ಕರ್ನಾಟಕ ಕುಲಪುರೋಹಿತ ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರು: ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಪರಿಚಯ: ಒಂದು ರಾಜ್ಯದ ಕನಸು ಕಂಡ ಮಹನೀಯ
ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರನ್ನು ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ನಾಯಕ ಅಥವಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದು ಅವರ ಬಹುಮುಖಿ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಅಪಚಾರವಾದೀತು. ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಬೌದ್ಧಿಕ ಶಿಲ್ಪಿ. ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಸಾಧನೆಯೆಂದರೆ, ಹರಿದು ಹಂಚಿಹೋಗಿದ್ದ ಕನ್ನಡಿಗರನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಲು ಒಂದು ಪ್ರಬಲವಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ್ದು. 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ' ಎಂಬ ಈ ತತ್ವವೇ ಏಕೀಕರಣದ ಆಶಯಕ್ಕೆ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು, ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಅವರ ಬದುಕು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳು ಕೇವಲ ಒಂದು ರಾಜ್ಯದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ; ಅದು ಒಂದು ಜನಾಂಗದ ಆತ್ಮಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸಿದ, ಅದರ ಗತವೈಭವವನ್ನು ಪುನರ್‌ಶೋಧಿಸಿದ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ದಿಕ್ಸೂಚಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಒಂದು ಮಹಾಗಾಥೆ. ಈ ವರದಿಯು ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರ ಜೀವನ, ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ, ಇತಿಹಾಸಕಾರ, ಪತ್ರಕರ್ತ, ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಮತ್ತು ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಎಂಬ ಹಲವು ಆಯಾಮಗಳಿಂದ ಆಳವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ.
ಭಾಗ I: ದಾರ್ಶನಿಕರೊಬ್ಬರ ಉದಯ (1880-1905)
ವಿಭಾಗ 1: ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಪುಣೆಯ ಅನುಭವಗಳು
ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ ಆರಂಭಿಕ ಘಟ್ಟಗಳು ಅವರ ಮುಂದಿನ ಜೀವನದ ಧ್ಯೇಯೋದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಭದ್ರ ಬುನಾದಿಯನ್ನು ಹಾಕಿದವು. ಅವರು 1880ರ ಜುಲೈ 12ರಂದು ಅಂದಿನ ವಿಜಯಪುರದಲ್ಲಿ (ಬಿಜಾಪುರ) ಒಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯಸ್ಥ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಭೀಮರಾಯರು ಕಂದಾಯ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಶಿರಸ್ತೇದಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ವಂಶಜರು ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಆಲೂರು ಗ್ರಾಮದಿಂದ ಬಂದಿದ್ದರಿಂದ, 'ಆಲೂರು' ಎಂಬುದು ಅವರ ಮನೆತನದ ಹೆಸರಾಯಿತು. ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಔದಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾಗಿತ್ತು. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದಾಗಿ ವೆಂಕಟರಾಯರು ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಭಿಮಾನದ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರು ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು ಮತ್ತು ಈ ದಂಪತಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಗಂಡು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬಳು ಹೆಣ್ಣು ಮಗಳಿದ್ದಳು.
ವೆಂಕಟರಾಯರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ತಿರುವು ನೀಡಿದ್ದು ಪುಣೆಯ ಫರ್ಗ್ಯೂಸನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿದ್ದ ದಿನಗಳು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಬಿ.ಎ. ಮತ್ತು ಎಲ್.ಎಲ್.ಬಿ. ಪದವಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪುಣೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಈ ವಾತಾವರಣವು ಅವರ ಮೇಲೆ ಎರಡು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಗಾಢವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಒಂದೆಡೆ, ಬಾಲ ಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್, ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆಯಂತಹ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಯಕರ ಮತ್ತು ವಿನಾಯಕ ದಾಮೋದರ ಸಾವರ್ಕರ್, ಸೇನಾಪತಿ ಬಾಪಟ್ ಅವರಂತಹ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಸಮಕಾಲೀನರ ಸಂಪರ್ಕವು ಅವರಲ್ಲಿ ಅಖಂಡ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಕಿಚ್ಚನ್ನು ಹೊತ್ತಿಸಿತು. ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಅವರ ಒಡನಾಟ ಎಷ್ಟಿತ್ತೆಂದರೆ, ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರು ಆಲೂರರು ಬರೆದ ನಾಟಕವೊಂದರಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದರು. ತಿಲಕರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಜಾಗೃತಿಯ ಮಾದರಿಗಳಾದ ಶಿವಾಜಿ ಮತ್ತು ಗಣೇಶ ಉತ್ಸವಗಳು ಅವರನ್ನು ಬಹಳವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿಸಿದವು, ಮತ್ತು ಅವರು ತಿಲಕರ ಆಪ್ತ ಅನುಯಾಯಿಯಾದರು.
ಪುಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಈ ಅನುಭವವು ಕೇವಲ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ತುಲನಾತ್ಮಕ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೂ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಮರಾಠಿ ಜನರು ತಮ್ಮ ಭಾಷೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಂದಿದ್ದ ಅತೀವವಾದ ಹೆಮ್ಮೆ ಮತ್ತು ಅಭಿಮಾನವನ್ನು ವೆಂಕಟರಾಯರು ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಗಮನಿಸಿದರು. ಇದು, ತಮ್ಮದೇ ನಾಡಿನ ಕನ್ನಡಿಗರ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಆಗ ಕನ್ನಡಿಗರು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಹರಿದು ಹಂಚಿಹೋಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಉದಾಸೀನತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಈ ವೈರುಧ್ಯವು ಅವರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸಮಾನಾಂತರವಾದ ಹೋರಾಟದ ಕಿಡಿಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತಿಸಿತು: ಒಂದು, ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ; ಮತ್ತೊಂದು, ಕನ್ನಡಿಗರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಂತಹದ್ದೇ ಅಭಿಮಾನವನ್ನು ಮೂಡಿಸಲು. ಈ ಚಿಂತನೆಯ ಫಲವಾಗಿಯೇ ಅವರು, ಕಾಲೇಜು ಆಡಳಿತದ ವಿರೋಧದ ನಡುವೆಯೂ, ಫರ್ಗ್ಯೂಸನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು 'ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಘ'ವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗಾಗಿ 50 ರೂಪಾಯಿಗಳ ಅನುದಾನವನ್ನು ಹೋರಾಡಿ ಪಡೆದರು. ಹೀಗಾಗಿ, ಅವರ ಪ್ರಾದೇಶಿಕತೆಯು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಅಥವಾ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಬಂದ ಚಿಂತನೆಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಜೊತೆಜೊತೆಯಲ್ಲೇ, ಅದರಿಂದಲೇ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ರೂಪುಗೊಂಡಿತ್ತು. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಭಿಮಾನವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಳವಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಶಕ್ತಿ ತುಂಬುತ್ತಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡ ಅವರು, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲೂ ಅಂತಹದೇ ಒಂದು ಮಾದರಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಸಂಕಲ್ಪಿಸಿದರು.
ವಿಭಾಗ 2: ಹಂಪಿಯ ದರ್ಶನ: ಅವಶೇಷಗಳಿಂದ ಪುನರುತ್ಥಾನದ ಕಡೆಗೆ
ವೆಂಕಟರಾಯರ ಜೀವನದ ದಿಕ್ಕನ್ನೇ ಬದಲಿಸಿದ ಮಹತ್ವದ ಘಟನೆ 1905ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಆನೆಗೊಂದಿ ಮತ್ತು ಹಂಪಿಯ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅವಶೇಷಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದು. ಆ ದೃಶ್ಯವು ಅವರ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಬೀರಿದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಅವರೇ ಹೀಗೆ ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ: "ನನ್ನ ಮನದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ತಿನ ಸಂಚಾರವನ್ನು ಮೂಡಿಸಿತು... ಆ ದಿವಸವು ನನ್ನ ಜೀವನದ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಮಾಡಲಿಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು". ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ, ಅವರಲ್ಲಿದ್ದ ಕನ್ನಡದ ಅಭಿಮಾನವು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡಿತು.
ಹಂಪಿಯ ಪಾಳುಬಿದ್ದ ರಾಜಧಾನಿ ಮತ್ತು ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವೈಭವದಿಂದ ಮೆರೆದಿದ್ದ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಜೀರ್ಣಾವಸ್ಥೆಯು ಅವರ ಜೀವನದ ಧ್ಯೇಯಕ್ಕೆ ಕೇಂದ್ರ ಸಂಕೇತವಾಯಿತು. ಈ ಭೌತಿಕ ಅವಶೇಷಗಳು ಕೇವಲ ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ದುರಂತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ; ಅವು ಅಂದಿನ ಕನ್ನಡಿಗರ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಬಲ ರೂಪಕವಾಗಿ ಕಂಡವು. ಗತಕಾಲದಲ್ಲಿ ವೈಭವದಿಂದ ಮೆರೆದು, ವರ್ತಮಾನದಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಛಿದ್ರವಾಗಿ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯರಾಗಿ, ತಮ್ಮದೇ ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಅವಶೇಷಗಳ ನಡುವೆ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದ ಕನ್ನಡಿಗರ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಆಲೂರರು ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡರು. ಹೀಗಾಗಿ, ಅವರ ಮುಂದಿನ ಗುರಿ ಕೇವಲ ಇತಿಹಾಸದ ದಾಖಲಾತಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ 'ಪುನರುತ್ಥಾನ'ವಾಗಿತ್ತು. ಹಂಪಿಯ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸುವಷ್ಟೇ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಅವರು ಕನ್ನಡ 'ರಾಷ್ಟ್ರ'ವನ್ನು ಮರುಕಟ್ಟಲು ಹೊರಟರು.
ಈ ದರ್ಶನವು ಅವರಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಸಿದ ತಳಮಳವು, ಕನ್ನಡಿಗರು ತಮ್ಮ ಭವ್ಯ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಅಜ್ಞಾನಿಗಳಾಗಿದ್ದೇ ಅವರಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಕೊರತೆಗೆ ಕಾರಣ ಎಂಬ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಬರಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಈ ಚಿಂತನೆಯ ನೇರ ಫಲವೇ 'ಕರ್ನಾಟಕ ಗತವೈಭವ' ಎಂಬ ಮಹೋನ್ನತ ಕೃತಿಯನ್ನು ರಚಿಸುವ ಸಂಕಲ್ಪ. "ನಿದ್ರಿಸುತ್ತಿರುವ ತನ್ನ ಜನರನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸಲು" ಅವರು ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆಯಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಈ ಮೂಲಕ, ಬೌದ್ಧಿಕ ಪುರಾತತ್ವದ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಅವರು ಕೈಹಾಕಿದರು. ವೈಭವಯುತವಾದ, ಅಖಂಡವಾದ ಗತಕಾಲವನ್ನು ಪುನರ್‌ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ಜನರ ಮುಂದಿಡುವ ಮೂಲಕ, ಭವಿಷ್ಯದ ಅಖಂಡ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಬುನಾದಿ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಅವರು ಒದಗಿಸಿದರು. ಹಂಪಿಯ ಭೇಟಿಯು ಅವರ ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಜಕೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಕೇತಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು.
ಭಾಗ II: ಹೋರಾಟಗಾರ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ನಿರ್ಮಾಪಕ (1906-1940ರ ದಶಕ)
ವಿಭಾಗ 3: ಲೇಖನಿ, ವೇದಿಕೆ ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಚಳವಳಿಯ ನಿರ್ಮಾಣ
ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರು ತಮ್ಮ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರಲು ಬಳಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಅಸ್ತ್ರಗಳೆಂದರೆ ಲೇಖನಿ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆ. ಅವರ ಹೋರಾಟವು ಕೇವಲ ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾದ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕವಾದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಇದು ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಆಧಾರಸ್ತಂಭಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿತ್ತು: ಬೌದ್ಧಿಕ ಅಡಿಪಾಯ, ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರಸಾರ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆ. ಈ ಮೂರು ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸವು ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಗೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು.
ಮೊದಲಿಗೆ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಹೋರಾಟದ ಪ್ರಮುಖ ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ 'ಚಂದ್ರೋದಯ', 'ಕರ್ನಾಟಕ ಪತ್ರ' ಮುಂತಾದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. 1906ರಲ್ಲಿ, ಅವರು 'ವಾಗ್ಭೂಷಣ' ಪತ್ರಿಕೆಯ ಸಂಪಾದಕತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡು, ಅದಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ತುಂಬಿ, ಏಕೀಕರಣದ ಕುರಿತ ತಮ್ಮ ಆರಂಭಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳಿಗೆ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ ಎಂದರೆ 1922ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ 'ಜಯಕರ್ನಾಟಕ' ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆ. ಈ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಏಕೈಕ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟ ಗುರಿ "ಕರ್ನಾಟಕದ ರಾಜ್ಯತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು". 'ಜಯಕರ್ನಾಟಕ'ವು ಕೇವಲ ರಾಜಕೀಯ ಪತ್ರಿಕೆಯಾಗಿರದೆ, ಕನ್ನಡ ನವೋದಯ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮಹತ್ವದ ವೇದಿಕೆಯಾಯಿತು. ದ.ರಾ. ಬೇಂದ್ರೆ, ವಿ.ಕೃ. ಗೋಕಾಕ್, ಬೆಟಗೇರಿ ಕೃಷ್ಣಶರ್ಮರಂತಹ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಾಹಿತಿಗಳ ಆರಂಭಿಕ ಬರಹಗಳಿಗೆ ಇದು ಆಶ್ರಯ ನೀಡಿತು. ಅವರು ಬಿ.ಎಂ. ಜೋಶಿ ಮತ್ತು ರಂಗರಾವ್ ದಿವಾಕರರಂತಹ ಬರಹಗಾರರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದಾದ್ಯಂತ ಬರವಣಿಗೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಪೋಷಿಸಲು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಾಧಾರಣ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಕೃತಿಗಳನ್ನೂ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವವು ಡಿಜಿಟಲ್ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಲಭ್ಯವಿರುವುದರಿಂದ ದೃಢಪಟ್ಟಿದೆ.
ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಚಳವಳಿಗೆ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸ್ವರೂಪ ನೀಡಲು ಅವರು ಶ್ರಮಿಸಿದರು. 1890ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದ್ದ ಧಾರವಾಡದ 'ಕರ್ನಾಟಕ ವಿದ್ಯಾವರ್ಧಕ ಸಂಘ'ಕ್ಕೆ ಅವರು ಹೊಸ ಹುರುಪು ನೀಡಿದರು. ಅದರ ಮೂಲಕ 1907 ಮತ್ತು 1908ರಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ 'ಅಖಿಲ ಕರ್ನಾಟಕ ಲೇಖಕರ ಸಮ್ಮೇಳನ'ಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು. ಕನ್ನಡಿಗರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಲು ಒಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಮನಗಂಡ ಅವರು, 1915ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ 'ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತು' ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಲು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರೇರಕರಾದರು. ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿದ್ದೇ ಅವರು ಬೆಂಗಳೂರು ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಗೊಳಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸಿದರು, ಅದು ಪರಿಷತ್ತಿನ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. 1936ರಲ್ಲಿ ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆರನೇ ಶತಮಾನೋತ್ಸವದ ಆಚರಣೆಯ ಹಿಂದಿನ "ನಿಜವಾದ ಶಕ್ತಿ" ಅವರೇ ಆಗಿದ್ದರು.
ಮೂರನೆಯದಾಗಿ, ತಮ್ಮ ವಾದಗಳಿಗೆ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಆಧಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು, ಅವರು 1914ರಲ್ಲಿ ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ 'ಕರ್ನಾಟಕ ಇತಿಹಾಸ ಸಂಶೋಧನ ಮಂಡಳಿ'ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಲು ಮೀಸಲಾಗಿತ್ತು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ತಿಲಕರ ಸ್ವರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ವದೇಶಿ ಚಿಂತನೆಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿ, ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ 'ನೂತನ ವಿದ್ಯಾಲಯ'ದಂತಹ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣದ ಜೊತೆಗೆ ಬೆಂಕಿಪೆಟ್ಟಿಗೆ ತಯಾರಿಕೆ, ಪೆನ್ಸಿಲ್ ತಯಾರಿಕೆ, ಮುದ್ರಣ ಕಲೆ ಮುಂತಾದ ವೃತ್ತಿಪರ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಇದು ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.
ಈ ಎಲ್ಲಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಆಲೂರರ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಆಳವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಂಪಿಯ ಭೇಟಿಯ ನಂತರ ಅವರು ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು (ಇತಿಹಾಸದ ಅಜ್ಞಾನ) ಗುರುತಿಸಿದರು. ಅದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಒಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಇತಿಹಾಸ ಸಂಶೋಧನ ಮಂಡಳಿ) ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಆ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಫಲವಾಗಿ ಬಂದ ಬೌದ್ಧಿಕ ಉತ್ಪನ್ನವೇ (ಗತವೈಭವ) ಅವರ ಹೋರಾಟದ ಮೂಲ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಯಿತು. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಜನರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಒಂದು ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನು (ಜಯಕರ್ನಾಟಕ) ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ಮತ್ತು ಈ ಇಡೀ ಚಳವಳಿಗೆ ಒಂದು ಶಾಶ್ವತ, ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಮತ್ತು ಅಖಿಲ ಕರ್ನಾಟಕ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ನೀಡಲು ಒಂದು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು (ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತು) ನಿರ್ಮಿಸಲು ನೆರವಾದರು. ಒಂದು ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಮಿತೆಗೆ ಒಂದು ಕಥೆ (ಇತಿಹಾಸ), ಒಂದು ಧ್ವನಿವರ್ಧಕ (ಮಾಧ್ಯಮ) ಮತ್ತು ಒಂದು ವೇದಿಕೆ (ಸಂಸ್ಥೆಗಳು) ಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅರಿತಿದ್ದರು. ಈ ಸಮಗ್ರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವೇ ಅವರ ಪ್ರಭಾವವು ದೀರ್ಘಕಾಲ ಉಳಿಯಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ಕೋಷ್ಟಕ 1: ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ ಕೃತಿಗಳು
ವರ್ಷ | ಕೃತಿ/ಪ್ರಕಟಣೆಯ ಶೀರ್ಷಿಕೆ | ಪ್ರಕಾರ | ಮಹತ್ವ |
1906 | ವಾಗ್ಭೂಷಣ | ಸಂಪಾದಕ (ಪತ್ರಿಕೆ) | ಏಕೀಕರಣದ ಚಿಂತನೆಗಳಿಗೆ ಆರಂಭಿಕ ವೇದಿಕೆ; ಪತ್ರಿಕೆಗೆ ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ ನೀಡಿದರು. |
1907 | ವಿದ್ಯಾರಣ್ಯ ಚರಿತ್ರೆ | ಪುಸ್ತಕ | ಪ್ರಥಮ ಪ್ರಕಟಿತ ಪುಸ್ತಕ; ಅವರ ಮುಂದಿನ ಕೃತಿಗಳಿಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ. |
1917 | ಕರ್ನಾಟಕ ಗತವೈಭವ | ಪುಸ್ತಕ | ಮಹೋನ್ನತ ಕೃತಿ; ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದ ಮೂಲಭೂತ ಗ್ರಂಥ. |
1918 | ಗೀತಾರಹಸ್ಯ (ಅನುವಾದ) | ಪುಸ್ತಕ | ತಿಲಕರ ಮೂಲ ಕೃತಿಯ ಅನುವಾದ; ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು ಕನ್ನಡದ ಬೌದ್ಧಿಕ ವಲಯಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸಿತು. |
1922 | ಜಯಕರ್ನಾಟಕ | ಸ್ಥಾಪಕ (ಪತ್ರಿಕೆ) | ಏಕೀಕರಣದ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಸ್ಥಾಪನೆ; ನವೋದಯ ಪೀಳಿಗೆಯ ಲೇಖಕರನ್ನು ಪೋಷಿಸಿತು. |
1941 | ನನ್ನ ಜೀವನ ಸ್ಮೃತಿಗಳು | ಪುಸ್ತಕ | ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ; ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಆ ಕಾಲದ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಆಕರ ಗ್ರಂಥ. |
1950 | ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ ಸೂತ್ರಗಳು | ಪುಸ್ತಕ | 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ'ದ ಕುರಿತಾದ ಅವರ ಮೂಲಭೂತ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಸೂತ್ರರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ ಕೃತಿ. |
1957 | ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ ವಿಕಾಸ | ಪುಸ್ತಕ | 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ' ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ವಿಕಾಸವನ್ನು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ವಿವರಿಸುವ ಕೃತಿ. |
ವಿವಿಧ | ಮಾಧ್ವ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಕೃತಿಗಳು | ಪುಸ್ತಕಗಳು | ದ್ವೈತ ವೇದಾಂತದ ಕುರಿತು ಆರು ಪುಸ್ತಕಗಳು; ಅವರ ಜೀವನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗಿದ್ದ ಆಳವಾದ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. |
ವಿಭಾಗ 4: 'ಕರ್ನಾಟಕ ಗತವೈಭವ' – ರಾಷ್ಟ್ರವೊಂದನ್ನು ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿದ್ದು
13 ವರ್ಷಗಳ ಕಠಿಣ ಸಂಶೋಧನೆಯ ನಂತರ 1917ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ 'ಕರ್ನಾಟಕ ಗತವೈಭವ'ವು ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಪುಸ್ತಕದ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶವು, ಹಂಚಿಹೋಗಿದ್ದ ಮತ್ತು ತಮ್ಮತನದ ಬಗ್ಗೆ ಉದಾಸೀನರಾಗಿದ್ದ ಕನ್ನಡಿಗರನ್ನು ಬಡಿದೆಬ್ಬಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಚಾಲುಕ್ಯರು, ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು, ವಿಜಯನಗರದಂತಹ ಪ್ರಬಲ ರಾಜವಂಶಗಳ ನಿರಂತರ ಮತ್ತು ವೈಭವಯುತ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು, ಕಲೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿನ ಅವರ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಜನರ ಮುಂದಿಟ್ಟರು. ಈ ಕೃತಿಯು ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಗೆ ಬೇಕಾದ "ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಇಂಧನ"ವನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಇದು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಮತ್ತು ಹೋರಾಟಗಾರರ ಪೀಳಿಗೆಗೇ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ಚಳವಳಿಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತತೆಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅಂದಿನ ವಿಮರ್ಶಕರು ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಅದರ "ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ" ಮತ್ತು "ಮನೋಹರವಾದ ವಾಕ್ಯ ರಚನೆ"ಗಾಗಿ ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇದು ಓದುಗರಲ್ಲಿ "ದೇಶಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಭಾಷಾಪ್ರೀತಿ"ಯನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೊಗಳಿದರು. "ತಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರ ಬಗ್ಗೆ ಗೌರವವಿಲ್ಲದ ಜನರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಬೀಜವನ್ನು ಬಿತ್ತುವುದರಿಂದ ಏನು ಪ್ರಯೋಜನ?" ಎಂದು ಕೇಳುವ ಮೂಲಕ ಆಲೂರರು ಈ ಕೃತಿಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು.
'ಗತವೈಭವ'ವನ್ನು ಕೇವಲ ಒಂದು ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಇತಿಹಾಸವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ, ಅದನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ "ಮೂಲಭೂತ ಪುರಾಣ" (foundational myth) ಎಂದು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತ. ಅದರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉದ್ದೇಶ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿತ್ತು: ವೈಭವಯುತವಾದ ಗತಕಾಲವನ್ನು ಪುನರ್‌ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಉಜ್ವಲವಾದ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು. ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಸಾಧನವಾಗಿ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಈ ಕೃತಿಯ ನಿರೂಪಣೆಯ ಸ್ವರೂಪವೇ ಇಂದು ಅದನ್ನು ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾಗಿಸಿದೆ. ಹಿಂದೂ ರಾಜವಂಶಗಳ ವೈಭವ ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರ ಸಾಧನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವ ಈ ಕಥನವು, ಸಮಕಾಲೀನ ಕರ್ನಾಟಕದ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ, ಅಂತರ್ಗತತೆ (inclusivity) ಮತ್ತು ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಮುದಾಯಗಳ ಧ್ವನಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಇಂದಿನ ರಾಜಕೀಯ ಚಿಂತನೆಗಳು, 'ವೈಭವ'ದ ಈ ಏಕಶಿಲಾ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತವೆ.
ಈ ವಿಮರ್ಶೆಯು ಒಂದು ಮುಖ್ಯವಾದ ತಿಕ್ಕಾಟವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಜನರನ್ನು ಒಂದೇ ಧ್ವಜದಡಿ ಒಂದುಗೂಡಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು, ಆದರೆ ಆ ಧ್ವಜವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಎಳೆಗಳಿಂದ (ರಾಜವಂಶ, ಹಿಂದೂ, ಗಣ್ಯ) ನೇಯಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಇಂದು, ಕರ್ನಾಟಕದ ವಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಯಾವೆಲ್ಲಾ ಎಳೆಗಳಿವೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, 'ಗತವೈಭವ'ದ ಪರಂಪರೆಯು ದ್ವಂದ್ವ ಸ್ವರೂಪದ್ದಾಗಿದೆ. ಇದು ಕರ್ನಾಟಕವೆಂಬ ಮನೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ ನಿರ್ವಿವಾದ ಅಡಿಗಲ್ಲು. ಆದರೆ ಈಗ ಆ ಮನೆ ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ನಂತರ, ಅದರ ನಿವಾಸಿಗಳು ಮನೆಯೊಳಗಿನ ಅಲಂಕಾರ ಮತ್ತು ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲಿರುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕೃತಿಯು ಏಕಕಾಲಕ್ಕೆ ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆಯೂ ಹೌದು, ಮತ್ತು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಕುರಿತಾದ ಈ ನಿರಂತರ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಜೀವಂತ ಪಠ್ಯವೂ ಹೌದು.
ವಿಭಾಗ 5: ರಾಜಕೀಯ ನಿಲುವುಗಳು ಮತ್ತು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ
ಆಲೂರರು ತಿಲಕರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. ಅವರು ಹೋಮ್ ರೂಲ್ ಚಳವಳಿಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಘಟಕವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು 1931ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬಂಧನಕ್ಕೂ ಒಳಗಾದರು. ಅವರ ಜೀವನದ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ನಿರ್ಧಾರವೆಂದರೆ ತಮ್ಮ ವಕೀಲಿ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದ್ದು. ಇದಕ್ಕೆ ಹಲವಾರು ಕಾರಣಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದವು: 1920ರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯ ಕರೆಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ, ಕನ್ನಡದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ಅವರ ಅತೀವವಾದ ಉತ್ಸಾಹ, ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಗಾಗಿಯೇ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಡಿಪಾಗಿಡಬೇಕೆಂಬ ನಿರ್ಧಾರ.
ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮತ್ತು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರೊಂದಿಗಿನ ಅವರ ಸಂಬಂಧವು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಮಿತಿಯ ರಚನೆಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದು. ಆದರೆ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ಅವರು ಭಿನ್ನರಾಗಿದ್ದರು. ತಿಲಕರ ಕಟ್ಟಾ ಅನುಯಾಯಿಯಾಗಿದ್ದ ಅವರು, ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಅಹಿಂಸೆಯ ತತ್ವವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವೇ 1930ರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಕರ್ನಾಟಕ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಭಾದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ಆಲೂರರ ರಾಜಕೀಯ ಪಯಣವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದೊಳಗಿನ ವಿವಿಧ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಪ್ರವಾಹಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ತಿಲಕರ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ದೃಢವಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿದ್ದ ಅವರ ಮೂಲ ಸಿದ್ಧಾಂತವು 'ತಿಲಕವಾದ'ವೇ ಆಗಿತ್ತು. ಅವರು ಅಸಹಕಾರದಂತಹ ಚಳವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರೂ, ಗಾಂಧಿವಾದಿ ವಿಧಾನಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಅವರ ಮೂಲಭೂತ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವು ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಕಂದಕವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿ ರಾಜಕೀಯದಿಂದ ಕ್ರಮೇಣ ಹಿಂದೆ ಸರಿದು, 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ' ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಂತಹ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ತಮಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮ್ಮತವಲ್ಲದ ಗಾಂಧಿವಾದಿ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯಿಂದ ದೂರ ಸರಿದು, ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಅವರು ಈ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡರು. ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣದ ಅವರ ಬೃಹತ್ ಯೋಜನೆಯು, ಅವರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ಮತ್ತು ರಚನಾತ್ಮಕ ಚಳವಳಿಯತ್ತ ಹರಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಅದು ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಕಾಲಕ್ಕೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕವೂ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವೂ ಆಗಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ, ಆಲೂರರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ, ಆದರೆ ಪ್ರಬಲ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತಾರೆ.
ಭಾಗ III: ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಆಲೂರರ ಪಾತ್ರ: ಚಳವಳಿಯ ರೂವಾರಿ
ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಮತ್ತು ಚಿರಸ್ಥಾಯಿ ಕೊಡುಗೆಯೆಂದರೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಗೆ (ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣ ಚಳುವಳಿ) ಅವರು ನೀಡಿದ ಬೌದ್ಧಿಕ, ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕತ್ವ. 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಜನರು ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ನಿಜಾಮರ ಹೈದರಾಬಾದ್, ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಕೊಡಗು ಸೇರಿದಂತೆ ಸುಮಾರು 20 ವಿವಿಧ ಆಡಳಿತ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಹೋಗಿದ್ದರು. ಈ ರಾಜಕೀಯ ವಿಘಟನೆಯು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಅಂಚಿಗೆ ತಳ್ಳಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ಮರಾಠಿ, ತೆಲುಗು, ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಉರ್ದು ಭಾಷೆಗಳು ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಈ ಸವಾಲಿನ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಆಲೂರರು ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರಮುಖ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು.
ಚಳವಳಿಯ ಆರಂಭ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಅಡಿಪಾಯ
ಏಕೀಕರಣದ ಹೋರಾಟವು 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದರೂ, 1903ರಲ್ಲಿ ಧಾರವಾಡದ ಕರ್ನಾಟಕ ವಿದ್ಯಾವರ್ಧಕ ಸಂಘದ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಆಲೂರರು ಮಾಡಿದ ಭಾಷಣವು ಚಳವಳಿಗೆ ಹೊಸ ದಿಕ್ಕನ್ನು ನೀಡಿತು. ಬಂಗಾಳ ವಿಭಜನೆಯ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದ ಅವರು, ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲಾ ಕನ್ನಡ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವ ಕರೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭಾಷಣವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟ ರಾಜಕೀಯ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು.
ಚಳವಳಿಗೆ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಬಲವನ್ನು ನೀಡಲು, ಅವರು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಪುನಶ್ಚೇತನ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅವರು 1907 ಮತ್ತು 1908ರಲ್ಲಿ ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ 'ಅಖಿಲ ಕರ್ನಾಟಕ ಲೇಖಕರ ಸಮ್ಮೇಳನ'ಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯೆಂದರೆ 1915ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ 'ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತು' ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಅವರು ನೀಡಿದ ಪ್ರೇರಣೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ವೇದಿಕೆಯಡಿ ತಂದಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ಅವರು 1916ರಲ್ಲಿ ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ 'ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣ ಸಭಾ'ವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಇದರ ಏಕೈಕ ಗುರಿ ಏಕೀಕರಣವಾಗಿತ್ತು.
ರಾಜಕೀಯ ಕ್ರೋಢೀಕರಣ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮನ್ನಣೆ
ಆಲೂರರು ಏಕೀಕರಣದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಕೇವಲ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಲಯಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಅದನ್ನು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಳವಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಿದರು. ಹೋಮ್ ರೂಲ್ ಚಳವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ 'ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರಾಂತೀಯ' ಘಟಕವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟರು. ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು 1920ರಲ್ಲಿ ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ರಾಜಕೀಯ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಫಲ ನೀಡಿದವು, ಅಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಏಕೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸರ್ವಾನುಮತದ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.
ಈ ಚಳವಳಿಗೆ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ರಾಜಕೀಯ ಮನ್ನಣೆ ದೊರೆತದ್ದು 1928ರಲ್ಲಿ. ಗುಡ್ಲೆಪ್ಪ ಹಳ್ಳಿಕೇರಿ ಅವರಂತಹ ನಾಯಕರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳೊಂದಿಗೆ, ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರು ನೇತೃತ್ವದ ಸಮಿತಿಯು ತನ್ನ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪ್ರಾಂತ್ಯವಾಗಿ ರಚಿಸಲು "ಬಲವಾದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವಿದೆ" ಎಂದು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿತು. ಈ ಶಿಫಾರಸು ಏಕೀಕರಣದ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತತೆಯನ್ನು ನೀಡಿತು.
ಬರವಣಿಗೆಯ ಮೂಲಕ ಜಾಗೃತಿ: 'ಗತವೈಭವ' ಮತ್ತು 'ಜಯಕರ್ನಾಟಕ'
ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಗೆ ಆಲೂರರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಬಲ ಅಸ್ತ್ರಗಳೆಂದರೆ ಅವರ ಲೇಖನಿ. ಅವರ 'ಕರ್ನಾಟಕ ಗತವೈಭವ' ಕೃತಿಯು ಚಳವಳಿಗೆ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಕನ್ನಡಿಗರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವೈಭವಯುತವಾದ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಿ, ಅವರನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು.
ಅವರ 'ಜಯಕರ್ನಾಟಕ' ಪತ್ರಿಕೆಯು ಚಳವಳಿಯ ಮುಖವಾಣಿಯಾಯಿತು. ಈ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಏಕೈಕ ಉದ್ದೇಶ "ಕರ್ನಾಟಕದ ರಾಜ್ಯತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು". ಇದು ಕೇವಲ ರಾಜಕೀಯ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ವಿಕಾಸ, ಕರ್ನಾಟಕತ್ವದ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಸ್ವದೇಶಿ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿತು. ನಾಡಿನ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಲೇಖಕರು ಈ ಪತ್ರಿಕೆಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು, ಇದು ಕನ್ನಡ ನವೋದಯ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮತ್ತು ಏಕೀಕರಣದ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲು ಒಂದು ಗಂಭೀರ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರು ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರೇರಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ಹೋರಾಟಗಾರರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಚಳವಳಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ, ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಚೌಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ ದಾರ್ಶನಿಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಅವಿರತ ಪ್ರಯತ್ನಗಳೇ ಹರಿದು ಹಂಚಿಹೋಗಿದ್ದ ಕನ್ನಡ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಿ, ಆಧುನಿಕ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಉದಯಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟವು.
ಭಾಗ IV: ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಹ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಸಂವಾದ ಮತ್ತು ಸಹಯೋಗ
ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರು ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಯ ಏಕಾಂಗಿ ಶಿಲ್ಪಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ; ಬದಲಾಗಿ, ಅವರು ವಿಶಾಲವಾದ ಮತ್ತು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ನಾಯಕರ ಜಾಲದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಯಶಸ್ಸು ಕೇವಲ ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿರದೆ, ಹಲವಾರು ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಸಹಯೋಗ ಮತ್ತು ಸಂವಾದ ನಡೆಸುವ ಅವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿತ್ತು. ಈ ಸಹಯೋಗವು ಯಾವಾಗಲೂ ಸುಗಮವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇದು ಚಳವಳಿಯ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಸಹಯೋಗ
ಚಳವಳಿಯ ಆರಂಭಿಕ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಆಲೂರರು ಧಾರವಾಡವನ್ನು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಹಲವಾರು ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಕರ್ನಾಟಕ ವಿದ್ಯಾವರ್ಧಕ ಸಂಘ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತಿನಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಆರ್. ಎಚ್. ದೇಶಪಾಂಡೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎಸ್.ಎಸ್. ಸೆಟ್ಲೂರ್ ಅವರಂತಹ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಚಳವಳಿಗೆ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದವು.
ರಾಜಕೀಯ ರಂಗದಲ್ಲಿ, ಏಕೀಕರಣದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲು ಅವರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಗುಡ್ಲೆಪ್ಪ ಹಳ್ಳಿಕೇರಿ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಅವರ ಸಹಯೋಗವು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಫಲಪ್ರದವಾಗಿತ್ತು. ಇಬ್ಬರೂ ಸೇರಿ 1928 ರಲ್ಲಿ ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರು ಸಮಿತಿಯ ಮುಂದೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಏಕೀಕರಣಕ್ಕೆ ಬಲವಾದ ವಾದವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು, ಇದು ಸಮಿತಿಯು ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪ್ರಾಂತ್ಯವಾಗಿ ರಚಿಸಲು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಇದು ಚಳವಳಿಗೆ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ರಾಜಕೀಯ ವಿಜಯವಾಗಿತ್ತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ಎಸ್. ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ, ಕೆಂಗಲ್ ಹನುಮಂತಯ್ಯ, ಸಿದ್ದಪ್ಪ ಕಂಬಳಿ ಮತ್ತು ರಂಗರಾವ್ ದಿವಾಕರ ಅವರಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಅವರು ನಿರಂತರ ಸಂವಾದ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಏಕೀಕರಣದ ಗುರಿಯನ್ನು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಜೀವಂತವಾಗಿರಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸಿದರು.
ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಸಮನ್ವಯ
ಆಲೂರರು ತಮ್ಮ 'ಜಯಕರ್ನಾಟಕ' ಪತ್ರಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಕುವೆಂಪು, ದ.ರಾ. ಬೇಂದ್ರೆ, ವಿ.ಕೃ. ಗೋಕಾಕ್, ಕೆ. ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಮತ್ತು ಬೆಟಗೇರಿ ಕೃಷ್ಣಶರ್ಮ ಅವರಂತಹ ನವೋದಯ ಸಾಹಿತಿಗಳ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾದರು. ಈ ಲೇಖಕರು ತಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳ ಮೂಲಕ 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ'ದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಏಕೀಕರಣಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದರು. ಆಲೂರರು ಕೇವಲ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ನಾಯಕರಾಗಿರದೆ, ಈ ಬೌದ್ಧಿಕ ಚಳವಳಿಯ ಪೋಷಕರಾಗಿದ್ದರು. ಮುದವೀಡು ಕೃಷ್ಣರಾವ್ ಅವರಂತಹ ಇತರ ಹಿರಿಯ ನಾಯಕರಿಂದಲೂ ಅವರು ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದರು.
ಸಂಘರ್ಷ ಮತ್ತು ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಎಲ್ಲಾ ಸಂವಾದಗಳು ಸೌಹಾರ್ದಯುತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಚಳವಳಿಯೊಳಗಿನ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದ್ದವು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 1924 ರ ಬೆಳಗಾವಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ, ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಗಂಗಾಧರರಾವ್ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಅವರಂತಹ ನಾಯಕರನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಇದು ಭಾಷಾ ಸ್ವಾಭಿಮಾನದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಯಾವುದೇ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲು ಬಂದಿದ್ದು ಹಳೆಯ ಮೈಸೂರು ಪ್ರಾಂತ್ಯದಿಂದ. ಅಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ನಾಯಕರು, ಕೆಂಗಲ್ ಹನುಮಂತಯ್ಯ ಸೇರಿದಂತೆ, ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಸಮೃದ್ಧ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಹೊರೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ರಾಜಕೀಯ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಯ ಕಡೆಗೆ ವಾಲುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಆತಂಕ ಅವರಲ್ಲಿತ್ತು. ಈ ವಿರೋಧವು ಎಷ್ಟು ಪ್ರಬಲವಾಗಿತ್ತೆಂದರೆ, ಮೈಸೂರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದ ಕನ್ನಡ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಿ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆದವು.
ಇದಲ್ಲದೆ, ಏಕೀಕರಣದ ಅಂತಿಮ ಸ್ವರೂಪದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿದ್ದವು. ನಿಜವಾದ ಅಖಂಡ ಕರ್ನಾಟಕ ರಚನೆಯಾಗಬೇಕಾದರೆ ಮೈಸೂರು ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವವು ರದ್ದಾಗಬೇಕು ಎಂದು ಆಲೂರರು ತಮ್ಮ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕರೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆಯೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಪಾಟೀಲ ಪುಟ್ಟಪ್ಪನಂತಹ ನಂತರದ ನಾಯಕರು ಎತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಚಳವಳಿಯೊಳಗಿನ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಆಲೂರರ ನಾಯಕತ್ವವು ಕೇವಲ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕ ಭಾಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಬರಹಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದು ವಿಭಿನ್ನ ರಾಜಕೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳು, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಆತಂಕಗಳು ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳ ನಡುವೆ ಸಮನ್ವಯ ಸಾಧಿಸುವ, ಮನವೊಲಿಸುವ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕಿಳಿಯುವ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಚಳವಳಿಯ ನಿರ್ವಿವಾದಿತ 'ಕುಲಪುರೋಹಿತ'ರಾಗಿದ್ದರೂ, ಆ ಯಜ್ಞವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಗೊಳಿಸಲು ಹಲವಾರು ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರ ಸಹಯೋಗ ಮತ್ತು ಸಂಘರ್ಷಗಳೆರಡೂ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದ್ದವು.
ಭಾಗ V: ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಕುಲಪುರೋಹಿತ
ವಿಭಾಗ 6: 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ'ದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ – ಅಂತರ್ಗತ ಅಸ್ಮಿತೆಯ ದೃಷ್ಟಿ
ಆಲೂರರ ಕೊಡುಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದು ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ್ದು ಅವರ 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ'ದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ. ತಮ್ಮ ನಂತರದ ಕೃತಿಗಳಾದ 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ ಸೂತ್ರಗಳು' (1950) ಮತ್ತು 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ ವಿಕಾಸ' (1957) ಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಿದರು.
ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ' ಎನ್ನುವುದು ಕೇವಲ ದೇಶಭಕ್ತಿ, ಭಾಷಾಭಿಮಾನ ಅಥವಾ ಇತಿಹಾಸದ ಹೆಮ್ಮೆಯಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, "ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡು, ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಮೀರಿದ ಒಂದು ಪರಿಶುದ್ಧ ಭಾವನೆ". ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಅವರ ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಅಂತರ್ಗತ ಮತ್ತು ಜಾತ್ಯತೀತವಾಗಿತ್ತು. "ಕರ್ನಾಟಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮ, ಜಾತಿ ಅಥವಾ ಪಕ್ಷದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ದ್ವೇಷಕ್ಕೆ ಸ್ಥಾನವಿಲ್ಲ. ಅಂತಹ ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ ತನ್ನ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಜಾಗ ಕೊಡುವವನು ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ದ್ರೋಹಿ" ಎಂದು ಅವರು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಸ್ಮಿತೆಗಳ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಅವರು ಕಾಣಲಿಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ, ಪ್ರಾಂತೀಯ ಅಭಿಮಾನವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿಮಾನಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವಾಪೇಕ್ಷಿತವಾಗಿತ್ತು. "ಭಾರತಮಾತೆಯು ಕರ್ನಾಟಕದೊಳಗೆ ಇದ್ದಾಳೆ" ಎಂಬ ಅವರ ಪ್ರಬಲವಾದ ಮಾತು ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ'ವು ಕೇವಲ ಭಾರತವನ್ನಲ್ಲ, ಇಡೀ ಜಗತ್ತನ್ನು ನೋಡಲು ಇರುವ ಒಂದು "ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಮಸೂರ" (focusing lens) ಎಂದು ಅವರು ಬಣ್ಣಿಸಿದರು.
ಆಲೂರರ 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ'ವು "ಅಂತರ್ಗತ ಅಸ್ಮಿತೆ"ಯ (nested identity) ಒಂದು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ರಾಜಕೀಯ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಅವರ ಮೇಲಿನ "ಉಪರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ" ಅಥವಾ ಸಂಕುಚಿತವಾದದ ಆರೋಪಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಬಲ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಉತ್ತರವಾಗಿದೆ. ಅವರ ವಾದದ ಪ್ರಕಾರ, ಬಲವಾದ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತವಾದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯೇ ಬಲಿಷ್ಠವಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಅಡಿಪಾಯ. ತನ್ನ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಬಲವಾದ ಅಭಿಮಾನವಿಲ್ಲದವನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿಯಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದದ್ದು (ಕರ್ನಾಟಕ) ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾದದ್ದಕ್ಕೆ (ಭಾರತ) ತಲುಪುವ ಏಕೈಕ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಚಿಂತನೆಯು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಫಲವತ್ತಾದ ಭೂಮಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿರದೆ, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಷ್ಠೆಗಳನ್ನು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸುವ ಒಂದು ಸುविचारಿತ ರಾಜಕೀಯ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿತ್ತು.
ವಿಭಾಗ 7: ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಅನ್ವೇಷಣೆಗಳು
ಆಲೂರರ ಬೌದ್ಧಿಕ ಜೀವನವು ಕೇವಲ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ; ಅದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮ ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಆಳವಾದ ಅನ್ವೇಷಣೆಯನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಭಗವದ್ಗೀತೆಯು ಅವರ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಸೆಲೆಯಾಗಿತ್ತು. ಬಾಲ ಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಅವರು ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿದ್ದ 'ಗೀತಾರಹಸ್ಯ'ವನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದರು. ಇದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡದ ಬೌದ್ಧಿಕ ವಲಯದ ನಡುವೆ ಒಂದು ಸೇತುವೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯವಾಗಿತ್ತು.
ಅವರು ಕೇವಲ ಅನುವಾದಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಗೀತೆಯ ಕುರಿತು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸ್ವತಂತ್ರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ 'ಗೀತಾ ಪ್ರಕಾಶ', 'ಗೀತಾ ಪರಿಮಳ' ಮತ್ತು 'ಗೀತಾ ಸಂದೇಶ'ದಂತಹ ಹಲವಾರು ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ದ್ವೈತ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದತ್ತ ಆಳವಾಗಿ ಮುಖ ಮಾಡಿದರು. ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಅವರು ಆರು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ 'ಮಧ್ವ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಪ್ರವೇಶಿಕೆ' ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಬರೆದ 'ಶ್ರೀ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ಪೂರ್ಣ-ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ' ಎಂಬ ಕೈಪಿಡಿ ಸೇರಿವೆ. ಈ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಧ್ವರನ್ನು ಶಂಕರ ಮತ್ತು ರಾಮಾನುಜರಂತಹ ಇತರ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿ, ಅವರನ್ನು ಒಬ್ಬ "ಮಹಾನ್ ಸಮನ್ವಯಕಾರ" ಎಂದು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರು. ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ 'ಋಗ್ಭಾಷ್ಯ' (ಋಗ್ವೇದದ ಮೇಲಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ) ಕುರಿತಾದ ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಮಧ್ವರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಅದರ ಸರಳ, ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥಗಳಿಗಾಗಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ವಾದಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಈ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಹೊಸ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲ ಜನಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.
1941ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಅವರ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ 'ನನ್ನ ಜೀವನ ಸ್ಮೃತಿಗಳು', ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕಾಲದ ಬಗ್ಗೆ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಅವರು ಆತ್ಮಶ್ಲಾಘನೆಗಾಗಿ ಬರೆಯಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ದಾರಿದೀಪವಾಗಲೆಂಬ ಸದುದ್ದೇಶದಿಂದ ರಚಿಸಿದರು. ಈ ಕೃತಿಯು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಏಕೀಕರಣ, ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಗಳ ಸಂಗಮವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದರು.
ಭಾಗ VI: ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ
ವಿಭಾಗ 8: 'ಕುಲಪುರೋಹಿತ' ಮತ್ತು ಹೊಸ ರಾಜ್ಯದ ಉದಯ
ಆಲೂರರ ದಶಕಗಳ ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಕನ್ನಡಿಗರ ಕನಸು 1956ರ ನವೆಂಬರ್ 1ರಂದು ನನಸಾಯಿತು. ಅಂದು, ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರದೇಶಗಳೆಲ್ಲವೂ ಒಂದುಗೂಡಿ, ಆರಂಭದಲ್ಲಿ 'ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯ' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ರಾಜ್ಯ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕ್ಷಣದಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ಹರ್ಷಭರಿತರಾದ ಆಲೂರರು, ತಮ್ಮ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಿದ ಮೂಲಸ್ಥಳವಾದ ಹಂಪಿಗೆ ತೆರಳಿದರು. ಅಲ್ಲಿನ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ, ಕನ್ನಡ ತಾಯಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿಗೆ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ, ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಧ್ಯೇಯವು ಈಡೇರಿದ್ದಕ್ಕೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಈ ಪೂಜೆಯು ಆಳವಾದ ಸಾಂಕೇತಿಕತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಏಕೆಂದರೆ ಭುವನೇಶ್ವರಿಯು ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ರಾಜವಂಶವಾದ ಕದಂಬರ ಕುಲದೇವತೆಯಾಗಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ಆ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರು, ಹೀಗಾಗಿ ಅವರ ಆಧುನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಕನ್ನಡ ಇತಿಹಾಸದೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿತು.
'ಕರ್ನಾಟಕ ಕುಲಪುರೋಹಿತ' ಎಂಬ ಗೌರವಯುತ ಬಿರುದು ಅವರ ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಬಿರುದಿನ ಮೂಲದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಆಕರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೀತಿಯ ವೈರುಧ್ಯವಿದೆ. ಒಂದು ನಿರೂಪಣೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಏಕೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ದಶಕಗಳ ಸೇವೆಗಾಗಿ ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕನ್ನಡಿಗರು 1941ರಲ್ಲೇ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿದ್ದರು. ಮತ್ತೊಂದು ನಿರೂಪಣೆಯ ಪ್ರಕಾರ, 1956ರಲ್ಲಿ ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರ ಜೀವನದ ಕಾರ್ಯದ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿದರು.
ಈ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ನಿರೂಪಣೆಗಳು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ದೋಷವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ವಿಷಯಾಧಾರಿತವಾಗಿ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿವೆ. ಈ ಎರಡೂ ಕಥೆಗಳು ಆಲೂರರ ಕೊಡುಗೆಯ ದ್ವಂದ್ವ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ. 1941ರ ನಿರೂಪಣೆಯು, ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಹೋರಾಟದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರ ಬೌದ್ಧಿಕ ನಾಯಕತ್ವ ಮತ್ತು ದಣಿವರಿಯದ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. 1956ರ ನಿರೂಪಣೆಯು, ಅಂತಿಮ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಪವಿತ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಿತಾಮಹನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ದೀರ್ಘ ಮತ್ತು ಕಠಿಣವಾದ 'ಯಜ್ಞ'ವನ್ನು (ಚಳವಳಿ) ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಧಾನ ಅರ್ಚಕರೂ ಹೌದು, ಮತ್ತು ಅದರ ಯಶಸ್ವಿ ಮುಕ್ತಾಯದಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮ 'ಪೂಜೆ'ಯನ್ನು (ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿ) ನೆರವೇರಿಸಿದವರೂ ಹೌದು. 'ಕುಲಪುರೋಹಿತ' ಎಂಬ ಪದವೇ ಬೌದ್ಧಿಕ (ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ) ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ (ಆಚರಣೆ) ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ಎರಡು ಮೂಲಗಳು ಅವರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುತ್ತವೆ. ಅವರು ಕೇವಲ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರಾಗಿರದೆ, ತಾವು ಕನಸು ಕಂಡ ರಾಜ್ಯದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಿತಾಮಹರಾಗಿದ್ದರು.
1956ರ ನಂತರವೂ ಅವರ ಕೆಲಸ ನಿಲ್ಲಲಿಲ್ಲ. ಹೊಸ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ 'ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯ' ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟಿರುವುದು ಅವರಿಗೆ ಅಸಮಾಧಾನ ತಂದಿತ್ತು. ಅದನ್ನು 'ಕರ್ನಾಟಕ' ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಅವರು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. "ಈಗ ತಪ್ಪಾಗಿ ಹೆಸರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ" ಅವರು ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಹಾರೈಸಿದರು, ಇದು ಅವರ ನಿರಾಶೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ಈ ಕನಸು, ಅವರ ಮರಣಾನಂತರ 1973ರಲ್ಲಿ ನನಸಾಯಿತು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ರಾಷ್ಟ್ರಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹೆಸರನ್ನು ಸೇರಿಸಬೇಕೆಂದು ಅವರು ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. 1963ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಸನ್ಮಾನಿಸಿತು. ಅದಾದ ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, 1964ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 25ರಂದು ಅವರು ನಿಧನರಾದರು.
ವಿಭಾಗ 9: ವಿವಾದಿತ ಪರಂಪರೆ – ಒಂದು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮರುಮೌಲ್ಯಮಾಪನ
ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರ ಕೊಡುಗೆಯು ಅಪಾರವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವರ ಪರಂಪರೆಯು ವಿಮರ್ಶೆಯಿಂದ ಹೊರತಾಗಿಲ್ಲ. ಅವರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅತಿಶಯೋಕ್ತಿಯಿಂದ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಏಕೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿದ ಇತರ ಅನೇಕ ನಾಯಕರನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ವಾದವಿದೆ. ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಯು ದೀರ್ಘಕಾಲದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಹಲವಾರು ಸಂಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ನಾಯಕರು ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು.
ಅವರ 'ಕರ್ನಾಟಕ ಗತವೈಭವ' ಕೃತಿಯ ನಿರೂಪಣೆಯು ಗಣ್ಯರು, ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ರಾಜವಂಶಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದ್ದು, ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವಿಮರ್ಶೆಯಿದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ, ಉಪ-ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಬಹುತ್ವಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಆಧುನಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳು ಈ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತವೆ. ಅವರನ್ನು "ಉಪರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ" ಎಂದು ಕರೆಯುವ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವೂ ಇದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಆರೋಪವನ್ನು ಅವರ 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ'ದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಮೂಲಕ ಎದುರಿಸಬಹುದು. ಅವರು ಪ್ರಾದೇಶಿಕತೆಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಗೆ ಪೂರಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದರು, ವಿರೋಧಿಯೆಂದಲ್ಲ.
ಏಕೀಕರಣದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸರಳವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಂದಿನ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಕೆಲವರಿಂದ ವಿರೋಧವಿತ್ತು. ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ "ಹಿಂದುಳಿದ" ಪ್ರದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಂಡರೆ, ತಮ್ಮ ಸಮೃದ್ಧ ರಾಜ್ಯದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಹೊರೆಯಾಗುತ್ತದೆ ("ಖಜಾನೆಗೆ ಹೊರೆ") ಮತ್ತು ಇದು "ರಾಜಕೀಯ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಬಲ ಜಾತಿಯ ಕಡೆಗೆ ವಾಲುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ" ಎಂಬ ಆತಂಕ ಅವರಲ್ಲಿತ್ತು. ನಿಜವಾದ ಕರ್ನಾಟಕವು ರಚನೆಯಾಗಬೇಕಾದರೆ ಮೈಸೂರು ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವವು ರದ್ದಾಗಬೇಕು ಎಂದು ಆಲೂರರು ಎಂದಾದರೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದರೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯೂ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ವಿಲೀನದ ಬಗೆಗಿನ ಬಗೆಹರಿಯದ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ವಿಭಾಗ 10: ಸಹಯೋಗಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನರು
ಆಲೂರರ ದೀರ್ಘ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನವು ಅವರನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ನಾಯಕರ ವ್ಯಾಪಕ ವಲಯದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ತಂದಿತು. ಅವರ ಸಹಯೋಗಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ಮೂರು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು: ಪುಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು, ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು, ಮತ್ತು ಅವರು ಪೋಷಿಸಿದ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು.
ಉಪವಿಭಾಗ 10.1: ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು ಮತ್ತು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಪ್ರಭಾವಗಳು
ಈ ಗುಂಪು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪುಣೆಯ ಫರ್ಗ್ಯೂಸನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಅವರ ಅಧ್ಯಯನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಎದುರಿಸಿದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿ ದಿಗ್ಗಜರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಬಾಲ ಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್: ಬಹುಶಃ ಆಲೂರರ ಮೇಲೆ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದವರು ತಿಲಕ್. ಅವರು ಆಲೂರರ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿದ್ದರು. ತಿಲಕರ ಶಿವಾಜಿ ಮತ್ತು ಗಣೇಶ ಉತ್ಸವಗಳಂತಹ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಆಲೂರರು ಆಳವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಆಪ್ತ ಸ್ನೇಹಿತ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಾ ಅನುಯಾಯಿಯಾದರು. ಈ ಸಂಬಂಧವು ಎಷ್ಟೊಂದು ಗಾಢವಾಗಿತ್ತೆಂದರೆ, ಆಲೂರರನ್ನು "ಕರ್ನಾಟಕದ ತಿಲಕ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ತಿಲಕರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಆಲೂರರು ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿದ್ದ 'ಗೀತಾರಹಸ್ಯ'ವನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದರು.
ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ: ಆಲೂರರು ಫರ್ಗ್ಯೂಸನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಗೋಖಲೆಯವರು ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ವಿಚಾರಗಳು ಸಹ ಆಲೂರರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದವು.
ಶ್ರೀ ಅರವಿಂದರು: ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಶ್ರೀ ಅರವಿಂದರ ಬರಹಗಳು ಸಹ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದಲೇ ಆಲೂರರ ಚಿಂತನೆಯ ಮೇಲೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದ್ದವು.
ಉಪವಿಭಾಗ 10.2: ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಸಹವರ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನರು
ಪುಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ತಮ್ಮ ಕಾಲೇಜು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಆಲೂರರು ಮುಂದೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳಾದ ಹಲವಾರು ಯುವಕರ ಸಮಕಾಲೀನರಾಗಿದ್ದರು.
ವಿನಾಯಕ ದಾಮೋದರ ಸಾವರ್ಕರ್: ಆಲೂರರು ಮತ್ತು ಸಾವರ್ಕರ್ ಫರ್ಗ್ಯೂಸನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಸಹಪಾಠಿಗಳಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರ ಒಡನಾಟವು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿತ್ತು; ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರು ಆಲೂರರು ಬರೆದ ನಾಟಕವೊಂದರಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸೇನಾಪತಿ ಬಾಪಟ್: ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ, ಬಾಪಟ್ ಕೂಡ ಫರ್ಗ್ಯೂಸನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಆಲೂರರ ಸಮಕಾಲೀನರಾಗಿದ್ದರು.
ಉಪವಿಭಾಗ 10.3: ಏಕೀಕರಣದ ಸಹಯೋಗಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳು
'ಕನ್ನಡ ಕುಲಪುರೋಹಿತ'ರಾಗಿ, ಆಲೂರರು ಹರಿದು ಹಂಚಿಹೋಗಿದ್ದ ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಾದ್ಯಂತ ಹಲವಾರು ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.
ರಾಜಕೀಯ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು: ಅವರು ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿ ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಅನೇಕ ದಿಗ್ಗಜರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಗುಡ್ಲೆಪ್ಪ ಹಳ್ಳಿಕೇರಿ, ಎಸ್. ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ, ಕೆಂಗಲ್ ಹನುಮಂತಯ್ಯ, ಕೌಜಲಗಿ ಶ್ರೀನಿವಾಸರಾವ್, ಸಿದ್ದಪ್ಪ ಕಂಬಳಿ, ಆರ್. ಎಚ್. ದೇಶಪಾಂಡೆ, ರಂಗರಾವ್ ದಿವಾಕರ, ಮತ್ತು ಗೊರೂರು ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದ ಚಳವಳಿಯ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರೆಂದರೆ ಬೆನಗಲ್ ರಾಮರಾವ್, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎಸ್.ಎಸ್. ಸೆಟ್ಲೂರ್, ಮತ್ತು ಮುದವೀಡು ಕೃಷ್ಣರಾವ್.
ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಷ್ಯರು: ಆಲೂರರು ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಯ ಕನ್ನಡ ಬರಹಗಾರರನ್ನು ಪೋಷಿಸುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು. ಅವರ 'ಜಯಕರ್ನಾಟಕ' ಪತ್ರಿಕೆಯು ದ.ರಾ. ಬೇಂದ್ರೆ, ವಿ.ಕೃ. ಗೋಕಾಕ್, ಮತ್ತು ಬೆಟಗೇರಿ ಕೃಷ್ಣಶರ್ಮ ಅವರಂತಹ ಭವಿಷ್ಯದ ಸಾಹಿತ್ಯ ದಿಗ್ಗಜರ ಮೊದಲ ಬರಹಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ವೇದಿಕೆಯಾಯಿತು. ಅವರು ಬಿ.ಎಂ. ಜೋಶಿ ಮತ್ತು ರಂಗರಾವ್ ದಿವಾಕರ ಅವರಂತಹ ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಿ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಕೆಲಸವು ಕೆ. ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಅವರಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಿತು.
ತೀರ್ಮಾನ: ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಿರಂತನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ
ಈ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರ ಅತ್ಯಂತ ಚಿರಸ್ಥಾಯಿಯಾದ ಪರಂಪರೆಯು, ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಒಂದು ಅಖಂಡ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಘಟಕವಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದ ಅವರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಹರಿದು ಹಂಚಿಹೋಗಿದ್ದ ಒಂದು ಭಾಷಿಕ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಬೇಕಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಿರೂಪಣೆ, ತಾತ್ವಿಕ ಸಮರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಅವರು ಒದಗಿಸಿದರು.
ಇಂದು ಅವರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಿರೂಪಣೆಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಗಳಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಮತ್ತು 'ಕರ್ನಾಟಕತ್ವ'ದ ಚೌಕಟ್ಟು ಇಂದಿಗೂ ಕರ್ನಾಟಕದ ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗಗಳಾಗಿವೆ. ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕೃತಿಗಳು ರಾಜ್ಯದ ಉಗಮವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಕ್ಕೂಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಪ್ರಾದೇಶಿಕತೆ ಮತ್ತು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಕುರಿತಾದ ನಿರಂತರ ಚರ್ಚೆಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಆಕರವಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಎ.ವಿ. ರಸ್ತೆಗೆ 'ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾವ್ ರಸ್ತೆ' ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿರುವುದು, ಈ ಮಹಾನ್ ಚೇತನದ ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಸದಾ ಹಸಿರಾಗಿರಿಸುವ ಒಂದು ಭೌತಿಕ ಕುರುಹಾಗಿದೆ.
ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ