಅಧೀನರು ಮಾತನಾಡಬಲ್ಲರು, ಮತ್ತು ಹಾಗೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಏಜೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಫುಕೋಶಿಯನ್ ಪ್ರವಚನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Foucauldian Discourse Analysis): ಮೈಕೆಲ್ ಫುಕೋನ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ, ಅಧಿಕಾರವು ಕೇವಲ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು 'ಸತ್ಯ'ವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಪ್ರವಚನಗಳ (discourses) ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ಪ್ರಬಲ ಪ್ರವಚನವು ವಿವಾಹ, ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿತ್ತು. ಅಕ್ಕನ ವಚನವು ಈ ಪ್ರಬಲ ಪ್ರವಚನಕ್ಕೆ ಒಂದು 'ಪ್ರತಿ-ಪ್ರವಚನ'ವಾಗಿ (counter-discourse) ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. 'ಗಂಡ' ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಲೌಕಿಕ ಅರಸನಿಂದ ದೈವಿಕ ಚೈತನ್ಯಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅವಳು ಅಧಿಕಾರದ ಜ್ಞಾನ-ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೇ (power/knowledge regime) ಬುಡಮೇಲು ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ 'ಸತ್ಯ'ದ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಒಂದು ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವಳು ತನ್ನದೇ ಆದ 'ಸತ್ಯದ ಆಡಳಿತ'ವನ್ನು (regime of truth) ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಾಳೆ.
ಲ್ಯಾಕಾನಿಯನ್ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Lacanian Psychoanalysis): ಜಾಕ್ವೆಸ್ ಲ್ಯಾಕಾನ್‌ರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಮೂಲಕ ನೋಡಿದಾಗ, ಅಕ್ಕನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣವು ಬಯಕೆಯ (desire) ಸಂಕೀರ್ಣ ಪಥವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಲ್ಯಾಕಾನ್‌ರ ಪ್ರಕಾರ, 'ಬಯಕೆಯು ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಬಯಕೆಯಾಗಿದೆ' (desire is the desire of the Other).⁵⁰ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಅಕ್ಕನ 'ಮೋಹ'ವು ಸಾಮಾಜಿಕ 'ಇನ್ನೊಬ್ಬರ' (the Other) - ಅಂದರೆ ಕುಟುಂಬ, ಸಮಾಜ, ರಾಜ - ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳಿಂದ ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ, ಅವಳು ಈ ಲೌಕಿಕ 'ಇನ್ನೊಬ್ಬರನ್ನು' ನಿರಾಕರಿಸಿ, ತನ್ನ ಬಯಕೆಯನ್ನು ದೈವಿಕ 'ಇನ್ನೊಬ್ಬರ' ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನು ಅವಳ ಬಯಕೆಯ ಅಂತಿಮ, ಆದರೆ ಎಂದಿಗೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಿಗದ ವಸ್ತುವಾದ 'ಆಬ್ಜೆ ಪೆಟಿಟ್ ಅ' (objet petit a) ಆಗುತ್ತಾನೆ.⁵¹ 'ಪರಿಪೂರ್ಣ' ಸ್ಥಿತಿಯು ಸಾಂಕೇತಿಕ ಕ್ರಮವನ್ನು (Symbolic order) ಮೀರಿದ, ಭಾಷೆಗೆ ನಿಲುಕದ ಆನಂದವಾದ 'ಜ್ಯುಸಾನ್ಸ್' (jouissance) ಅನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಲ್ಯಾಕಾನ್ ಸ್ತ್ರೀ ಅನುಭಾವಿಗಳ ಅನುಭವದೊಂದಿಗೆ ತಳಕು ಹಾಕುತ್ತಾನೆ.⁵³
ಅಫೆಕ್ಟ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ರಸ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Affect Theory and Rasa Theory): ಅಫೆಕ್ಟ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಅರಿವಿಗೆ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾದ, ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳ (affects) ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ತಾತ್ವಿಕ ವಾದವನ್ನು ಮಂಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ಅದರ ನೇರ, ಭಾವತೀವ್ರ ಭಾಷೆ, ಲಯ ಮತ್ತು ಸಂಬೋಧನೆಗಳು ಕೇಳುಗರಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಣದ, ದೈಹಿಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದು ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯ 'ರಸ' ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ.⁵⁵ ಇಲ್ಲಿ, ಅಕ್ಕನ ಸ್ಥಿತಿಯು 'ವಿಭಾವ' (ಕಾರಣ), ಅವಳ ಘೋಷಣೆಯು 'ಅನುಭಾವ' (ಪರಿಣಾಮ), ಮತ್ತು ಅವಳಲ್ಲಿರುವ ಹಂಬಲ, ವೈರಾಗ್ಯಗಳು 'ವ್ಯಭಿಚಾರಿ ಭಾವ'ಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿ, ಕೇಳುಗರಲ್ಲಿ 'ಭಕ್ತಿ ರಸ'ದ ಅನುಭವವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.⁵⁵ ಇದು ಕೇವಲ ಬೌದ್ಧಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅನುಭವದ 'ರುಚಿ'ಯನ್ನು (rasa) ಸವಿಯುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.

ಭಾಗ ೩: ಸಮಗ್ರ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ (Concluding Synthesis)

ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ "ಎಳೆವರದಲ್ಲಿ ಮೋಹಮೊಳೆ ಹುಟ್ಟಿತ್ತು" ವಚನವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಶತಮಾನದ ಕವಿತೆಯಲ್ಲ; ಅದೊಂದು ಬಹುಪದರಗಳ, ಬಹುಮುಖಿ ಅನುಭವದ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ. ನಮ್ಮ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಈ ವಚನವನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ಅರ್ಥೈಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿದೆ:

ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ: ಇದು ಅಕ್ಕನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಒಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ, ಆದರೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಾಗಿದೆ. ಲೌಕಿಕ ಮೋಹದ ಬೀಜದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ, ಗುರುವಿನ ಕೃಪೆಯ ಸ್ಪರ್ಶದಿಂದ ಜ್ಞಾನದ ಮೊಳಕೆಯೊಡೆದು, ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಬೆಳೆದು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ದೈವಿಕ ಐಕ್ಯದ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ತಲುಪುವವರೆಗಿನ ಅವಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಇದು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ.
ತಾತ್ವಿಕ ರೂಪಕ: ಈ ವಚನವು ಶರಣರ ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿದೆ. ಅಮೂರ್ತವಾದ ಭಕ್ತ, ಮಹೇಶ, ಪ್ರಸಾದಿ, ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿ, ಶರಣ ಮತ್ತು ಐಕ್ಯಸ್ಥಲಗಳನ್ನು, ಸಸ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಹಜ ಮತ್ತು ಸಾವಯವ ರೂಪಕದ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಜೀವಂತ ಅನುಭವವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ.
ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ಘೋಷಣೆ: ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ಕಠಿಣ ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ, ಈ ವಚನವು ಸ್ತ್ರೀ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಆಯ್ಕೆಯ ಹಕ್ಕಿನ ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. 'ಗಂಡ' ಮತ್ತು 'ಸಂಬಂಧ'ಗಳ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಪುನರ್ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಆತ್ಮದ ಮೇಲಿನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯುತ್ತಾಳೆ.
ಮಾನಸಿಕ ಪಯಣದ ದಾಖಲೆ: ಇದು ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಆಘಾತಗಳಿಂದ (trauma) ಹೊರಬಂದು, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿಮೋಚನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಪಯಣದ ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. 'ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿದೆನು' ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ತ್ಯಾಗವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಮಾನಸಿಕ ಬಿಡುಗಡೆಯ (catharsis) ಪ್ರಬಲ ಕ್ರಿಯೆ.
ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಕಲಾಕೃತಿ: ತನ್ನ ಸರಳ ಭಾಷೆ, ಶಕ್ತಿಯುತ ರೂಪಕ, ಆಂತರಿಕ ಲಯ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ತೀವ್ರತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಈ ವಚನವು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಒಂದು ಅನರ್ಘ್ಯ ರತ್ನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಾಷೆ, ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಗಳು ಹೇಗೆ ಒಂದಾಗಿ ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಕಲಾಕೃತಿಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಈ ವಚನವು ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದರೂ, ಅದರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಪ್ರೇಮ, ಆತ್ಮ-ಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಸಂದೇಶವು ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿದೆ. ಇದು ಇಂದಿಗೂ, ೨೧ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ತಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿರುವ ಓದುಗರಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ವಚನ-ಸವಿತೃ

ಗುರುವಾರ, ಜುಲೈ 31, 2025

116.ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನೆ ಗಂಡ l English Translation