1. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ವೃಕ್ಷ
1.1. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಜೀವನದ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳು, ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಬಂದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ಅವರು ಕ್ರಿ.ಶ. 1510ರ ಜೂನ್ 27ರಂದು ಜನಿಸಿ, 1569ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಪಾಳೆಯಗಾರರಾಗಿದ್ದರು, ಇದು ಆ ಕಾಲದ ರಾಜಕೀಯ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಮೊರಸು ಒಕ್ಕಲಿಗ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಕೆಂಪನಂಜೆಗೌಡರು ಯಲಹಂಕವನ್ನು 70 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿದ್ದರು, ಇದು ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. 1513ರಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಯಲಹಂಕ ನಾಡಿನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡು 46 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿದರು.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ನಾಯಕತ್ವದ ಗುಣಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು, ಇದು ಅವರ ಭವಿಷ್ಯದ ಆಡಳಿತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ವಸೂಚಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಹೆಬ್ಬಾಳ ಸಮೀಪದ ಐವರುಕಂದಪುರ (ಅಥವಾ ಐಗೊಂಡಪುರ) ಗುರುಕುಲದಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ರಾಜ್ಯನೀತಿ ಮತ್ತು ಸಮರ ಕಲೆಗಳನ್ನು ಕಲಿತರು. ಅವರ ಪೂರ್ವಜ ರಣಭೈರೇಗೌಡರು ಸುಮಾರು 1267ರಲ್ಲಿ ಕಾಂಚಿಯಿಂದ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿ, ನಂದಿಬೆಟ್ಟಗಳ ಬಳಿಯ ಆವತಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿ ಹೊಸ ವಸಾಹತುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ಕುಟುಂಬವು ಬೆಂಗಳೂರು, ಉಲ್ಸೂರು, ಕೆಂಗೇರಿ, ಮಾಗಡಿ, ಶಿವಗಂಗೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಅರ್ಕಾವತಿ ನದಿ ಹರಿಯುವ ಪ್ರದೇಶಗಳವರೆಗೆ ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಈ ಬಹು-ಪೀಳಿಗೆಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಬೆಂಗಳೂರು ಸ್ಥಾಪನೆಯು ಕೇವಲ ಒಂದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿರದೆ, ಅವರ ವಂಶದ ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪ್ರಭಾವದ ಉತ್ತುಂಗವಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗಿನ ನಂಟು:
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಪೂರ್ವಜರು 15ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಕಾಂಚಿಯಿಂದ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ತಂದೆ ಕೆಂಪನಂಜೆಗೌಡರು ಕ್ರಿ.ಶ. 1480 ರಿಂದ 1510 ರವರೆಗೆ ಯಲಹಂಕವನ್ನು ಆಳಿದರು. ಈ ಅವಧಿಯು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಆಡಳಿತಗಾರರಾದ ಪ್ರೌಢದೇವರಾಯ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1476ರ ನಂತರ) ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1509-1530) ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಅತಿಕ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಂಪನಂಜೆಗೌಡರ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯರ ಆಳ್ವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು.
ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ಅವರು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ನೇರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು:
ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1509-1530): ಹಿರಿಯ ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯರ ಮೂವರು ವಿಶ್ವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು, ಇದು ಅವರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತ್ತು. ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯರ ಒಲವನ್ನು ಗಳಿಸಿದ್ದರು. ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ರಚನೆಯು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದ್ದರೂ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರಂತಹ ನಾಯಕರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ, ಆದಾಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ರಾಜನ ಖಜಾನೆಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ ಕಪ್ಪ ಕಾಣಿಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಮತ್ತು ರಾಜನ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಸೈನಿಕರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು.
ಅಚ್ಯುತರಾಯ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1530-1542): ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಬೆಂಗಳೂರು ಕೋಟೆ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಚ್ಯುತರಾಯರಿಂದ "ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಅನುಮತಿ"ಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ದಾಸರಹಳ್ಳಿಯ ಶಾಸನವು 1532ರಲ್ಲಿ ಈ ಅನುಮತಿಯ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ. ಚಕ್ರವರ್ತಿಯು ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣದ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಭರಿಸಲು 30,000 ವರಹಗಳ (ಚಿನ್ನದ ನಾಣ್ಯಗಳು) ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯದ 12 ಹೋಬಳಿಗಳನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದರು.
ಸದಾಶಿವರಾಯ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1542-1567): 1550ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು (ಪಗೋಡಗಳು) ಮುದ್ರಿಸಿದ್ದು, ಇದು ವಿಜಯನಗರ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಸದಾಶಿವರಾಯನ ಅಸಮಾಧಾನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಚನ್ನಪಟ್ಟಣದ ನೆರೆಯ ಪಾಳೆಯಗಾರ ಜಗದೇವ ರಾಯನು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಅಧಿಕಾರದ ಏರಿಕೆಗೆ ಹೆದರಿ ಸದಾಶಿವರಾಯನಿಗೆ ದೂರು ನೀಡಿದನು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರನ್ನು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸೆರೆಮನೆಗೆ ತಳ್ಳಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನಂತರ ಅವರ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಯಶಸ್ವಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ನಾಯಕರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ತನ್ನ ವಾಸ್ತವಿಕ ವಿಧಾನವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು 1526ರಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗೆ ಪ್ರಾಂತ್ಯವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು, ನಂತರ ದೊಮ್ಮಲೂರಿನಂತಹ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದು ಅವರ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು.
1.2. ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕುಟುಂಬ ವೃಕ್ಷ ಮತ್ತು ಸಂತತಿ
ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವಂಶವು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾಳೇಗಾರರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಒಂದು ಸುದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಪೂರ್ವಜರು:
ರಣಭೈರೇಗೌಡ: ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವಂಶದ ಮೂಲ ಪುರುಷ. ಇವರು ಸುಮಾರು 1267 CE ನಲ್ಲಿ ಕಾಂಚಿಯಿಂದ ವಲಸೆ ಬಂದು ನಂದಿಬೆಟ್ಟಗಳ ಬಳಿಯ ಆವತಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದರು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಏಳು ಸಹೋದರರೊಂದಿಗೆ ಹೊಸ ವಸಾಹತುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು.
ಜಯಗೌಡ: ರಣಭೈರೇಗೌಡರ ಮಗ. ಯಲಹಂಕ ನಾಡಿನ ಪ್ರಭುವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಇವರು 1418 ರಿಂದ 1433 CE ವರೆಗೆ 15 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದರು.
ಗಿಡ್ಡೆಗೌಡ (ಹಿರಿಯ): ಜಯಗೌಡರ ಮಗ. ಇವರು 1433 ರಿಂದ 1443 CE ವರೆಗೆ 10 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿದರು. ಇವರಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ದೇವತೆ ಕೆಂಪಮ್ಮನಿಗೆ ಹರಕೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡರು. ಹರಕೆಯ ಫಲವಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಮಗನು ಜನಿಸಿದನು, ಅವನಿಗೆ ಕೆಂಪನಂಜೆಗೌಡ ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಯಿತು.
ಕೆಂಪನಂಜೆಗೌಡ: ಗಿಡ್ಡೆಗೌಡರ (ಹಿರಿಯ) ಹರಕೆಯ ಫಲವಾಗಿ ಜನಿಸಿದ ಮಗ. ಇವರು 1443 ರಿಂದ 1513 CE ವರೆಗೆ 70 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಯಲಹಂಕವನ್ನು ಆಳಿದರು. ಅವರ ಪತ್ನಿ ಲಿಂಗಮ್ಮ.
ನಾಡಪ್ರಭು ಹಿರಿಯ ಕೆಂಪೇಗೌಡ I (ಕ್ರಿ.ಶ. 1510-1569):
ಪತ್ನಿ: ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ರ ಪತ್ನಿಯ ಹೆಸರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ. (ಇದೇ ಹೆಸರಿನ ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮರಲ್ಲ).
ಮಕ್ಕಳು: ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ರ ಹಿರಿಯ ಮಗ ಗಿಡ್ಡೆಗೌಡ.
ಸೊಸೆ: ಗಿಡ್ಡೆಗೌಡರ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಸೊಸೆ ಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮ. ಬೆಂಗಳೂರು ಕೋಟೆಯ ದಕ್ಷಿಣ ದ್ವಾರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿದರು ಎಂದು ದಂತಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಸಂತತಿ (ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳು):
ನಾಡಪ್ರಭು ಹಿರಿಯ ಕೆಂಪೇಗೌಡ I (ಕ್ರಿ.ಶ. 1513-1569): ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಸ್ಥಾಪಕ.
ಗಿಡ್ಡೆಗೌಡ (ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ರ ಹಿರಿಯ ಮಗ): ಇವರು ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ರ ನಂತರ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದರು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 1570 ರಿಂದ 1585 CE ವರೆಗೆ 15 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದರು ಎಂದು ಕೆಲವು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಮೂಲಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ನೇರ ಉಲ್ಲೇಖವಿಲ್ಲ.
ಇಮ್ಮಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ (Kempegowda II): ಇವರು ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ರ ನಂತರದ ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ. ಇವರು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನಾಲ್ಕು ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು, ಇದು ನಗರದ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಮಾಗಡಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು. ಇಮ್ಮಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರು 1633 ರಿಂದ 1678 CE ವರೆಗೆ ಆಳಿದರು ಎಂದು ಕೆಲವು ಮೂಲಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.
ಮೂಮ್ಮಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ (Kempegowda III): ಇವರು 1633 ರಿಂದ 1678 CE ವರೆಗೆ ಆಳಿದರು. ಇವರು ಶಾಹಜಿಯ ಮಗ ಎಕೋಜಿ ಅವರಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆದರು ಎಂದು ಕೆಲವು ಮೂಲಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಇದು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾಗಿದೆ. ಇವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಸಾವನದುರ್ಗಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು.
ದೊಡ್ಡ ವೀರಪ್ಪಗೌಡ (Dodda Veerapagowda): ಮೂಮ್ಮಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ನಂತರ ಮಾಗಡಿಯನ್ನು ಆಳಿದರು.
ಮೂಮ್ಮಡಿ ಕೆಂಪವೀರಗೌಡ (Mummadi Kempaveeragowda): ಇವರು ಮಾಗಡಿಯನ್ನು ಆಳಿದ ಕೊನೆಯ ರಾಜ. ಇವರು ಮೈಸೂರು ಒಡೆಯರ್ ರಾಜರಿಂದ ಸೋಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಮನೆಗೆ ತಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಯೇ ನಿಧನರಾದರು.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವಂಶದ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ 1638 CE ವರೆಗೆ ಮುಂದುವರೆಯಿತು.
ಇಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆ:
ಮಾಗಡಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹುಲಿಕಲ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿರುವ ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕೊನೆಯ ಪೀಳಿಗೆಯವರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಕೆಲವು ಮೂಲಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.
ದಿವಾನ್ ಪೂರ್ಣಯ್ಯನವರು (ಮೈಸೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ದಿವಾನ್) ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕೆಲವು ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಇಂದಿನ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಹೊಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಜಾಗೀರ್ಗಳನ್ನು (ಭೂಮಿ ಅನುದಾನ) ನೀಡಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ವಂಶಸ್ಥರು ರೈತರಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕುಟುಂಬದ ಇಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹೆಸರುಗಳು ಅಥವಾ ಅವರ ವೃತ್ತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರವಾದ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರ ವಂಶಸ್ಥರು ಇಂದಿಗೂ ತಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ.
1.3. ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆ: ಐತಿಹಾಸಿಕ, ಭೌಗೋಳಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಕಾರಣಗಳು
ಕೆಂಪೇಗೌಡರಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ದೂರದೃಷ್ಟಿ ಒಂದು ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಗ ಗಿಡ್ಡೆಗೌಡ ಮತ್ತು ಮಂತ್ರಿ ವೀರಣ್ಣ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಬೇಟೆಗೆ ತೆರಳಿದಾಗ, ಹೆಬ್ಬಾಳ ಸಮೀಪದ ಶಿವಸಮುದ್ರ ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿ ಮರವೊಂದರ ಕೆಳಗೆ ವಿಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಈ ಕಲ್ಪನೆ ಹೊಳೆಯಿತು. ಅವರ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಕೋಟೆ, ದೇವಾಲಯಗಳು, ಕೆರೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೈನಿಕರ ಪಾಳೆಯಗಳು ಸೇರಿದ್ದವು, ಇದು ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ನಗರದ ಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿತ್ತು.
ಬೆಂಗಳೂರು ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಿದ ಪ್ರಮುಖ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅಂಶವೆಂದರೆ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿ ಹಂಪಿಯ ನಗರ ಯೋಜನೆ. ಹಂಪಿ ಸುಸಂಘಟಿತ ಬೀದಿಗಳು, ಉತ್ತಮ ನೀರು ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಂದ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದ್ದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ವಿಜಯನಗರದ ನಗರ ಯೋಜನೆಗಳು ಶ್ರೇಣೀಕೃತ ರಚನೆ, ರಾಜಮನೆತನದ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ಕೇಂದ್ರಗಳು, ಬಲವರ್ಧಿತ ಆವರಣಗಳು ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿತ ನೀರು ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದವು. ಹಂಪಿಯ ಈ ಮಾದರಿಯು ಕೆಂಪೇಗೌಡರಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಕೇವಲ ಒಂದು ಮಿಲಿಟರಿ ಹೊರಠಾಣೆಯಾಗಿರದೆ, ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯ ನಗರವನ್ನಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಿತು. ಇದು ನಗರ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಘಟನೆಯ ಕುರಿತು ಅವರ ಸುಧಾರಿತ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ, ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.
ನಗರದ ಸ್ಥಳ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲಿ ಶುಭ ಶಕುನಗಳು ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ ಅಂಶಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದವು. ಬೇಟೆಯಾಡುವಾಗ ಮೊಲವೊಂದು ಬೇಟೆ ನಾಯಿಯನ್ನು ಬೆನ್ನಟ್ಟುವುದನ್ನು ಕಂಡದ್ದು ಒಂದು ಶುಭ ಶಕುನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ಸ್ಥಳದ "ವೀರ" ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿತು. ಜೊತೆಗೆ, ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯ ದೇವತೆ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಕನಸು ಸಹ ಅವರ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತು. ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ತಮ್ಮ ಹೊಸ ನಗರವನ್ನು "ಗಂಡುಭೂಮಿ" (ವೀರರ ನಾಡು) ಎಂದು ಕರೆದರು, ಇದು ನಗರಕ್ಕೆ ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ಗುರುತನ್ನು ನೀಡಿತು. ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ, ದಖ್ಖನ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಸ್ಥಳವು ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿತ್ತು. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತ ನದಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಇದು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ 3,000 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದ್ದು, ನೀರು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸವಾಲಾಗಿತ್ತು.
ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ವಿಜಯನಗರ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಚ್ಯುತರಾಯರಿಂದ ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದರು, ಇದು ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ದಾಸರಹಳ್ಳಿಯ ಶಾಸನವು 1532ರಲ್ಲಿ ಈ ಅನುಮತಿಯ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ. ಚಕ್ರವರ್ತಿಯು ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣದ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಭರಿಸಲು 30,000 ವರಹಗಳ (ಚಿನ್ನದ ನಾಣ್ಯಗಳು) ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯದ 12 ಹೋಬಳಿಗಳನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದರು.
2. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸಮಗ್ರ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ನೀತಿಗಳು
2.1. ಯೋಜಿತ ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣ: ಕೋಟೆ, ಗೋಪುರಗಳು ಮತ್ತು ಪೇಟೆಗಳ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಮಹತ್ವ
ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ಅವರು 1537ರಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು, ಇದು ಆಧುನಿಕ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಯಿತು. ಈ ಕೋಟೆಯು ಎಂಟು ದ್ವಾರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸುತ್ತಲೂ ಕಂದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಇದು ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ರಚನೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಕೋಟೆಯ ದಕ್ಷಿಣ ದ್ವಾರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಕುರಿತು ಒಂದು ದಂತಕಥೆಯಿದೆ; ಅದು ಪದೇ ಪದೇ ಕುಸಿಯುತ್ತಿತ್ತು, ಇದಕ್ಕೆ ಮಾನವ ಬಲಿ ಅಗತ್ಯವೆಂದು ಹೇಳಲಾಯಿತು. ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಇದನ್ನು ಒಪ್ಪದಿದ್ದರೂ, ಅವರ ಸೊಸೆ ಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮ ದೇವಿ ತಮ್ಮ ಮಾವನ ಸಂಕಟವನ್ನು ಅರಿತು, ರಾತ್ರಿಯ ಕತ್ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವತಃ ಬಲಿಯಾದರು. ಅವರ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಕೋರಮಂಗಲದಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ನಗರದ ಅಡಿಪಾಯದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಆಳವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೋಟೆಯ ಒಳಗೆ, ಎರಡು ಅಗಲವಾದ ರಸ್ತೆಗಳು ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ (ದೊಡ್ಡಪೇಟೆ, ಈಗ ಅವೆನ್ಯೂ ರಸ್ತೆ) ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ-ಪಶ್ಚಿಮ (ಚಿಕ್ಕಪೇಟೆ) ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಗಿ, ದೊಡ್ಡಪೇಟೆ ಚೌಕದಲ್ಲಿ ಛೇದಿಸಿ ನಗರದ ಹೃದಯಭಾಗವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದವು, ಇದು ಸುಸಂಘಟಿತ ನಗರ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ನಗರದಲ್ಲಿ "ಪೇಟೆ"ಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ವಿಶೇಷ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿತ್ತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ತರಗುಪೇಟೆ (ಧಾನ್ಯಗಳು), ಬಳೆಪೇಟೆ (ಬಳೆಗಳು, ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣಗಳು), ಚಿಕ್ಕಪೇಟೆ ಮತ್ತು ನಾಗರತ್ಪೇಟೆ (ವಸ್ತ್ರಗಳು), ಬಳ್ಳಾಪುರಪೇಟೆ ಮತ್ತು ಗಾಣಿಗರಪೇಟೆ (ಎಣ್ಣೆಗಳು), ತಿಗಳರಪೇಟೆ (ಹೂವುಗಳು) ಮತ್ತು ಕುಂಬಾರಪೇಟೆ, ಉಪ್ಪಾರಪೇಟೆ ಮುಂತಾದವು. ಈ ಪೇಟೆಗಳು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸುಸಂಘಟಿತ ಬೀದಿಗಳ ಜಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಬಹುಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಗುರುತು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಭೂಗೋಳವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಈ ಯೋಜಿತ ಆರ್ಥಿಕ ವಿಶೇಷೀಕರಣವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ದೃಢವಾದ ಸ್ಥಳೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸಿತು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೌಶಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಸರಕುಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿ, ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಿತು. ಇದು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿತು.
ಕೋಷ್ಟಕ 2.1: ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಬೆಂಗಳೂರು ಪೇಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಮಹತ್ವ
ಪೇಟೆಯ ಹೆಸರು | ಸಂಬಂಧಿತ ವ್ಯಾಪಾರ/ವೃತ್ತಿ | ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಮಹತ್ವ |
ತರಗುಪೇಟೆ | ಧಾನ್ಯಗಳ ವ್ಯಾಪಾರ | ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಕೇಂದ್ರ, ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆ |
ಬಳೆಪೇಟೆ | ಬಳೆಗಳು, ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣಗಳು | ಕರಕುಶಲ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಕೇಂದ್ರ |
ಚಿಕ್ಕಪೇಟೆ, ನಾಗರತ್ಪೇಟೆ | ವಸ್ತ್ರ ವ್ಯಾಪಾರ | ಬಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಜವಳಿ ಉದ್ಯಮದ ಕೇಂದ್ರ |
ಬಳ್ಳಾಪುರಪೇಟೆ, ಗಾಣಿಗರಪೇಟೆ | ಎಣ್ಣೆ ಉತ್ಪಾದನೆ (ಗಾಣಿಗ ಸಮುದಾಯ) | ತೈಲ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆ |
ತಿಗಳರಪೇಟೆ | ಹೂವಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ (ತೋಟಗಾರರು) | ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೇಂದ್ರ |
ಕುಂಬಾರಪೇಟೆ | ಕುಂಬಾರಿಕೆ | ಮಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ |
ಉಪ್ಪಾರಪೇಟೆ | ಉಪ್ಪಿನ ವ್ಯಾಪಾರ | ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳ ಪೂರೈಕೆ |
ಕಬ್ಬನ್ಪೇಟೆ | ವಸ್ತ್ರ ತಯಾರಿಕೆ (ದೇವಾಂಗ ಸಮುದಾಯ) | ಜವಳಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರ |
ಸುಲ್ತಾನ್ಪೇಟೆ | ಕಾಗದ ಮತ್ತು ಸ್ಟೇಷನರಿ | ಕಚೇರಿ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ಪೂರೈಕೆ |
ಈ ಪೇಟೆಗಳು ನುರಿತ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದವು. ಕೆಂಪೇಗೌಡ II (ಅವರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ) ನಗರದ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ನಾಲ್ಕು ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಈ ಗೋಪುರಗಳು ಈಗ ನಗರದ ಹೃದಯಭಾಗದಲ್ಲಿವೆ, ಇದು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಗೋಪುರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೆರೆಗಳ ಸಮೀಪದ ಗುಡ್ಡಗಳ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿವೆ, ಇದು ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ವಸತಿ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು (ಅಗ್ರಹಾರಗಳು) ಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ನಗರ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯು ವಿಜಯನಗರ ನಗರಗಳ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಇದು ಸುಧಾರಿತ ನಗರ ವಿನ್ಯಾಸ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
2.2. ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ರೈತರಿಗೆ ಕೊಡುಗೆಗಳು
ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಶಾಶ್ವತ ನದಿಯ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ 3,000 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣ, ಕೃತಕ ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ಅವರು ಧರ್ಮಾಂಬುಧಿ ಕೆರೆ, ಕೆಂಪಾಂಬುಧಿ ಕೆರೆ, ಮತ್ತು ಸಂಪಂಗಿ ಕೆರೆ ಸೇರಿದಂತೆ ನೂರಾರು ಕೆರೆಗಳನ್ನು (ಕೆರೆಗಳು) ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಈ ಕೆರೆಗಳು ನೀರು ಸಂಗ್ರಹಣೆ, ಕುಡಿಯುವ ನೀರು, ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗೆ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಕೆಲವು ಮೂಲಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರು ಸುಮಾರು 1,000 ಕೆರೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು, ಇದು ಅವರ ಜಲ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಜಲ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಮಳೆ ನೀರನ್ನು ಮೊದಲು ಎತ್ತರದ ಕೆರೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರು ಅಂತರ್ಸಂಪರ್ಕಿತ ಕಾಲುವೆಗಳ ಮೂಲಕ ಕೆಳಗಿನ ಕೆರೆಗಳಿಗೆ ಹರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ಈ "ಕ್ಯಾಸ್ಕೇಡ್ ಸಿಸ್ಟಮ್" ಪ್ರವಾಹ ಮತ್ತು ಬರ ಎರಡನ್ನೂ ತಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು, ಇದು ಪರಿಸರ ವಿಪತ್ತುಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಂತರ್ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಸಹ ಪುನರ್ಭರ್ತಿ ಮಾಡಿತು, ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಜಲ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿತು. ಈ ಸುಧಾರಿತ ಜಲ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ದೊಡ್ಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿತ್ತು.
ಕೋಷ್ಟಕ 2.2: ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಕೆರೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಉದ್ದೇಶ
ಕೆರೆಯ ಹೆಸರು | ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉದ್ದೇಶ | ಪ್ರಸ್ತುತ ಸ್ಥಿತಿ (ಉದಾಹರಣೆ) |
ಧರ್ಮಾಂಬುಧಿ ಕೆರೆ | ಕುಡಿಯುವ ನೀರು, ನೀರಾವರಿ | ಈಗ ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣ |
ಕೆಂಪಾಂಬುಧಿ ಕೆರೆ | ಕುಡಿಯುವ ನೀರು, ಕುಟುಂಬ ದೇವತೆಯ ಗೌರವಾರ್ಥ | ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ, ಆದರೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದೆ |
ಸಂಪಂಗಿ ಕೆರೆ | ನೀರಾವರಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು | ಈಗ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ |
ಸಿದ್ದಿಕಟ್ಟೆ ಕೆರೆ | ಕುಡಿಯುವ ನೀರು | ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ |
ಕಾರಂಜಿ ಕೆರೆ | ಕುಡಿಯುವ ನೀರು | ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ |
ಯಡಿಯೂರು ಕೆರೆ | ನೀರಾವರಿ, ಕುಡಿಯುವ ನೀರು | ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ |
ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಕೆರೆ | ಕುಡಿಯುವ ನೀರು, ಪತ್ನಿಯ ಗೌರವಾರ್ಥ | ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ |
ಮಾವಳ್ಳಿ ಕೆರೆ | ನೀರಾವರಿ, ಕುಡಿಯುವ ನೀರು | ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ |
ಶೂಲೇ ಕೆರೆ | ನೀರಾವರಿ, ಕುಡಿಯುವ ನೀರು | ಈಗ ಅಶೋಕನಗರ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ |
ಕೋರಮಂಗಲ ಕೆರೆ | ನೀರಾವರಿ, ಕುಡಿಯುವ ನೀರು | ಈಗ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡೈರಿ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ |
ಈ ನೀರಾವರಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ತೋಟಗಾರಿಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಿದವು, ತೋಟಗಳು ಮತ್ತು ಹಣ್ಣಿನ ಬೆಳೆಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದವು. ಕೆಂಪೇಗೌಡರು "ನ್ಯಾಯಯುತ ಮತ್ತು ಸಮಾನ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆ"ಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು , ಇದರಿಂದ ರೈತರು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಭಯವಿಲ್ಲದೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು, ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಊಹಿಸಬಹುದಾದ ಆಡಳಿತ ಪರಿಸರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಆಧುನಿಕ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರವು ನಗರೀಕರಣದ ಕಾರಣದಿಂದ ಅನೇಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕೆರೆಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ , ಇದು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಮೂಲ ಯೋಜನೆಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಸಮಕಾಲೀನ ನಗರ ಯೋಜನೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
2.3. ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಆಡಳಿತ: ವ್ಯಾಪಾರ, ವಾಣಿಜ್ಯ, ನ್ಯಾಯ ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆ ಪದ್ಧತಿಗಳು
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು "ಸಮರ್ಥ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ಆಡಳಿತಗಾರರಾಗಿದ್ದರು". ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಜೆಗಳ ಮೇಲೆ "ಮಾನವೀಯತೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ"ವನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಿದರು, ಇದು ಅವರ ಜನಪರ ಆಡಳಿತದ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು "ನ್ಯಾಯಯುತ ಮತ್ತು ಸಮಾನ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆ"ಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ರೈತರು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಯಾವುದೇ ಭಯವಿಲ್ಲದೆ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು, ಇದು ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿತು.
"ಪೇಟೆ" ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಅವುಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು, ಇದು ನಗರದ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಈ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು "ಸಕ್ರಿಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಆರ್ಥಿಕತೆ"ಯನ್ನು ಪೋಷಿಸಿದವು ಮತ್ತು ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದವು, ಇದು ನಗರದ ವಾಣಿಜ್ಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು.
ನ್ಯಾಯ ವಿತರಣೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕಾಲದಿಂದಲೂ "ಜಾತಿ ನಾಯಕರು ಪೊಲೀಸ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ವಿತರಣೆಯ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಅಂತರ್-ಜಾತಿ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೇಲ್ಜಾತಿಗಳ ಪರವಾಗಿ ಇತ್ಯರ್ಥಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು". ಇದು ಆ ಕಾಲದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಶ್ರೇಣೀಕರಣವು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ರಚನೆಯು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದ್ದರೂ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರಂತಹ ನಾಯಕರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ, ಆದಾಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಅಮರ-ನಾಯಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸೈನ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಭೂಮಿ ಅನುದಾನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ವಿಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವಿಧಾನವಾಗಿತ್ತು.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು 1550ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು (ಪಗೋಡಗಳು) ಮುದ್ರಿಸಿದರು. ಈ ಕ್ರಮವು ವಿಜಯನಗರ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ಅಸಮಾಧಾನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿ, ಅವರ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಈ ಘಟನೆಯು ಕೇಂದ್ರ ವಿಜಯನಗರ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಬಲ ಪಾಳೆಯಗಾರರ ನಡುವಿನ ಅಧಿಕಾರದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಆರ್ಥಿಕ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಅದು ಅವರ ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಸಂಬಂಧದ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿತು. ಶಿಕ್ಷೆಯ ನಂತರವೂ, ಚಕ್ರವರ್ತಿಯು ಅವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಆದಾಯವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದು, ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಯಶಸ್ವಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ನಾಯಕರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ತನ್ನ ವಾಸ್ತವಿಕ ವಿಧಾನವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
3. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಆಡಳಿತದ ಹಸ್ತಾಂತರ: ಕೆಂಪೇಗೌಡರಿಂದ ಮರಾಠರಿಗೆ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ಒಡೆಯರ್ಗಳಿಗೆ
ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡರು 1537ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಒಂದು ಸುಸಂಘಟಿತ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧ ನಗರವನ್ನಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದರು. ಅವರ ವಂಶಸ್ಥರು ಸುಮಾರು ಒಂದು ಶತಮಾನದ ಕಾಲ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಆಳಿದರು. ಆದರೆ, 17ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ, ದಖ್ಖನ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯಲ್ಲಿನ ರಾಜಕೀಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕೈಯಿಂದ ಮರಾಠರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಮೈಸೂರು ಒಡೆಯರ್ಗಳ ಕೈಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದವು.
3.1. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವಂಶದಿಂದ ಮರಾಠರಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹಸ್ತಾಂತರ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1638)
17ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅವನತಿಯ ನಂತರ, ದಖ್ಖನ್ ಸುಲ್ತಾನರು ಪ್ರಬಲರಾಗತೊಡಗಿದರು. ಬಿಜಾಪುರ ಸುಲ್ತಾನರಾದ ಆದಿಲ್ ಶಾಹಿಗಳು ತಮ್ಮ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿದ್ದರು.
ಕೆಂಪೇಗೌಡ III ರ ಆಳ್ವಿಕೆ: ಕ್ರಿ.ಶ. 1633ರಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ ಮೂಮ್ಮಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರು (ಕೆಂಪೇಗೌಡ III) ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿತ್ತು.
ಬಿಜಾಪುರ ಸುಲ್ತಾನರ ಆಕ್ರಮಣ: ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಏರುತ್ತಿದ್ದ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಕಂಡ ನೆರೆಯ ಪಾಳೇಗಾರರು ಅಸೂಯೆಗೊಂಡು, ಬಿಜಾಪುರದ ಆದಿಲ್ ಶಾಹಿಯನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಲು ಪ್ರಚೋದಿಸಿದರು. ಆದಿಲ್ ಶಾಹಿಯು ತನ್ನ ಪ್ರಬಲ ಸೇನಾಪತಿಗಳಾದ ರಣದುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ (ರುಸ್ತಮ್ ಇ ಜಮಾನ್) ಮತ್ತು ಶಹಾಜಿ ಭೋಸ್ಲೆ (ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ತಂದೆ) ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದನು.
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಪತನ: ಕೆಂಪೇಗೌಡ III ರವರು ಬಿಜಾಪುರದ ಪ್ರಬಲ ಸೈನ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಹೋರಾಡಿದರು. ಆದರೆ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸೋಲನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು.
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹಸ್ತಾಂತರ ಮತ್ತು ಮಾಗಡಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರ: ಕ್ರಿ.ಶ. 1638ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ, ಕೆಂಪೇಗೌಡ III ರವರು ಬೆಂಗಳೂರು ಕೋಟೆ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಬಿಜಾಪುರ ಸುಲ್ತಾನರಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಿದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ಅವರಿಗೆ ಮಾಗಡಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಈ ಘಟನೆಯೊಂದಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವಂಶದ ಆಳ್ವಿಕೆ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಕೆಂಪೇಗೌಡ III ರವರು ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಮಾಗಡಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇಂದಿಗೂ ಅವರನ್ನು "ಮಾಗಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವಂಶಸ್ಥರು 1638ರ ನಂತರ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಕಾಲಿಡಲಿಲ್ಲ.
ಶಹಾಜಿ ಭೋಸ್ಲೆಗೆ ಜಾಗೀರ್: ಬಿಜಾಪುರ ಸುಲ್ತಾನನು ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಶಹಾಜಿ ಭೋಸ್ಲೆಗೆ "ಜಾಗೀರ್" (ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಎಸ್ಟೇಟ್) ಆಗಿ ನೀಡಿದನು. ಹೀಗೆ ಬೆಂಗಳೂರು ಮರಾಠರ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು.
3.2. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಮರಾಠರ ಆಳ್ವಿಕೆ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1638-1687/1688)
ಶಹಾಜಿ ಭೋಸ್ಲೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಜಾಗೀರ್ದಾರರಾದ ನಂತರ, ಬೆಂಗಳೂರು ಮರಾಠರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು.
ಶಹಾಜಿ ಮತ್ತು ಎಕೋಜಿ ಆಳ್ವಿಕೆ: ಶಹಾಜಿ ಭೋಸ್ಲೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಆಡಳಿತವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರ ನಂತರ, ಅವರ ಕಿರಿಯ ಮಗ ಎಕೋಜಿ (ವ್ಯಂಕೋಜಿ) ಭೋಸ್ಲೆ ಬೆಂಗಳೂರು ಸೇರಿದಂತೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಶಹಾಜಿ ಜಾಗೀರ್ನ ಭಾಗವನ್ನು ಆಳಿದರು.
ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ಬೆಂಗಳೂರು ವಾಸ್ತವ್ಯ: ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರು ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಕಳೆದರು, ಅವರ ತಂದೆ ಶಹಾಜಿ ಇಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ.
ಮರಾಠರ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅವಧಿ: ಮರಾಠರು ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಸುಮಾರು 49-50 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿದರು, ಅಂದರೆ ಕ್ರಿ.ಶ. 1638 ರಿಂದ 1687/1688 ರವರೆಗೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯು ಎರಡನೇ ಭಾಷೆಯ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಇಳಿಯಿತು, ಮತ್ತು ಮರಾಠಿ ಹಾಗೂ ಉರ್ದು ಭಾಷೆಗಳು ಪ್ರಬಲವಾಗಿದ್ದವು.
3.3. ಮರಾಠರಿಂದ ಮೊಘಲರಿಗೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಮೈಸೂರು ಒಡೆಯರ್ಗಳಿಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1687-1689)
17ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.
ಮೊಘಲರ ಆಕ್ರಮಣ: ಕ್ರಿ.ಶ. 1687/1688ರಲ್ಲಿ, ಮೊಘಲ್ ಸೇನಾಪತಿ ಖಾಸಿಂ ಖಾನ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮೊಘಲರು ಮರಾಠರಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು.
ಮೈಸೂರು ಒಡೆಯರ್ಗಳಿಗೆ ಮಾರಾಟ: ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ಮೊಘಲರು ಅದನ್ನು ಮೈಸೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಮಹಾರಾಜ ಚಿಕ್ಕದೇವರಾಜ ಒಡೆಯರ್ಗೆ ಕ್ರಿ.ಶ. 1689ರಲ್ಲಿ ಮೂರು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೆ (ಅಥವಾ ಪಗೋಡಗಳಿಗೆ) ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರು.
ಮಾರಾಟದ ಹಿಂದಿನ ನಾಟಕೀಯ ಘಟನೆಗಳು: ಮರಾಠರು ತಂಜಾವೂರಿನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದರಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಅವರಿಗೆ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಮೈಸೂರಿನೊಂದಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು 3 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ಒಪ್ಪಂದ ಅಂತಿಮಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲೇ ಮೊಘಲರು ನಗರವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಮೈಸೂರು ಒಡೆಯರ್ಗಳು ಮೊಘಲರ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿ, ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯಲು ಬಂದ ಮರಾಠಾ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು. ಇದರ ನಂತರ, ಮೊಘಲರು ಹಿಂದಿನ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ, ಅದೇ ಬೆಲೆಗೆ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಮೈಸೂರಿಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರು.
3.4. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವಂಶದ ಅಂತಿಮ ಪತನ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1728)
ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವಂಶಸ್ಥರು ಮಾಗಡಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಆಳ್ವಿಕೆ ಮುಂದುವರಿಸಿದರು.
ಮಾಗಡಿಯ ಪತನ: ಕ್ರಿ.ಶ. 1728ರಲ್ಲಿ, ಮೈಸೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ದಳವಾಯಿಗಳು ಮಾಗಡಿ ಕೋಟೆಗೆ ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವಂಶದ ಕೊನೆಯ ರಾಜನಾದ ಮೂಮ್ಮಡಿ ಕೆಂಪವೀರಗೌಡರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.
ಪರಿಣಾಮ: ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಪಾಳೇಪಟ್ಟು ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿತು. ಕೊನೆಯ ಗೌಡ ರಾಜನನ್ನು ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದ ಸೆರೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಅವರು ನಿಧನರಾದರು. ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಮಾಗಡಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹುಲಿಕಲ್ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ, ದಿವಾನ್ ಪೂರ್ಣಯ್ಯನವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕುಟುಂಬದ ಕೆಲವು ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಇಂದಿನ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಹೊಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಜಾಗೀರ್ಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ವಂಶಸ್ಥರು ಇಂದಿಗೂ ರೈತರಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಹೀಗೆ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವಂಶವು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು, ನಂತರ ಮಾಗಡಿಯನ್ನೂ ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟ ಸೇರಿತು. ಆದರೆ, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸ್ಥಾಪಕರೆಂಬ ಅವರ ಪರಂಪರೆ ಇಂದಿಗೂ ಜೀವಂತವಾಗಿದೆ.
4. ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ, ಜನಪದ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳು
4.1. ಕನ್ನಡ ನಾಡು-ನುಡಿಗೆ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕೊಡುಗೆ
ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ಅವರು ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಯಲಹಂಕ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು, ಇದು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಆಳವಾದ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಆಡಳಿತದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ "ಪ್ರದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಅನೇಕ ಕನ್ನಡ ಶಾಸನಗಳನ್ನು" ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ಶಾಸನಗಳು ಆ ಕಾಲದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಕಾಲಘಟ್ಟಗಳನ್ನು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದು ಅವರ ಆಡಳಿತವು ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಯೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಆಡಳಿತ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ದಾಖಲೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಒಂದು ಸಾಧನವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಕಲೆ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆಯ ಪೋಷಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವರು ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಗಂಗಾಗೌರಿವಿಲಾಸ ಎಂಬ ಯಕ್ಷಗಾನ ನಾಟಕವನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತೆಲುಗು ಅಧಿಕೃತ ದರ್ಬಾರಿ ಭಾಷೆಯಾಗಿತ್ತು. ಇದು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಬಹುಭಾಷಾ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಯಾದ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಶಾಸನಗಳ ಮೂಲಕ ಪೋಷಿಸುತ್ತಲೇ, ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಬಲ ಭಾಷೆಯಾದ ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿಯೂ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದರು.
"ಹಿರಿಯ" ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ "ಹಿರಿಯ" ಎಂದರೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ "ಹಿರಿಯ" ಎಂದರ್ಥ. "ಬೆಂಗಳೂರು" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಆರಂಭಿಕ ಉಲ್ಲೇಖವು 9ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಳೆಯ ಕನ್ನಡ ಕಲ್ಲಿನ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕಾರ್ಯಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ಬೇರೂರಿದ್ದವು ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
3.2. ಜನಪದ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಜನಪದ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸ್ಥಾಪನೆಯಲ್ಲಿ "ಹೊನ್ನಾರು" ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು. ಅಲಂಕೃತ ಬಿಳಿ ಎತ್ತುಗಳಿಂದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಉಳುಮೆ ಮಾಡುವ ಈ ವಿಧಿಯು ನಗರಕ್ಕೆ ಶುಭ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಮೂಲಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ಈ ಆಚರಣೆಯು ಪ್ರಾಚೀನ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ಅಡಿಪಾಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿತ್ತು, ಇದು ನಗರದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಯಾಮವನ್ನು ನೀಡಿತು.
ಅವರು ಮೊರಸು ಒಕ್ಕಲಿಗ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿದ್ದ "ಬಂಡಿ ದೇವರು" ಎಂಬ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರ ಎಡಗೈಯ ಕೊನೆಯ ಎರಡು ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದನ್ನು "ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆ" ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಹಾನಿಕಾರಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೋಟೆಯ ದಕ್ಷಿಣ ದ್ವಾರದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಕುರಿತಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮ ದೇವಿಯ ಬಲಿದಾನದ ದಂತಕಥೆಯು ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪದ ನಂಬಿಕೆಗಳ ವ್ಯಾಪಕತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ದೇವಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ವಸತಿ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು (ಅಗ್ರಹಾರಗಳು) ಯೋಜಿಸಿದರು, ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಸಮುದಾಯ ಜೀವನದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತು.
ಅನ್ನಮ್ಮ ದೇವಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಬೆಂಗಳೂರಿನ "ಗ್ರಾಮ ದೇವತೆ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ "ಎಲ್ಲಾ ಜಾತಿಗಳ ಜನರು" ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ಥಳಗಳ ಏಕೀಕರಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕರಗ ಉತ್ಸವವು ಕೆಂಪೇಗೌಡ Iರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಪಡೆಯಿತು, ನೆರೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ತಿಗಳರ (ತೋಟಗಾರರು) ಒಳಹರಿವಿನೊಂದಿಗೆ. ಈ ಉತ್ಸವವು ದ್ರೌಪದಿ ಮತ್ತು ಅನ್ನಮ್ಮ, ಮಾರಿಯಮ್ಮ ಮುಂತಾದ ಸ್ಥಳೀಯ ಗಡಿ ದೇವತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಇದು ಸಂಪಂಗಿ ಕೆರೆಯ ಕೆಸರಿನಿಂದ ಹಸಿ ಕರಗವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವಂತಹ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕರಗ ಉತ್ಸವದಂತಹ ಹಂಚಿಕೆಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ವಿವಿಧ ಸಮುದಾಯಗಳ ನಡುವೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೌಹಾರ್ದತೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು, ಇದು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಆಡಳಿತದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಸಹಬಾಳ್ವೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
3.3. ದೇವಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ
ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ಅವರು ದೇವಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರು, ಇದು ಅವರ ನಗರ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ದೊಡ್ಡ ಬಸವನಗುಡಿ (ಬುಲ್ ಟೆಂಪಲ್), ದೊಡ್ಡ ವಿನಾಯಕ, ದೊಡ್ಡ ಆಂಜನೇಯ, ವೀರಭದ್ರ, ಗವಿಗಂಗಾಧರೇಶ್ವರ, ಮತ್ತು ಉಲ್ಸೂರು ಸೋಮೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು ಅಥವಾ ನವೀಕರಿಸಿದರು. ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸಹ ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ಆವತಿಯಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನಕೇಶವ ಮತ್ತು ದೇವನಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ವೇಣುಗೋಪಾಲ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಸಹ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಅವರು ದೇವಾಲಯಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಅನುದಾನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿತು.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಶಿವನ "ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಆರಾಧಕರಾಗಿದ್ದರು" ಮತ್ತು "ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಬಹಳವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು". ದೇವಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣವು ಅವರ ನಗರ ಯೋಜನೆಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಪ್ರತಿ ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ ವಸತಿ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು (ಅಗ್ರಹಾರಗಳು) ಯೋಜಿಸಿದರು, ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಸಮುದಾಯ ಜೀವನದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು "ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ"ವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿತು.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯ ಕುರಿತು ನೇರ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಕರಗ ಉತ್ಸವದಂತಹ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಪರೋಕ್ಷ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಕರಗ ಉತ್ಸವವು "ಜಾತ್ಯತೀತ ಸ್ವರೂಪ"ವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು "ಸೂಫಿ ಸಂಪರ್ಕ"ವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಬಾಳ್ವೆಯ ಒಂದು ರೀತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸಮುದಾಯಗಳು ಹಂಚಿಕೆಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರುತ್ತಿದ್ದವು. ಅನ್ನಮ್ಮ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ "ಎಲ್ಲಾ ಜಾತಿಗಳ ಜನರು" ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಬಸವಣ್ಣನವರು 12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಲಿಂಗಾಯತ ಚಳುವಳಿಯು ಜಾತಿ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿತು. ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಲಿಂಗಾಯತ ಸಂಪ್ರದಾಯದೊಂದಿಗೆ ನೇರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ನೇರ ಪುರಾವೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಚಾರದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದ್ದರೂ, ಇತರ ಧರ್ಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಘರ್ಷಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ, ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ಥಿರವಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
4. ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಜಾತ್ಯಾತೀತ ಮೌಲ್ಯಗಳು
4.1. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಜಾತ್ಯಾತೀತ ಮನೋಭಾವ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ
ಕೆಂಪೇಗೌಡರು "ಸಮರ್ಥ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ಆಡಳಿತಗಾರ" ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಆಡಳಿತವು "ಮಾನವೀಯತೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ"ದಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು, ಇದು ಅವರ ಜನಪರ ಆಡಳಿತದ ಮೂಲಭೂತ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊರಸು ಒಕ್ಕಲಿಗ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿದ್ದ "ಬಂಡಿ ದೇವರು" ಎಂಬ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿದ್ದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಈ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಅವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರ ಎಡಗೈಯ ಕೊನೆಯ ಎರಡು ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ನಿರ್ಧಾರವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಾನಿಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಕ್ರಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ನ್ಯಾಯ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಅಂದಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಶ್ರೇಣೀಕರಣದ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕಾಲದಿಂದಲೂ "ಜಾತಿ ನಾಯಕರು ಪೊಲೀಸ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ವಿತರಣೆಯ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಅಂತರ್-ಜಾತಿ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೇಲ್ಜಾತಿಗಳ ಪರವಾಗಿ ಇತ್ಯರ್ಥಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು". ಇದು 16ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ "ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ"ವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಸಮಾನತಾವಾದಿ ತತ್ವಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ಆಡಳಿತವು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತತೆಯನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು, ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಭೂತ ರಚನೆಯನ್ನು ಆಮೂಲಾಗ್ರವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸುವುದಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ನಗರ ಯೋಜನೆಯು "ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಗಳ ಜನರಿಗೆ" ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಅವರು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ ಸಮೂಹಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು (ಪೇಟೆಗಳನ್ನು) ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ಬಹಿಷ್ಕರಣಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ವಿಭಜನೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಮುದಾಯಕ್ಕೂ ನಗರದ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನವಿತ್ತು. ಅನ್ನಮ್ಮ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ "ಎಲ್ಲಾ ಜಾತಿಗಳ ಜನರು" ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ , ಮತ್ತು ಕರಗ ಉತ್ಸವವು "ಎಲ್ಲಾ ಪಂಥಗಳ ಜನರು" ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು ಜಾತಿ ವಿಭಜನೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂವಹನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದವು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
4.2. ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗದ ಜನರಿಗೆ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶಗಳು
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗದ ಜನರಿಗೆ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಕೈಗೊಂಡ ಕ್ರಮಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ವಿಶೇಷೀಕರಣದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದ್ದವು. ಅವರು "ರೈತರು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಭಯವಿಲ್ಲದೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು" ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು , ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಿರವಾದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿತು.
ಅವರ ನಗರ ಯೋಜನೆಯು "ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಗಳ ಜನರಿಗೆ" ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ನಿರ್ದಿಷ್ಟ "ಪೇಟೆ"ಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ವೃತ್ತಿ ಸಮೂಹಗಳಿಗಾಗಿ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕುರುಬಪೇಟೆ, ಕುಂಬಾರಪೇಟೆ, ಗಾಣಿಗರಪೇಟೆ, ಉಪ್ಪಾರಪೇಟೆ) ಮೀಸಲಿಡಲಾಯಿತು, ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಅವರು "ನೆರೆಯ ಮತ್ತು ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ನುರಿತ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕರಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳನ್ನು ಕರೆತಂದು, ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ನೆಲೆಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು", ಇದು ನಗರದ ಆರ್ಥಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು.
ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಜಾತಿ-ಆಧಾರಿತ ವೃತ್ತಿ ರಚನೆಗಳೊಳಗೆ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಇದು ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಮತ್ತು ನಗರದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಸ್ಥಿರವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ನೆಲೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಇದು ಆಧುನಿಕ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಲನಶೀಲತೆ ಅಥವಾ ಶ್ರೇಣೀಕೃತ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ನಗರದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ವಿವಿಧ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಂಯೋಜಿಸಿತು.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂವಹನಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ವೇದಿಕೆಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದವು. ಅನ್ನಮ್ಮ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ "ಎಲ್ಲಾ ಜಾತಿಗಳ ಜನರು" ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. similarly, ಕರಗ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ "ಎಲ್ಲಾ ಪಂಥಗಳ ಜನರು" ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಹಂಚಿಕೆಯ ಅನುಭವಗಳು ಕಠಿಣ ಸಾಮಾಜಿಕ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಗುರುತು ಮತ್ತು ಸೇರಿರುವ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವು, ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮೀಕರಣದ ಪರೋಕ್ಷ ರೂಪವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
5. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಜನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪ್ರಕಾರಗಳು
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿರಿಸುವಲ್ಲಿ ಜನಪದ ಗೀತೆಗಳು ಮತ್ತು ಲಾವಣಿಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
5.1. ಲಾವಣಿಗಳು: "ಮಾಗಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ"
ಲಾವಣಿಗಳು, ಜಾನಪದ ಕಥಾನಿರೂಪಣೆಯ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ರೂಪವಾಗಿದ್ದು, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಜಾನಪದ ನಿರೂಪಣೆಯ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ. "ಮಾಗಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ" ಲಾವಣಿಯು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಥಾ ಗೀತೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ ("ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಕಥನಗೀತೆಗಳಲ್ಲೇ ಬಹುಮುಖ್ಯವಾದುದು"). ಇದು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಸಮಗ್ರ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಮಾನವ ಗುಣಗಳನ್ನು ಅತಿಮಾನುಷ ಅಥವಾ ದೈವಿಕ ಗುಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಲೀಸಾಗಿ ಬೆಸೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಲಾವಣಿಯು ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಂಧಿತ ಕಾರ್ಮಿಕನಿಂದ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ನಿರ್ಮಾಪಕನಾಗಿ ಅವರ ಗಮನಾರ್ಹ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ, ಈ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೈವಿಕ ಅನುಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಅವರ ಅಂತಿಮ ಪತನವನ್ನು ಸಹ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ದೇವತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಅವರ ಅಹಂಕಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಅವರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿಕರ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ಮಾಗಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಲಾವಣಿಯ ಆಯ್ದ ಭಾಗಗಳು (The Magadi Kempegowda Ballad Excerpts):
ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಪವಾಡ (The Miracle in the Brahmin's Field):
"ಹೇ ಕೆಂಪ, ಎಲ್ಲಿದ್ದೀಯಾ?" ಎಂದು ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಕೂಗಿದನು ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಹುಡುಕಿದನು.
ನಂತರ ಅವನು ಬಾಳೆ ಮರದ ಕೆಳಗೆ ಮಲಗಿದ್ದ ಕೆಂಪೇಗೌಡನನ್ನು ನೋಡಿದನು.
ಮರದ ನೆರಳು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಸರಿದಿತ್ತು.
ಮಾಗಡಿ ರಂಗಧಾಮನು, ಪ್ರಬಲ ಸರ್ಪದ ರೂಪದಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಏಳು ಹೆಡೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಿದ್ದನು.
ಗರುಡನು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಹಾರಾಡುತ್ತಾ, ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ಸುಡುವ ಸೂರ್ಯನಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದನು.
ಅನ್ನೋಜಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಆಘಾತಕ್ಕೊಳಗಾದನು.
"ಇದು ಎಂತಹ ಪವಾಡ!" ಎಂದು ಅವನು ಯೋಚಿಸಿದನು, ತನ್ನ ಪಂಚಾಂಗವನ್ನು ಹೊರತೆಗೆದನು.
"ಈ ಹುಡುಗ ಮಾಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಸ್ಥಾನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಅದೃಷ್ಟಶಾಲಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ!" ಎಂದು ಅವನು ಉದ್ಗರಿಸಿದನು!
"ಮಾಗಡಿ ರಂಗಧಾಮನು ಅವನನ್ನು ಸದಾ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ."
ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಹುಡುಗನಿಗಾಗಿ ತಂದಿದ್ದ ಹಳಸಿದ ರಾಗಿ ಉಂಡೆಗಳನ್ನು ಬಾವಿಗೆ ಎಸೆದು ಅವನನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸಿದನು.
"ಎದ್ದೇಳು, ಕೆಂಪೇಗೌಡ, ಈಗ ಎದ್ದೇಳು."
ಹುಡುಗನು ನಡುಗುತ್ತಾ, ಬೆವರುತ್ತಾ ಎದ್ದನು.
ಯಾವಾಗಲೂ ಅವನನ್ನು ಕೆಂಪ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಮನುಷ್ಯನು ಈಗ ಅವನನ್ನು ಗೌಡ ಎಂದು ಏಕೆ ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದನು?
ಕೈಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ, ಹುಡುಗನು ಬೇಡಿಕೊಂಡನು, "ಯಜಮಾನ, ನನಗೆ ಹಸಿವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ದಣಿದಿದ್ದೆ. ಕ್ಷಮಿಸಿ, ನಾನು ನಿದ್ರಿಸಿದೆ. ನಾಳೆ ಹೆಚ್ಚು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತೇನೆ."
"ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ಮರೆತುಬಿಡು," ಎಂದು ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಹೇಳಿದನು.
ಅವನು ಅವನಿಗೆ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿಸಿ ಹೊಸ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟನು.
ಅವನು ಅವನಿಗೆ ಬಿಸಿ ಅನ್ನ ಮತ್ತು ಹಾಲು ಬಡಿಸಿದನು.
"ನೀನು ಕೆಂಪೇಗೌಡ," ಎಂದು ಅವನು ಹೇಳಿದನು.
"ನಾನು ಆ ಹೆಸರಿಗೆ ಅರ್ಹನಲ್ಲ, ಯಜಮಾನ," ಎಂದು ಹುಡುಗನು ಹೇಳಿದನು.
"ನನ್ನ ಹಳೆಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಿರಿ."
"ನೀನು ರಾಜನಾಗುತ್ತೀಯ," ಎಂದು ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಹೇಳಿದನು.
"ನೀನು ಶ್ರೀಮಂತನಾದಾಗ, ನನಗೆ ಏನು ಕೊಡುತ್ತೀಯ?" ಎಂದು ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಕೇಳಿದನು.
"ನಾನು ರಾಜನಾದರೆ," ಎಂದು ಕೆಂಪೇಗೌಡನು ಹೇಳಿದನು, "ನೀನು ನನ್ನ ಗುರು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕನಾಗುತ್ತೀಯ."
ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ನಂತರ ಅವನಿಗೆ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹಣ ನೀಡದೆ ಕಳುಹಿಸಿದನು.
ಬೆಂದಕಾಳೂರು ಕಥೆ (The Boiled Beans Story):
ಅವನು ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅವನಿಗೆ ತುಂಬಾ ಹಸಿವಾಯಿತು, ಆದರೆ ತಿನ್ನಲು ಒಂದು ತುತ್ತೂ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ.
ಅವನು ನಡೆಯುತ್ತಾ ನಡೆಯುತ್ತಾ ಒಬ್ಬ ವೃದ್ಧೆಯ ಮನೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದನು.
"ಪ್ರಿಯ ಅಜ್ಜಿ, ನನಗೆ ಒಂದು ತುತ್ತು ಅನ್ನ ಕೊಡು," ಎಂದು ಅವನು ಕೇಳಿದನು.
"ನನ್ನ ಬಳಿ ಅನ್ನವೂ ಇಲ್ಲ, ರೊಟ್ಟಿಯೂ ಇಲ್ಲ, ನನ್ನ ಬಳಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಬೇಯಿಸಿದ ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳು ಮಾತ್ರ ಇವೆ. ನೀನು ಅದನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತೀಯಾ, ನನ್ನ ಮಗು?" ಎಂದು ವೃದ್ಧೆಯು ಕೇಳಿದಳು,
ಮತ್ತು ಅವನಿಗೆ ಒಂದು ಹಿಡಿ ಕೊಟ್ಟಳು.
ಕೆಂಪೇಗೌಡನು ಬೇಯಿಸಿದ ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳನ್ನು ತಿಂದನು, ಸ್ವಲ್ಪ ನೀರು ಕುಡಿದನು ಮತ್ತು ಮುಂದೆ ಸಾಗಿದನು.
ಬೇಯಿಸಿದ ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳ ಮಹಿಳೆಯ ಮನೆಯ ಹೊಸ್ತಿಲಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದ್ದಾಗ ಕೆಂಪೇಗೌಡನಿಗೆ ಒಂದು ಆಲೋಚನೆ ಹೊಳೆಯಿತು.
"ಶಿವನೇ, ಈ ಸ್ಥಳವು ಒಂದು ದಿನ ದೊಡ್ಡ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲಿ," ಎಂದು ಅವನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದನು.
ಅವನು ಮೂರು ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.
ಅವನು ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಗಂಗಾಧರನನ್ನು ನೋಡಿದನು,
ಮತ್ತು ಗವಿಪುರದಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಒಂದು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.
ಅವನು ಕೆಂಪಾಂಬುಧಿ ಕೆರೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು,
ಮತ್ತು ನಂತರ ದೊಡ್ಡ ಬಸವನಿಗೆ ಒಂದು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.
ಕೆಂಪೇಗೌಡನು ಒಂದು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಸುತ್ತಲಿನ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನೋಡಿದನು.
ಅವನು ಬೇಯಿಸಿದ ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳ ಮಹಿಳೆಯ ಪಟ್ಟಣದ ಸುತ್ತಲೂ ಒಂದು ಬಲವಾದ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.
5.2. ಇತರ ಜನಪದ ಗೀತೆಗಳು
"ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಸಾಂಗ್ಸ್" ಎಂಬ ಆಧುನಿಕ ಸಂಗೀತ ಆಲ್ಬಮ್ಗಳು ಮತ್ತು YouTube ವೀಡಿಯೊಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವವು ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದೊಂದಿಗೆ ನಿರಂತರ ಮತ್ತು ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಕಸನವು ಮೌಖಿಕ ಪ್ರಸಾರದಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದಾದ, ಆಧುನಿಕ ಸ್ವರೂಪಗಳಿಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಪರಂಪರೆಯು ರೋಮಾಂಚಕ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
6. ಜನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
6.1. ಜನಪದ ನಿರೂಪಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ
ಜನಪದ ನಿರೂಪಣೆಗಳು ಕೆಂಪೇಗೌಡರನ್ನು ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಮತ್ತು ಅಸಾಧಾರಣ ನಾಯಕರಾಗಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ, ಅವರು ಗಮನಾರ್ಹ ದೂರದೃಷ್ಟಿ, ಅಚಲ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಪ್ರಜೆಗಳ ಕಲ್ಯಾಣದ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಕಾಳಜಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ "ದಯಾಳು" ಮತ್ತು "ಕರುಣಾಮಯಿ" ಆಡಳಿತಗಾರ ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ , ಅವರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗಾಗಿ "ಮಾಸ್ಟರ್-ಬಿಲ್ಡರ್" ಎಂದು ಪ್ರಶಂಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ , ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ "ಬಂಡಿ ದೇವರು" ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
"ಮಾಗಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ" ಲಾವಣಿಯು, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು "ದೈವಿಕ ಸೆಳವು" ಮತ್ತು "ಅತಿಮಾನುಷ ಗುಣಗಳಿಂದ" ತುಂಬಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತಷ್ಟು ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಏರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಕೇವಲ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಪೂಜ್ಯ ಪೌರಾಣಿಕ ನಾಯಕನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ.
6.2. ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಅತಿಮಾನುಷ ಅಂಶಗಳ ಸಮ್ಮಿಶ್ರಣ
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕುರಿತ ಜನಪದ ನಿರೂಪಣೆಗಳು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸ್ಥಾಪನೆ (1537), ಕೋಟೆ, ನೀರಿನ ಟ್ಯಾಂಕ್ಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರದೇಶಗಳ (ಪೇಟೆಗಳು) ನಿರ್ಮಾಣದಂತಹ ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಅತಿಮಾನುಷ ಅಥವಾ ಪವಾಡದ ಅಂಶಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬೆಸೆಯುತ್ತವೆ. ಮೊಲ ನಾಯಿಯನ್ನು ಬೆನ್ನಟ್ಟಿದ ಶಕುನ, ಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮನ ಪೌರಾಣಿಕ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಮಾಗಡಿ ಲಾವಣಿಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾದ ದೈವಿಕ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ.
ಈ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಮಿಶ್ರಣವು ನಿರೂಪಣೆಯ ಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ, ವಿವರಿಸಲಾಗದ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಹಿಂದಿನ ದೈವಿಕ ಅನುಗ್ರಹದ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಚಲಿತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿಶ್ವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರ ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕವು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿವೆ.
6.3. ಸಮುದಾಯದ ಸ್ಮರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ನಾಮಕರಣಗಳ ಮೂಲಕ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ, ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣ, ಕೆಂಪೇಗೌಡ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಜಯಂತಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಆಚರಣೆ ಸೇರಿವೆ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಜಯಂತಿಯ ನಿರಂತರ ಆಚರಣೆ ಮತ್ತು ನಗರದಾದ್ಯಂತ ಅವರ ಪ್ರತಿಮೆಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾಪನೆ ಅವರ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ರೋಮಾಂಚಕವಾಗಿಡಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತ ಹಾಗೂ ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಅವರ ಆದರ್ಶಗಳಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಲು ಒಂದು ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ಮತ್ತು ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಅವರು ಸೇರಿದ ಒಕ್ಕಲಿಗ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನಮಾನವಿದೆ. ಈ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಈ ಪ್ರಬಲ ಸಮುದಾಯದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತವೆ.
6.4. ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಜನಪದ ಆಚರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ಸಹಜೀವನದ ಸಂಬಂಧ
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ನಗರ ಯೋಜನೆ ಕೇವಲ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಮೀರಿರಲಿಲ್ಲ; ಇದು ಅವರ ಕಾಲದ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಗುಂಪುಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ನಗರದ ಸ್ಥಾಪನೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಧಿವಿಧಾನದ ಉಳುಮೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಜಲಮೂಲಗಳಿಗೆ ದೇವತೆಗಳ ಹೆಸರಿಡುವುದು ಸ್ಥಳೀಯ ಜಾನಪದ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, "ಬಂಡಿ ದೇವರು" ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಅವರ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಕಾರ್ಯವು ಅವರ ಆಡಳಿತವು ಕೇವಲ ಜಾನಪದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಗಮನಿಸುವುದಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಅವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಸಂಕೀರ್ಣ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಯು ಸಹಜೀವನದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ: ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ತಮ್ಮ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಜಾನಪದ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಪಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ರೂಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿದರು.
6.5. ಇತಿಹಾಸ, ಸ್ಮರಣೆ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಗುರುತಿನ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆ
ಮಾಹಿತಿ ಮೂಲಗಳು ಒಂದು ಆಕರ್ಷಕ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತವೆ, ಅಲ್ಲಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹೆಸರಿಗೆ 9ನೇ ಶತಮಾನದ ಶಾಸನ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ 1537ರ ದಿನಾಂಕ), ಜನಪದ ನಿರೂಪಣೆಗಳು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಪರ್ಯಾಯ ಅಥವಾ ಅಲಂಕೃತ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತವೆ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, "ಬೆಂದಕಾಳೂರು" ಕಥೆಯನ್ನು ಕೆಂಪೇಗೌಡರಿಗೆ ಆರೋಪಿಸುವುದು, ಅಥವಾ ಕೆಂಪೇಗೌಡ I ಮತ್ತು ಮಾಗಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರನ್ನು ಒಂದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವುದು). ಇದು ಸಾಮೂಹಿಕ ಸ್ಮರಣೆಯು ಸಂಗತಿಗಳ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಭಂಡಾರವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಸಕ್ರಿಯ, ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಸಮಕಾಲೀನ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಕೆಂಪೇಗೌಡರನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಮೂಲಕ ಒಕ್ಕಲಿಗ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ "ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತವೆ" ಎಂಬ ಅಂಶವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಜಾನಪದವು ಆಧುನಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಗುರುತು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರದ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ "ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸ್ಮರಣೆ" ಕೇವಲ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿ ನೆನಪಿಸಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ; ಅದನ್ನು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ರೂಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮರು-ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು, ರಾಜಕೀಯ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಗುಂಪು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
7. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಪರಂಪರೆ, ಪ್ರಸ್ತುತತೆ ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣೆ
7.1. ಇಂದಿನ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಪಾತ್ರ
ಕೆಂಪೇಗೌಡರನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸ್ಥಾಪಕ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯು ಕೋಟೆ, ಸೈನಿಕರ ಪಾಳೆಯ, ಕೆರೆಗಳು, ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಸುಸಂಘಟಿತ ನಗರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ಸಮಗ್ರ ಯೋಜನೆಯು ನಗರದ ಭವಿಷ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ದೃಢವಾದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. "ಪೇಟೆ" ಪ್ರದೇಶಗಳು, ತಮ್ಮ ವಿಶೇಷ ವ್ಯಾಪಾರಗಳೊಂದಿಗೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಭಂಡಾರಗಳಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಕ್ರಿಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿ ಇಂದಿಗೂ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ, ಇದು ಅವರ ಆರ್ಥಿಕ ವಿನ್ಯಾಸದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ನವೀನ ಜಲ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು (ಅಂತರ್ಸಂಪರ್ಕಿತ ಕೆರೆಗಳು) ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿತ್ತು, ಇದು ನಗರದ ಸುಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿತ್ತು.
ಆಧುನಿಕ ಬೆಂಗಳೂರು "ಅಪಾರವಾಗಿ" ಬೆಳೆದಿದೆ ಮತ್ತು ಕೆಂಪೇಗೌಡ IIರ ಗೋಪುರಗಳು ಗುರುತಿಸಿದ ಮಿತಿಗಳನ್ನು "ಮೀರಿ" ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ, ಇದು ಮೂಲ ಯೋಜನೆಯು ಭವಿಷ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಎಷ್ಟು ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಂತಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ವೇಗದ ನಗರೀಕರಣ ಮತ್ತು ಮಾಲಿನ್ಯ, ಸಂಚಾರ ದಟ್ಟಣೆಯಂತಹ ಸವಾಲುಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಬೆಂಗಳೂರು "ಉದ್ಯಾನ ನಗರಿ"ಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಐಟಿ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ("ಭಾರತದ ಸಿಲಿಕಾನ್ ವ್ಯಾಲಿ") ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಇದು ಅವರ ಮೂಲಭೂತ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ನಗರ ವಿನ್ಯಾಸದ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಆಡಳಿತವನ್ನು "ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಮೂಲ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಗರ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಗ್ರಿಡ್-ರೀತಿಯ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳು ಹಾಗೂ ಹಸಿರು ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಒತ್ತು, ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿವೆ. ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯು ಕೇವಲ ಅವರ ಕಾಲದ ನಗರಕ್ಕಾಗಿರದೆ, ಭವಿಷ್ಯದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ "ದೃಢ ಅಡಿಪಾಯ"ವನ್ನು ಹಾಕಿತು. ಸಂಘಟಿತ ವ್ಯಾಪಾರ, ಜಲ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ರಚನಾತ್ಮಕ ನಗರ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಅವರ ಒತ್ತು ನಿರಂತರ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಗೆ ಅನುಕೂಲಕರ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕೆಲವು ಮೂಲಭೂತ ತತ್ವಗಳಿಂದ ವಿಮುಖವಾಗಿದೆ. ಅವರ ಅನೇಕ ಮೂಲ ಕೆರೆಗಳು ನಗರೀಕರಣದಿಂದ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗಿವೆ , ಇದು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಅವರ ಆದರ್ಶಗಳಿಂದ ವಿಮುಖವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
7.2. ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಸ್ಮರಿಸಲು ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಇದು ಅವರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸುತ್ತದೆ:
ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು: ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣ , ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ , ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಲೇಔಟ್ , ಮೆಜೆಸ್ಟಿಕ್ ಮೆಟ್ರೋ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡ ನಿಲ್ದಾಣ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ನಂತಹ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಪ್ರಗತಿಯ ಪ್ರತಿಮೆ: 2022ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ 108 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಕಂಚಿನ "ಪ್ರಗತಿಯ ಪ್ರತಿಮೆ"ಯನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು "ನಗರದ ಸ್ಥಾಪಕರ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಕಂಚಿನ ಪ್ರತಿಮೆ" ಎಂದು ವರ್ಲ್ಡ್ ಬುಕ್ ಆಫ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್ ಗುರುತಿಸಿದೆ, ಇದು ಅವರ ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಜಯಂತಿ: 2017ರಿಂದ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು (ಜೂನ್ 27) ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಜಯಂತಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿ, ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದೆ, ಇದು ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅವರ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಪ್ರಶಸ್ತಿ: ಬಿಬಿಎಂಪಿಯು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥವಾಗಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ "ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಪ್ರಶಸ್ತಿ"ಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಇದು ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಸಾಧಕರನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ: ಅವರ ಸಮಾಧಿಯನ್ನು 2015ರಲ್ಲಿ ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಯಿತು. 2011ರಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಕೋಷ್ಟಕ 7.1: ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಪ್ರಮುಖ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಗಳು
ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ | ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹೆಸರು/ಸ್ಥಳ | ಸ್ಥಾಪನೆಯ/ಮರುನಾಮಕರಣದ/ಮೊದಲ ಆಚರಣೆಯ ವರ್ಷ | ಮಹತ್ವ |
ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ | ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ | 2013 (ಮರುನಾಮಕರಣ) | ನಗರದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರ, ಜಾಗತಿಕ ಸಂಪರ್ಕ |
ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣ | ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣ | 1964 (ಪ್ರತಿಮೆ ಸ್ಥಾಪನೆ) | ನಗರದ ಕೇಂದ್ರ ಸಾರಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ, ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ |
ಮೆಟ್ರೋ ನಿಲ್ದಾಣ | ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡ ನಿಲ್ದಾಣ, ಮೆಜೆಸ್ಟಿಕ್ | - (ಮರುನಾಮಕರಣ) | ನಗರ ಸಾರಿಗೆ ಜಾಲದ ಭಾಗ, ಆಧುನಿಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ |
ವಸತಿ ಲೇಔಟ್ | ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಲೇಔಟ್ | - (ಅಭಿವೃದ್ಧಿ) | ನಗರ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ವಸತಿ, ಅವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಮುದಾಯಗಳು |
ಪ್ರತಿಮೆ | ಪ್ರಗತಿಯ ಪ್ರತಿಮೆ, ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ | 2022 (ಅನಾವರಣ) | ನಗರದ ಸ್ಥಾಪಕರಿಗೆ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹೆಮ್ಮೆ |
ಜಯಂತಿ | ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಜಯಂತಿ | 2017 (ಸರ್ಕಾರಿ ಮಾನ್ಯತೆ) | ವಾರ್ಷಿಕ ಜನ್ಮದಿನಾಚರಣೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹೆಮ್ಮೆ ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣೆ |
ಪ್ರಶಸ್ತಿ | ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಪ್ರಶಸ್ತಿ | - (ಸ್ಥಾಪನೆ) | ನಾಗರಿಕ ಸಾಧನೆಗಳಿಗೆ ಗೌರವ, ಅವರ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಸಾಧಕರು |
ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ | ಕೆಂಪೇಗೌಡ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ | 2011 (ಸ್ಥಾಪನೆ) | ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆ ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣೆ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲ |
ಈ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಗಳು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೂಲಭೂತ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಸಂಸ್ಥಾಗತಗೊಳಿಸುವ ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೂರದೃಷ್ಟಿಗೆ ಜೋಡಿಸಲು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅವಶ್ಯಕತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಂಪೇಗೌಡರನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ರಾಜಕೀಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಸಹ ಇವೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಒಕ್ಕಲಿಗ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು, ಇದು ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಸಮಕಾಲೀನ ರಾಜಕೀಯದೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
7.3. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಆದರ್ಶಗಳು: ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ
ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಜೀವನ ಕಥೆಯು "ಸಮಾಜದ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ನಿರಂತರ ಸಮರ್ಪಣೆ, ಅವರ ಅಚಲ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಬಯಕೆ"ಯಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು "ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಸ್ಥಾಪಕ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವರು "ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೇಲೆ ಅಳಿಸಲಾಗದ ಛಾಪು" ಮೂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ "ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರತಿಭೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ" ಹಾಗೂ "ನಗರ ಯೋಜನೆಗೆ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನ" ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿವೆ.
"ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ" ಅವರ ಒತ್ತು "ಮಾನವೀಯತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ನಡುವಿನ ಸಹಜೀವನದ ಸಂಬಂಧದ" ಅವರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು "ದಯೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ಆಡಳಿತಗಾರರಾಗಿದ್ದು, ಅವರ ಆಡಳಿತ ತತ್ವಗಳು ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದಿನಂತೆಯೇ ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿವೆ". ಅವರ ಆಡಳಿತವು "ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಮೂಲ"ವಾಗಿದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಮಕಾಲೀನ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವಾಗ.
"ಪ್ರಗತಿಯ ಪ್ರತಿಮೆ"ಯನ್ನು "ಭವಿಷ್ಯದ ನಾಯಕರಿಗೆ ಅವರ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಕರಿಸಲು, ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಪರಿಸರ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ನಾಗರಿಕರ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು" ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಯುವಕರಿಗೆ ನೈಜ-ಪ್ರಪಂಚದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿಯೊಂದಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಆಧಾರಿತ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಸಮಸ್ಯೆ-ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ-ನಿರ್ಮಾಣದ ಮನೋಭಾವದ ಆಧುನಿಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಾಗಿದೆ. ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಆಧುನಿಕ ನಾಯಕತ್ವಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ರೂಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಅವರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಮಕಾಲೀನ ಮೌಲ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಿ, ನಾಗರಿಕ ತೊಡಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
8. ತೀರ್ಮಾನ
ನಾಡಪ್ರಭು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಶಾಶ್ವತ ಪರಂಪರೆಯು ದಂತಕಥೆಗಳು, ಲಾವಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಮೌಖಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಜನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯದಿಂದ ಆಳವಾಗಿ ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಈ ನಿರೂಪಣೆಗಳು, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂಗತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಅಲಂಕಾರಗಳ ಮಿಶ್ರಣದಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೂ, ಅವರ ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಅವರ ಚತುರ ಆಡಳಿತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅವರು ಆಳಿದ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಆಳವಾದ, ಆಂತರಿಕ ಸಂಬಂಧದ ಬಗ್ಗೆ ಅಮೂಲ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.
"ಬೆಂದಕಾಳೂರು" ಕಥೆ, ಶುಭ "ಮೊಲ ನಾಯಿಯನ್ನು ಬೆನ್ನಟ್ಟಿದ" ಶಕುನ, ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮನ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ತ್ಯಾಗದ ಕಥೆಗಳಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ದಂತಕಥೆಗಳು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸ್ಥಾಪನಾ ಮೂಲಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅವು ನಗರದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಶುಭ, ವೀರತ್ವ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಅನುಮೋದನೆಯ ಭಾವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. "ಮಾಗಡಿ ಕೆಂಪೇಗೌಡ" ಲಾವಣಿಯು ಅವರ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ, ಅವರನ್ನು ದೈವಿಕ ಗುಣಗಳಿಂದ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಪೂಜ್ಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಐಕಾನ್ ಆಗಿ ಅವರ ರೂಪಾಂತರಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಅವರ ಆಡಳಿತವು ನಗರ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಜನಪದ ಅಂಶಗಳ ಸಕ್ರಿಯ ಏಕೀಕರಣಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿತ್ತು. ಇದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವ್ಯಾಪಾರಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯಗಳ ಸುತ್ತ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ವಿಶೇಷ "ಪೇಟೆಗಳ" ನಿಖರವಾದ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಗಳು ಹಾಗೂ ಜನಪ್ರಿಯ ನಂಬಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದ ಹಲವಾರು ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಜಲಮೂಲಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ "ಬಂಡಿ ದೇವರು" ಪದ್ಧತಿಯ ರದ್ದತಿಯು, ಅವರನ್ನು ಕೇವಲ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಅನುಮೋದಕರಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಜನಪದ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡು ಸುಧಾರಿಸಿದ ಮಾನವೀಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಪರ ಆಡಳಿತಗಾರನಾಗಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಜಯಂತಿಯ ನಿರಂತರ ಆಚರಣೆ, ಅವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸಮಕಾಲೀನ ನಗರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ನಾಮಕರಣ, ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ವೇದಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅವರ ಕಥೆಗಳ ನಿರಂತರ ಮರು-ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರವು ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅವರ ಜನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಆಳವಾದ ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಈ ನಿರೂಪಣೆಗಳು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುವಲ್ಲಿ, ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರುತನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನಿರಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ವಿಕಸನವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸ್ಥಾಪನಾ ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಕೇವಲ ವಾಸ್ತವಿಕ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಜೀವಂತ ದಂತಕಥೆಗಳಾಗಿ ಹೇಗೆ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಅವು ಪ್ರಬಲ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ, ಇದು ಪೀಳಿಗೆಗಳಾದ್ಯಂತ ಪೂಜ್ಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ, ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಜನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆಯು ಸಮಗ್ರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಸಾಮೂಹಿಕ ಸ್ಮರಣೆ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರಿನಂತಹ ವೇಗವಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಮಹಾನಗರದ ನಿರಂತರ ನಗರ ವಿಕಸನದ ನಡುವಿನ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಶಂಸಿಸಲು ಸಹ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.
No comments:
Post a Comment