ನಿರ್ವಚನ: ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ
ಅಕ್ಕ_ವಚನ_106
ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ ಸುಳಿಸುಳಿದು ಬೆಂದೆ.
ಆಪತ್ತಿಗೆ ಸಖಿಯರನಾರನೂ ಕಾಣೆ.
ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ, ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖವ,
ಎನಗೆ ನೀ ಕರುಣಿಸಾ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ.
--- ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ
ರೋಮನೀಕರಿಸಿದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ (In Romanized English):
Kanasinalli kaḷavaḷisi, Ānu beragāde.
Āvigeya kicinante suḷisuḷidu bende.
Āpattige sakhiyaranāranū kāṇe.
Arasi kāṇada tanuva, Berasi kūḍada sukhava,
೧. ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದ (Literal Translation)
ಈ ಅನುವಾದವು 'ಎರೆ' ಪದಕ್ಕೆ 'ಗಾಲಿಗಳಿಗೆ ಬಳಸುವ ಕಪ್ಪು ಎಣ್ಣೆ' (axle grease) ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಘರ್ಷಣೆ, ಶಾಖ ಮತ್ತು ಜಿಡ್ಡಿನ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತರುತ್ತದೆ.Like axle grease, I melt in searing heat,
Like sand, I grind down into fine defeat.
In fevered dreams, my frantic soul takes flight,
I stand undone, lost in a burning light.
A potter's kiln, a fire that swirls and sears,
I liquefy, consumed by rising fears.
In this dark trial, no helping hand I find,
No solace for the self I've left behind.
A form unseen, though sought with every breath,
A joy unjoined, beyond the reach of death,
O Lord as white as jasmine, grant me this,
Bestow on me that unbegotten bliss.
Like sand, I grind down into fine defeat.
In fevered dreams, my frantic soul takes flight,
I stand undone, lost in a burning light.
I liquefy, consumed by rising fears.
In this dark trial, no helping hand I find,
No solace for the self I've left behind.
A joy unjoined, beyond the reach of death,
O Lord as white as jasmine, grant me this,
Bestow on me that unbegotten bliss.
೨. ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದ (Poetic Translation)
ಈ ಅನುವಾದವು 'ಗಾಲಿ ಎಣ್ಣೆ'ಯ ರೂಪಕವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಿ, ಸಂಸಾರದ 'ಘರ್ಷಣೆ' ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸಿನ 'ತಾಪ'ದಿಂದ ಅಹಂಕಾರವು ಕರಗಿ, ರೂಪಾಂತರಗೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಅನುವಾದವು ವಚನದ ಭಾವ, ಲಯ, ದೈಹಿಕ ಅನುಭೂತಿ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಆಳವನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಾವ್ಯದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮೂಲದ ಆಶಯವನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತಲೇ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಕವಿತೆಯಂತೆ ಅನುರಣಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ.Like grease on a turning axle, I run thin,
Ground down by friction, from without, within.
Like sand I scatter, all my form undone,
And wake in dreams, bewildered by the One.
The kiln's slow fire, a heat that licks and coils,
I render down, consumed in worldly toils.
In this great peril, every friend has fled,
And earthly comfort is a word unsaid.
That form unseen, which searching cannot bind,
That joy unjoined, which leaves the self behind,
O Lord of sparkling jasmine, grant through grace,
To let me meet you in that empty space.
Ground down by friction, from without, within.
Like sand I scatter, all my form undone,
And wake in dreams, bewildered by the One.
I render down, consumed in worldly toils.
In this great peril, every friend has fled,
And earthly comfort is a word unsaid.
That joy unjoined, which leaves the self behind,
O Lord of sparkling jasmine, grant through grace,
To let me meet you in that empty space.
೩. ಅನುಭಾವ ಅನುವಾದ (Mystic Translation)
ಈ ಅನುವಾದವು ಅನುಭಾವದ ಆಳ ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು, ಮೆಟಾಫಿಸಿಕಲ್ (Metaphysical) ಕಾವ್ಯದ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿಡುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ.
Hymn of the Unbecoming
Like grease on the axle, ground by all I know.
Like sand I scatter, my form pulled apart,
And wake in the dream, a terror in my heart,
I am undone.
A swirling heat consumes me, night and day.
In this soul's peril, every friend has gone,
And I am left to burn, unseen, alone,
I am undone.
The Bliss that no uniting can retrace,
O Lord of Jasmine, white and pure and true,
By grace alone, make me one thing with You.
Let me be undone.
ಪ್ರವೇಶಿಕೆ: ಅನುಭಾವದ ಆಕ್ರಂದನ ಮತ್ತು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಅಪಾರಚನ
ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಶತಮಾನದ ವಚನ ಚಳುವಳಿಯು ಭಾರತೀಯ ದಾರ್ಶನಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಪೂರ್ವವಾದ ಜ್ಞಾನಕೇಂದ್ರಿತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪಲ್ಲಟ. ಆ ಚಳುವಳಿಯ ಅಸದೃಶ ಜ್ಯೋತಿರ್ಧಾರಿಯಾದ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು, ತನ್ನ ತೀಕ್ಷ್ಣಾನುಭಾವ, ಕಾವ್ಯಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ಜೀವನಕ್ರಮದಿಂದಾಗಿ, ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿ ಅನನ್ಯಳೆನಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ಆಕೆಯ ಬದುಕು ಲೌಕಿಕದ ಸರ್ವಸ್ವವನ್ನೂ—ಸುಖ, ಅಧಿಕಾರ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಂಧನ—ತ್ಯಜಿಸಿ, ಅಲೌಕಿಕ ಪ್ರೇಮಸ್ವರೂಪಿಯಾದ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನೆಡೆಗೆ ಸಾಗಿದ ಒಂದು ದಿಟ್ಟ, ಏಕಾಂಗಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಯಾತ್ರೆಯ ಮಹಾಗಾಥೆ.
ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಆಯ್ದುಕೊಂಡ "ಎರೆಯಂತೆ ಕರಕರಗಿ" ವಚನವು, ಅಕ್ಕನ ಈ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಯಾತ್ರೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಉತ್ಕಟವೂ ಸಂಕೀರ್ಣವೂ ಆದ ಒಂದು ಅನುಭಾವ ಘಟ್ಟವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಥಮ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ದೈವವಿರಹದ ಆರ್ತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಂತೆ ತೋರಿದರೂ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಒಡ್ಡಿದಾಗ ಇದು ಅದಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾದ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು, ಸಾಧಕನು ತನ್ನ ಪೂರ್ವ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ನೂತನ ದೈವಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ ನಡುವಿನ 'ಪರಿವರ್ತನಾ ಸ್ಥಿತಿ'ಯ (liminal state) ತೀವ್ರವಾದ ದೈಹಿಕ (somatic) ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ (psychological) ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು 'ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವದ ಗಹನತೆಯನ್ನು, ಅಂದರೆ, ಹಳೆಯ 'ಅಹಂ'ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಸರ್ಜನೆ ಮತ್ತು ನವೀನ ದೈವಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯು ಇನ್ನೂ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಿದ್ಧಿಸದ ನಡುವಿನ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಸಂಘರ್ಷ, ಯಾತನೆ ಮತ್ತು ತಲ್ಲಣಗಳನ್ನು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಅಧ್ಯಯನವು, ಸದರಿ ವಚನವನ್ನು ವಿವಿಧ ಜ್ಞಾನಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಆಳವಾಗಿ ಶೋಧಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಒಂದು ಸರಳ ಅನುಭಾವೀ ಪಠ್ಯವು ಹೇಗೆ ತಾತ್ವಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಬಹುಸ್ತರದ ಅರ್ಥಗಳ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನೇ ತನ್ನಲ್ಲಿ ಅಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲದು ಎಂಬುದನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ, ವಚನದ ಗಹನತೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ ಯತ್ನವಾಗಿ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಆಂಗ್ಲ ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಶತಮಾನದ ವಚನ ಚಳುವಳಿಯು ಭಾರತೀಯ ದಾರ್ಶನಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಪೂರ್ವವಾದ ಜ್ಞಾನಕೇಂದ್ರಿತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪಲ್ಲಟ. ಆ ಚಳುವಳಿಯ ಅಸದೃಶ ಜ್ಯೋತಿರ್ಧಾರಿಯಾದ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು, ತನ್ನ ತೀಕ್ಷ್ಣಾನುಭಾವ, ಕಾವ್ಯಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ಜೀವನಕ್ರಮದಿಂದಾಗಿ, ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿ ಅನನ್ಯಳೆನಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ಆಕೆಯ ಬದುಕು ಲೌಕಿಕದ ಸರ್ವಸ್ವವನ್ನೂ—ಸುಖ, ಅಧಿಕಾರ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಂಧನ—ತ್ಯಜಿಸಿ, ಅಲೌಕಿಕ ಪ್ರೇಮಸ್ವರೂಪಿಯಾದ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನೆಡೆಗೆ ಸಾಗಿದ ಒಂದು ದಿಟ್ಟ, ಏಕಾಂಗಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಯಾತ್ರೆಯ ಮಹಾಗಾಥೆ.
ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಆಯ್ದುಕೊಂಡ "ಎರೆಯಂತೆ ಕರಕರಗಿ" ವಚನವು, ಅಕ್ಕನ ಈ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಯಾತ್ರೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಉತ್ಕಟವೂ ಸಂಕೀರ್ಣವೂ ಆದ ಒಂದು ಅನುಭಾವ ಘಟ್ಟವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಥಮ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ದೈವವಿರಹದ ಆರ್ತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಂತೆ ತೋರಿದರೂ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಒಡ್ಡಿದಾಗ ಇದು ಅದಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾದ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು, ಸಾಧಕನು ತನ್ನ ಪೂರ್ವ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ನೂತನ ದೈವಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ ನಡುವಿನ 'ಪರಿವರ್ತನಾ ಸ್ಥಿತಿ'ಯ (liminal state) ತೀವ್ರವಾದ ದೈಹಿಕ (somatic) ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ (psychological) ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು 'ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವದ ಗಹನತೆಯನ್ನು, ಅಂದರೆ, ಹಳೆಯ 'ಅಹಂ'ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಸರ್ಜನೆ ಮತ್ತು ನವೀನ ದೈವಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯು ಇನ್ನೂ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಿದ್ಧಿಸದ ನಡುವಿನ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಸಂಘರ್ಷ, ಯಾತನೆ ಮತ್ತು ತಲ್ಲಣಗಳನ್ನು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಅಧ್ಯಯನವು, ಸದರಿ ವಚನವನ್ನು ವಿವಿಧ ಜ್ಞಾನಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಆಳವಾಗಿ ಶೋಧಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಒಂದು ಸರಳ ಅನುಭಾವೀ ಪಠ್ಯವು ಹೇಗೆ ತಾತ್ವಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಬಹುಸ್ತರದ ಅರ್ಥಗಳ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನೇ ತನ್ನಲ್ಲಿ ಅಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲದು ಎಂಬುದನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ, ವಚನದ ಗಹನತೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ ಯತ್ನವಾಗಿ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಆಂಗ್ಲ ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾಗ ೧: ಮೂಲಭೂತ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಚೌಕಟ್ಟು: ಪಠ್ಯ, ಪದ, ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚ
ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ನೆಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಠ್ಯದ ವಂಶಾವಳಿ (Contextual Moorings and Textual Lineage)
ಪಾಠಾಂತರಗಳು ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಆಕರಗಳು
ಈ ವಚನದ ಪ್ರಾಚೀನತಮ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಆಕರಗಳಲ್ಲಿ 15ನೇ ಶತಮಾನದ ಕವಿ ಚಾಮರಸನ 'ಪ್ರಭುಲಿಂಗಲೀಲೆ'ಯು ಪ್ರಮುಖವಾದುದು. ಈ ಕೃತಿಯ 10ನೇ ಗತಿಯ (ಅಧ್ಯಾಯ) ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಮಹಾದೇವಿಯಕ್ಕನ ಚರಿತವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುವಾಗ, ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ನಾಲ್ಕು ವಚನಗಳಲ್ಲಿ "ಎರೆಯಂತೆ ಕರಕರಗಿ" ವಚನವೂ ಸೇರಿದೆ. ಇದು, ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಬಿಡಿ ಕವಿತೆಯಾಗಿರದೆ, ಅಕ್ಕನ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಬಹು ಹಿಂದಿನಿಂದಲೇ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಬಲ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ತದನಂತರದ 'ಶಿವಶರಣೆಯರ ವಚನಸಂಪುಟ'ದಂತಹ ಆಧುನಿಕ ಸಂಕಲನಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಈ ವಚನವು ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ.
ಈ ವಚನದ ಪ್ರಾಚೀನತಮ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಆಕರಗಳಲ್ಲಿ 15ನೇ ಶತಮಾನದ ಕವಿ ಚಾಮರಸನ 'ಪ್ರಭುಲಿಂಗಲೀಲೆ'ಯು ಪ್ರಮುಖವಾದುದು. ಈ ಕೃತಿಯ 10ನೇ ಗತಿಯ (ಅಧ್ಯಾಯ) ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಮಹಾದೇವಿಯಕ್ಕನ ಚರಿತವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುವಾಗ, ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ನಾಲ್ಕು ವಚನಗಳಲ್ಲಿ "ಎರೆಯಂತೆ ಕರಕರಗಿ" ವಚನವೂ ಸೇರಿದೆ. ಇದು, ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಬಿಡಿ ಕವಿತೆಯಾಗಿರದೆ, ಅಕ್ಕನ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಬಹು ಹಿಂದಿನಿಂದಲೇ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಬಲ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ತದನಂತರದ 'ಶಿವಶರಣೆಯರ ವಚನಸಂಪುಟ'ದಂತಹ ಆಧುನಿಕ ಸಂಕಲನಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಈ ವಚನವು ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ.
'ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ'ಯ ಶೋಧ
ವಚನ ಚಳುವಳಿಯ ತಾತ್ವಿಕ ಸಾರವನ್ನು ಸಂವಾದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಡುವ ಅದ್ವಿತೀಯ ಕೃತಿಯಾದ 'ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ'ಯಲ್ಲಿ ಈ ವಚನವು ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಸಂ. ಶಿ. ಭೂಸನೂರಮಠ ಅವರು ಸಂಪಾದಿಸಿದ 'ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ'ಯ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಬಿಡಿ ಕವಿತೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯದೆ, 'ಪ್ರಭುಲಿಂಗಲೀಲೆ' ಮತ್ತು 'ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ'ಯಂತಹ ನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ತಾತ್ವಿಕ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅಕ್ಕನ ತೀವ್ರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭಾವದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳು 15ನೇ ಶತಮಾನದ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ದಾರ್ಶನಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು, ಮತ್ತು 'ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ' ಈ ಬೌದ್ಧಿಕ ಪ್ರಯತ್ನದ ಶಿಖರಪ್ರಾಯ ಫಲವಾಗಿದೆ. ಸಂಪಾದಕರು ಅಕ್ಕನ ಈ ವಚನವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ, ಅದನ್ನು ಅವಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಘಟ್ಟವಾಗಿ—ಅಂದರೆ ವಿರಹ ಮತ್ತು ಸಂಘರ್ಷದ ಹಂತವಾಗಿ—ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಅಕ್ಕನ ವೈಯಕ್ತಿಕ 'ಆಕ್ರಂದನ'ವು (cry) ವೀರಶೈವ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಒಂದು 'ಮಾದರಿ' (model) ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡಿತು. ವಚನಗಳ ಸ್ವಾಗತ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಯ (reception history) ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಗಮನಾರ್ಹ ವಿದ್ಯಮಾನವಾಗಿದೆ.
ವಚನ ಚಳುವಳಿಯ ತಾತ್ವಿಕ ಸಾರವನ್ನು ಸಂವಾದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಡುವ ಅದ್ವಿತೀಯ ಕೃತಿಯಾದ 'ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ'ಯಲ್ಲಿ ಈ ವಚನವು ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಸಂ. ಶಿ. ಭೂಸನೂರಮಠ ಅವರು ಸಂಪಾದಿಸಿದ 'ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ'ಯ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಬಿಡಿ ಕವಿತೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯದೆ, 'ಪ್ರಭುಲಿಂಗಲೀಲೆ' ಮತ್ತು 'ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ'ಯಂತಹ ನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ತಾತ್ವಿಕ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅಕ್ಕನ ತೀವ್ರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭಾವದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳು 15ನೇ ಶತಮಾನದ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ದಾರ್ಶನಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು, ಮತ್ತು 'ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ' ಈ ಬೌದ್ಧಿಕ ಪ್ರಯತ್ನದ ಶಿಖರಪ್ರಾಯ ಫಲವಾಗಿದೆ. ಸಂಪಾದಕರು ಅಕ್ಕನ ಈ ವಚನವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ, ಅದನ್ನು ಅವಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಘಟ್ಟವಾಗಿ—ಅಂದರೆ ವಿರಹ ಮತ್ತು ಸಂಘರ್ಷದ ಹಂತವಾಗಿ—ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಅಕ್ಕನ ವೈಯಕ್ತಿಕ 'ಆಕ್ರಂದನ'ವು (cry) ವೀರಶೈವ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಒಂದು 'ಮಾದರಿ' (model) ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡಿತು. ವಚನಗಳ ಸ್ವಾಗತ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಯ (reception history) ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಗಮನಾರ್ಹ ವಿದ್ಯಮಾನವಾಗಿದೆ.
ಅನುಭಾವ ಮಂಟಪದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಈ ವಚನದ ಭಾವತೀವ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ಪರಿಭಾವಿಸಿದಾಗ, ಇದು ಅಕ್ಕನು ಕಲ್ಯಾಣದ ಅನುಭಾವ ಮಂಟಪವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಪೂರ್ವದ ಅವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಲೌಕಿಕ ಪತಿ ಕೌಶಿಕನನ್ನೂ ಅರಮನೆಯನ್ನೂ ತ್ಯಜಿಸಿ, ತನ್ನ ನಿಜಪತಿಯಾದ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನನ್ನು ಅರಸುತ್ತಾ ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಹೊರಟಾಗ ಅವಳು ಅನುಭವಿಸಿದ ತೀವ್ರತರವಾದ ವಿರಹ, ಅಸಹಾಯಕತೆ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಸಂಘರ್ಷದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮಾತುಗಳು ಹೊಮ್ಮಿರಬಹುದು. ಅನುಭಾವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುಗಳೊಡನೆ ಅವಳು ನಡೆಸಿದ ಸಂವಾದವು ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವದ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದರೆ, ಈ ವಚನವು ಆ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಲುಪುವ ಮುನ್ನ ಸಾಧಕನು ದಾಟಲೇಬೇಕಾದ ಯಾತನಾಮಯವಾದ ಕಠಿಣ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ವಚನದ ಭಾವತೀವ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ಪರಿಭಾವಿಸಿದಾಗ, ಇದು ಅಕ್ಕನು ಕಲ್ಯಾಣದ ಅನುಭಾವ ಮಂಟಪವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಪೂರ್ವದ ಅವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಲೌಕಿಕ ಪತಿ ಕೌಶಿಕನನ್ನೂ ಅರಮನೆಯನ್ನೂ ತ್ಯಜಿಸಿ, ತನ್ನ ನಿಜಪತಿಯಾದ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನನ್ನು ಅರಸುತ್ತಾ ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಹೊರಟಾಗ ಅವಳು ಅನುಭವಿಸಿದ ತೀವ್ರತರವಾದ ವಿರಹ, ಅಸಹಾಯಕತೆ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಸಂಘರ್ಷದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮಾತುಗಳು ಹೊಮ್ಮಿರಬಹುದು. ಅನುಭಾವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುಗಳೊಡನೆ ಅವಳು ನಡೆಸಿದ ಸಂವಾದವು ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವದ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದರೆ, ಈ ವಚನವು ಆ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಲುಪುವ ಮುನ್ನ ಸಾಧಕನು ದಾಟಲೇಬೇಕಾದ ಯಾತನಾಮಯವಾದ ಕಠಿಣ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.
ತಾತ್ವಿಕ ಪದಪುಂಜ
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿರುವ ಪದಗಳು ಕೇವಲ ತಮ್ಮ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಆಳವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತಿವೆ. ತನು, ಸುಖ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ, ಸಖಿಯರು, ಆಪತ್ತು, ಕನಸು—ಈ ಪದಗಳು ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಮೀರಿ, ಅನುಭಾವದ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿರುವ ಪದಗಳು ಕೇವಲ ತಮ್ಮ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಆಳವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತಿವೆ. ತನು, ಸುಖ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ, ಸಖಿಯರು, ಆಪತ್ತು, ಕನಸು—ಈ ಪದಗಳು ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಮೀರಿ, ಅನುಭಾವದ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಭಾಷಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಪದಕೋಶ (The Linguistic and Semantic Universe)
ಈ ವಚನದ ಪ್ರತಿ ಪದವೂ ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಶರಣ ತತ್ವದ ಆಳವನ್ನು ಹೊತ್ತು ನಿಂತಿದೆ. ಈ ಪದಗಳ ಬಹುಸ್ತರದ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಕೋಷ್ಟಕ ೧: ವಚನದ ಪದಕೋಶ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ನಕ್ಷೆ (Lexical and Philosophical Mapping of the Vachana)
ಕನ್ನಡ ಪದ
ಮೂಲ ಧಾತು/ನಿರುಕ್ತ (Root/Etymology)
ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥ (Literal Meaning)
ಸಂದರ್ಭೋಚಿತ ಅರ್ಥ (Contextual Meaning)
ಅನುಭಾವ/ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ (Mystical/Philosophical Meaning)
ಸಂಭಾವ್ಯ ಆಂಗ್ಲ ಸಮಾನಾರ್ಥಕಗಳು (Possible English Equivalents)
ಎರೆಯಂತೆ
ಎರೆ (ಮಣ್ಣು/ಹುಳು/ಎಣ್ಣೆ/ಬಲಿ)
1. ಎರೆಹುಳುವಿನಂತೆ<br>2. ಎರೆಮಣ್ಣಿನ ವಸ್ತುವಿನಂತೆ<br>3. ಗಾಲಿ ಎಣ್ಣೆಯಂತೆ<br>4. ಬಲಿ/ಆಹುತಿಯಂತೆ
1. ದುರ್ಬಲವಾಗಿ, ಅಸಹಾಯಕವಾಗಿ<br>2. ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ಕರಗುವ ಮಣ್ಣಿನ ಆಟಿಕೆಯಂತೆ<br>3. ಘರ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಶಾಖದಿಂದ ಕರಗುವಂತೆ<br>4. ಯಜ್ಞದಲ್ಲಿ ಅರ್ಪಿಸಿದ ವಸ್ತುವಿನಂತೆ
1 & 2. ಅಹಂಕಾರ ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯ ವಿಸರ್ಜನೆ.<br>3. ಸಂಸಾರದ ಘರ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸಿನ ಶಾಖದಿಂದ ಅಹಂಕಾರವು ಕರಗುವುದು.<br>4. ದೈವಪ್ರೇಮಕ್ಕೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಬಲಿಯಾಗಿ, ಆಹುತಿಯಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
Like an earthworm; like a clay toy; like axle grease; like a sacrifice/victim
ಕರಕರಗಿ
ಕರಗು (to melt)
ಕರಗಿ, ಕರಗಿ
ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕರಗಿ ಹೋಗಿ
ಅಹಂಕಾರದ ವಿಸರ್ಜನೆ, ದ್ವಂದ್ವಗಳಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಿತಿ.
Melting away completely, dissolving
ಮಳಲಂತೆ
ಮರಳು > ಮಳಲು
ಮರಳು, ಉಸುಬು
ಮರಳಿನಂತೆ (ರೂಪವಿಲ್ಲದೆ, ಸಡಿಲವಾಗಿ)
ರೂಪರಾಹಿತ್ಯ, ಅಹಂಕಾರದ ರಚನೆಗಳು ಪುಡಿಯಾಗುವುದು.
Like sand
ಜರಿಜರಿದು
ಜರಿ (to slide, crumble)
ಜರಿದು, ಜರಿದು
ಪುಡಿಪುಡಿಯಾಗಿ ಉದುರಿ
ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಂಧಗಳು ಸಡಿಲಗೊಂಡು, ಅಹಂಕಾರದ ಕಣಗಳು ಬೇರ್ಪಡುವುದು.
Crumbling, disintegrating
ಕನಸಿನಲ್ಲಿ
ಕನಸು (dream)
ಸ್ವಪ್ನದಲ್ಲಿ
ಗೊಂದಲದ, ಅರೆ-ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ
ಮಾಯೆಯ ಪ್ರಭಾವ, ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಅಲೌಕಿಕದ ನಡುವಿನ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸ್ಥಿತಿ.
In a dream, in a state of delirium
ಕಳವಳಿಸಿ
ಕಳವಳ (anxiety)
ಆತಂಕಗೊಂಡು
ತೀವ್ರವಾಗಿ ವ್ಯಾಕುಲಗೊಂಡು
ದೈವವನ್ನು ಕಾಣದ ತಳಮಳ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ನೋವು.
Being deeply troubled, agitated
ಬೆರಗಾದೆ
ಬೆರಗು (wonder, shock)
ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಂಡೆ
ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಂಡೆ, ಸ್ತಬ್ಧಳಾದೆ
ದೈವದ ಅಗಾಧತೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಅಲ್ಪತೆಯ ಅರಿವಾಗಿ ಉಂಟಾದ ಸ್ತಂಭೀಭೂತ ಸ್ಥಿತಿ.
I became astonished, bewildered, stunned
ಆವಿಗೆಯ
ಆವಿ (steam) + ಗೆ
ಕುಂಬಾರನ ಒಲೆ
ತೀವ್ರವಾದ, ಎಲ್ಲ ಕಡೆಯಿಂದ ಆವರಿಸುವ ಶಾಖ
ಸಂಸಾರ ಅಥವಾ ದೇಹವೆಂಬ ತಾಪದ ಕುಲುಮೆ, ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ತೀವ್ರ ತಪಸ್ಸು.
Of a potter's kiln
ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ
ಕಿಡಿ (spark) > ಕಿಚ್ಚು
ಬೆಂಕಿಯಂತೆ, ಅಗ್ನಿಯಂತೆ
ತೀವ್ರವಾದ ಬೆಂಕಿಯಂತೆ
ವಿರಹದ ಅಗ್ನಿ, ಜ್ಞಾನಾಗ್ನಿ, ಕಾಮವನ್ನು ಸುಡುವ ಅಗ್ನಿ.
Like a fire, like an inferno
ಸುಳಿಸುಳಿದು
ಸುಳಿ (whirl)
ಸುಳಿಯುತ್ತಾ, ಸುತ್ತುತ್ತಾ
ಎಲ್ಲೆಡೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿ, ಸುತ್ತುವರಿದು
ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ, ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿ ನೋವು ಅಥವಾ ತಾಪ.
Swirling, engulfing
ಬೆಂದೆ
ಬೇಯು (to burn, cook)
ಸುಟ್ಟುಹೋದೆ
ತೀವ್ರವಾಗಿ ನೊಂದೆ
ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಪರಿಶುದ್ಧಳಾದೆ, ಹಳೆಯ ಕರ್ಮಗಳು ದಹನವಾದವು.
I burned, I was scorched
ಆಪತ್ತಿಗೆ
ಆಪತ್ತು (danger)
ಕಷ್ಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ
ನನ್ನ ಈ ಸಂಕಷ್ಟದಲ್ಲಿ
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಏಕಾಂಗಿತನ, ದಾರಿ ಕಾಣದ ಅಸಹಾಯಕತೆ.
In (my) time of peril, in distress
ಸಖಿಯರನು
ಸಖಿ (friend)
ಗೆಳತಿಯರನ್ನು
ಲೌಕಿಕ ಆಸರೆ, ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು
ಲೌಕಿಕ ಜ್ಞಾನ, ಸಂಬಂಧಗಳು, ಮತ್ತು ಆಧಾರಗಳು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕ.
Friends, companions
ಅರಸಿ
ಅರಸು (to search)
ಹುಡುಕಿ
ಎಷ್ಟು ಹುಡುಕಿದರೂ
ಜ್ಞಾನಮಾರ್ಗದಿಂದ, ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಂದ ಹುಡುಕಿ.
Having searched for
ಕಾಣದ
ಕಾಣು (to see)
ಕಾಣಿಸದ, ಸಿಗದ
ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ಗೋಚರವಾಗದ
ತರ್ಕ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮೀರಿದ.
The unseen, the unfound
ತನುವ
ತನು (body)
ದೇಹವನ್ನು
ದೈವದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು
ಪರಮಾತ್ಮನ ನಿರಾಕಾರ, ನಿರ್ಗುಣ ಸ್ವರೂಪ.
The body, the form
ಬೆರಸಿ
ಬೆರೆ (to mix, join)
ಸೇರಿಸಿ, ಒಂದಾಗಿ
ಒಂದಾಗಿ
ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ ಕ್ರಿಯೆ.
Having mixed, having joined
ಕೂಡದ
ಕೂಡು (to unite)
ಸೇರಲಾಗದ, ಐಕ್ಯವಾಗದ
ಇನ್ನೂ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಾರದ
ದ್ವೈತ ಸ್ಥಿತಿ, ಇನ್ನೂ ಐಕ್ಯವಾಗದ ಸ್ಥಿತಿ.
The un-united, unjoined
ಸುಖವ
ಸುಖ (happiness)
ಆನಂದವನ್ನು
ಪರಮ ಸುಖವನ್ನು
ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯದ ಆನಂದ, ಮೋಕ್ಷ.
The bliss, the joy
ಕರುಣಿಸಾ
ಕರುಣೆ (compassion)
ದಯಪಾಲಿಸು
ದಯವಿಟ್ಟು ನೀಡು
ನಿನ್ನ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ, ಸಾಧನೆಯಲ್ಲ.
Grant me, bestow with compassion
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ
(ವಿವರವಾದ ನಿರುಕ್ತಿ ಕೆಳಗೆ)
ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ
ಸುಂದರನಾದ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ
ಅಕ್ಕನ ಇಷ್ಟದೈವ, ಪರಮಸತ್ಯದ ಸೌಂದರ್ಯಮಯ ರೂಪ.
O Chennamallikarjuna, Lord beautiful like white jasmine
ಈ ವಚನದ ಪ್ರತಿ ಪದವೂ ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಶರಣ ತತ್ವದ ಆಳವನ್ನು ಹೊತ್ತು ನಿಂತಿದೆ. ಈ ಪದಗಳ ಬಹುಸ್ತರದ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಕೋಷ್ಟಕ ೧: ವಚನದ ಪದಕೋಶ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ನಕ್ಷೆ (Lexical and Philosophical Mapping of the Vachana)
ಕನ್ನಡ ಪದ | ಮೂಲ ಧಾತು/ನಿರುಕ್ತ (Root/Etymology) | ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥ (Literal Meaning) | ಸಂದರ್ಭೋಚಿತ ಅರ್ಥ (Contextual Meaning) | ಅನುಭಾವ/ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ (Mystical/Philosophical Meaning) | ಸಂಭಾವ್ಯ ಆಂಗ್ಲ ಸಮಾನಾರ್ಥಕಗಳು (Possible English Equivalents) |
ಎರೆಯಂತೆ | ಎರೆ (ಮಣ್ಣು/ಹುಳು/ಎಣ್ಣೆ/ಬಲಿ) | 1. ಎರೆಹುಳುವಿನಂತೆ<br>2. ಎರೆಮಣ್ಣಿನ ವಸ್ತುವಿನಂತೆ<br>3. ಗಾಲಿ ಎಣ್ಣೆಯಂತೆ<br>4. ಬಲಿ/ಆಹುತಿಯಂತೆ | 1. ದುರ್ಬಲವಾಗಿ, ಅಸಹಾಯಕವಾಗಿ<br>2. ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ಕರಗುವ ಮಣ್ಣಿನ ಆಟಿಕೆಯಂತೆ<br>3. ಘರ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಶಾಖದಿಂದ ಕರಗುವಂತೆ<br>4. ಯಜ್ಞದಲ್ಲಿ ಅರ್ಪಿಸಿದ ವಸ್ತುವಿನಂತೆ | 1 & 2. ಅಹಂಕಾರ ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯ ವಿಸರ್ಜನೆ.<br>3. ಸಂಸಾರದ ಘರ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸಿನ ಶಾಖದಿಂದ ಅಹಂಕಾರವು ಕರಗುವುದು.<br>4. ದೈವಪ್ರೇಮಕ್ಕೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಬಲಿಯಾಗಿ, ಆಹುತಿಯಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು. | Like an earthworm; like a clay toy; like axle grease; like a sacrifice/victim |
ಕರಕರಗಿ | ಕರಗು (to melt) | ಕರಗಿ, ಕರಗಿ | ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕರಗಿ ಹೋಗಿ | ಅಹಂಕಾರದ ವಿಸರ್ಜನೆ, ದ್ವಂದ್ವಗಳಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಿತಿ. | Melting away completely, dissolving |
ಮಳಲಂತೆ | ಮರಳು > ಮಳಲು | ಮರಳು, ಉಸುಬು | ಮರಳಿನಂತೆ (ರೂಪವಿಲ್ಲದೆ, ಸಡಿಲವಾಗಿ) | ರೂಪರಾಹಿತ್ಯ, ಅಹಂಕಾರದ ರಚನೆಗಳು ಪುಡಿಯಾಗುವುದು. | Like sand |
ಜರಿಜರಿದು | ಜರಿ (to slide, crumble) | ಜರಿದು, ಜರಿದು | ಪುಡಿಪುಡಿಯಾಗಿ ಉದುರಿ | ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಂಧಗಳು ಸಡಿಲಗೊಂಡು, ಅಹಂಕಾರದ ಕಣಗಳು ಬೇರ್ಪಡುವುದು. | Crumbling, disintegrating |
ಕನಸಿನಲ್ಲಿ | ಕನಸು (dream) | ಸ್ವಪ್ನದಲ್ಲಿ | ಗೊಂದಲದ, ಅರೆ-ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ | ಮಾಯೆಯ ಪ್ರಭಾವ, ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಅಲೌಕಿಕದ ನಡುವಿನ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸ್ಥಿತಿ. | In a dream, in a state of delirium |
ಕಳವಳಿಸಿ | ಕಳವಳ (anxiety) | ಆತಂಕಗೊಂಡು | ತೀವ್ರವಾಗಿ ವ್ಯಾಕುಲಗೊಂಡು | ದೈವವನ್ನು ಕಾಣದ ತಳಮಳ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ನೋವು. | Being deeply troubled, agitated |
ಬೆರಗಾದೆ | ಬೆರಗು (wonder, shock) | ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಂಡೆ | ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಂಡೆ, ಸ್ತಬ್ಧಳಾದೆ | ದೈವದ ಅಗಾಧತೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಅಲ್ಪತೆಯ ಅರಿವಾಗಿ ಉಂಟಾದ ಸ್ತಂಭೀಭೂತ ಸ್ಥಿತಿ. | I became astonished, bewildered, stunned |
ಆವಿಗೆಯ | ಆವಿ (steam) + ಗೆ | ಕುಂಬಾರನ ಒಲೆ | ತೀವ್ರವಾದ, ಎಲ್ಲ ಕಡೆಯಿಂದ ಆವರಿಸುವ ಶಾಖ | ಸಂಸಾರ ಅಥವಾ ದೇಹವೆಂಬ ತಾಪದ ಕುಲುಮೆ, ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ತೀವ್ರ ತಪಸ್ಸು. | Of a potter's kiln |
ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ | ಕಿಡಿ (spark) > ಕಿಚ್ಚು | ಬೆಂಕಿಯಂತೆ, ಅಗ್ನಿಯಂತೆ | ತೀವ್ರವಾದ ಬೆಂಕಿಯಂತೆ | ವಿರಹದ ಅಗ್ನಿ, ಜ್ಞಾನಾಗ್ನಿ, ಕಾಮವನ್ನು ಸುಡುವ ಅಗ್ನಿ. | Like a fire, like an inferno |
ಸುಳಿಸುಳಿದು | ಸುಳಿ (whirl) | ಸುಳಿಯುತ್ತಾ, ಸುತ್ತುತ್ತಾ | ಎಲ್ಲೆಡೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿ, ಸುತ್ತುವರಿದು | ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ, ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿ ನೋವು ಅಥವಾ ತಾಪ. | Swirling, engulfing |
ಬೆಂದೆ | ಬೇಯು (to burn, cook) | ಸುಟ್ಟುಹೋದೆ | ತೀವ್ರವಾಗಿ ನೊಂದೆ | ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಪರಿಶುದ್ಧಳಾದೆ, ಹಳೆಯ ಕರ್ಮಗಳು ದಹನವಾದವು. | I burned, I was scorched |
ಆಪತ್ತಿಗೆ | ಆಪತ್ತು (danger) | ಕಷ್ಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ | ನನ್ನ ಈ ಸಂಕಷ್ಟದಲ್ಲಿ | ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಏಕಾಂಗಿತನ, ದಾರಿ ಕಾಣದ ಅಸಹಾಯಕತೆ. | In (my) time of peril, in distress |
ಸಖಿಯರನು | ಸಖಿ (friend) | ಗೆಳತಿಯರನ್ನು | ಲೌಕಿಕ ಆಸರೆ, ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು | ಲೌಕಿಕ ಜ್ಞಾನ, ಸಂಬಂಧಗಳು, ಮತ್ತು ಆಧಾರಗಳು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕ. | Friends, companions |
ಅರಸಿ | ಅರಸು (to search) | ಹುಡುಕಿ | ಎಷ್ಟು ಹುಡುಕಿದರೂ | ಜ್ಞಾನಮಾರ್ಗದಿಂದ, ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಂದ ಹುಡುಕಿ. | Having searched for |
ಕಾಣದ | ಕಾಣು (to see) | ಕಾಣಿಸದ, ಸಿಗದ | ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ಗೋಚರವಾಗದ | ತರ್ಕ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮೀರಿದ. | The unseen, the unfound |
ತನುವ | ತನು (body) | ದೇಹವನ್ನು | ದೈವದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು | ಪರಮಾತ್ಮನ ನಿರಾಕಾರ, ನಿರ್ಗುಣ ಸ್ವರೂಪ. | The body, the form |
ಬೆರಸಿ | ಬೆರೆ (to mix, join) | ಸೇರಿಸಿ, ಒಂದಾಗಿ | ಒಂದಾಗಿ | ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ ಕ್ರಿಯೆ. | Having mixed, having joined |
ಕೂಡದ | ಕೂಡು (to unite) | ಸೇರಲಾಗದ, ಐಕ್ಯವಾಗದ | ಇನ್ನೂ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಾರದ | ದ್ವೈತ ಸ್ಥಿತಿ, ಇನ್ನೂ ಐಕ್ಯವಾಗದ ಸ್ಥಿತಿ. | The un-united, unjoined |
ಸುಖವ | ಸುಖ (happiness) | ಆನಂದವನ್ನು | ಪರಮ ಸುಖವನ್ನು | ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯದ ಆನಂದ, ಮೋಕ್ಷ. | The bliss, the joy |
ಕರುಣಿಸಾ | ಕರುಣೆ (compassion) | ದಯಪಾಲಿಸು | ದಯವಿಟ್ಟು ನೀಡು | ನಿನ್ನ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ, ಸಾಧನೆಯಲ್ಲ. | Grant me, bestow with compassion |
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ | (ವಿವರವಾದ ನಿರುಕ್ತಿ ಕೆಳಗೆ) | ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ | ಸುಂದರನಾದ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ | ಅಕ್ಕನ ಇಷ್ಟದೈವ, ಪರಮಸತ್ಯದ ಸೌಂದರ್ಯಮಯ ರೂಪ. | O Chennamallikarjuna, Lord beautiful like white jasmine |
ನಿರುಕ್ತ ದರ್ಶನ (Etymological Insights)
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ: ಈ ಅಂಕಿತನಾಮವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಂಜ್ಞೆಯಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಸಂಕೇತ. ಇದರ ಕನ್ನಡ ಮೂಲವನ್ನು ಶೋಧಿಸಿದಾಗ, 'ಮಲೆ' (ಬೆಟ್ಟ, ಪರ್ವತ) + 'ಅರ' (ಧರ್ಮ, righteousness) + 'ಅರಸನ್' (ಒಡೆಯ, ರಾಜ) ಎಂಬ ಪದಗಳ ಸಂಯೋಗದಿಂದ 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಪದವು ನಿಷ್ಪನ್ನವಾಗಿರಬಹುದು. 'ಚೆನ್ನ' ಎಂಬ ವಿಶೇಷಣವು 'ಸುಂದರ' ಎಂಬರ್ಥವನ್ನು ನೀಡಿ, "ಧರ್ಮದ ನೆಲೆಯಾದ ಗಿರಿಯ ಸುಂದರ ಒಡೆಯ" ಎಂಬ ಸಮಗ್ರಾರ್ಥವನ್ನು ಹೊಮ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸೌಂದರ್ಯ (ಚೆನ್ನ), ನೈತಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಅರ), ಮತ್ತು ಆಶ್ರಯದ ತಾಣ (ಮಲೆ) ಎಂಬ ಮೂರು ತಾತ್ವಿಕ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಾಯ: 'ಕಾಯ್' (ಕಾವಲು ಮಾಡು, ರಕ್ಷಿಸು) ಎಂಬ ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಧಾತುವಿನಿಂದ 'ಕಾಯ' ಪದವು ನಿಷ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆ. ಈ ನಿರುಕ್ತಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, 'ಕಾಯ' ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ದೇಹವಲ್ಲ; ಅದು ಆತ್ಮವನ್ನು 'ಕಾಯುವ', ರಕ್ಷಿಸುವ ಒಂದು ಆವರಣ. ಶರಣರ ದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, 'ಕಾಯವೇ ಕೈಲಾಸ'ವಾಗಬೇಕು, ಅಂದರೆ ದೇಹವೇ ದೈವಿಕತೆಯ ಆವಿರ್ಭಾವದ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಬೇಕು. ವಚನದಲ್ಲಿ "ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ" ಎಂಬ ಪ್ರಯೋಗವು, ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ನಿಲುಕದ, ಕೇವಲ ಅನುಭಾವಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಗೋಚರವಾಗುವ ದೈವದ 'ಕಾಯ' ಅಥವಾ ನಿರಾಕಾರ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಾಯೆ: ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದ ಪದವೆಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾವಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, 'ಮಾಯ್' (ಮರೆಯಾಗು, ಮಾಯವಾಗು) ಎಂಬ ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ ಧಾತುವಿನಲ್ಲಿ ಇದರ ಮೂಲವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಂಜಸ. 'ಗಾಯ ಮಾಯಿತು' (wound healed) ಎಂಬ ಪ್ರಯೋಗದಲ್ಲಿ ಈ ಅರ್ಥವು ಇಂದಿಗೂ ಜೀವಂತವಾಗಿದೆ. ಶರಣರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಯೆ ಎಂಬುದು ಜಗನ್ಮಿಥ್ಯಾ ವಾದವಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವಂತೆ, 'ಹೆಣ್ಣು ಹೊನ್ನು ಮಣ್ಣು ಮಾಯೆಯಲ್ಲ, ಮನದ ಮುಂದಣ ಆಸೆಯೇ ಮಾಯೆ'. ಮಾಯೆ ಎನ್ನುವುದು ನಮ್ಮನ್ನು ದೈವದಿಂದ 'ಮರೆ'ಮಾಡುವ ಒಂದು ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರವೃತ್ತಿ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ 'ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ' ಎಂಬ ಸಾಲು, ಸಾಧಕನು ಈ ಮಾಯೆಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಇನ್ನೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊರಬರದ, ಲೌಕಿಕ-ಅಲೌಕಿಕಗಳ ನಡುವಿನ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ: ಈ ಅಂಕಿತನಾಮವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಂಜ್ಞೆಯಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಸಂಕೇತ. ಇದರ ಕನ್ನಡ ಮೂಲವನ್ನು ಶೋಧಿಸಿದಾಗ, 'ಮಲೆ' (ಬೆಟ್ಟ, ಪರ್ವತ) + 'ಅರ' (ಧರ್ಮ, righteousness) + 'ಅರಸನ್' (ಒಡೆಯ, ರಾಜ) ಎಂಬ ಪದಗಳ ಸಂಯೋಗದಿಂದ 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಪದವು ನಿಷ್ಪನ್ನವಾಗಿರಬಹುದು. 'ಚೆನ್ನ' ಎಂಬ ವಿಶೇಷಣವು 'ಸುಂದರ' ಎಂಬರ್ಥವನ್ನು ನೀಡಿ, "ಧರ್ಮದ ನೆಲೆಯಾದ ಗಿರಿಯ ಸುಂದರ ಒಡೆಯ" ಎಂಬ ಸಮಗ್ರಾರ್ಥವನ್ನು ಹೊಮ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸೌಂದರ್ಯ (ಚೆನ್ನ), ನೈತಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಅರ), ಮತ್ತು ಆಶ್ರಯದ ತಾಣ (ಮಲೆ) ಎಂಬ ಮೂರು ತಾತ್ವಿಕ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಾಯ: 'ಕಾಯ್' (ಕಾವಲು ಮಾಡು, ರಕ್ಷಿಸು) ಎಂಬ ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಧಾತುವಿನಿಂದ 'ಕಾಯ' ಪದವು ನಿಷ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆ. ಈ ನಿರುಕ್ತಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, 'ಕಾಯ' ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ದೇಹವಲ್ಲ; ಅದು ಆತ್ಮವನ್ನು 'ಕಾಯುವ', ರಕ್ಷಿಸುವ ಒಂದು ಆವರಣ. ಶರಣರ ದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, 'ಕಾಯವೇ ಕೈಲಾಸ'ವಾಗಬೇಕು, ಅಂದರೆ ದೇಹವೇ ದೈವಿಕತೆಯ ಆವಿರ್ಭಾವದ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಬೇಕು. ವಚನದಲ್ಲಿ "ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ" ಎಂಬ ಪ್ರಯೋಗವು, ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ನಿಲುಕದ, ಕೇವಲ ಅನುಭಾವಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಗೋಚರವಾಗುವ ದೈವದ 'ಕಾಯ' ಅಥವಾ ನಿರಾಕಾರ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಾಯೆ: ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದ ಪದವೆಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾವಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, 'ಮಾಯ್' (ಮರೆಯಾಗು, ಮಾಯವಾಗು) ಎಂಬ ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ ಧಾತುವಿನಲ್ಲಿ ಇದರ ಮೂಲವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಂಜಸ. 'ಗಾಯ ಮಾಯಿತು' (wound healed) ಎಂಬ ಪ್ರಯೋಗದಲ್ಲಿ ಈ ಅರ್ಥವು ಇಂದಿಗೂ ಜೀವಂತವಾಗಿದೆ. ಶರಣರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಯೆ ಎಂಬುದು ಜಗನ್ಮಿಥ್ಯಾ ವಾದವಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವಂತೆ, 'ಹೆಣ್ಣು ಹೊನ್ನು ಮಣ್ಣು ಮಾಯೆಯಲ್ಲ, ಮನದ ಮುಂದಣ ಆಸೆಯೇ ಮಾಯೆ'. ಮಾಯೆ ಎನ್ನುವುದು ನಮ್ಮನ್ನು ದೈವದಿಂದ 'ಮರೆ'ಮಾಡುವ ಒಂದು ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರವೃತ್ತಿ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ 'ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ' ಎಂಬ ಸಾಲು, ಸಾಧಕನು ಈ ಮಾಯೆಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಇನ್ನೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊರಬರದ, ಲೌಕಿಕ-ಅಲೌಕಿಕಗಳ ನಡುವಿನ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯ ಮೀಮಾಂಸೆ (The Literary and Aesthetic Fabric)
ಕಾವ್ಯಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರ
ಈ ವಚನವು ತನ್ನ ಸರಳತೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರಬಲವಾದ ಕಾವ್ಯಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅದರ ಭಾವತೀವ್ರತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಚನವೂ ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾವಗೀತೆಯಾಗಿ, ಕಾವ್ಯಗಂಗೆಯಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ.
ಉಪಮೆ (Simile): ವಚನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಮೂರು ಉಪಮೆಗಳು—"ಎರೆಯಂತೆ", "ಮಳಲಂತೆ", "ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ"—ಕೇವಲ ಅಲಂಕಾರಗಳಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಅವು ಅಕ್ಕನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ವಿಸರ್ಜನೆಯ ಮತ್ತು ಅನುಭವದ ತೀವ್ರತೆಯ ದೈಹಿಕ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುವ ಶಕ್ತಿಯುತ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸಾಧನಗಳಾಗಿವೆ. ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ಸುತ್ತಲಿನ ದೈನಂದಿನ, ಸಣ್ಣಸಣ್ಣ ಸಂಗತಿಗಳಿಂದಲೇ ಇಂತಹ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾಳೆ.
'ಎರೆಯಂತೆ': ಒಂದು ಪದ, ಹಲವು ಅರ್ಥಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ: "ಎರೆಯಂತೆ" ಎಂಬ ಒಂದೇ ಒಂದು ಉಪಮೆಯು ವಚನದ ತಾತ್ವಿಕ ಆಳವನ್ನು ಹಿಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ. 'ಅಲಾರ್' ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟಿನ ಪ್ರಕಾರ, 'ಎರೆ' ಪದಕ್ಕೆ ಹಲವು ಅರ್ಥಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅರ್ಥವೂ ಅಕ್ಕನ ಅನುಭಾವದ ವಿಭಿನ್ನ ಪದರವನ್ನು উন্মೋಚಿಸುತ್ತದೆ:
ಎರೆಹುಳು (Earthworm) / ಎರೆಮಣ್ಣು (Black Clay): ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸಹಜವಾದ ಅರ್ಥ. ಎರೆಹುಳುವಿನಂತೆ ಅಸಹಾಯಕಳಾಗಿ, ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಾಗಿ ಕರಗುವುದು; ಅಥವಾ ಮಳೆಯ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿ ರೂಪ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮಣ್ಣಿನ ಆಟಿಕೆಯಂತೆ ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು. ಇದು ವಿನಯ, ಅಹಂಕಾರದ ವಿಸರ್ಜನೆ ಮತ್ತು ಮೂಲ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.
ಗಾಲಿ ಎಣ್ಣೆ (Axle Grease): ಈ ಅರ್ಥವು ವಚನಕ್ಕೆ ಒಂದು ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ, ದೈಹಿಕವಾದ ಆಯಾಮವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಂಸಾರವೆಂಬ ಗಾಲಿಗಳ ನಿರಂತರ ಘರ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸೆಂಬ ತಾಪಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿ, ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವು ಕಪ್ಪಾದ, ಜಿಡ್ಡಿನ ಎಣ್ಣೆಯಂತೆ ಕರಗಿ, ಕುದಿದು, ರೂಪ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರಣವು ಮುಂದಿನ "ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ ಬೆಂದೆ" ಎಂಬ ಸಾಲಿಗೆ ನೇರವಾದ, ತಾರ್ಕಿಕವಾದ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮೃದುವಾದ ಕರಗುವಿಕೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ, ಅಹಿತಕರವಾದ, ಆದರೆ ಅವಶ್ಯಕವಾದ ರೂಪಾಂತರ.
ಬಲಿ, ಆಹುತಿ (Victim, Prey, Bait): ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಗಹನವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ. ಇಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕನು ತನ್ನನ್ನು ದೈವಪ್ರೇಮಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕ 'ಬಲಿಪಶು' ಅಥವಾ 'ಆಹುತಿ' ಎಂದು ಭಾವಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಅವಳು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನೆಂಬ ಬೇಟೆಗಾರನಿಗೆ ಸಿಕ್ಕ 'ಬೇಟೆ'. "ಬಲಿಯಂತೆ ಕರಗಿಹೋದೆ" ಎನ್ನುವಾಗ, ಆ ಪ್ರೀತಿಯ ಅಗಾಧತೆಯ ಮುಂದೆ ತನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಸಹಾಯಕತೆ ಮತ್ತು ಶರಣಾಗತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ 'ಎರೆ'ಯಾಗಿ (bait) ಒಡ್ಡಿ, ದೈವವನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ.
ಯಜ್ಞದ ಹವಿಸ್ಸು (Sacrificial Offering): 'ಬಲಿ'ಯ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾದರೂ, ಇದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾವಿತ್ರ್ಯದ ಭಾವವಿದೆ. ಅಕ್ಕನ ನೋವು ಮತ್ತು ಸಂಕಟಗಳು ಕೇವಲ ಯಾತನೆಯಲ್ಲ, ಅವು ಜ್ಞಾನಾಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಅವಳು ತನ್ನ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು, ತನ್ನ ಇಡೀ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವ 'ಹವಿಸ್ಸು'. ಅವಳ ದೇಹವೇ ಯಜ್ಞಕುಂಡ, ವಿರಹವೇ ಅಗ್ನಿ, ಮತ್ತು ಅವಳೇ ಆಹುತಿ. ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ, ಅವಳ ದಹನವು ಒಂದು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾದ, ಪವಿತ್ರವಾದ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಎಲ್ಲಾ ಅರ್ಥಗಳು ಒಂದನ್ನೊಂದು ಹೊರತುಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅವು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು, ವಚನಕ್ಕೆ ಒಂದು ಅಪಾರವಾದ ಧ್ವನಿಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವವು ಎರೆಹುಳುವಿನಷ್ಟು ವಿನೀತ, ಗಾಲಿ ಎಣ್ಣೆಯಷ್ಟು ತೀಕ್ಷ್ಣ, ಮತ್ತು ಯಜ್ಞದ ಆಹುತಿಯಷ್ಟು ಪವಿತ್ರ.
ರೂಪಕ (Metaphor): 'ಆಪತ್ತು' ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಲೌಕಿಕ ಸಂಕಷ್ಟವಲ್ಲ, ಅದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ದಾರಿಗಾಣದ ಏಕಾಂಗಿತನ ಮತ್ತು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಯ ರೂಪಕವಾಗಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ, 'ಸಖಿಯರು' ಎಂಬುದು ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಆಸರೆಗಳು, ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನದ ರೂಪಕವಾಗಿದ್ದು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕತೆಯನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ವಚನವು ತನ್ನ ಸರಳತೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರಬಲವಾದ ಕಾವ್ಯಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅದರ ಭಾವತೀವ್ರತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಚನವೂ ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾವಗೀತೆಯಾಗಿ, ಕಾವ್ಯಗಂಗೆಯಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ.
ಉಪಮೆ (Simile): ವಚನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಮೂರು ಉಪಮೆಗಳು—"ಎರೆಯಂತೆ", "ಮಳಲಂತೆ", "ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ"—ಕೇವಲ ಅಲಂಕಾರಗಳಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಅವು ಅಕ್ಕನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ವಿಸರ್ಜನೆಯ ಮತ್ತು ಅನುಭವದ ತೀವ್ರತೆಯ ದೈಹಿಕ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುವ ಶಕ್ತಿಯುತ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸಾಧನಗಳಾಗಿವೆ. ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ಸುತ್ತಲಿನ ದೈನಂದಿನ, ಸಣ್ಣಸಣ್ಣ ಸಂಗತಿಗಳಿಂದಲೇ ಇಂತಹ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾಳೆ.
'ಎರೆಯಂತೆ': ಒಂದು ಪದ, ಹಲವು ಅರ್ಥಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ: "ಎರೆಯಂತೆ" ಎಂಬ ಒಂದೇ ಒಂದು ಉಪಮೆಯು ವಚನದ ತಾತ್ವಿಕ ಆಳವನ್ನು ಹಿಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ. 'ಅಲಾರ್' ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟಿನ ಪ್ರಕಾರ, 'ಎರೆ' ಪದಕ್ಕೆ ಹಲವು ಅರ್ಥಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅರ್ಥವೂ ಅಕ್ಕನ ಅನುಭಾವದ ವಿಭಿನ್ನ ಪದರವನ್ನು উন্মೋಚಿಸುತ್ತದೆ:
ಎರೆಹುಳು (Earthworm) / ಎರೆಮಣ್ಣು (Black Clay): ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸಹಜವಾದ ಅರ್ಥ. ಎರೆಹುಳುವಿನಂತೆ ಅಸಹಾಯಕಳಾಗಿ, ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಾಗಿ ಕರಗುವುದು; ಅಥವಾ ಮಳೆಯ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿ ರೂಪ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮಣ್ಣಿನ ಆಟಿಕೆಯಂತೆ ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು. ಇದು ವಿನಯ, ಅಹಂಕಾರದ ವಿಸರ್ಜನೆ ಮತ್ತು ಮೂಲ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.
ಗಾಲಿ ಎಣ್ಣೆ (Axle Grease): ಈ ಅರ್ಥವು ವಚನಕ್ಕೆ ಒಂದು ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ, ದೈಹಿಕವಾದ ಆಯಾಮವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಂಸಾರವೆಂಬ ಗಾಲಿಗಳ ನಿರಂತರ ಘರ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸೆಂಬ ತಾಪಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿ, ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವು ಕಪ್ಪಾದ, ಜಿಡ್ಡಿನ ಎಣ್ಣೆಯಂತೆ ಕರಗಿ, ಕುದಿದು, ರೂಪ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರಣವು ಮುಂದಿನ "ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ ಬೆಂದೆ" ಎಂಬ ಸಾಲಿಗೆ ನೇರವಾದ, ತಾರ್ಕಿಕವಾದ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮೃದುವಾದ ಕರಗುವಿಕೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ, ಅಹಿತಕರವಾದ, ಆದರೆ ಅವಶ್ಯಕವಾದ ರೂಪಾಂತರ.
ಬಲಿ, ಆಹುತಿ (Victim, Prey, Bait): ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಗಹನವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ. ಇಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕನು ತನ್ನನ್ನು ದೈವಪ್ರೇಮಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕ 'ಬಲಿಪಶು' ಅಥವಾ 'ಆಹುತಿ' ಎಂದು ಭಾವಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಅವಳು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನೆಂಬ ಬೇಟೆಗಾರನಿಗೆ ಸಿಕ್ಕ 'ಬೇಟೆ'. "ಬಲಿಯಂತೆ ಕರಗಿಹೋದೆ" ಎನ್ನುವಾಗ, ಆ ಪ್ರೀತಿಯ ಅಗಾಧತೆಯ ಮುಂದೆ ತನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಸಹಾಯಕತೆ ಮತ್ತು ಶರಣಾಗತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ 'ಎರೆ'ಯಾಗಿ (bait) ಒಡ್ಡಿ, ದೈವವನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ.
ಯಜ್ಞದ ಹವಿಸ್ಸು (Sacrificial Offering): 'ಬಲಿ'ಯ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾದರೂ, ಇದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾವಿತ್ರ್ಯದ ಭಾವವಿದೆ. ಅಕ್ಕನ ನೋವು ಮತ್ತು ಸಂಕಟಗಳು ಕೇವಲ ಯಾತನೆಯಲ್ಲ, ಅವು ಜ್ಞಾನಾಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಅವಳು ತನ್ನ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು, ತನ್ನ ಇಡೀ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವ 'ಹವಿಸ್ಸು'. ಅವಳ ದೇಹವೇ ಯಜ್ಞಕುಂಡ, ವಿರಹವೇ ಅಗ್ನಿ, ಮತ್ತು ಅವಳೇ ಆಹುತಿ. ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ, ಅವಳ ದಹನವು ಒಂದು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾದ, ಪವಿತ್ರವಾದ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಎಲ್ಲಾ ಅರ್ಥಗಳು ಒಂದನ್ನೊಂದು ಹೊರತುಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅವು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು, ವಚನಕ್ಕೆ ಒಂದು ಅಪಾರವಾದ ಧ್ವನಿಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವವು ಎರೆಹುಳುವಿನಷ್ಟು ವಿನೀತ, ಗಾಲಿ ಎಣ್ಣೆಯಷ್ಟು ತೀಕ್ಷ್ಣ, ಮತ್ತು ಯಜ್ಞದ ಆಹುತಿಯಷ್ಟು ಪವಿತ್ರ.
ರೂಪಕ (Metaphor): 'ಆಪತ್ತು' ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಲೌಕಿಕ ಸಂಕಷ್ಟವಲ್ಲ, ಅದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ದಾರಿಗಾಣದ ಏಕಾಂಗಿತನ ಮತ್ತು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಯ ರೂಪಕವಾಗಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ, 'ಸಖಿಯರು' ಎಂಬುದು ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಆಸರೆಗಳು, ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನದ ರೂಪಕವಾಗಿದ್ದು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕತೆಯನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
ರಸ-ಧ್ವನಿ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಅನ್ವಯ
ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯ ರಸ ಸಿದ್ಧಾಂತದ (Rasa Theory) ಮೂಲಕ ಈ ವಚನವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾಗ, ಅದರ ಸೌಂದರ್ಯದ ಆಳವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಧಾನ ರಸ: ಇಲ್ಲಿ ವಿಪ್ರಲಂಭ ಶೃಂಗಾರ (ವಿರಹದ ಶೃಂಗಾರ) ಮತ್ತು ಕರುಣ ರಸಗಳು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿವೆ. ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೇಮ ('ರತಿ' ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವ) ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಸೇರಲಾಗದ ದುಃಖ ('ಶೋಕ' ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವ) ಇಡೀ ವಚನವನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ.
ಸಂಕೀರ್ಣ ರಸಾನುಭವ: ವಚನವು ಒಂದೇ ರಸಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. 'ಆನು ಬೆರಗಾದೆ' ಎಂಬಲ್ಲಿ, ದೈವದ ಅಗಾಧತೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಕರಗುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಉಂಟಾಗುವ ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿ ಅದ್ಭುತ ರಸದ ಛಾಯೆಯಿದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, 'ಎನಗೆ ನೀ ಕರುಣಿಸಾ' ಎಂದು ಬೇಡುವಲ್ಲಿ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿಯ ಮೂಲಕ ಭಕ್ತಿ ರಸವು ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರುತ್ತದೆ. ಈ ರಸಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಸಹೃದಯನಿಗೆ ಒಂದು ಆಳವಾದ ಮತ್ತು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯ ರಸ ಸಿದ್ಧಾಂತದ (Rasa Theory) ಮೂಲಕ ಈ ವಚನವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾಗ, ಅದರ ಸೌಂದರ್ಯದ ಆಳವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಧಾನ ರಸ: ಇಲ್ಲಿ ವಿಪ್ರಲಂಭ ಶೃಂಗಾರ (ವಿರಹದ ಶೃಂಗಾರ) ಮತ್ತು ಕರುಣ ರಸಗಳು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿವೆ. ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೇಮ ('ರತಿ' ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವ) ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಸೇರಲಾಗದ ದುಃಖ ('ಶೋಕ' ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವ) ಇಡೀ ವಚನವನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ.
ಸಂಕೀರ್ಣ ರಸಾನುಭವ: ವಚನವು ಒಂದೇ ರಸಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. 'ಆನು ಬೆರಗಾದೆ' ಎಂಬಲ್ಲಿ, ದೈವದ ಅಗಾಧತೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಕರಗುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಉಂಟಾಗುವ ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿ ಅದ್ಭುತ ರಸದ ಛಾಯೆಯಿದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, 'ಎನಗೆ ನೀ ಕರುಣಿಸಾ' ಎಂದು ಬೇಡುವಲ್ಲಿ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿಯ ಮೂಲಕ ಭಕ್ತಿ ರಸವು ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರುತ್ತದೆ. ಈ ರಸಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಸಹೃದಯನಿಗೆ ಒಂದು ಆಳವಾದ ಮತ್ತು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಔಚಿತ್ಯ, ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಬೆಡಗು
ಅಕ್ಕನ ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು (ಕರಗುವಿಕೆ, ಉರಿದುಹೋಗುವಿಕೆ) ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸಲು ಆಕೆ ಬಳಸಿದ ಉಪಮೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಔಚಿತ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿವೆ. ವಚನದ 'ಧ್ವನಿ' (suggested meaning) ಕೇವಲ ನೋವಿನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಈ ನೋವಿನ ಮೂಲಕವೇ ಆಗಬೇಕಾದ ಪರಿಶುದ್ಧೀಕರಣ ಮತ್ತು ರೂಪಾಂತರದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಾಗಿದೆ. 'ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚು' ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಕೆಯನ್ನು ಸುಡುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸಿ, ಬಳಕೆಗೆ ಯೋಗ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ, ವಿರಹದ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸಿನ ಅಗ್ನಿಯು ಸಾಧಕನನ್ನು ಪರಿಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಿ, ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಐಕ್ಯವಾಗಲು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ರೂಪಾಂತರದ ಧ್ವನಿ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ನೇರವಾದ 'ಬೆಡಗು' (esoteric meaning) ಇಲ್ಲವಾದರೂ, 'ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ, ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖವ' ಎಂಬ ಸಾಲುಗಳು ಇಂದ್ರಿಯಾತೀತ, ನಿರಾಕಾರ, ನಿರ್ಗುಣ ತತ್ವವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದರಿಂದ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಬೆಡಗಿನ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಅಕ್ಕನ ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು (ಕರಗುವಿಕೆ, ಉರಿದುಹೋಗುವಿಕೆ) ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸಲು ಆಕೆ ಬಳಸಿದ ಉಪಮೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಔಚಿತ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿವೆ. ವಚನದ 'ಧ್ವನಿ' (suggested meaning) ಕೇವಲ ನೋವಿನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಈ ನೋವಿನ ಮೂಲಕವೇ ಆಗಬೇಕಾದ ಪರಿಶುದ್ಧೀಕರಣ ಮತ್ತು ರೂಪಾಂತರದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಾಗಿದೆ. 'ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚು' ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಕೆಯನ್ನು ಸುಡುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸಿ, ಬಳಕೆಗೆ ಯೋಗ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ, ವಿರಹದ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸಿನ ಅಗ್ನಿಯು ಸಾಧಕನನ್ನು ಪರಿಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಿ, ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಐಕ್ಯವಾಗಲು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ರೂಪಾಂತರದ ಧ್ವನಿ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ನೇರವಾದ 'ಬೆಡಗು' (esoteric meaning) ಇಲ್ಲವಾದರೂ, 'ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ, ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖವ' ಎಂಬ ಸಾಲುಗಳು ಇಂದ್ರಿಯಾತೀತ, ನಿರಾಕಾರ, ನಿರ್ಗುಣ ತತ್ವವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದರಿಂದ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಬೆಡಗಿನ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಅನುಭೂತಿಯ ಗ್ರಹಿಕೆ (Cognitive Poetics)
"ಕರಕರಗಿ", "ಜರಿಜರಿದು", "ಬೆಂದೆ" ಮುಂತಾದ ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳು ಓದುಗರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಬೌದ್ಧಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ಅವು ಒಂದು ದೈಹಿಕ ಅನುಭೂತಿಯನ್ನು (somatic empathy) ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತವೆ. ಮಾನವನ ಗ್ರಹಿಕೆಯು ದೇಹದ ಅನುಭವಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ (Embodied Cognition) ಎಂಬ ಸಿದ್ಧಾಂತದಡಿ ಇದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. 'ಕರಗುವುದು', 'ಉರಿಯುವುದು' ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಮೂಲಭೂತ ದೈಹಿಕ ಸಂವೇದನೆಗಳು. ಅಕ್ಕ ಈ ಮೂಲಭೂತ ಸಂವೇದನೆಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವವನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಬಳಸಿದಾಗ, ಓದುಗನ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಆ ದೈಹಿಕ ಸಂವೇದನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನರಮಂಡಲಗಳು (neural pathways) ಸಕ್ರಿಯಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ನಾವು ಅಕ್ಕನ ನೋವನ್ನು ಕೇವಲ 'ಅರ್ಥ'ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ಒಂದು ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ 'ಅನುಭವಿಸುತ್ತೇವೆ'. ಇದು ವಚನದ ಸಂವಹನ ಶಕ್ತಿಯ ಹಿಂದಿನ ಅರಿವಿನಾಚೆಯ ರಹಸ್ಯ.
"ಕರಕರಗಿ", "ಜರಿಜರಿದು", "ಬೆಂದೆ" ಮುಂತಾದ ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳು ಓದುಗರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಬೌದ್ಧಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ಅವು ಒಂದು ದೈಹಿಕ ಅನುಭೂತಿಯನ್ನು (somatic empathy) ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತವೆ. ಮಾನವನ ಗ್ರಹಿಕೆಯು ದೇಹದ ಅನುಭವಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ (Embodied Cognition) ಎಂಬ ಸಿದ್ಧಾಂತದಡಿ ಇದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. 'ಕರಗುವುದು', 'ಉರಿಯುವುದು' ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಮೂಲಭೂತ ದೈಹಿಕ ಸಂವೇದನೆಗಳು. ಅಕ್ಕ ಈ ಮೂಲಭೂತ ಸಂವೇದನೆಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವವನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಬಳಸಿದಾಗ, ಓದುಗನ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಆ ದೈಹಿಕ ಸಂವೇದನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನರಮಂಡಲಗಳು (neural pathways) ಸಕ್ರಿಯಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ನಾವು ಅಕ್ಕನ ನೋವನ್ನು ಕೇವಲ 'ಅರ್ಥ'ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ಒಂದು ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ 'ಅನುಭವಿಸುತ್ತೇವೆ'. ಇದು ವಚನದ ಸಂವಹನ ಶಕ್ತಿಯ ಹಿಂದಿನ ಅರಿವಿನಾಚೆಯ ರಹಸ್ಯ.
ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಿಕ ಆಯಾಮ (The Philosophical and Mystical Core)
'ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವ
ಈ ವಚನವು 'ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವದ ವಿರಹಾವಸ್ಥೆಯ ಒಂದು ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ತಾತ್ವಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಸಾಧಕನು (ಶರಣ) ತನ್ನನ್ನು 'ಸತಿ' (ಪತ್ನಿ) ಎಂದೂ, ಪರಮಸತ್ಯವಾದ ಲಿಂಗವನ್ನು 'ಪತಿ' (ಗಂಡ) ಎಂದೂ ಭಾವಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ 'ಪತಿ'ಯಾದ ಲಿಂಗದಿಂದ ದೂರವಾದ 'ಸತಿ'ಯಾದ ಶರಣೆಯು ಅನುಭವಿಸುವ ತೀವ್ರ ಯಾತನೆ, ತಳಮಳ ಮತ್ತು ಹಂಬಲವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. 'ಆಪತ್ತಿಗೆ ಸಖಿಯರನಾರನೂ ಕಾಣೆ' ಎಂಬ ಸಾಲು, ಈ ಅಲೌಕಿಕ ವಿರಹದ ನೋವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಥವಾ ನಿವಾರಿಸಲು ಲೌಕಿಕ ಆಸರೆಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕ ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ವಚನವು 'ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವದ ವಿರಹಾವಸ್ಥೆಯ ಒಂದು ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ತಾತ್ವಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಸಾಧಕನು (ಶರಣ) ತನ್ನನ್ನು 'ಸತಿ' (ಪತ್ನಿ) ಎಂದೂ, ಪರಮಸತ್ಯವಾದ ಲಿಂಗವನ್ನು 'ಪತಿ' (ಗಂಡ) ಎಂದೂ ಭಾವಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ 'ಪತಿ'ಯಾದ ಲಿಂಗದಿಂದ ದೂರವಾದ 'ಸತಿ'ಯಾದ ಶರಣೆಯು ಅನುಭವಿಸುವ ತೀವ್ರ ಯಾತನೆ, ತಳಮಳ ಮತ್ತು ಹಂಬಲವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. 'ಆಪತ್ತಿಗೆ ಸಖಿಯರನಾರನೂ ಕಾಣೆ' ಎಂಬ ಸಾಲು, ಈ ಅಲೌಕಿಕ ವಿರಹದ ನೋವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಥವಾ ನಿವಾರಿಸಲು ಲೌಕಿಕ ಆಸರೆಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕ ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.
ಷಟ್‍ಸ್ಥಲದ ಪಥದಲ್ಲಿ ಸಾಧಕಿಯ ಸ್ಥಿತಿ
ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನದ ಪ್ರಮುಖ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾದ ಷಟ್‍ಸ್ಥಲವು (Shatsthala), ಸಾಧಕನು ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಐಕ್ಯವಾಗುವ ಆರು ಹಂತಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಷಟ್‍ಸ್ಥಲದ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಾದ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ (Bhaktasthala) ಮತ್ತು ಮಹೇಶಸ್ಥಲ (Maheshasthala) ಗಳ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಕ್ತಸ್ಥಲ: ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನಿಗೆ ದೈವದ ಮೇಲೆ ಅಚಲವಾದ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಮನಸ್ಸು ಇನ್ನೂ ಲೌಕಿಕದ ದ್ವಂದ್ವಗಳಿಂದ, ಸಂಸಾರದ ತಾಪಗಳಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮುಕ್ತವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. 'ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ' ಎಂಬುದು ಈ ದ್ವಂದ್ವ ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಹೇಶಸ್ಥಲ: ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನು ದೈವದ ಹೊರತು ಅನ್ಯವನ್ನು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ('ಸಖಿಯರನು') ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ, ಲಿಂಗದೊಂದಿಗೆ ಐಕ್ಯವು (union) ಇನ್ನೂ ಸಿದ್ಧಿಸಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ವಿರಹದ ಬೇಗೆ ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. 'ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ' ಉರಿಯುವುದು ಈ ಸ್ಥಲದ ಅನುಭಾವಿಕ ಸಂಘರ್ಷದ ತೀವ್ರತೆಗೆ ಹಿಡಿದ ಕನ್ನಡಿಯಾಗಿದೆ.
ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನದ ಪ್ರಮುಖ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾದ ಷಟ್‍ಸ್ಥಲವು (Shatsthala), ಸಾಧಕನು ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಐಕ್ಯವಾಗುವ ಆರು ಹಂತಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಷಟ್‍ಸ್ಥಲದ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಾದ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ (Bhaktasthala) ಮತ್ತು ಮಹೇಶಸ್ಥಲ (Maheshasthala) ಗಳ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಕ್ತಸ್ಥಲ: ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನಿಗೆ ದೈವದ ಮೇಲೆ ಅಚಲವಾದ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಮನಸ್ಸು ಇನ್ನೂ ಲೌಕಿಕದ ದ್ವಂದ್ವಗಳಿಂದ, ಸಂಸಾರದ ತಾಪಗಳಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮುಕ್ತವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. 'ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ' ಎಂಬುದು ಈ ದ್ವಂದ್ವ ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಹೇಶಸ್ಥಲ: ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನು ದೈವದ ಹೊರತು ಅನ್ಯವನ್ನು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ('ಸಖಿಯರನು') ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ, ಲಿಂಗದೊಂದಿಗೆ ಐಕ್ಯವು (union) ಇನ್ನೂ ಸಿದ್ಧಿಸಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ವಿರಹದ ಬೇಗೆ ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. 'ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ' ಉರಿಯುವುದು ಈ ಸ್ಥಲದ ಅನುಭಾವಿಕ ಸಂಘರ್ಷದ ತೀವ್ರತೆಗೆ ಹಿಡಿದ ಕನ್ನಡಿಯಾಗಿದೆ.
ಶಿವಯೋಗದ ಕಿಚ್ಚು
'ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ ಸುಳಿಸುಳಿದು ಬೆಂದೆ' ಎಂಬ ಸಾಲು ಕೇವಲ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ನೋವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಶಿವಯೋಗದ ಆಂತರಿಕ ತಪಸ್ಸಿನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾದ 'ಯೋಗಾಗ್ನಿ'ಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಗಾಗ್ನಿಯು ಸಾಧಕನ ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಮಶಗಳನ್ನು, ಪೂರ್ವಜನ್ಮದ ವಾಸನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಸುಟ್ಟುಹಾಕಿ, ಅವನನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿ ಮುಂದಿನ ಹಂತಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಒಂದು ಆಂತರಿಕ ಯಜ್ಞವಾಗಿದೆ.
'ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ ಸುಳಿಸುಳಿದು ಬೆಂದೆ' ಎಂಬ ಸಾಲು ಕೇವಲ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ನೋವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಶಿವಯೋಗದ ಆಂತರಿಕ ತಪಸ್ಸಿನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾದ 'ಯೋಗಾಗ್ನಿ'ಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಗಾಗ್ನಿಯು ಸಾಧಕನ ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಮಶಗಳನ್ನು, ಪೂರ್ವಜನ್ಮದ ವಾಸನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಸುಟ್ಟುಹಾಕಿ, ಅವನನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿ ಮುಂದಿನ ಹಂತಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಒಂದು ಆಂತರಿಕ ಯಜ್ಞವಾಗಿದೆ.
ತೌಲನಿಕ ಅನುಭಾವ
ಅಕ್ಕನ ಈ ವಿರಹದ ಅನುಭವವು ಜಾಗತಿಕ ಅನುಭಾವಿ ಪರಂಪರೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
ಸೂಫಿಸಂ (Sufism): ಸೂಫಿ ಕವಿಗಳಾದ ರೂಮಿ ಮತ್ತು ಹಾಫಿಜ್ ಅವರ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಬರುವ 'ಇಶ್ಕ್-ಎ-ಹಖೀಖಿ' (ದೈವಿಕ ಪ್ರೇಮ) ಮತ್ತು 'ಫಿರಾಕ್' (ವಿರಹ) ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವವನ್ನು ತೌಲನಿಕವಾಗಿ ಅಭ್ಯಸಿಸಬಹುದು. ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ ಹಂಬಲದಲ್ಲಿ ಅನುಭಾವಿಯು ಅನುಭವಿಸುವ ನೋವು ಎರಡೂ ಪರಂಪರೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನವಾದ ತೀವ್ರತೆಯಿಂದ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.
ವೈಷ್ಣವ ಭಕ್ತಿ: ಮೀರಾಬಾಯಿ ಮತ್ತು ಆಂಡಾಳ್ ಅವರಂತಹ ಭಕ್ತ ಕವಯಿತ್ರಿಯರು ಕೃಷ್ಣನ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ವಿರಹವನ್ನು ತಮ್ಮ ಗೀತೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅವರೆಲ್ಲರ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ ದೈವವನ್ನು ಪತಿಯಾಗಿ ಕಾಣುವ ಸಮಾನತೆ ಇದ್ದರೂ, ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಮೀರಾ ಮತ್ತು ಆಂಡಾಳ್ ತಮ್ಮ ಪ್ರೇಮವನ್ನು ಕೃಷ್ಣನ ಸಗುಣ, ಸಾಕಾರ ರೂಪದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದರೆ, ಅಕ್ಕನ ಹಂಬಲವು 'ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ', ಅಂದರೆ ನಿರಾಕಾರ, ನಿರ್ಗುಣ ಸ್ವರೂಪದ ಕಡೆಗೆ ಇದೆ.
ಅಕ್ಕನ ಈ ವಿರಹದ ಅನುಭವವು ಜಾಗತಿಕ ಅನುಭಾವಿ ಪರಂಪರೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
ಸೂಫಿಸಂ (Sufism): ಸೂಫಿ ಕವಿಗಳಾದ ರೂಮಿ ಮತ್ತು ಹಾಫಿಜ್ ಅವರ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಬರುವ 'ಇಶ್ಕ್-ಎ-ಹಖೀಖಿ' (ದೈವಿಕ ಪ್ರೇಮ) ಮತ್ತು 'ಫಿರಾಕ್' (ವಿರಹ) ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವವನ್ನು ತೌಲನಿಕವಾಗಿ ಅಭ್ಯಸಿಸಬಹುದು. ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ ಹಂಬಲದಲ್ಲಿ ಅನುಭಾವಿಯು ಅನುಭವಿಸುವ ನೋವು ಎರಡೂ ಪರಂಪರೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನವಾದ ತೀವ್ರತೆಯಿಂದ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.
ವೈಷ್ಣವ ಭಕ್ತಿ: ಮೀರಾಬಾಯಿ ಮತ್ತು ಆಂಡಾಳ್ ಅವರಂತಹ ಭಕ್ತ ಕವಯಿತ್ರಿಯರು ಕೃಷ್ಣನ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ವಿರಹವನ್ನು ತಮ್ಮ ಗೀತೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅವರೆಲ್ಲರ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ ದೈವವನ್ನು ಪತಿಯಾಗಿ ಕಾಣುವ ಸಮಾನತೆ ಇದ್ದರೂ, ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಮೀರಾ ಮತ್ತು ಆಂಡಾಳ್ ತಮ್ಮ ಪ್ರೇಮವನ್ನು ಕೃಷ್ಣನ ಸಗುಣ, ಸಾಕಾರ ರೂಪದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದರೆ, ಅಕ್ಕನ ಹಂಬಲವು 'ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ', ಅಂದರೆ ನಿರಾಕಾರ, ನಿರ್ಗುಣ ಸ್ವರೂಪದ ಕಡೆಗೆ ಇದೆ.
ಸಾಮಾಜಿಕ-ಮಾನವೀಯ ಆಯಾಮ (The Socio-Humanistic Matrix)
ಸಾಮಾಜಿಕ-ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶ
12ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಸೀಮಿತ ಅವಕಾಶಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ವಚನವನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯವಶ್ಯಕ. ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅರಮನೆಯ ಭೋಗ, ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಪತಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಬೀದಿಗಿಳಿದ ಅಕ್ಕನದು ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಹೆಜ್ಜೆ. 'ಆಪತ್ತಿಗೆ ಸಖಿಯರನಾರನೂ ಕಾಣೆ' ಎಂಬ ಸಾಲು, ಈ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಆಯ್ಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವಳು ಅಂದಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಂಬಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊರಬಿದ್ದು, ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ಪಯಣವನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳ ವಿರಹದ ನೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಹೇಳಿದರೆ ಅಪಹಾಸ್ಯ, ನಗೆಚಾಟಿಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗುವ ಭಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಅನುಭಾವಿಯ ಪಯಣದ ಏಕಾಂಗಿತನವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
12ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಸೀಮಿತ ಅವಕಾಶಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ವಚನವನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯವಶ್ಯಕ. ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅರಮನೆಯ ಭೋಗ, ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಪತಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಬೀದಿಗಿಳಿದ ಅಕ್ಕನದು ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಹೆಜ್ಜೆ. 'ಆಪತ್ತಿಗೆ ಸಖಿಯರನಾರನೂ ಕಾಣೆ' ಎಂಬ ಸಾಲು, ಈ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಆಯ್ಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವಳು ಅಂದಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಂಬಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊರಬಿದ್ದು, ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ಪಯಣವನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳ ವಿರಹದ ನೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಹೇಳಿದರೆ ಅಪಹಾಸ್ಯ, ನಗೆಚಾಟಿಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗುವ ಭಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಅನುಭಾವಿಯ ಪಯಣದ ಏಕಾಂಗಿತನವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಲಿಂಗ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Gender Analysis)
ಈ ವಚನವು ಸ್ತ್ರೀ ದೇಹವನ್ನು ಅನುಭಾವದ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿರೋಧದ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ನೋವು, ಕರಗುವಿಕೆ, ಬೇಯುವಿಕೆ—ಈ ಎಲ್ಲವೂ ದೇಹದ ಮೂಲಕವೇ ಆಗುವ ಅನುಭವಗಳು. ಅಕ್ಕ ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಉಪಕರಣವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. 'ಸಖಿಯರು' ಎಂಬ ಪದವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಸ್ತ್ರೀಗೆ ಆಸರೆಯಾಗುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅಕ್ಕನ ಅಲೌಕಿಕ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ಈ ಲೌಕಿಕ ಸ್ತ್ರೀ-ಬಂಧಗಳು ನಿರುಪಯುಕ್ತವಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುವ ಸ್ತ್ರೀಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸ್ತ್ರೀ-ಸ್ತ್ರೀ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಮರು-ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ವಚನವು ಸ್ತ್ರೀ ದೇಹವನ್ನು ಅನುಭಾವದ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿರೋಧದ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ನೋವು, ಕರಗುವಿಕೆ, ಬೇಯುವಿಕೆ—ಈ ಎಲ್ಲವೂ ದೇಹದ ಮೂಲಕವೇ ಆಗುವ ಅನುಭವಗಳು. ಅಕ್ಕ ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಉಪಕರಣವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. 'ಸಖಿಯರು' ಎಂಬ ಪದವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಸ್ತ್ರೀಗೆ ಆಸರೆಯಾಗುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅಕ್ಕನ ಅಲೌಕಿಕ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ಈ ಲೌಕಿಕ ಸ್ತ್ರೀ-ಬಂಧಗಳು ನಿರುಪಯುಕ್ತವಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುವ ಸ್ತ್ರೀಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸ್ತ್ರೀ-ಸ್ತ್ರೀ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಮರು-ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ವಚನವು ತೀವ್ರವಾದ ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ ಮತ್ತು ಭಾವನೆಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ: ದೈವದ ಮೇಲಿನ ಅಪಾರ ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸೇರಲಾಗದ ಹತಾಶೆಯ ನಡುವಿನ ತೀವ್ರ ಸಂಘರ್ಷವೇ ಈ ವಚನದ ಜೀವಾಳ.
ಭಾವನೆಗಳು: ಪ್ರೇಮ, ಹತಾಶೆ, ಆತಂಕ ('ಕಳವಳ'), ಅಸಹಾಯಕತೆ, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಶರಣಾಗತಿಯ ಹಂಬಲ—ಈ ಎಲ್ಲಾ ಭಾವನೆಗಳು ಒಂದರೊಡನೊಂದು ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಪರಮಾತ್ಮನ ಮೇಲಿನ ಈ ಅಲೌಕಿಕ ಪ್ರೀತಿ ತನ್ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದೇ ಒಂದು 'ಬೆರಗು'. "ಈ ಪ್ರೀತಿ ಸಾಧ್ಯವೇ? ನನಗೆ ಅವನು ದೊರಕುವನೇ?" ಎಂಬ ಸಂಶಯ ಮತ್ತು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಯು ಅವಳ ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಕನಸಿನ ಸ್ಥಿತಿ: 'ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ' ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ನಿದ್ರೆಯ ಸ್ವಪ್ನವಲ್ಲ. ಅದು ಅವಳ ಜಾಗೃತ ಮತ್ತು ಅಜಾಗೃತ ಮನಸ್ಸುಗಳ ನಡುವಿನ ಹೋರಾಟವನ್ನು, ವಾಸ್ತವದ ನೋವು ಮತ್ತು ಆದರ್ಶದ ಸುಖದ ನಡುವಿನ സംഘರ್ಷವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಒಂದು 'ಲಿಮಿನಲ್' (liminal) ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ.
ವಚನವು ತೀವ್ರವಾದ ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ ಮತ್ತು ಭಾವನೆಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ: ದೈವದ ಮೇಲಿನ ಅಪಾರ ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸೇರಲಾಗದ ಹತಾಶೆಯ ನಡುವಿನ ತೀವ್ರ ಸಂಘರ್ಷವೇ ಈ ವಚನದ ಜೀವಾಳ.
ಭಾವನೆಗಳು: ಪ್ರೇಮ, ಹತಾಶೆ, ಆತಂಕ ('ಕಳವಳ'), ಅಸಹಾಯಕತೆ, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಶರಣಾಗತಿಯ ಹಂಬಲ—ಈ ಎಲ್ಲಾ ಭಾವನೆಗಳು ಒಂದರೊಡನೊಂದು ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಪರಮಾತ್ಮನ ಮೇಲಿನ ಈ ಅಲೌಕಿಕ ಪ್ರೀತಿ ತನ್ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದೇ ಒಂದು 'ಬೆರಗು'. "ಈ ಪ್ರೀತಿ ಸಾಧ್ಯವೇ? ನನಗೆ ಅವನು ದೊರಕುವನೇ?" ಎಂಬ ಸಂಶಯ ಮತ್ತು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಯು ಅವಳ ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಕನಸಿನ ಸ್ಥಿತಿ: 'ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ' ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ನಿದ್ರೆಯ ಸ್ವಪ್ನವಲ್ಲ. ಅದು ಅವಳ ಜಾಗೃತ ಮತ್ತು ಅಜಾಗೃತ ಮನಸ್ಸುಗಳ ನಡುವಿನ ಹೋರಾಟವನ್ನು, ವಾಸ್ತವದ ನೋವು ಮತ್ತು ಆದರ್ಶದ ಸುಖದ ನಡುವಿನ സംഘರ್ಷವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಒಂದು 'ಲಿಮಿನಲ್' (liminal) ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ.
ಭಾಗ ೨: ವಿಶೇಷ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ: ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಪರಿಧಿಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದು
ಕಾನೂನು, ನೀತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನ (Legal, Ethical, and Performance Analysis)
ಆಂತರಿಕ ಸದ್ಗುಣವೇ ಪರಮ ಕಾನೂನು
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯಾದ ಕೌಶಿಕನ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು (ಬಾಹ್ಯ ಕಾನೂನು) ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದಳು. ಅವಳಿಗೆ, ತನ್ನ ಅಂತರಂಗದ ದೈವಪ್ರೇಮವೇ (ಆಂತರಿಕ ಸದ್ಗುಣ) ಪರಮೋಚ್ಚ ಕಾನೂನಾಗಿತ್ತು. ಈ ವಚನವು, ಆ ನೈತಿಕ ಆಯ್ಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಏಕಾಂಗಿತನ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ನೋವನ್ನು (existential anguish) ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳು ತನ್ನದೇ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ಕಾನೂನಿಗೆ ಬದ್ಧಳಾದಾಗ, ಲೌಕಿಕ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳು ಅವಳನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟವು.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯಾದ ಕೌಶಿಕನ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು (ಬಾಹ್ಯ ಕಾನೂನು) ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದಳು. ಅವಳಿಗೆ, ತನ್ನ ಅಂತರಂಗದ ದೈವಪ್ರೇಮವೇ (ಆಂತರಿಕ ಸದ್ಗುಣ) ಪರಮೋಚ್ಚ ಕಾನೂನಾಗಿತ್ತು. ಈ ವಚನವು, ಆ ನೈತಿಕ ಆಯ್ಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಏಕಾಂಗಿತನ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ನೋವನ್ನು (existential anguish) ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳು ತನ್ನದೇ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ಕಾನೂನಿಗೆ ಬದ್ಧಳಾದಾಗ, ಲೌಕಿಕ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳು ಅವಳನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟವು.
ಭಾವದ ಸಂವಹನ (Performance Studies)
ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಪಠ್ಯವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ (performance) ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಥವಾದ ರಚನೆ. ಇದನ್ನು ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಅಳವಡಿಸಿ ಹಾಡಿದಾಗ, ಅದರ ನಿಜವಾದ ಶಕ್ತಿ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತದೆ. 'ಕರಕರಗಿ', 'ಜರಿಜರಿದು' ಎಂಬ ಪದಗಳಲ್ಲಿನ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಪುನರಾವರ್ತನೆ, ಹಾಗೂ 'ಸುಳಿಸುಳಿದು' ಎಂಬಲ್ಲಿನ ಲಯವು, ಕರಗುವ ಮತ್ತು ಸುತ್ತುವರಿಯುವ ಅನುಭವವನ್ನು ಶ್ರೋತೃವಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ತಲುಪಿಸುತ್ತದೆ. ಗಾಯನದಲ್ಲಿನ ಏರಿಳಿತಗಳು ಅಕ್ಕನ ಮನಸ್ಸಿನ ತಳಮಳವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಸಂವಹನ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ, ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ ವಚನದ 'ಭಾವ'ವು ಪಠ್ಯದ ಮಿತಿಯನ್ನು ದಾಟಿ, ನೇರ ಅನುಭವವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಪಠ್ಯವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ (performance) ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಥವಾದ ರಚನೆ. ಇದನ್ನು ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಅಳವಡಿಸಿ ಹಾಡಿದಾಗ, ಅದರ ನಿಜವಾದ ಶಕ್ತಿ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತದೆ. 'ಕರಕರಗಿ', 'ಜರಿಜರಿದು' ಎಂಬ ಪದಗಳಲ್ಲಿನ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಪುನರಾವರ್ತನೆ, ಹಾಗೂ 'ಸುಳಿಸುಳಿದು' ಎಂಬಲ್ಲಿನ ಲಯವು, ಕರಗುವ ಮತ್ತು ಸುತ್ತುವರಿಯುವ ಅನುಭವವನ್ನು ಶ್ರೋತೃವಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ತಲುಪಿಸುತ್ತದೆ. ಗಾಯನದಲ್ಲಿನ ಏರಿಳಿತಗಳು ಅಕ್ಕನ ಮನಸ್ಸಿನ ತಳಮಳವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಸಂವಹನ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ, ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ ವಚನದ 'ಭಾವ'ವು ಪಠ್ಯದ ಮಿತಿಯನ್ನು ದಾಟಿ, ನೇರ ಅನುಭವವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಆಘಾತ, ಅಪಾರಚನ ಮತ್ತು ನವ-ವಸ್ತು ಸಿದ್ಧಾಂತ (Trauma, Deconstruction, and New Materialism)
ವಚನ ಒಂದು 'ಆಘಾತದ ನಿರೂಪಣೆ' (Trauma Narrative)
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಸುಂದರ, ಹಿತವಾದ ಅನುಭವವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅದು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ವಿಸರ್ಜನೆಯ ಒಂದು ಆಘಾತಕಾರಿ (traumatic) ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೆಂದು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಆಘಾತ (trauma) ಎಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅಸ್ಮಿತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದ ಬಗೆಗಿನ ಅವನ ಗ್ರಹಿಕೆಯನ್ನು ಛಿದ್ರಗೊಳಿಸುವ ಅನುಭವ. ಅಕ್ಕನ ಲೌಕಿಕ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ದೈವದ ಹುಡುಕಾಟವು ಅವಳ ಹಳೆಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು (ಮಗಳು, ಹೆಂಡತಿ) ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಛಿದ್ರಗೊಳಿಸಿತು. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿನ ಭಾಷೆ—'ಕರಕರಗಿ' (ಕರಗುವುದು), 'ಜರಿಜರಿದು' (ಪುಡಿಯಾಗುವುದು), 'ಬೆರಗಾದೆ' (ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳ್ಳುವುದು), 'ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ' (ಆತಂಕ)—ಇವೆಲ್ಲವೂ ಆಘಾತದ ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ಹಳೆಯ 'ನಾನು'ವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ, ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವೇ ಛಿದ್ರವಾಗುತ್ತಿರುವ ನೋವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ 'ವಿರಹಗೀತೆ' ಎಂದು ನೋಡುವ ಬದಲು, ಅಸ್ಮಿತೆಯ ನಷ್ಟದಿಂದ ಉಂಟಾದ 'ಆಘಾತದ ನಿರೂಪಣೆ'ಯಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದು ಅದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಹೊಸ ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆಯಾಮವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಸುಂದರ, ಹಿತವಾದ ಅನುಭವವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅದು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ವಿಸರ್ಜನೆಯ ಒಂದು ಆಘಾತಕಾರಿ (traumatic) ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೆಂದು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಆಘಾತ (trauma) ಎಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅಸ್ಮಿತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದ ಬಗೆಗಿನ ಅವನ ಗ್ರಹಿಕೆಯನ್ನು ಛಿದ್ರಗೊಳಿಸುವ ಅನುಭವ. ಅಕ್ಕನ ಲೌಕಿಕ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ದೈವದ ಹುಡುಕಾಟವು ಅವಳ ಹಳೆಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು (ಮಗಳು, ಹೆಂಡತಿ) ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಛಿದ್ರಗೊಳಿಸಿತು. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿನ ಭಾಷೆ—'ಕರಕರಗಿ' (ಕರಗುವುದು), 'ಜರಿಜರಿದು' (ಪುಡಿಯಾಗುವುದು), 'ಬೆರಗಾದೆ' (ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳ್ಳುವುದು), 'ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ' (ಆತಂಕ)—ಇವೆಲ್ಲವೂ ಆಘಾತದ ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ಹಳೆಯ 'ನಾನು'ವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ, ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವೇ ಛಿದ್ರವಾಗುತ್ತಿರುವ ನೋವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ 'ವಿರಹಗೀತೆ' ಎಂದು ನೋಡುವ ಬದಲು, ಅಸ್ಮಿತೆಯ ನಷ್ಟದಿಂದ ಉಂಟಾದ 'ಆಘಾತದ ನಿರೂಪಣೆ'ಯಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದು ಅದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಹೊಸ ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆಯಾಮವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಅಪಾರಚನ (Deconstructive Analysis)
ಈ ವಚನವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು (binaries) ಅಪಾರಚನೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ (deconstructs). ದೇಹ/ಆತ್ಮ, ಲೌಕಿಕ/ಅಲೌಕಿಕ, ಸುಖ/ದುಃಖ ಎಂಬ ವಿರೋಧಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕರಗಿಹೋಗುತ್ತವೆ. ದೇಹದ ತೀವ್ರ ನೋವಿನ ('ಬೆಂದೆ') ಮೂಲಕವೇ ಆತ್ಮದ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಾಶದ ('ಕರಕರಗಿ', 'ಜರಿಜರಿದು') ಮೂಲಕವೇ ಅಲೌಕಿಕದ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯ ಹಂಬಲ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಇನ್ನೊಂದನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ; ದುಃಖವೇ ಸುಖದ ಹುಡುಕಾಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ, ವಚನವು ಈ ದ್ವಂದ್ವಗಳ ನಡುವಿನ ಗಡಿರೇಖೆಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕುತ್ತದೆ.
ಈ ವಚನವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು (binaries) ಅಪಾರಚನೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ (deconstructs). ದೇಹ/ಆತ್ಮ, ಲೌಕಿಕ/ಅಲೌಕಿಕ, ಸುಖ/ದುಃಖ ಎಂಬ ವಿರೋಧಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕರಗಿಹೋಗುತ್ತವೆ. ದೇಹದ ತೀವ್ರ ನೋವಿನ ('ಬೆಂದೆ') ಮೂಲಕವೇ ಆತ್ಮದ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಾಶದ ('ಕರಕರಗಿ', 'ಜರಿಜರಿದು') ಮೂಲಕವೇ ಅಲೌಕಿಕದ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯ ಹಂಬಲ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಇನ್ನೊಂದನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ; ದುಃಖವೇ ಸುಖದ ಹುಡುಕಾಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ, ವಚನವು ಈ ದ್ವಂದ್ವಗಳ ನಡುವಿನ ಗಡಿರೇಖೆಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕುತ್ತದೆ.
ನವ-ವಸ್ತು ಸಿದ್ಧಾಂತ (New Materialism)
ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ವಚನದಲ್ಲಿನ ಎರೆ, ಮಳಲು, ಕಿಚ್ಚು—ಇವು ಕೇವಲ ಮಾನವನ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ರೂಪಕಗಳಲ್ಲ. ಅವುಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ 'ವಸ್ತುತ್ವ' (materiality) ಮತ್ತು 'ಕಾರಕ ಶಕ್ತಿ' (agency) ಹೊಂದಿವೆ. ಅಕ್ಕನ ಪರಿವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಭೌತಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ಗುಣಗಳೇ (ಕರಗುವಿಕೆ, ಉರಿಯುವಿಕೆ, ಪುಡಿಯಾಗುವಿಕೆ) ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅವಳ ದೇಹವು ಈ ವಸ್ತುಗಳೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ ಮೂಲಕ, ತನ್ನ ಮಾನವಕೇಂದ್ರಿತ, ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಮಾನವ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯ ನಡುವಿನ ಗಡಿಯನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕುವ ಒಂದು ಗહનವಾದ ಪರಿಸರ-ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ (eco-spiritual) ಅನುಭವವಾಗಿದೆ.
ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ವಚನದಲ್ಲಿನ ಎರೆ, ಮಳಲು, ಕಿಚ್ಚು—ಇವು ಕೇವಲ ಮಾನವನ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ರೂಪಕಗಳಲ್ಲ. ಅವುಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ 'ವಸ್ತುತ್ವ' (materiality) ಮತ್ತು 'ಕಾರಕ ಶಕ್ತಿ' (agency) ಹೊಂದಿವೆ. ಅಕ್ಕನ ಪರಿವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಭೌತಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ಗುಣಗಳೇ (ಕರಗುವಿಕೆ, ಉರಿಯುವಿಕೆ, ಪುಡಿಯಾಗುವಿಕೆ) ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅವಳ ದೇಹವು ಈ ವಸ್ತುಗಳೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ ಮೂಲಕ, ತನ್ನ ಮಾನವಕೇಂದ್ರಿತ, ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಮಾನವ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯ ನಡುವಿನ ಗಡಿಯನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕುವ ಒಂದು ಗહનವಾದ ಪರಿಸರ-ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ (eco-spiritual) ಅನುಭವವಾಗಿದೆ.
ನರ-ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಕ್ವಿಯರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Neurotheology and Queer Theory)
ನರ-ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರ (Neurotheological Analysis)
ಅಕ್ಕನು ವಿವರಿಸುವ ಅನುಭವ—ತೀವ್ರವಾದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಿತಿ, ಅಹಂಕಾರದ ಕರಗುವಿಕೆ, ಸಮಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಬದಲಾದ ಸ್ಥಿತಿ ('ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ')—ಇವುಗಳನ್ನು ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದಲೂ ಪರಿಭಾವಿಸಬಹುದು. ತೀವ್ರವಾದ ಧ್ಯาน, ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವದ ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿ, ಮೆದುಳಿನ 'ಟೆಂಪೊರಲ್ ಲೋಬ್' (temporal lobe) ಮತ್ತು 'ಪರೈಟಲ್ ಲೋಬ್' (parietal lobe) ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಬದಲಾವಣೆಗಳಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. 'ಪರೈಟಲ್ ಲೋಬ್'ನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ದೇಹದ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮರೆತು, ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರಪಂಚದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾದ ಅನುಭವವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಅಕ್ಕನ 'ಕರಕರಗಿ', 'ಜರಿಜರಿದು' ಎಂಬ ಅನುಭವಗಳು ಇಂತಹ ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.
ಅಕ್ಕನು ವಿವರಿಸುವ ಅನುಭವ—ತೀವ್ರವಾದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಿತಿ, ಅಹಂಕಾರದ ಕರಗುವಿಕೆ, ಸಮಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಬದಲಾದ ಸ್ಥಿತಿ ('ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ')—ಇವುಗಳನ್ನು ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದಲೂ ಪರಿಭಾವಿಸಬಹುದು. ತೀವ್ರವಾದ ಧ್ಯาน, ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವದ ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿ, ಮೆದುಳಿನ 'ಟೆಂಪೊರಲ್ ಲೋಬ್' (temporal lobe) ಮತ್ತು 'ಪರೈಟಲ್ ಲೋಬ್' (parietal lobe) ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಬದಲಾವಣೆಗಳಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. 'ಪರೈಟಲ್ ಲೋಬ್'ನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ದೇಹದ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮರೆತು, ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರಪಂಚದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾದ ಅನುಭವವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಅಕ್ಕನ 'ಕರಕರಗಿ', 'ಜರಿಜರಿದು' ಎಂಬ ಅನುಭವಗಳು ಇಂತಹ ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.
ಕ್ವಿಯರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Queer Theory Analysis)
ಈ ವಚನವು ಹಂಬಲಿಸುವ 'ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖ'ವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ, ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ, ಮತ್ತು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಕೇಂದ್ರಿತ ಸಂಬಂಧಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಹೊರಗಿದೆ. ಕ್ವಿಯರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಸ್ಥಾಪಿತ (normative) ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನು 'ಪತಿ'ಯಾಗಿ ಲೌಕಿಕ ಪುರುಷನನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ನಿರಾಕಾರ, ಅಲೌಕಿಕ 'ಲಿಂಗ'ವನ್ನು ವರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಈ 'ದಾಂಪತ್ಯ'ವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾನ್ಯತೆ, ಸಂತಾನ, ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ಒಂದು ಅನುಭಾವಿಕ ಐಕ್ಯತೆ.
'ಶರಣಸತಿ' ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ-ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ದೈವದೊಂದಿಗೆ ತಾದಾತ್ಮ್ಯ ಹೊಂದುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ಥಿತಿ. ಇದು ಯಾವುದೇ ಲಿಂಗದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸಾಧ್ಯ. ಶರಣನು 'ಹೆಣ್ಣಾಗಬೇಕು' ಎಂದರೆ, ಅವನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪುರುಷ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ 'ಗ್ರಹಣಶೀಲತೆ'ಯನ್ನು (receptivity) ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಈ ಮೂಲಕ, ವಚನವು 'ಗಂಡು'-'ಹೆಣ್ಣು' ಎಂಬ ದ್ವಂದ್ವವನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತಳದಲ್ಲಿ ಅಪ್ರಸ್ತುತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಲಿಂಗ ಹಾಗೂ ಲೈಂಗಿಕತೆಯ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು 'ಕ್ವಿಯರ್' (queer) ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಅಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ವಚನವು ಹಂಬಲಿಸುವ 'ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖ'ವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ, ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ, ಮತ್ತು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಕೇಂದ್ರಿತ ಸಂಬಂಧಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಹೊರಗಿದೆ. ಕ್ವಿಯರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಸ್ಥಾಪಿತ (normative) ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನು 'ಪತಿ'ಯಾಗಿ ಲೌಕಿಕ ಪುರುಷನನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ನಿರಾಕಾರ, ಅಲೌಕಿಕ 'ಲಿಂಗ'ವನ್ನು ವರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಈ 'ದಾಂಪತ್ಯ'ವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾನ್ಯತೆ, ಸಂತಾನ, ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ಒಂದು ಅನುಭಾವಿಕ ಐಕ್ಯತೆ.
'ಶರಣಸತಿ' ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ-ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ದೈವದೊಂದಿಗೆ ತಾದಾತ್ಮ್ಯ ಹೊಂದುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ಥಿತಿ. ಇದು ಯಾವುದೇ ಲಿಂಗದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸಾಧ್ಯ. ಶರಣನು 'ಹೆಣ್ಣಾಗಬೇಕು' ಎಂದರೆ, ಅವನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪುರುಷ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ 'ಗ್ರಹಣಶೀಲತೆ'ಯನ್ನು (receptivity) ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಈ ಮೂಲಕ, ವಚನವು 'ಗಂಡು'-'ಹೆಣ್ಣು' ಎಂಬ ದ್ವಂದ್ವವನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತಳದಲ್ಲಿ ಅಪ್ರಸ್ತುತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಲಿಂಗ ಹಾಗೂ ಲೈಂಗಿಕತೆಯ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು 'ಕ್ವಿಯರ್' (queer) ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಅಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಆರ್ಥಿಕ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಭಾಷಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Economic, Ecological, and Linguistic Analysis)
ಆರ್ಥಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Economic Philosophy Analysis)
ಈ ವಚನವು ಭೌತಿಕತೆಯ ಪ್ರಬಲ ವಿಮರ್ಶೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ರಾಜ ಕೌಶಿಕನ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, "ಹಸಿವಾದರೆ ಭಿಕ್ಷಾನ್ನಗಳುಂಟು, ತೃಷೆಯಾದರೆ ಕೆರೆ ಹಳ್ಳಗಳುಂಟು" ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ, ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಭೋಗದ ಜೀವನವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಹಂಬಲಿಸುವುದು "ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ, ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖವ" ಎಂಬ ಅಲೌಕಿಕ ಸಂಪತ್ತನ್ನು. ಇದು ಶರಣರ ಕಾಯಕ (Kayaka - ದೈವಿಕ ದುಡಿಮೆ) ಮತ್ತು ದಾಸೋಹ (Dasoha - ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮರಳಿ ನೀಡುವುದು) ತತ್ವಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ಶರಣರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ಕಾಯಕದಿಂದ ಬಂದ ಸಂಪಾದನೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಮೀರಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಾರದು. ಅಕ್ಕನ ಜೀವನವು ಈ 'ಅಸಂಗ್ರಹ' (non-hoarding) ತತ್ವದ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ವಚನವು ಭೌತಿಕತೆಯ ಪ್ರಬಲ ವಿಮರ್ಶೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ರಾಜ ಕೌಶಿಕನ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, "ಹಸಿವಾದರೆ ಭಿಕ್ಷಾನ್ನಗಳುಂಟು, ತೃಷೆಯಾದರೆ ಕೆರೆ ಹಳ್ಳಗಳುಂಟು" ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ, ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಭೋಗದ ಜೀವನವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಹಂಬಲಿಸುವುದು "ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ, ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖವ" ಎಂಬ ಅಲೌಕಿಕ ಸಂಪತ್ತನ್ನು. ಇದು ಶರಣರ ಕಾಯಕ (Kayaka - ದೈವಿಕ ದುಡಿಮೆ) ಮತ್ತು ದಾಸೋಹ (Dasoha - ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮರಳಿ ನೀಡುವುದು) ತತ್ವಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ಶರಣರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ಕಾಯಕದಿಂದ ಬಂದ ಸಂಪಾದನೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಮೀರಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಾರದು. ಅಕ್ಕನ ಜೀವನವು ಈ 'ಅಸಂಗ್ರಹ' (non-hoarding) ತತ್ವದ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯಾಗಿದೆ.
ಪರಿಸರ-ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳ (Eco-theology and Sacred Geography)
ಅಕ್ಕನ ವಚನಗಳು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಚಿತ್ರಕಲ್ಪಗಳಿಂದ ತುಂಬಿವೆ. ಅವಳು ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ದೈವಿಕತೆಯನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಾಳೆ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿನ "ಎರೆಯಂತೆ", "ಮಳಲಂತೆ" ಎಂಬ ಉಪಮೆಗಳು, ಅವಳು ತನ್ನ ಮಾನವ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು, ಭೂಮಿಯ ಮೂಲಭೂತ ಅಂಶಗಳೊಂದಿಗೆ (earth elements) ಒಂದಾಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾನವಕೇಂದ್ರಿತ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಮೀರಿ, ಎಲ್ಲಾ ಜೀವರಾಶಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ 'ಆಳ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ'ದ (Deep Ecology) ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಅವಳ ಪಯಣವು ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಪ್ರತೀಕವಾದ ಅರಮನೆಯಿಂದ, ಅವಳ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯಾದ ಶ್ರೀಶೈಲ ಪರ್ವತದೆಡೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ, ಹೀಗೆ ಭೌತಿಕ ಭೂಪ್ರದೇಶವು ಅವಳಿಗೆ ಒಂದು 'ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳ'ವಾಗಿ (Sacred Geography) ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಕ್ಕನ ವಚನಗಳು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಚಿತ್ರಕಲ್ಪಗಳಿಂದ ತುಂಬಿವೆ. ಅವಳು ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ದೈವಿಕತೆಯನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಾಳೆ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿನ "ಎರೆಯಂತೆ", "ಮಳಲಂತೆ" ಎಂಬ ಉಪಮೆಗಳು, ಅವಳು ತನ್ನ ಮಾನವ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು, ಭೂಮಿಯ ಮೂಲಭೂತ ಅಂಶಗಳೊಂದಿಗೆ (earth elements) ಒಂದಾಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾನವಕೇಂದ್ರಿತ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಮೀರಿ, ಎಲ್ಲಾ ಜೀವರಾಶಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ 'ಆಳ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ'ದ (Deep Ecology) ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಅವಳ ಪಯಣವು ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಪ್ರತೀಕವಾದ ಅರಮನೆಯಿಂದ, ಅವಳ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯಾದ ಶ್ರೀಶೈಲ ಪರ್ವತದೆಡೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ, ಹೀಗೆ ಭೌತಿಕ ಭೂಪ್ರದೇಶವು ಅವಳಿಗೆ ಒಂದು 'ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳ'ವಾಗಿ (Sacred Geography) ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಮಾನವೋತ್ತರವಾದಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Posthumanist Analysis)
ಮಾನವೋತ್ತರವಾದವು (Posthumanism) ಮಾನವಕೇಂದ್ರಿತ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನ ಅಂತಿಮ ಗುರಿ 'ಐಕ್ಯ'—ಅಂದರೆ, ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೆರೆತುಹೋಗುವುದು. "ಎರೆಯಂತೆ ಕರಕರಗಿ, ಮಳಲಂತೆ ಜರಿಜರಿದು" ಎಂಬ ಸಾಲುಗಳು, ಮಾನವನ ಪ್ರತ್ಯೇಕ, ಸೀಮಿತ ಅಸ್ಮಿತೆಯು ಕರಗಿ, ಅನಂತವಾದ ದೈವಿಕ ಚೈತನ್ಯದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾನವ-ದೈವ ಮತ್ತು ಮಾನವ-ಪ್ರಕೃತಿ ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳ ನಗ್ನತೆಯು, ದೇಹವನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಮಗಳಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಕೇವಲ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮತ್ತು ದೈವದ ಭಾಗವಾಗಿ ನೋಡುವ ಒಂದು ಮಾನವೋತ್ತರವಾದಿ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.
ಮಾನವೋತ್ತರವಾದವು (Posthumanism) ಮಾನವಕೇಂದ್ರಿತ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನ ಅಂತಿಮ ಗುರಿ 'ಐಕ್ಯ'—ಅಂದರೆ, ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೆರೆತುಹೋಗುವುದು. "ಎರೆಯಂತೆ ಕರಕರಗಿ, ಮಳಲಂತೆ ಜರಿಜರಿದು" ಎಂಬ ಸಾಲುಗಳು, ಮಾನವನ ಪ್ರತ್ಯೇಕ, ಸೀಮಿತ ಅಸ್ಮಿತೆಯು ಕರಗಿ, ಅನಂತವಾದ ದೈವಿಕ ಚೈತನ್ಯದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾನವ-ದೈವ ಮತ್ತು ಮಾನವ-ಪ್ರಕೃತಿ ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳ ನಗ್ನತೆಯು, ದೇಹವನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಮಗಳಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಕೇವಲ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮತ್ತು ದೈವದ ಭಾಗವಾಗಿ ನೋಡುವ ಒಂದು ಮಾನವೋತ್ತರವಾದಿ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.
ನುಡಿ-ಕ್ರಿಯಾ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Speech Act Theory Analysis)
ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾಷೆಯು ಕೇವಲ ವಿಷಯವನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಅದು ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ:
ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಶೀಲ ಕ್ರಿಯೆ (Expressive Act): ಇದು ಅಕ್ಕನ ಆಂತರಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು—ನೋವು, ತಳಮಳ, ದಿಗ್ಭ್ರಮೆ—ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ ("ಆನು ಬೆರಗಾದೆ").
ಪ್ರತಿಪಾದನಾ ಕ್ರಿಯೆ (Assertive Act): ಇದು ಒಂದು ಸತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ—ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಲೌಕಿಕ ಆಸರೆಗಳು ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕ ("ಸಖಿಯರನಾರನೂ ಕಾಣೆ").
ನಿರ್ದೇಶನಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆ (Directive Act): ಕೊನೆಯ ಸಾಲು, "ಎನಗೆ ನೀ ಕರುಣಿಸಾ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ", ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಕೋರಿಕೆ (request) ಅಥವಾ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ (plea) ಆಗಿದೆ. ಇದರ ಉದ್ದೇಶಿತ ಪರಿಣಾಮ (Perlocutionary Act) ದೈವದ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೇಳುಗರಲ್ಲಿ ಸಹಾನುಭೂತಿಯನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದು.
ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾಷೆಯು ಕೇವಲ ವಿಷಯವನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಅದು ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ:
ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಶೀಲ ಕ್ರಿಯೆ (Expressive Act): ಇದು ಅಕ್ಕನ ಆಂತರಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು—ನೋವು, ತಳಮಳ, ದಿಗ್ಭ್ರಮೆ—ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ ("ಆನು ಬೆರಗಾದೆ").
ಪ್ರತಿಪಾದನಾ ಕ್ರಿಯೆ (Assertive Act): ಇದು ಒಂದು ಸತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ—ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಲೌಕಿಕ ಆಸರೆಗಳು ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕ ("ಸಖಿಯರನಾರನೂ ಕಾಣೆ").
ನಿರ್ದೇಶನಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆ (Directive Act): ಕೊನೆಯ ಸಾಲು, "ಎನಗೆ ನೀ ಕರುಣಿಸಾ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ", ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಕೋರಿಕೆ (request) ಅಥವಾ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ (plea) ಆಗಿದೆ. ಇದರ ಉದ್ದೇಶಿತ ಪರಿಣಾಮ (Perlocutionary Act) ದೈವದ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೇಳುಗರಲ್ಲಿ ಸಹಾನುಭೂತಿಯನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದು.
ಸಂಕೇತಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Semiotic Analysis)
ಸಂಕೇತಶಾಸ್ತ್ರವು (Semiotics) ಸಂಕೇತಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಅರ್ಥೈಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಸಂಕೇತಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೀಮಂತ ಜಾಲವಾಗಿದೆ.
ಸೂಚಕ (Signifier): "ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚು" (ಕುಂಬಾರನ ಒಲೆಯ ಬೆಂಕಿ) ಎಂಬ ಪದ.
ಸೂಚಿತ (Signified): ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ, ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿ, ನಿಧಾನವಾಗಿ ಸುಡುವ, ಆದರೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ (ಮಣ್ಣನ್ನು ಗಟ್ಟಿ ಮಾಡುವಂತೆ) ನೋವು ಅಥವಾ ತಪಸ್ಸು.
ಸಾಂಕೇತಿಕ (Symbolic): "ಸಖಿಯರು" ಎಂಬ ಪದವು ಕೇವಲ ಗೆಳತಿಯರನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ಅದು ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಆಸರೆಗಳು, ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ (symbol). ಅದೇ ರೀತಿ, "ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ" ಎಂಬ ಅಂಕಿತನಾಮವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಹೆಸರಲ್ಲ, ಅದು ಸೌಂದರ್ಯ, ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ಪರಮಸತ್ಯದ ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಾಂಕೇತಿಕ ರೂಪವಾಗಿದೆ.
ಸಂಕೇತಶಾಸ್ತ್ರವು (Semiotics) ಸಂಕೇತಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಅರ್ಥೈಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಸಂಕೇತಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೀಮಂತ ಜಾಲವಾಗಿದೆ.
ಸೂಚಕ (Signifier): "ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚು" (ಕುಂಬಾರನ ಒಲೆಯ ಬೆಂಕಿ) ಎಂಬ ಪದ.
ಸೂಚಿತ (Signified): ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ, ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿ, ನಿಧಾನವಾಗಿ ಸುಡುವ, ಆದರೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ (ಮಣ್ಣನ್ನು ಗಟ್ಟಿ ಮಾಡುವಂತೆ) ನೋವು ಅಥವಾ ತಪಸ್ಸು.
ಸಾಂಕೇತಿಕ (Symbolic): "ಸಖಿಯರು" ಎಂಬ ಪದವು ಕೇವಲ ಗೆಳತಿಯರನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ಅದು ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಆಸರೆಗಳು, ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ (symbol). ಅದೇ ರೀತಿ, "ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ" ಎಂಬ ಅಂಕಿತನಾಮವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಹೆಸರಲ್ಲ, ಅದು ಸೌಂದರ್ಯ, ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ಪರಮಸತ್ಯದ ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಾಂಕೇತಿಕ ರೂಪವಾಗಿದೆ.
ಭಾಗ ೩: ಸಮಗ್ರ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ: ಅಕ್ಕನ ಆಕ್ರಂದನದ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ
"ಎರೆಯಂತೆ ಕರಕರಗಿ" ವಚನವು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ಬಹು-ಆಯಾಮದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ದೈವವನ್ನು ಕಾಣದ ವಿರಹದ ನೋವಲ್ಲ; ಅದಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾಗಿ, ಇದು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ವಿಸರ್ಜನೆಯ (dissolution of identity), ದೈಹಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯ (somatic transformation), ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮರು-ಹುಟ್ಟಿನ (spiritual rebirth) ಆಘಾತಕಾರಿ ಆದರೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ವಚನದ ವಿವಿಧ ಪದರಗಳನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟಿದೆ:
ಪಠ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ, ಇದು ಅಕ್ಕನ ಜೀವನದ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಘಟ್ಟವನ್ನು ಮತ್ತು ನಂತರದ ವೀರಶೈವ ಪರಂಪರೆಯು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ತಾತ್ವಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿರಿಸಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾಷಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕವಾಗಿ, ಇದು ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಪದಗಳ ಅನುಭಾವಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು, ಉಪಮೆ, ರೂಪಕ ಮತ್ತು ರಸ-ಧ್ವನಿ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಬಳಕೆಯ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಕಲಾಕೃತಿಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ.
ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ, ಇದು 'ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವದ ವಿರಹದ ಹಂತವನ್ನು ಮತ್ತು ಷಟ್‍ಸ್ಥಲದ ಆರಂಭಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಸಂಘರ್ಷಗಳನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.
ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯವಾಗಿ, ಇದು ಆಘಾತ, ಲಿಂಗ, ಅಸ್ಮಿತೆ, ಪರಿಸರ, ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಭಾಷೆಯ ಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಸಂಕೇತಗಳಂತಹ ಆಧುನಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಮೂಲಕವೂ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ತನ್ನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಈ ವಚನವು ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತುತ್ತದೆ: 'ನಾನು' ಯಾರು? ಪ್ರೀತಿ ಎಂದರೇನು? ನೋವಿನ ಅರ್ಥವೇನು? ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿಯ ಸ್ವರೂಪವೇನು? ಈ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಈ ವಾಣಿಯು 21ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿಯೂ ತನ್ನ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು, ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಓದುಗರನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಪಠ್ಯವಾಗಿ ಉಳಿಯದೆ, ಮಾನವ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಆಳವನ್ನು ಶೋಧಿಸುವ ಒಂದು ಅಮರ ಕಲಾಕೃತಿಯಾಗಿ ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ.
"ಎರೆಯಂತೆ ಕರಕರಗಿ" ವಚನವು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ಬಹು-ಆಯಾಮದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ದೈವವನ್ನು ಕಾಣದ ವಿರಹದ ನೋವಲ್ಲ; ಅದಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾಗಿ, ಇದು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ವಿಸರ್ಜನೆಯ (dissolution of identity), ದೈಹಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯ (somatic transformation), ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮರು-ಹುಟ್ಟಿನ (spiritual rebirth) ಆಘಾತಕಾರಿ ಆದರೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ವಚನದ ವಿವಿಧ ಪದರಗಳನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟಿದೆ:
ಪಠ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ, ಇದು ಅಕ್ಕನ ಜೀವನದ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಘಟ್ಟವನ್ನು ಮತ್ತು ನಂತರದ ವೀರಶೈವ ಪರಂಪರೆಯು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ತಾತ್ವಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿರಿಸಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾಷಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕವಾಗಿ, ಇದು ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಪದಗಳ ಅನುಭಾವಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು, ಉಪಮೆ, ರೂಪಕ ಮತ್ತು ರಸ-ಧ್ವನಿ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಬಳಕೆಯ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಕಲಾಕೃತಿಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ.
ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ, ಇದು 'ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವದ ವಿರಹದ ಹಂತವನ್ನು ಮತ್ತು ಷಟ್‍ಸ್ಥಲದ ಆರಂಭಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಸಂಘರ್ಷಗಳನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.
ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯವಾಗಿ, ಇದು ಆಘಾತ, ಲಿಂಗ, ಅಸ್ಮಿತೆ, ಪರಿಸರ, ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಭಾಷೆಯ ಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಸಂಕೇತಗಳಂತಹ ಆಧುನಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಮೂಲಕವೂ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ತನ್ನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಈ ವಚನವು ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತುತ್ತದೆ: 'ನಾನು' ಯಾರು? ಪ್ರೀತಿ ಎಂದರೇನು? ನೋವಿನ ಅರ್ಥವೇನು? ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿಯ ಸ್ವರೂಪವೇನು? ಈ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಈ ವಾಣಿಯು 21ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿಯೂ ತನ್ನ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು, ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಓದುಗರನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಪಠ್ಯವಾಗಿ ಉಳಿಯದೆ, ಮಾನವ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಆಳವನ್ನು ಶೋಧಿಸುವ ಒಂದು ಅಮರ ಕಲಾಕೃತಿಯಾಗಿ ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ.
ಯಾವುದೇ ಅನುವಾದವು ಮೂಲ ಪಠ್ಯದ ನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಗುರಿ ಭಾಷೆಯ (target language) ಸೌಂದರ್ಯದ ನಡುವಿನ ಒಂದು ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ವಚನದಂತಹ ಅನುಭಾವ ಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತೀವ್ರವಾದ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವಾಗ, ಈ ಸವಾಲು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ವಚನದ ಆಳವನ್ನು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಕೋನಗಳಿಂದ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲು ನಾನು ಎರಡು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ್ದೇನೆ: ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದ (Literal Translation) ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದ (Poetic Translation).
ಈ ಎರಡೂ ಅನುವಾದಗಳ ಹಿಂದಿನ ಸಮರ್ಥನೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.
೧. ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದದ ಸಮರ್ಥನೆ (Justification for the Literal Translation)
Like an earthworm, having melted completely,
Like sand, having crumbled to pieces,
Agitated in a dream,
I became bewildered.
Like the fire of a potter's kiln, swirling and swirling, I burned.
In my peril, I see no friends at all.
The form that cannot be found by searching,
The bliss that cannot be joined by uniting,
Grant them to me out of compassion,
O Chennamallikarjuna.
ಉದ್ದೇಶ: ಈ ಅನುವಾದದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಗುರಿಯು ಮೂಲ ಕನ್ನಡ ಪಠ್ಯದ ಪದಗಳು, ರಚನೆ ಮತ್ತು ನೇರ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ನಿಷ್ಠವಾಗಿರುವುದು. ಕನ್ನಡ ತಿಳಿಯದ ಓದುಗರಿಗೆ ವಚನದ ಮೂಲ ಪದಪುಂಜ ಮತ್ತು ವಾಕ್ಯ ರಚನೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶ. ಇದು ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಹಿಡಿದ ಪಾರದರ್ಶಕ ಕನ್ನಡಿಯಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ತಾರ್ಕಿಕತೆ:
ಪದದಿಂದ ಪದಕ್ಕೆ ನಿಷ್ಠೆ: ಪ್ರತಿ ಸಾಲನ್ನು ಮೂಲಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಹತ್ತಿರವಾಗಿಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಎರೆಯಂತೆ ಕರಕರಗಿ->Like an earthworm, having melted completely: ಇಲ್ಲಿ 'ಎರೆ' (earthworm) ಮತ್ತು 'ಕರಗು' (to melt) ಎಂಬ ಪದಗಳ ನೇರ ಅರ್ಥವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. 'ಕರಕರಗಿ' ಎಂಬ ದ್ವಿರುಕ್ತಿಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕರಗುವ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದರಿಂದ 'completely' ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.ಆಪತ್ತಿಗೆ ಸಖಿಯರನಾರನೂ ಕಾಣೆ->In my peril, I see no friends at all: ಇದು ಮೂಲದ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತದೆ.ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ, ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖವ->The form that cannot be found by searching, The bliss that cannot be joined by uniting: ಇಲ್ಲಿ 'ತನು' (form/body) ಮತ್ತು 'ಸುಖ' (bliss/happiness) ಎಂಬ ಪದಗಳ ತಾತ್ವಿಕ ಆಯಾಮವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು, ಅವುಗಳ 'ಅಲಭ್ಯತೆ'ಯನ್ನು (ಕಾಣದ, ಕೂಡದ) ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮೂಲ ರಚನೆಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ: ವಚನದ ಸಾಲುಗಳ ವಿಂಗಡಣೆ ಮತ್ತು ವಾಕ್ಯದ ಹರಿವನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಮೂಲದಂತೆಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವ್ಯಾಕರಣಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಸಣ್ಣ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಮೂಲದ ರಚನೆಯನ್ನು ಬದಲಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿಲ್ಲ.
ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಮಿತಿ: ಈ ಅನುವಾದವು ಅತಿಯಾದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಅಥವಾ ಅರ್ಥೈಸುವಿಕೆಯಿಂದ ದೂರವಿರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 'ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚು' ಎಂಬುದನ್ನು 'fire of a potter's kiln' ಎಂದೇ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ; ಅದನ್ನು 'the fire of worldly suffering' ಎಂದು ನೇರವಾಗಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿಲ್ಲ. ಓದುಗರಿಗೆ ಮೂಲ ಚಿತ್ರಕಲ್ಪವನ್ನು (image) ನೀಡಿ, ಅದರ ಅರ್ಥವನ್ನು ತಾವೇ ಗ್ರಹಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶ.
೨. ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದದ ಸಮರ್ಥನೆ (Justification for the Poetic Translation)
In fevered dreams, my frantic soul takes flight,
I stand amazed, lost in a blinding light.
I burn alone, engulfed by rising fears.
In this dark hour, no friendly hand I find,
No comfort for a soul that's left behind.
A joy unjoined, beyond the reach of death,
O Lord as white as jasmine, grant me this,
Bestow on me that undiscovered bliss.
ಉದ್ದೇಶ: ಈ ಅನುವಾದದ ಗುರಿಯು ಕೇವಲ ಪದಗಳ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುವುದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಮೂಲ ವಚನದ ಭಾವ, ಲಯ, ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವದ ಆಳವನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಾವ್ಯದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪುನಃಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು. ಇದು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಓದುಗರಿಗೆ ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಕವಿತೆಯಾಗಿ ಅನುಭವ ನೀಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಮೂಲ ವಚನವು ಕನ್ನಡ ಓದುಗರಲ್ಲಿ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಹೋಲುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕು.
ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ತಾರ್ಕಿಕತೆ:
ಭಾವನಾತ್ಮಕ ತೀವ್ರತೆಯ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವಿಕೆ: ವಚನದ ಜೀವಾಳವಿರುವುದು ಅದರ ತೀವ್ರವಾದ ನೋವು, ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಕರಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ದೈವಕ್ಕಾಗಿನ ಹಂಬಲದಲ್ಲಿ. ಇದನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲು ಹೆಚ್ಚು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಾತ್ಮಕ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.
ಎರೆಯಂತೆ ಕರಕರಗಿ->I dissolve into the earth, a worm undone: 'ಕರಗುವ' ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸಕ್ರಿಯ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕಗೊಳಿಸಲು 'I dissolve' ಎಂದು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. 'undone' ಎಂಬ ಪದವು ಅಸ್ತಿತ್ವವೇ ಇಲ್ಲವಾಗುತ್ತಿರುವ, ಛಿದ್ರವಾಗುತ್ತಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ, ಆನು ಬೆರಗಾದೆ->In fevered dreams, my frantic soul takes flight, I stand amazed, lost in a blinding light: ಇಲ್ಲಿ 'ಕಳವಳ'ವನ್ನು 'fevered dreams' ಮತ್ತು 'frantic soul' ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅದರ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. 'ಬೆರಗು' ಎಂಬುದನ್ನು ಕೇವಲ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಎನ್ನುವ ಬದಲು, ದೈವಿಕ ಅನುಭವದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು 'lost in a blinding light' ಎಂದು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಾವ್ಯದ ಸಾಧನಗಳ ಬಳಕೆ: ವಚನಗಳು ಮೂಲತಃ ಗೇಯಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
1 ಆ ಸಂಗೀತಮಯ ಗುಣವನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ತರಲು, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಾವ್ಯದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.ಪ್ರಾಸ ಮತ್ತು ಲಯ (Rhyme and Meter): AABB ಪ್ರಾಸ ಯೋಜನೆಯನ್ನು (
undone/sun,flight/light) ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕವಿತೆಗೆ ಒಂದು ಸಂಗೀತಮಯ ಹರಿವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಓದುವಾಗ ಸುಲಭವಾಗಿ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರ (Alliteration and Assonance):
swirls and sears,friendly hand I findಮುಂತಾದ ಕಡೆ ಶಬ್ದಾಲಂಕಾರವನ್ನು ಬಳಸಿ ಕಾವ್ಯದ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಅನುವಾದ: ಕೇವಲ ಪದಗಳ ಬದಲು, ಅವುಗಳ ಹಿಂದಿನ ತಾತ್ವಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖವ->A joy unjoined, beyond the reach of death: ಇಲ್ಲಿ 'ಕೂಡದ ಸುಖ'ವನ್ನು ಕೇವಲ 'unjoined joy' ಎನ್ನದೆ, 'beyond the reach of death' ಎಂದು ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಸುಖವು ಲೌಕಿಕ, ನಶ್ವರ ಸುಖವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದು ಶಾಶ್ವತವಾದ, ಮೃತ್ಯುವನ್ನು ಮೀರಿದ ಆನಂದ ಎಂಬ ತಾತ್ವಿಕ ಆಯಾಮವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ->O Lord as white as jasmine: ಅಕ್ಕನ ಅಂಕಿತನಾಮವು ಅವಳ ಮತ್ತು ದೈವದ ನಡುವಿನ ಅತ್ಯಂತ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರೇಮಮಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂದರೆ "ಮಲ್ಲಿಗೆಯಂತೆ ಸುಂದರ/ಶುಭ್ರನಾದ ಒಡೆಯ". ಇದನ್ನು ನೇರವಾಗಿO Chennamallikarjunaಎಂದು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬದಲು, ಅದರ ಅರ್ಥವನ್ನು (Lord as white as jasmine) ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ, ಆ ಪದದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿರುವ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಪಾವಿತ್ರ್ಯದ ಭಾವವು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಓದುಗರಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ತಲುಪುತ್ತದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಈ ಎರಡು ಅನುವಾದಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಪೂರಕವಾಗಿವೆ. ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದವು ವಚನದ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಶಬ್ದಕೋಶವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರೆ, ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದವು ಅದರ ಆತ್ಮ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನ್ನೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಓದಿದಾಗ, ಮೂಲ ವಚನದ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯ ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಚಿತ್ರಣ ಓದುಗನಿಗೆ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ.
3. A Mystic Translation
This translation attempts to weave all the above layers into a single metaphysical poem. It aims to be not just a translation of words, but a translation of the experience—the friction, the fire, the sacrifice, and the sacred paradox.
Hymn of the Unbecoming
Like a sacrifice laid down, I melt and flow,
Like grease on the axle, ground by all I know.
Like sand I scatter, my form pulled apart,
And wake in the dream, a terror in my heart,
I am undone.
A swirling heat consumes me, night and day.
In this soul's peril, every friend has gone,
And I am left to burn, unseen, alone,
I am undone.
The Bliss that no uniting can retrace,
O Lord of Jasmine, white and pure and true,
By grace alone, make me one thing with You.
Let me be undone.
Part C: Justification of the Translation
This "Mystic Translation" was crafted to consciously embed the vachana's complex features.
Title and Refrain: The title, "Hymn of the Unbecoming," and the refrain, "I am undone," immediately frame the poem as a sacred song about ego-death, reflecting the
Mystic MeaningandTrauma Narrative. "Undone" captures both the sense of being destroyed and the sense of being liberated from a former state.First Stanza:
"Like a sacrifice laid down, I melt and flow": This line directly addresses the dual meaning of "ಎರೆ" as both a sacrificial offering (
Bali) and a substance that melts. It prioritizes the most profound mystical interpretation."Like grease on the axle, ground by all I know": This incorporates the powerful "axle grease" metaphor, translating "ಸಂಸಾರ" (the world) into the experiential "all I know." The word "ground" evokes the friction and the painful, wearing-down process.
"Like sand I scatter, my form pulled apart": This is a direct translation of "ಮಳಲಂತೆ ಜರಿಜರಿದು," maintaining the imagery of disintegration.
"And wake in the dream, a terror in my heart": This combines "ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ" (agitated in a dream) and "ಬೆರಗಾದೆ" (I became bewildered/astonished). "Terror" is used to convey the shock and awe—the
Adbhuta Rasa—of this divine, yet terrifying, process of unmaking.
Second Stanza:
"Like the hidden fire in a potter's clay": This translates "ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚಿನಂತೆ," emphasizing the internal, unseen, but transformative nature of the fire, aligning with the
Dhwani(suggested meaning) that the fire purifies and strengthens, just as it does to clay."A swirling heat consumes me, night and day": This captures "ಸುಳಿಸುಳಿದು ಬೆಂದೆ," conveying the inescapable, all-encompassing nature of the spiritual heat.
"In this soul's peril, every friend has gone": This translates "ಆಪತ್ತಿಗೆ ಸಖಿಯರನು ಕಾಣೆ," elevating the "peril" to a spiritual crisis ("soul's peril") and explicitly stating the failure of worldly support (
Metaphor).
Third Stanza & Conclusion:
"The Body that no searching can embrace / The Bliss that no uniting can retrace": This couplet is structured to highlight the central paradox of mystical experience, directly translating "ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ, ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖವ." The word "embrace" is used for
ಬೆರಸಿto add a layer of intimacy, and "retrace" forಕೂಡದto suggest something that cannot be achieved by a linear, logical process."O Lord of Jasmine, white and pure and true": A poetic rendering of "ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ."
"By grace alone, make me one thing with You": This translates "ಎನಗೆ ನೀ ಕರುಣಿಸಾ," emphasizing that the final union is not an achievement but a gift of grace, the core of
Bhakti."Let me be undone": The final line transforms the initial statement of suffering into a final plea of surrender. It is a conscious, willed request to complete the process of dissolution, making the entire poem a powerful Speech Act of prayer.
ಅನುವಾದ 4: ದಪ್ಪ ಅನುವಾದ (Translation 4: Thick Translation)
ಈ ಅನುವಾದವು ವಚನದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಜಗತ್ತನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಓದುಗರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಪದಗಳ ಭಾಷಾಂತರವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ವಿವರವಾದ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳ ಮೂಲಕ ಆ ಪದಗಳ ಹಿಂದಿನ ಸಂದರ್ಭ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಅನುವಾದ (Primary Translation)
Like sand, crumbling to pieces,
Agitated in a dream,
I became bewildered.
Like the fire of a potter's kiln, swirling and swirling, I burned.
In my peril, I see no friends at all.
The form that cannot be found by searching,
The bliss that cannot be joined by uniting,
Grant them to me out of compassion,
O Chennamallikarjuna.
ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳೊಂದಿಗೆ ದಪ್ಪ ಅನುವಾದ (Thick Translation with Annotations)
Like sand, crumbling to pieces,
Agitated in a dream,²
I became bewildered.
Like the fire of a potter's kiln, swirling and swirling, I burned.³
In my peril, I see no friends at all.⁴
The form that cannot be found by searching,
The bliss that cannot be joined by uniting,⁵
Grant them to me out of compassion,
O Chennamallikarjuna.⁶
ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು (Annotations):
Like an earthworm, melting completely: ಈ ಸಾಲುಗಳು ಕೇವಲ ದೈಹಿಕ ಯಾತನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಅನುಭಾವದ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಹಂಕಾರದ ವಿಸರ್ಜನೆ (annihilation of the ego) ಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. "ಎರೆಯಂತೆ" (like an earthworm) ಮತ್ತು "ಮಳಲಂತೆ" (like sand) ಎಂಬ ಉಪಮೆಗಳು, ಸಾಧಕನು ತನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ, ರೂಪವುಳ್ಳ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೂಲಭೂತ, ರೂಪವಿಲ್ಲದ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ "ಕರಕರಗಿ" ಎಂಬ ದ್ವಿರುಕ್ತಿಯು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ತೀವ್ರವಾದ ಕರಗುವಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
Agitated in a dream: "ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ" ಎಂಬುದು ಶರಣರ ತತ್ವದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಮಾಯೆ (Maya) ಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಶರಣರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಯೆ ಎಂದರೆ ಜಗತ್ತು ಮಿಥ್ಯೆ ಎಂದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದು ನಮ್ಮನ್ನು ದೈವದಿಂದ ದೂರವಿಡುವ ಮಾನಸಿಕ ಗೊಂದಲ ಮತ್ತು ಆಸೆಯ ಸ್ಥಿತಿ. ಈ 'ಕನಸಿನ ಸ್ಥಿತಿ'ಯು ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಅಲೌಕಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ನಡುವಿನ ಅಸ್ಥಿರ, ಪರಿವರ್ತನಾ ಹಂತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.
Like the fire of a potter's kiln... I burned: "ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚು" (fire of a potter's kiln) ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯುತ ರೂಪಕವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ನೋವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ಅಗ್ನಿ (fire of purification) ಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಕುಂಬಾರನ ಆವಿಗೆಯು ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಕೆಯನ್ನು ಸುಟ್ಟು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುವಂತೆ, ಈ ವಿರಹದ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸಿನ ಅಗ್ನಿಯು ಸಾಧಕನ ಕಲ್ಮಶಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟು, ಅವನ ಆತ್ಮವನ್ನು ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗಲು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
I see no friends at all: "ಸಖಿಯರನಾರನೂ ಕಾಣೆ" ಎಂಬಲ್ಲಿ 'ಸಖಿಯರು' (friends) ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಗೆಳತಿಯರಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲಾ ಆಸರೆಗಳು, ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ (peril) ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಲೌಕಿಕ ಆಧಾರಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಸಾಲು ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
The form that cannot be found... The bliss that cannot be joined: ಈ ಸಾಲುಗಳು ವೀರಶೈವ ತತ್ವದ ನಿರಾಕಾರ, ನಿರ್ಗುಣ ಪರಬ್ರಹ್ಮನ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಅಕ್ಕನು ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ಗೋಚರವಾಗುವ ಸಾಕಾರ ರೂಪವನ್ನಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಹುಡುಕಿದರೂ ಸಿಗದ (ಅರಸಿ ಕಾಣದ) ಅಗೋಚರ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು. ಅಂತೆಯೇ, "ಕೂಡದ ಸುಖ" ಎಂಬುದು ದ್ವೈತ ಭಾವವನ್ನು ಮೀರಿ, ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಒಂದಾಗುವ ಐಕ್ಯ (Aikya) ಸ್ಥಿತಿಯ ಪರಮಾನಂದವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
O Chennamallikarjuna: ಇದು ಕೇವಲ ದೇವರ ಹೆಸರಲ್ಲ, ಇದು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಅಂಕಿತನಾಮ (ankitanama) ಅಥವಾ ಕಾವ್ಯನಾಮ. "ಚೆನ್ನ" ಎಂದರೆ 'ಸುಂದರ', "ಮಲ್ಲಿಕಾ" ಎಂದರೆ 'ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವು', ಮತ್ತು "ಅರ್ಜುನ" ಎಂಬುದು ಶಿವನ ಒಂದು ಹೆಸರು. ಒಟ್ಟಾಗಿ, "ಮಲ್ಲಿಗೆಯಂತೆ ಸುಂದರ/ಶುಭ್ರನಾದ ಒಡೆಯ" ಎಂಬ ಪ್ರೇಮ ತುಂಬಿದ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂಬೋಧನೆಯಿದು. ಇದು ಶರಣರ ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ (devotee as bride, Lord as groom) ಭಾವವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಭಕ್ತ ಮತ್ತು ದೇವರ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರೇಮಮಯ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಅನುವಾದ 5: ವಿದೇಶೀಕೃತ ಅನುವಾದ (Translation 5: Foreignized Translation)
ಈ ಅನುವಾದವು ಮೂಲ ಕನ್ನಡ ಪಠ್ಯದ ಭಾಷಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಾವ್ಯದ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿಸುವ ಬದಲು, ಅದರ ಮೂಲದ ಸೊಗಡನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶ.
like sand, having crumbled-crumbled,
in a dream, having been troubled,
I became bewildered.
Like the fire of a potter’s kiln, having swirled-swirled, I burned;
for my peril, I saw no sakhiyaru¹ at all.
The tanu² that cannot be found by searching,
the sukha³ that cannot be joined by uniting,
grant them to me, you must, with compassion,
Chennamallikarjuna.⁴
ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು (Glossary for Foreignized Terms):
sakhiyaru: (ಸಖಿಯರು) Female friends, companions; used here to signify all worldly supports and relationships which prove futile in a spiritual crisis.
tanu: (ತನು) The body, form, or essence; here it refers to the formless, imperceptible nature of the Divine which cannot be grasped by the senses.
sukha: (ಸುಖ) Happiness, joy, or bliss; in this context, it refers to the ultimate, non-dual bliss of union (aikya) with the Divine.
Chennamallikarjuna: (ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ) The ankita (signature name) of Akka Mahadevi for her chosen deity, Shiva. It translates to "Lord, beautiful like white jasmine," and embodies the intimate, personal, and loving relationship of the devotee with the divine, central to the Vachana tradition.
ಅನುವಾದ 6: ಪ್ರದರ್ಶನಾತ್ಮಕ/ಲಯಬದ್ಧ ಅನುವಾದ (Performative/Sonic Translation)
ಅನುವಾದ:
A Chant of Unmaking
Like an earthworm,
grinding, grinding down...
Like sand,
sifting, sliding away...
In a dream-fever, shaken,
I am struck still.
A kiln-fire's hiss,
swirling, ever-swirling—I am seared.
In this ruin, no friend, no voice, not one.
That Form that searching cannot see,
That Joy that joining cannot be,
Grant me this grace—I cry to you—
Chennamallikarjuna!
ಅನುವಾದ 7: ಸಾಮಾಜಿಕ-ವಿಮೋಚನಾ ಅನುವಾದ (Socio-Liberationist Translation)
ಅನುವಾದ:
A Rebel's Cry
Ground down like a worm by their crushing laws,
Scattered like sand by the winds of their cause.
In the delirium of their world, I am shaken,
By this breaking free, I am overtaken.
I burn in the kiln of their social fire,
Engulfed by the flames of their righteous ire.
In this oppression, I find no allies,
No comfort in convention's empty lies.
A self they cannot define, a truth they cannot see,
A freedom they cannot grant, a joy that must be free,
O Lord of Beautiful Rebellion, bestow this on me,
This liberation you alone decree.
ಅನುವಾದ 8: ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ/ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದಿ ಅನುವಾದ (Psychological/Existential Translation)
ಅನುವಾದ:
Dissolution
The self dissolves, a worm returning to the earth,
The ego crumbles, sand losing its form and worth.
In a fever of consciousness, I am lost,
Struck still by the terror of this holocaust.
I burn in the swirling kiln of my own mind,
Leaving all known structures of the self behind.
In this existential crisis, all connections fail,
Beyond the reach of any human hail.
A state beyond perception, a being I can't find,
A peace beyond relation, for which I have pined,
O Ground of Being, grant this mercy now to me,
This final, terrifying liberty.
ಅನುವಾದಗಳ ಸಮರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ (Justification and Commentary)
1. ಪ್ರದರ್ಶನಾತ್ಮಕ/ಲಯಬದ್ಧ ಅನುವಾದದ ಸಮರ್ಥನೆ (Justification for Performative/Sonic Translation)
ಉದ್ದೇಶ (Objective): ಈ ಅನುವಾದದ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿ ವಚನದ ಮೂಲ ಗೇಯತೆ, ಲಯ ಮತ್ತು ಮೌಖಿಕ ಪರಂಪರೆಯ (orature) ಗುಣವನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಪುನಃಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು. ಪದಗಳ ನಿಖರವಾದ ಅರ್ಥಕ್ಕಿಂತ ಅವುಗಳ ಧ್ವನಿ, ಗತಿ ಮತ್ತು ಓದುವಾಗ ಅಥವಾ ಹಾಡುವಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ದೈಹಿಕ ಅನುಭೂತಿಗೆ (somatic impact) ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ವಚನಗಳು ಕೇವಲ ಲಿಖಿತ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲ, ಅವು ಹಾಡಲು ರಚನೆಯಾದ ಲಯಬದ್ಧ ಗದ್ಯಗಳಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಅನುವಾದ ಗೌರವಿಸುತ್ತದೆ.
1 ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ (Method and Commentary):
ಲಯ ಮತ್ತು ಪುನರಾವರ್ತನೆ: ಮೂಲದಲ್ಲಿರುವ "ಕರಕರಗಿ", "ಜರಿಜರಿದು", "ಸುಳಿಸುಳಿದು" ಎಂಬ ದ್ವಿರುಕ್ತಿಗಳ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು "grinding, grinding down", "sifting, sliding away" ಮತ್ತು "swirling, ever-swirling" ಎಂದು ಪುನಃಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ನಿರಂತರವಾದ, ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ ಕ್ರಿಯೆಯ ಶಬ್ದಾನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಅನುಪ್ರಾಸ: "sand, sifting, sliding away" ಮತ್ತು "swirling, ever-swirling—I am seared" ಎಂಬಲ್ಲಿ 's' ಶಬ್ದದ ಅನುಪ್ರಾಸವು (alliteration) ಜರಿಯುವ ಮತ್ತು ಸುಡುವ ಶಬ್ದವನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. "A kiln-fire's hiss" ಎಂಬ ಪದವು "ಕಿಚ್ಚು" ಎಂಬುದರ ತೀಕ್ಷ್ಣತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಬೆಂಕಿಯ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
ನೇರ ಸಂಬೋಧನೆ: ಅಂತಿಮವಾಗಿ, "Chennamallikarjuna!" ಎಂಬ ಅಂಕಿತನಾಮವನ್ನು ಮೂಲದಲ್ಲಿರುವಂತೆಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಈ ಹೆಸರಿನ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಲಯವು ವಚನದ ಸಂಗೀತಮಯ ಅಂತ್ಯಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಅದನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಅದರ ಪ್ರದರ್ಶನಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಸಾಮಾಜಿಕ-ವಿಮೋಚನಾ ಅನುವಾದದ ಸಮರ್ಥನೆ (Justification for Socio-Liberationist Translation)
ಉದ್ದೇಶ (Objective): ಈ ಅನುವಾದವು ಅಕ್ಕನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭಾವವನ್ನು, ಅಂದಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಒಂದು ಬಂಡಾಯದ ಮತ್ತು ವಿಮೋಚನೆಯ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ವಚನ ಚಳುವಳಿಯು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣಾ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅಕ್ಕನ ಜೀವನವು ಈ ಬಂಡಾಯದ ಒಂದು ಉಜ್ವಲ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.
3 ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ (Method and Commentary):
ಬಂಡಾಯದ ಶಬ್ದಕೋಶ: "ಕರಕರಗಿ" ಎಂಬುದನ್ನು "Ground down by their crushing laws" ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಅವಳ ನೋವಿಗೆ ಬಾಹ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರಣವನ್ನು ಆರೋಪಿಸುತ್ತದೆ. "ಆಪತ್ತಿಗೆ" (in peril) ಎಂಬುದನ್ನು "In this oppression" (ಈ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ) ಎಂದು ಮತ್ತು "ಸಖಿಯರನು" (friends) ಎಂಬುದನ್ನು "allies" ಮತ್ತು "convention's empty lies" (ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಟೊಳ್ಳು ಸುಳ್ಳುಗಳು) ಎಂದು ಭಾಷಾಂತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಅವಳ ಏಕಾಂಗಿತನವನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಆಯಾಮದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ವಿಮೋಚನೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ: "ಅರಸಿ ಕಾಣದ ತನುವ, ಬೆರಸಿ ಕೂಡದ ಸುಖವ" ಎಂಬುದನ್ನು "A self they cannot define... A freedom they cannot grant" ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ, ದೈವಿಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದುವ ಒಂದು ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ದೇವರ ಮರುವ್ಯಾಖ್ಯಾನ: "ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ"ನನ್ನು "O Lord of Beautiful Rebellion" (ಸುಂದರ ಬಂಡಾಯದ ಒಡೆಯ) ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇವರನ್ನು ಕೇವಲ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಗುರಿಯಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನ್ಯಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುವ ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
3. ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ/ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದಿ ಅನುವಾದದ ಸಮರ್ಥನೆ (Justification for Psychological/Existential Translation)
ಉದ್ದೇಶ (Objective): ವಚನವನ್ನು ಅದರ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಧಾರ್ಮಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಹೊರತಂದು, ಅದನ್ನು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ನಷ್ಟ (loss of identity), ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಆತಂಕ (existential anguish) ಮತ್ತು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಒಂದು ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಮಾನವ ಅನುಭವವಾಗಿ ಅನುವಾದಿಸುವುದು. ಈ ಅನುವಾದವು ವಚನದಲ್ಲಿರುವ 'ಆಘಾತದ ನಿರೂಪಣೆ'ಯ (trauma narrative) ಆಯಾಮವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.
ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ (Method and Commentary):
ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಶಬ್ದಕೋಶ: "ಕರಕರಗಿ" ಮತ್ತು "ಜರಿಜರಿದು" ಎಂಬುದನ್ನು "The self dissolves" (ಸ್ವಯಂನ ವಿಸರ್ಜನೆ) ಮತ್ತು "The ego crumbles" (ಅಹಂಕಾರದ ಪತನ) ಎಂದು ನೇರವಾಗಿ ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. "ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳವಳಿಸಿ" ಎಂಬುದನ್ನು "In a fever of consciousness" (ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸನ್ನಿಯಲ್ಲಿ) ಎಂದು ಭಾಷಾಂತರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ: "ಆವಿಗೆಯ ಕಿಚ್ಚು" ಎಂಬುದನ್ನು "the swirling kiln of my own mind" (ನನ್ನದೇ ಮನಸ್ಸಿನ ಸುಳಿಯುವ ಕುಲುಮೆ) ಎಂದು ಆಂತರಿಕಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ನೋವಿನ ಮೂಲವು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ತನ್ನದೇ ಆದ ಮನಸ್ಸಿನೊಳಗಿನ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದಿ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು: "ಆಪತ್ತಿಗೆ" ಎಂಬುದನ್ನು "In this existential crisis" (ಈ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ) ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. "ಬೆರಗಾದೆ" ಎಂಬುದನ್ನು "Struck still by the terror of this holocaust" ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅಸ್ಮಿತೆಯ ನಾಶದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ತೀವ್ರವಾದ ಭಯ ಮತ್ತು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಯನ್ನು ಇದು ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತದೆ.
ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ದೈವ: "ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ"ನನ್ನು "O Ground of Being" (ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಆಧಾರ) ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗದ, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪರಮ ಸತ್ಯದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕನು ಬಯಸುವ ಅಂತಿಮ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು "This final, terrifying liberty" (ಈ ಅಂತಿಮ, ಭಯಾನಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ) ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಮೂಲಕ, ಅಹಂಕಾರದ ನಾಶದಿಂದ ಸಿಗುವ ವಿಮೋಚನೆಯು ಎಷ್ಟು ಭಯಾನಕ ಮತ್ತು ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಅಪೇಕ್ಷಣೀಯ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ