ಉರಿಯ ಫಣಿಯನುಟ್ಟು Akka's Ancient Wisdom for Modern Freedom

Listen to Summary: ಉರಿಯ ಫಣಿಯನುಟ್ಟು_Akkamahadevi's Ancient Wisdom for Modern Freedom

ಉರಿಯ ಫಣಿಯನುಟ್ಟು ಊರಿಂದ ಹೊರಗಿರಿಸಿ,

ಕರೆಯಲಟ್ಟಿದ ಸಖಿಯ ನೆರೆದ ನೋಡೆಲೆಗವ್ವಾ.

ತೂರ್ಯಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ತೂಗಿ ತೂಗಿ ನೋಡಿ

ಬೆರಗಾಗಿ ನಿಲಲಾರೆನವ್ವಾ.

ಆರವಸ್ಥೆ ಕರ ಹಿರಿದು ಎಲೆ ತಾಯೆ.

ಗಿರಿ ಬೆಂದು ತರುವುಳಿದು

ಹೊನ್ನರಳೆಯ ಮರನುಲಿವಾಗ ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ

ನೆರೆವೆನು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ.

-ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ

Literal Translation

Having worn the flaming hood,and having placed myself outside the town,
look, O lady, I have united with the friend who was sent to call.
In the state beyond the three, repeatedly weighing and seeing,
I am astonished, I cannot stand, O lady.
The sixth state is immensely great, O mother.
When the mountain has burnt and the tree has survived,
and the tree of golden flowers murmurs,
shedding all seniority,
I shall merge with my Chennamallikarjuna.

Poetic Translation

I wear the serpent's fire on my soul,
An outcast from the town's control.
My inner friend has called me near,
To merge as one, and quell all fear.
O Mother, see, this truth I hold so dear.

In a state beyond the three, so deep,
I watch and weigh while senses sleep.
So stunned by grace, I cannot stand,
A power flows from God's own hand,
A sixth realm dawns, too vast, too grand.

The mountain burns to ash and dust,
The tree of life survives the trust.
A golden bloom, a whispered song,
Where I, my Self, no more belong,
My pride undone, my ego gone,
I'll melt into my Lord, my Dawn,
My beautiful Mallikarjuna.

----------------------

ಭಾಗ ೧: ಪಠ್ಯ ಮತ್ತು ಭಾಷಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ

ಈ ವಿಭಾಗವು ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ 85ನೇ ವಚನದ ಭಾಷಿಕ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದದ ಅಕ್ಷರಶಃ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸಿ, ಅದರ ಆಳವಾದ ದಾರ್ಶನಿಕ ಮತ್ತು ಯೌಗಿಕ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಚನದ ಭಾಷೆಯು ಸರಳವಾಗಿ ಕಂಡರೂ, ಅದರೊಳಗಿನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಶರಣ ದರ್ಶನದ, ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಮತ್ತು ಅಕ್ಕನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭಾವದ ಗಹನವಾದ ಪದರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.

ಪದಶಃ ಗ್ಲಾಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಸಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್

ವಚನವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯೆಂದರೆ ಅದರ ಪದಗಳನ್ನು ವಿಭಜಿಸಿ, ಅವುಗಳ ಸಂಭಾವ್ಯ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು. ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಕ್ಕನಂತಹ ಅನುಭಾವಿ ಕವಿಗಳ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ, ಪದಗಳು ಕೇವಲ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ; ಅವು ಆಳವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಯೌಗಿಕ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕವು ಈ ವಚನದ ಶಬ್ದಕೋಶದ ನಕ್ಷೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಕೋಷ್ಟಕ ೧: ಪದಶಃ ಗ್ಲಾಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಸಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್

ಮೂಲ ಕನ್ನಡ ಪದ	ಅಕ್ಷರಶಃ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಮಾನಾರ್ಥಕ(ಗಳು)	ತಾತ್ವಿಕ/ಸಾಂರ್ಭಿಕ ಅರ್ಥ
ಉರಿಯ ಫಣಿಯನು	Of the flaming hood	ಶಿವನ ಸಂಹಾರಕ ಶಕ್ತಿ, ಕುಂಡಲಿನೀ ಶಕ್ತಿಯ ಜಾಗೃತಿ, ಅಪಾಯಕಾರಿ ಲೌಕಿಕ ಬಂಧನಗಳು, ಪ್ರಪಂಚದ ಸುಡುವ ಅನುಭವಗಳು.
ಉಟ್ಟು	Wearing	ಸ್ವೀಕರಿಸಿ, ಅಂಗೀಕರಿಸಿ, ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡು.
ಊರಿಂದ	From the town/village	ಸ್ಥಾಪಿತ ಸಮಾಜ, ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
ಹೊರಗಿರಿಸಿ	Having placed outside, exiled	ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಹಿಷ್ಕಾರವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದು, ವೈರಾಗ್ಯ, ಲೌಕಿಕ ಬಂಧನಗಳ ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ತ್ಯಾಗ.
ಕರೆಯಲಟ್ಟಿದ	Sent to call	ಆಹ್ವಾನಿಸಿದ, ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದ, ಅಂತರಂಗದಿಂದ ಬಂದ ಕರೆ.
ಸಖಿಯ	The female friend	ಅಂತರಂಗದ ಸಖಿ, ಗುರು, ಪ್ರೇರಕ ಶಕ್ತಿ, ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ.
ನೆರೆದ	Gathered, assembled	ಒಂದಾಗು, ಐಕ್ಯವಾಗು, ಸಮರಸ ಹೊಂದು.
ನೋಡೆಲೆಗವ್ವಾ	Look, O mother/lady!	ಸಾಕ್ಷೀಭಾವ, ಸ್ತ್ರೀಸಹಜ ಸಂವೇದನೆ, ಆತ್ಮೀಯ ಸಂಬೋಧನೆ, ಅನುಭವದ ಹಂಚಿಕೆ.
ತೂರ್ಯಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ	In the state beyond the three	'ಮೂರರಾಚೆಯ ಅವಸ್ಥೆ'. ಜಾಗೃತ್, ಸ್ವಪ್ನ, ಸುಷುಪ್ತಿ ಎಂಬ ಮೂರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ನಾಲ್ಕನೆಯ, ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಸ್ಥಿತಿ. ಶುದ್ಧ ಅರಿವು, ಸಮಾಧಿ.
ತೂಗಿ ತೂಗಿ ನೋಡಿ	Swinging and seeing repeatedly	ಆಳವಾದ ಧ್ಯಾನ, ಅನುಭಾವದ ನಿರಂತರ ಶೋಧನೆ, ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾನುಭವ, ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಆತ್ಮಾವಲೋಕನ.
ಬೆರಗಾಗಿ	Being amazed, astonished	ವಿಸ್ಮಯ, ಅನಿರ್ವಚನೀಯ ಅನುಭವ, ಅಹಂ-ಲಯ, ತರ್ಕಕ್ಕೆ ನಿಲುಕದ ಸತ್ಯದ ದರ್ಶನ.
ನಿಲಲಾರೆನವ್ವಾ	I cannot stand/endure	ಅನುಭವದ ತೀವ್ರತೆಗೆ ಶರಣಾಗತಿ, ಪರವಶತೆ, ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಮುಂದೆ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಕರಗುವಿಕೆ.
ಆರವಸ್ಥೆ	The sixth state	ಷಟ್‌ಸ್ಥಲಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ಐಕ್ಯಸ್ಥಲ, ತುರ್ಯಾತೀತ ಸ್ಥಿತಿ, ಪರಮೋನ್ನತ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಘಟ್ಟ.
ಕರ ಹಿರಿದು	Immensely great	ಪರಮೋನ್ನತ, ಶ್ರೇಷ್ಠ, ಅಳತೆಗೆ ಮೀರಿದ್ದು, ಅಚಿಂತ್ಯ.
ಎಲೆ ತಾಯೆ	O Mother!	ಗೌರವಪೂರ್ಣ ಸಂಬೋಧನೆ, ಜಗನ್ಮಾತೆಯ ಮೊರೆ, ಅನುಭವದ ಸಾಕ್ಷೀಕರಣಕ್ಕೆ ಇನ್ನೊಂದು ಸ್ತ್ರೀರೂಪದ ಆಹ್ವಾನ.
ಗಿರಿ ಬೆಂದು	The mountain having burnt	ಅಹಂಕಾರದ ನಾಶ, ಸ್ಥೂಲ ಶರೀರದ ಅರಿವಿನ ಅಳಿವು, ಜಡತ್ವದ ದಹನ.
ತರುವುಳಿದು	The tree having survived	ಆತ್ಮತತ್ವದ ಶಾಶ್ವತತೆ, ಚೈತನ್ಯದ ಅಳಿಯದ ಸ್ವರೂಪ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶರೀರದ ಅಸ್ತಿತ್ವ.
ಹೊನ್ನರಳೆಯ	Of the golden flower (champaka)	ದಿವ್ಯ ಜ್ಞಾನ, ಅರಳಿದ ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರ, ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಶುದ್ಧತೆಯ ಸಂಕೇತ.
ಮರನುಲಿವಾಗ	When the tree murmurs/sings	ದಿವ್ಯಾನುಭವದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ, ಅನಾಹತ ನಾದ, ಸೃಜನಶೀಲ ಚೈತನ್ಯದ ಸ್ಫುರಣ.
ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ	Shedding seniority/identity	ಅಹಂಕಾರ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ಥಾನಮಾನ, ಜಾತಿ-ಲಿಂಗ-ವರ್ಗ-ವಯಸ್ಸಿನ ಅಸ್ಮಿತೆಗಳ ನಾಶ.
ನೆರೆವೆನು	I shall unite/merge	ಐಕ್ಯ, ಸಮರಸ, ಅದ್ವೈತಾನುಭವ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿ.
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ	With Chennamallikarjuna	ಪರಮಶಿವ, ಅಕ್ಕನ ಇಷ್ಟದೈವ, ಪ್ರಿಯತಮ ಮತ್ತು ಪರಮ ಸತ್ಯ.

ಈ ಕೋಷ್ಟಕವು ಕೇವಲ ಪದಗಳ ಭಾಷಾಂತರವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಸಾಧನ. 'ಉರಿಯ ಫಣಿ'ಯಂತಹ ಪದಕ್ಕೆ ‘flaming hood’ ಎಂಬ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುವುದು ಮೊದಲ ಹಂತವಾದರೆ, ಅದರ ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥವನ್ನು 'ಜಾಗೃತಗೊಂಡ ಕುಂಡಲಿನೀ ಶಕ್ತಿ' ಅಥವಾ 'ಲೌಕಿಕ ಬಂಧನಗಳ ಸುಡುವ ಅನುಭವ' ಎಂದು ವಿಸ್ತರಿಸಿದಾಗ, ವಚನದ ಆಳವಾದ ಯೌಗಿಕ ಮತ್ತು ದಾರ್ಶನಿಕ ಆಯಾಮಗಳು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಅಂತೆಯೇ, 'ಊರಿಂದ ಹೊರಗಿರಿಸಿ' ಎಂಬ ಪದವನ್ನು 'exiled' ಎಂದು ಸರಳವಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸುವುದಕ್ಕೂ, 'ಸ್ಥಾಪಿತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳ ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ತ್ಯಾಗ' ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದಕ್ಕೂ ಇರುವ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು, ಅಕ್ಕನ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ನಿಲುವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ.¹ ಈ ಮೂಲಕ, ಈ ಕೋಷ್ಟಕವು ವರದಿಯ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಭದ್ರವಾದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಭಾಷೆಗಳ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ

ವಚನದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಕೆಲವು ಪದಗಳು ಮತ್ತು ಪದಗುಚ್ಛಗಳು ಶರಣ ದರ್ಶನದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪರಿಭಾಷೆಗಳಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ವಚನದ ಒಳಾರ್ಥವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.

• ಉರಿಯ ಫಣಿಯನುಟ್ಟು ಊರಿಂದ ಹೊರಗಿರಿಸಿ: ಈ ಸಾಲು ಅಕ್ಕನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಆರಂಭದ ಬಿಂದುವನ್ನು, ಅಂದರೆ ವೈರಾಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರಾಕರಣೆಯ ಕ್ಷಣವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. 'ಉರಿಯ ಫಣಿ'ಯು ಮೊದಲ ನೋಟಕ್ಕೆ ಶಿವನ ಕೊರಳಲ್ಲಿರುವ ಸರ್ಪದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಪೌರಾಣಿಕವಾಗಿ, ಶಿವನು ಜಗತ್ತನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಹಾಲಾಹಲವನ್ನು ಕುಡಿದು ತನ್ನ ಕಂಠದಲ್ಲಿರಿಸಿಕೊಂಡ. ಅದೇ ರೀತಿ, ಅಕ್ಕನು ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಸುಡುವ, ವಿಷಮಯ ಅನುಭವಗಳನ್ನು (ಉರಿಯ ಫಣಿ) ತಿರಸ್ಕರಿಸದೆ, ಅದನ್ನು ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ 'ಉಟ್ಟು' (ಧರಿಸಿ, ಸ್ವೀಕರಿಸಿ) ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಂಡಳು. ಯೌಗಿಕವಾಗಿ, 'ಫಣಿ' ಅಥವಾ ಸರ್ಪವು ಮೂಲಾಧಾರ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ತವಾಗಿರುವ ಕುಂಡಲಿನೀ ಶಕ್ತಿಯ ಸಂಕೇತ.³ 'ಉರಿಯ ಫಣಿ' ಎಂದರೆ ಜಾಗೃತಗೊಂಡು, ಊರ್ಧ್ವಮುಖಿಯಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಉಗ್ರರೂಪಿ ಕುಂಡಲಿನೀ ಶಕ್ತಿ. ಈ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕದ ಸುಖ-ದುಃಖಗಳನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ, ಸ್ಥಾಪಿತ ಸಮಾಜದ (

  ಊರು) ಕಟ್ಟಳೆಗಳನ್ನು, ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು 'ಹೊರಗಿರಿಸಿ' (ತ್ಯಜಿಸಿ) ಬಂದಿರುವುದಾಗಿ ಅಕ್ಕ ಘೋಷಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಶರಣ ಚಳವಳಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯ (social critique) ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ವೈರಾಗ್ಯದ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಸಂಯೋಗವಾಗಿದೆ.²

• ತೂರ್ಯಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ತೂಗಿ ತೂಗಿ ನೋಡಿ: ಇದು ವಚನದ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯ (epistemology) ಕೇಂದ್ರ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ. 'ತುರ್ಯ' ಅಥವಾ 'ತುರೀಯ' ಎಂದರೆ ಅಕ್ಷರಶಃ "ನಾಲ್ಕನೆಯದು". ಇದು ಜಾಗೃತ್ (waking), ಸ್ವಪ್ನ (dreaming), ಮತ್ತು ಸುಷುಪ್ತಿ (deep sleep) ಎಂಬ ಮೂರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ನಾಲ್ಕನೆಯ, ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು "ಮೂರರಾಚೆಯ ಅವಸ್ಥೆ" ಎಂದೂ ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು. ಈ ತುರ್ಯಾವಸ್ಥೆಯು ಶುದ್ಧ ಅರಿವಿನ, ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾತಾ-ಜ್ಞೇಯ-ಜ್ಞಾನಗಳ ಭೇದ ಅಳಿಸಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನು ಈ ಪರಮೋನ್ನತ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸತ್ಯವನ್ನು 'ತೂಗಿ ತೂಗಿ ನೋಡಿ'ದಳು ಎನ್ನುತ್ತಾಳೆ. 'ತೂಗು'ವ ಕ್ರಿಯೆಯು ತಕ್ಕಡಿಯಲ್ಲಿ ತೂಕಮಾಡುವಂತೆ, ಸತ್ಯವನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ, ಆಳವಾಗಿ, ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶರಣರು ಶಾಸ್ತ್ರ-ಪುರಾಣಗಳ ಪರೋಕ್ಷ ಜ್ಞಾನಕ್ಕಿಂತ (scriptural knowledge) ಸ್ವಂತ ಅನುಭವಕ್ಕೆ, ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ (experiential knowledge) ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. 'ತೂಗಿ ತೂಗಿ' ಎಂಬ ದ್ವಿರುಕ್ತಿಯು ಧ್ಯಾನದ ಆಳ, ಏಕಾಗ್ರತೆ ಮತ್ತು ನಿರಂತರತೆಯನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.

• ಆರವಸ್ಥೆ ಕರ ಹಿರಿದು: ಇದು ವಚನದ ಅತ್ಯಂತ ಗೂಢವಾದ, ಬೆಡಗಿನ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವದ ಸಾಲು. 'ತುರ್ಯ'ವು ನಾಲ್ಕನೆಯ ಅವಸ್ಥೆಯಾದರೆ, ಈ 'ಆರನೆಯ ಅವಸ್ಥೆ' (ಆರವಸ್ಥೆ) ಎಂದರೇನು? ಇದು ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾದ 'ಷಟ್-ಸ್ಥಲ' ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಷಟ್-ಸ್ಥಲಗಳು ಸಾಧಕನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿಕಾಸದ ಆರು ಹಂತಗಳು: ಭಕ್ತ, ಮಹೇಶ, ಪ್ರಸಾದಿ, ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿ, ಶರಣ ಮತ್ತು ಐಕ್ಯ.⁶ ಇಲ್ಲಿ 'ಆರವಸ್ಥೆ' ಎಂದರೆ ಆರನೆಯ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಸ್ಥಲವಾದ 'ಐಕ್ಯಸ್ಥಲ'. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅಂಗ (ಜೀವಾತ್ಮ) ಮತ್ತು ಲಿಂಗ (ಪರಮಾತ್ಮ) ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಒಂದಾಗುವ, ಸಮರಸ ಹೊಂದುವ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಅದ್ವೈತ ಸ್ಥಿತಿ. ಅಕ್ಕನು ಈ 'ಆರನೆಯ ಅವಸ್ಥೆ'ಯು ಕೇವಲ ತಾತ್ವಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾದ 'ತುರ್ಯ'ಕ್ಕಿಂತಲೂ 'ಕರ ಹಿರಿದು' (ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ, a far greater state) ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ, ವೀರಶೈವದ ಐಕ್ಯಸ್ಥಲದ ಅನುಭವವು ಇತರ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗಿಂತ ಮಿಗಿಲಾದುದು ಮತ್ತು ಅದು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಶೈವಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಬರುವ 'ತುರ್ಯಾತೀತ' (ತುರ್ಯವನ್ನು ಮೀರಿದ ಸ್ಥಿತಿ) ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಗೂ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ.⁷

• ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ: ಈ ಒಂದು ಪದವು ಅಕ್ಕನ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಎರಡು ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತದೆ: ಆಂತರಿಕ (ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ) ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ (ಸಾಮಾಜಿಕ). ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ, 'ಹಿರಿಯತನ' ಎಂದರೆ 'ನಾನು', 'ನನ್ನದು' ಎಂಬ ಅಹಂಕಾರ, ಅಸ್ಮಿತೆ (ego/identity). ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು 'ಗೆಡಿಸುವುದು' ಅಥವಾ ನಾಶಪಡಿಸುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾದ ಹಂತ. ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ, 'ಹಿರಿಯತನ' ಎಂಬುದು ಜಾತಿ, ಲಿಂಗ, ವಯಸ್ಸು, ಅಂತಸ್ತು ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಮಾಜವು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಶ್ರೇಣೀಕೃತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (hierarchy) ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಶರಣ ಚಳವಳಿಯು ಇಂತಹ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ 'ಹಿರಿಯತನ'ಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿತು.¹⁰ ಹೀಗೆ, 'ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ' ಎಂದರೆ, ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯವಾಗಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಗಳನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಾಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಶರಣಾಗುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಂಕಿತನಾಮದ ಮಹತ್ವ: ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ

ಅಕ್ಕನ ಎಲ್ಲಾ ವಚನಗಳ ಮುಕುಟಪ್ರಾಯವಾಗಿ ಬರುವ 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಅಂಕಿತನಾಮವು ಕೇವಲ ಕವಿಯ ಸಹಿ ಅಥವಾ ಕಾವ್ಯನಾಮವಲ್ಲ; ಅದು ಅವಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜೀವನ ದರ್ಶನದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು.

• ಅಕ್ಷರಶಃ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ: 'ಚೆನ್ನ' ಎಂದರೆ ಸುಂದರ, ಮನೋಹರ. 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬುದು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಶ್ರೀಶೈಲ ಪರ್ವತದಲ್ಲಿರುವ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಸ್ವರೂಪಿ ಶಿವನ ಹೆಸರು. ವಿದ್ವಾಂಸ ಎ. ಕೆ. ರಾಮಾನುಜನ್ ಅವರು ಇದನ್ನು 'Lord, white as jasmine' (ಮಲ್ಲಿಗೆಯಂತೆ ಧವಳನಾದ ಪ್ರಭು) ಎಂದು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಸೌಂದರ್ಯ (ಚೆನ್ನ) ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿ (ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ) ಇವುಗಳ ದಿವ್ಯ ಸಂಗಮವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.

• ಮಧುರ ಭಾವದ ಪ್ರತೀಕ: ಈ ಅಂಕಿತವು ಅಕ್ಕನ 'ಮಧುರ ಭಾವ'ದ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು (bridal mysticism) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಭಕ್ತನು ತನ್ನನ್ನು ವಧುವಾಗಿಯೂ, ದೇವರನ್ನು ಪ್ರಿಯತಮ ಅಥವಾ ಪತಿಯಾಗಿಯೂ ಕಾಣುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯಾದ ಕೌಶಿಕನನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಅಲೌಕಿಕ, ಶಾಶ್ವತ ಪತಿಯಾದ ಶಿವನನ್ನು ವರಿಸಿದ ಅಕ್ಕನ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ನಿಲುವಿನ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.²

• ಬಹುಮುಖಿ ಸಂಬಂಧ: ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನು ಅಕ್ಕನಿಗೆ ಕೇವಲ ಪತಿಯಲ್ಲ. ಕೆಲವು ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ಅವನು ಗುರುವಾಗಿ, ತಂದೆಯಾಗಿ, ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ, ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅವಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ಕಠೋರ ಶತ್ರುವಾಗಿಯೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಭಗವಂತನೊಂದಿಗಿನ ಅವಳ ಸಂಬಂಧದ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ, ಆತ್ಮೀಯತೆ ಮತ್ತು ಬಹುಮುಖಿ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಅವನನ್ನು 'ನೆರೆವೆನು' ಎನ್ನುವ ಮೂಲಕ, ಅವನು ತನ್ನ ಅಂತಿಮ ಐಕ್ಯದ ತಾಣ, ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮೂಲ ಮತ್ತು ಗುರಿ ಎರಡೂ ಆಗಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಅಕ್ಕ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತಾಳೆ.

ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ವಚನದ ಭಾಷಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಅದರ ರಚನೆಯು ಒಂದು ನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ: ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರಾಕರಣೆ (ಊರಿಂದ ಹೊರಗಿರಿಸಿ) -> ಯೌಗಿಕ ಸಾಧನೆ (ತೂರ್ಯಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ತೂಗಿ ತೂಗಿ ನೋಡಿ) -> ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಅನುಭವ (ಬೆರಗಾಗಿ ನಿಲಲಾರೆನು) -> ತಾತ್ವಿಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ (ಗಿರಿ ಬೆಂದು ತರುವುಳಿದು) -> ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಐಕ್ಯ (ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ ನೆರೆವೆನು). ಇದು ಕೇವಲ ಭಾವನೆಗಳ ಹಠಾತ್ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಬ್ಬ ಶರಣೆಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಸುಸಂಬದ್ಧ ಮತ್ತು ಕ್ರಮಬದ್ಧ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಭಾಗ ೨: ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಮತ್ತು ಕಲಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ

ಈ ವಿಭಾಗವು ವಚನವನ್ನು ಒಂದು ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಯಾಗಿ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅದರ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸೌಂದರ್ಯ, ಅಲಂಕಾರಗಳ ಬಳಕೆ, ಗೂಢಾರ್ಥವುಳ್ಳ 'ಬೆಡಗಿನ' ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಗೇಯ ಗುಣಗಳನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಪರಿಶೋಧಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನ ವಚನಗಳು ಕೇವಲ ತಾತ್ವಿಕ ಹೇಳಿಕೆಗಳಲ್ಲ, ಅವು ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಕಲಾತ್ಮಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳೂ ಹೌದು.

ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಭಾವ (ರಸ)

ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರತಿ ಕೃತಿಯು ಒಂದು ಪ್ರಧಾನ 'ರಸ' ಅಥವಾ ಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನದ ಪ್ರಧಾನ ರಸವು 'ಅದ್ಭುತ ರಸ' (ವಿಸ್ಮಯ ಅಥವಾ ಬೆರಗು). ಬೆರಗಾಗಿ ನಿಲಲಾರೆನವ್ವಾ ಎಂಬ ಸಾಲು ಈ ಭಾವವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಅನುಭವದ ಅಗಾಧತೆ ಮತ್ತು ಅನಿರ್ವಚನೀಯ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಕಂಡಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ಪರಮ ವಿಸ್ಮಯವೇ ಇಲ್ಲಿನ ಕೇಂದ್ರ ಭಾವ. ಈ ಅದ್ಭುತ ರಸದ ಜೊತೆಗೆ, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಮೇಲಿನ 'ಭಕ್ತಿ', ಲೌಕಿಕವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದ 'ವೈರಾಗ್ಯ', ಮತ್ತು ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿನ 'ಶಾಂತ' ರಸಗಳು ಹಾಸುಹೊಕ್ಕಾಗಿ ಬೆರೆತಿವೆ.

ವಚನದ ನಿರೂಪಣಾ ಶೈಲಿಯು ಆತ್ಮಗತ (monologue) ಮತ್ತು ಸಾಕ್ಷೀಕರಣದ (testimony) ರೂಪದಲ್ಲಿದೆ. ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ಅತ್ಯಂತ ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಗಹನವಾದ ಅನುಭವವನ್ನು ಎಲೆಗವ್ವಾ, ಎಲೆ ತಾಯೆ ಎಂದು ಸಂಬೋಧಿಸಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಈ ಸಂಬೋಧನೆಗಳು ಕೇವಲ ಅಲಂಕಾರಿಕವಲ್ಲ. ಅವು ಸ್ತ್ರೀಸಹಜ ಆತ್ಮೀಯತೆಯನ್ನು, ಸೋದರಿಕೆ (sisterhood) ಭಾವವನ್ನು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಸ್ತ್ರೀ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಬೇಕೆಂಬ ಆಶಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ವಚನಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸಂವಾದಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ಪರ್ಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯ ಮೀಮಾಂಸೆ: ಬೆಡಗಿನ ಸ್ವರೂಪ

ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಕಾರವೆಂದರೆ 'ಬೆಡಗಿನ ವಚನಗಳು'. 'ಬೆಡಗು' ಎಂದರೆ ಸೌಂದರ್ಯ, ಚಮತ್ಕಾರ, ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಅದರ ಮುಖ್ಯಾರ್ಥ 'ಗೂಢಾರ್ಥ' ಅಥವಾ 'ಒಗಟು'. ಸಾಮಾನ್ಯ ತರ್ಕಕ್ಕೆ ನಿಲುಕದ, ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಚಿತ್ರಣಗಳ ಮೂಲಕ ಅನುಭಾವಿಕ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ಹೇಳುವ ಶೈಲಿಯೇ ಬೆಡಗು. ಇದು ಯೋಗ ಮತ್ತು ತಂತ್ರ ಪರಂಪರೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ 'ಸಂಧ್ಯಾ ಭಾಷೆ'ಯನ್ನು (twilight language) ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಬೆಡಗಿನ ಶೈಲಿಯ ಒಂದು ઉત્કૃष्ट ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.

• ಗಿರಿ ಬೆಂದು ತರುವುಳಿದು: ಇದು ಈ ವಚನದ ಕೇಂದ್ರ ಬೆಡಗು ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ವಿರೋಧಾಭಾಸ (paradox). ಲೌಕಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಸಾಧ್ಯ ಮತ್ತು ತರ್ಕಬಾಹಿರ. ಒಂದು ಪರ್ವತವೇ ಬೆಂಕಿಗೆ ಆಹುತಿಯಾದಾಗ, ಅದರ ಮೇಲಿರುವ ಮರವು ಉಳಿಯಲು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ? ಈ ತರ್ಕದ ವೈಫಲ್ಯವೇ ಓದುಗನನ್ನು ಭೌತಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಮೀರಿ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಶೋಧಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.

  • ರೂಪಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ: ಈ ಬೆಡಗಿನ ಒಳಾರ್ಥವನ್ನು ರೂಪಕದ (metaphor) ಮೂಲಕ ಭೇದಿಸಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ಗಿರಿ (ಪರ್ವತ) ಎಂಬುದು ಸ್ಥೂಲವಾದ, ಜಡವಾದ, ಅಚಲವಾದ ಅಹಂಕಾರದ (ego) ಮತ್ತು ಭೌತಿಕ ದೇಹದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ (body-consciousness) ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ತರು (ಮರ) ಎಂಬುದು ಚೈತನ್ಯಯುತವಾದ, ಬೆಳೆಯುವ, ಜೀವಂತವಾದ ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತವಾದ ಆತ್ಮತತ್ವದ (Atman/soul) ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯ ತೀವ್ರವಾದ ಅಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ (ಗಿರಿ ಬೆಂದು), ಅಹಂಕಾರ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ವ್ಯಾಮೋಹವೆಂಬ ಪರ್ವತವು ಸುಟ್ಟು ಬೂದಿಯಾದರೂ, ಅದರೊಳಗಿನ ಚೈತನ್ಯ ಸ್ವರೂಪವಾದ ಆತ್ಮತತ್ವವು (ತರು) ನಾಶವಾಗದೆ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ 'ಉಳಿಯುತ್ತದೆ'. ಇದು ಶರಣ ದರ್ಶನದ 'ದೇಹವೇ ದೇಗುಲ' ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. ದೇಗುಲವಾದ ದೇಹವು ನಶ್ವರವಾದರೂ, ಅದರೊಳಗಿನ ದೈವತ್ವವು ಶಾಶ್ವತ.

• ಹೊನ್ನರಳೆಯ ಮರನುಲಿವಾಗ: ಈ ಬೆಡಗಿನ ಚಿತ್ರಣವು ಮುಂದುವರಿದು, ಉಳಿದ ಮರವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮರವಲ್ಲ, ಅದು 'ಹೊನ್ನರಳೆ' (ಚಿನ್ನದ ಸಂಪಿಗೆ) ಮರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. 'ಹೊನ್ನರಳೆ'ಯು ತನ್ನ ಸುವಾಸನೆ, ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣದಿಂದಾಗಿ ದಿವ್ಯ ಜ್ಞಾನ, ಪರಿಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಯೌಗಿಕ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರದ ಅರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಜ್ಞಾನದ ಮರವು 'ನುಲಿವಾಗ' (ಹಾಡಿದಾಗ, ಧ್ವನಿಸಿದಾಗ) ಎಂಬುದು 'ಅನಾಹತ ನಾದ' ಅಥವಾ ಮಾತಿಗೆ ಮೀರಿದ, ಇಂದ್ರಿಯಾತೀತವಾದ ದಿವ್ಯಾನುಭವದ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಹಂಕಾರ ನಾಶವಾಗಿ, ಆತ್ಮತತ್ವವು ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನದಿಂದ ಅರಳಿ, ತನ್ನ ಸಹಜವಾದ ದೈವಿಕ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಹಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಮಾತ್ರ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ 'ಹಿರಿಯತನ'ವನ್ನು (ಅಸ್ಮಿತೆ) ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಪರಮಾತ್ಮನಲ್ಲಿ ಐಕ್ಯನಾಗಲು ಸಾಧ್ಯ.

• ಧ್ವನಿ (Implied Meaning): ಈ ವಚನದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಧ್ವನಿ ಅಥವಾ ಸೂಚ್ಯಾರ್ಥವೇನೆಂದರೆ, ನಿಜವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಿದ್ಧಿಯು ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅದರಿಂದ ಪಲಾಯನ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಲೌಕಿಕದೊಳಗೇ ಇದ್ದುಕೊಂಡು, ಅದರ ನಶ್ವರತೆಯನ್ನು ಅರಿತು, ಅದರ ಹಿಂದಿರುವ ಶಾಶ್ವತ ಸತ್ಯವನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿದೆ. ಗಿರಿ ಮತ್ತು ತರು ಎರಡೂ ಒಂದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿವೆ, ಆದರೆ ಒಂದರ ನಾಶವು ಇನ್ನೊಂದರ ಶಾಶ್ವತತೆಯನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಗೇಯತೆ ಮತ್ತು ಮೌಖಿಕ ಪರಂಪರೆ

ವಚನಗಳು ಕೇವಲ ಓದಲು ಸೀಮಿತವಾದ ಸಾಹಿತ್ಯವಲ್ಲ; ಅವು ಮೂಲತಃ ಹಾಡಲು, ಪಠಿಸಲು ಮತ್ತು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ನಡುವೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ರಚಿತವಾದವು. ಈ ವಚನವು ಗೇಯತೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

• ಆಂತರಿಕ ಲಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಸ: ವಚನದ ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಹಜವಾದ ಲಯವಿದೆ. ಹೊರಗಿರಿಸಿ - ನೆರೆದ ನೋಡೆಲೆಗವ್ವಾ, ತೂಗಿ ನೋಡಿ - ಬೆರಗಾಗಿ ಮುಂತಾದ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಪ್ರಾಸ ಮತ್ತು ಅಂತ್ಯಪ್ರಾಸಗಳು ಒಂದು ಸಂಗೀತಮಯ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ತೂಗಿ ತೂಗಿ ಎಂಬ ದ್ವಿರುಕ್ತಿಯು ಲಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಧ್ಯಾನದ ಆಳವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

• ಮೌಖಿಕ ಪ್ರಸಾರ: 12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಮುದ್ರಣ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವಿಲ್ಲದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಸಾಹಿತ್ಯವು ಮೌಖಿಕವಾಗಿಯೇ ಪ್ರಸಾರವಾಗಬೇಕಿತ್ತು. ವಚನಗಳ ಸರಳ ಭಾಷೆ, ನೇರ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಗೇಯ ಗುಣಗಳು ಅವು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲುಪಲು ಮತ್ತು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ಉಳಿದುಬರಲು ಕಾರಣವಾದವು. ಈ ವಚನದ ನಾಟಕೀಯ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸ್ವರೂಪವು ಅದನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲೆಗಳಿಗೂ (performance arts) ಸೂಕ್ತವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು, ವಚನವು ಯೌಗಿಕ ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರದ (yogic physiology) ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಫಣಿ (ಕುಂಡಲಿನೀ), ಗಿರಿ (ಮೇರುದಂಡ/ಬೆನ್ನುಮೂಳೆ), ಮತ್ತು ತರು (ಸಹಸ್ರಾರದಲ್ಲಿ ಅರಳುವ ಜ್ಞಾನವೃಕ್ಷ) ಇವು ಕೇವಲ ಪ್ರಕೃತಿಯ ರೂಪಕಗಳಲ್ಲ, ಅವು ಯೋಗ ಸಾಧಕಿಯೊಬ್ಬಳ ಆಂತರಿಕ ಶಾರೀರಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಅನುಭವಗಳ ನಿಖರವಾದ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಥವಾ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಾಗಿ ನೋಡುವುದನ್ನು ಮೀರಿ, ಅದನ್ನು ಒಬ್ಬ ಯೋಗಿನಿಯ ಅನುಭವದ ತಾಂತ್ರಿಕ ದಾಖಲೆಯಾಗಿಯೂ ನೋಡಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಕ್ಕನ ಕಾವ್ಯ ಪ್ರತಿಭೆ ಮತ್ತು ಯೋಗ ಸಾಧನೆಯ ನಡುವಿನ ಅವಿನಾಭಾವ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬೆಸೆಯುತ್ತದೆ.

ಭಾಗ ೩: ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ

ಈ ವಿಭಾಗವು ವಚನದ ಹಿಂದಿರುವ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ, ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಅನುಭವದ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಯೌಗಿಕ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಪರಿಶೋಧಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನ ವಚನವು ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭವದ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲ, ಅದು ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನದ ಸಂಕೀರ್ಣ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸುವ ಒಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ.

ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂದರ್ಭ

ವಚನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಉರಿಯ ಫಣಿ ಎಂಬ ರೂಪಕವು ಶಿವನ ಪೌರಾಣಿಕ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ನೆನಪಿಗೆ ತರುತ್ತದೆ. ಶಿವನು ತನ್ನ ಕೊರಳಲ್ಲಿ ವಾಸುಕಿಯೆಂಬ ಸರ್ಪವನ್ನು ಆಭರಣವಾಗಿ ಧರಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಸಮುದ್ರ ಮಥನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉದ್ಭವಿಸಿದ ಹಾಲಾಹಲ ವಿಷವನ್ನು ಲೋಕ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಕುಡಿದು, ಅದನ್ನು ತನ್ನ ಕಂಠದಲ್ಲಿಯೇ ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಂಡು 'ನೀಲಕಂಠ'ನಾದ. ಈ ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಅಕ್ಕನು 'ಉರಿಯ ಫಣಿಯನ್ನು ಉಡುವುದು' ಎಂದರೆ, ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಮಯ, ಸುಡುವ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಂದನೆಗಳನ್ನು ಶಿವನಂತೆ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ, ಅವುಗಳಿಂದ ಬಾಧಿತಳಾಗದೆ, ಅವುಗಳನ್ನೇ ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರದ ಭಾಗವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಂಡಳು ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು. ಇದು ಅವಳ ಅಸಾಧಾರಣ ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನಾಶೀಲ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.

ತಾತ್ವಿಕ ನಿಲುವು: ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ (Shakti Vishishtadvaita)

ಅಕ್ಕನ ದರ್ಶನವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ವೀರಶೈವ ಅಥವಾ ಲಿಂಗಾಯತ ಧರ್ಮದ ತಾತ್ವಿಕ ಅಡಿಪಾಯವಾದ 'ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ' ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಅದ್ವೈತ ಮತ್ತು ದ್ವೈತಗಳ ನಡುವೆ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಸೇತುವೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ.

• ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಸ್ವರೂಪ: ಶಂಕರರ ಕೇವಲಾದ್ವೈತದಂತೆ, ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತವೂ ಪರಬ್ರಹ್ಮವೊಂದೇ (ಶಿವ) ಅಂತಿಮ ಸತ್ಯ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಕೇವಲಾದ್ವೈತದಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯು 'ಮಾಯೆ' ಅಥವಾ ಮಿಥ್ಯೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟರೆ, ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತದಲ್ಲಿ 'ಶಕ್ತಿ'ಯು ಶಿವನಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗದ, ಅವನ ಸಹಜ ಮತ್ತು ನೈಜ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಾಗಿದೆ. ಶಿವನು 'ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟ', ಅಂದರೆ ಅವನು ಯಾವಾಗಲೂ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಕೂಡಿದವನು. ಈ ಜಗತ್ತು ಮಾಯೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಶಿವನ ಶಕ್ತಿಯ ನೈಜ ಪರಿಣಾಮ ಅಥವಾ ಪರಿವರ್ತನೆ (ಪರಿಣಾಮವಾದ).

• ವಚನದಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಫಲನ: ಅಕ್ಕನ ವಚನವು ಈ ತತ್ವವನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳು ಜಗತ್ತನ್ನು (ಗಿರಿ, ತರು) ಮಿಥ್ಯೆ ಎಂದು ತಳ್ಳಿಹಾಕುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಗಿರಿ ಬೆಂದು ತರುವುಳಿದು ಎಂಬ ಚಿತ್ರಣದ ಮೂಲಕ, ಜಗತ್ತಿನೊಳಗೇ ಒಂದು ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅಹಂಕಾರ ಮತ್ತು ಭೌತಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆ (ಗಿರಿ) ನಾಶವಾದರೂ, ಆತ್ಮತತ್ವ (ತರು) ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಜಗತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಇಲ್ಲವಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದರ ಗ್ರಹಿಕೆಯ ರೀತಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಜ್ಞಾನೋದಯದ ನಂತರವೂ ತರು ಉಳಿದು, ಹೊನ್ನರಳೆಯಾಗಿ ಅರಳಿ, ನುಲಿಯುತ್ತದೆ (ಹಾಡುತ್ತದೆ). ಇದು ಶಕ್ತಿಯ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯು ಜ್ಞಾನೋದಯದ ನಂತರವೂ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಸಂಕೇತ. ಶಿವನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ, ನಿರ್ಗುಣ ಬ್ರಹ್ಮನಲ್ಲ, ಅವನು ಸದಾ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸೃಜನಶೀಲ ಚೈತನ್ಯ.

• ಐಕ್ಯದ ಸ್ವರೂಪ: ಈ ದರ್ಶನದ ಪ್ರಕಾರ, ಅಂಗ (ಜೀವಾತ್ಮ) ಮತ್ತು ಲಿಂಗ (ಪರಮಾತ್ಮ) ಮೂಲತಃ ಒಂದೇ ತತ್ವದ ಎರಡು ರೂಪಗಳು. ಅವು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿ ಕಂಡರೂ, ಅವುಗಳ ಸಂಬಂಧ 'ಅ-ಪೃಥಕ್-ಸಿದ್ಧಿ' (inseparable existence). ಸಾಧನೆಯ ಮೂಲಕ ಈ ಭೇದವು ಕರಗಿ, ಎರಡೂ 'ಸಮರಸ'ವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತವೆ. ವಚನದ ಅಂತಿಮ ಸಾಲು, ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ ನೆರೆವೆನು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ, ಈ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಐಕ್ಯದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನೇ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶೂನ್ಯದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವುದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ದಿವ್ಯ ಚೈತನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸೃಜನಶೀಲವಾಗಿ ಒಂದಾಗುವುದು.

ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಯೌಗಿಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ

ಈ ವಚನವು ಒಬ್ಬ ಯೋಗಿನಿಯ ಆಂತರಿಕ ಅನುಭವದ ನೇರ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.

• ಮೂರರಾಚೆಯ ಅವಸ್ಥೆ (ತುರ್ಯ) ಮತ್ತು ಷಟ್‌ಸ್ಥಲ: ಮೊದಲೇ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ, 'ತುರ್ಯಾವಸ್ಥೆ'ಯು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಮೂರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ನಾಲ್ಕನೆಯದು. ಆದರೆ, ಅಕ್ಕನು ಅದನ್ನು ಮೀರಿ 'ಆರವಸ್ಥೆ'ಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಷಟ್‌ಸ್ಥಲ ಮಾರ್ಗದ ಆರನೆಯ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಹಂತವಾದ 'ಐಕ್ಯಸ್ಥಲ'ವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಭಕ್ತನಾಗಿ ಆರಂಭವಾದ ಪಯಣವು, ಮಹೇಶ, ಪ್ರಸಾದಿ, ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿ, ಶರಣನ ಹಂತಗಳನ್ನು ದಾಟಿ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಐಕ್ಯಸ್ಥಲದಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನು ಶಿವನಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಲೀನವಾಗಿ, ತಾನೇ ಶಿವನಾಗುವ (ಶಿವೋಹಂ) ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಾನೆ. ಆರವಸ್ಥೆ ಕರ ಹಿರಿದು ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ, ಈ ಐಕ್ಯದ ಅನುಭವವು ಬೇರೆಲ್ಲಾ ಯೌಗಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಅನುಭವಗಳಿಗಿಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಎಂದು ಅಕ್ಕ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾಳೆ.

• ಕುಂಡಲಿನೀ ಯೋಗ: ವಚನದಲ್ಲಿನ ರೂಪಕಗಳು ಕುಂಡಲಿನೀ ಯೋಗದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ.

  1. ಜಾಗೃತಿ: ಉರಿಯ ಫಣಿಯು ಮೂಲಾಧಾರ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ತವಾಗಿರುವ ಸರ್ಪಾಕಾರದ ಕುಂಡಲಿನೀ ಶಕ್ತಿಯು ಜಾಗೃತಗೊಂಡು, ಅಗ್ನಿರೂಪದಲ್ಲಿ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಏರುವುದನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.

  2. ಆರೋಹಣ: ಗಿರಿ ಬೆಂದು ಎಂಬುದು ಈ ಕುಂಡಲಿನೀ ಅಗ್ನಿಯು ಬೆನ್ನುಮೂಳೆಯ (ಮೇರುದಂಡ) ಮೂಲಕ ಸಾಗುತ್ತಾ, ದಾರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಆರು ಚಕ್ರಗಳನ್ನು (ಷಟ್-ಚಕ್ರ) ಭೇದಿಸಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಕರ್ಮಸಂಸ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ವಾಸನೆಗಳನ್ನು ದಹಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರವಾದ ಅನುಭವವಾಗಿದ್ದು, ಬೆರಗಾಗಿ ನಿಲಲಾರೆನವ್ವಾ ಎಂಬ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

  3. ಮಿಲನ: ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಈ ಶಕ್ತಿಯು ಶಿರಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ 'ಸಹಸ್ರಾರ' ಚಕ್ರವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಹೊನ್ನರಳೆಯ ಮರವು ಸಾವಿರ ದಳಗಳ ಕಮಲದಂತೆ ಇರುವ ಈ ಸಹಸ್ರಾರ ಚಕ್ರದ ಅರಳುವಿಕೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ, ಶಕ್ತಿಯು (ಅಕ್ಕ/ಜೀವಾತ್ಮ) ಶಿವನೊಂದಿಗೆ (ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ/ಪರಮಾತ್ಮ) ಮಿಲನವಾಗಿ, ಪರಿಪೂರ್ಣ ಐಕ್ಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಿಲನದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ದಿವ್ಯಾನಂದ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲತೆಯೇ ಮರನುಲಿವಾಗ (ಅನಾಹತ ನಾದ) ಎಂದು ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.

ಈ ಮೂಲಕ, ವಚನವು ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವವು ಕೇವಲ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಥವಾ ತಾತ್ವಿಕವಲ್ಲ, ಅದು ಶರೀರ-ಮನಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಯೌಗಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆ (psycho-physical transformation) ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳ ದರ್ಶನವು ಶಂಕರರ ಅದ್ವೈತದಿಂದ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಅವಳ ಪ್ರಕಾರ, ಐಕ್ಯವೆಂದರೆ ಶೂನ್ಯದಲ್ಲಿ ಕರಗಿಹೋಗುವುದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ದಿವ್ಯ ಚೈತನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸದಾ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿ, ಸೃಜನಶೀಲವಾಗಿ ಒಂದಾಗುವುದು. ಈ ತತ್ವವು ಶರಣರ 'ಕಾಯಕವೇ ಕೈಲಾಸ' ಎಂಬ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ತಾತ್ವಿಕ ಸಮರ್ಥನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾಗ ೪: ಸಾಮಾಜಿಕ-ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನವಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ

ಈ ವಿಭಾಗವು ವಚನವನ್ನು ಅದರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಟ್ಟು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ. 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಳವಳಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ವಚನವು ಹೇಗೆ ಅಂದಿನ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮಾನವೀಯ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಚಿತ್ರಿಸಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ-ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂದರ್ಭ

ಈ ವಚನವು 12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಯಾಣದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿದ್ದ ಶರಣ ಅಥವಾ ಲಿಂಗಾಯತ ಚಳವಳಿಯ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆ. ಈ ಚಳವಳಿಯು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಸಮಗ್ರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅದು ಅಂದಿನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ಬೇರೂರಿದ್ದ ಜಾತಿ, ಲಿಂಗ, ವರ್ಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳು, ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪಾರಮ್ಯ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಹೀನ ವೈದಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸಿತು.²

ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಂತಹ ವೇದಿಕೆಯ ಮೂಲಕ, ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ತರಗಳ ಜನರಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಮತ್ತು ಕೆಳಜಾತಿಯವರಿಗೆ, ತಮ್ಮ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು. ಅಕ್ಕನ ಈ ವಚನವು ಆ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಚೈತನ್ಯದ ನೇರ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಯಾಗಿದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳ ವಿಮರ್ಶೆ

ವಚನದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಪದಗಳು ಕೇವಲ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಥವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.

• ಊರಿಂದ ಹೊರಗಿರಿಸಿ: ಇಲ್ಲಿ 'ಊರು' ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಳವಲ್ಲ. ಅದು ನಿಯಮಗಳು, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು, ಅಧಿಕಾರ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಆ 'ಊರಿ'ನಿಂದ ತನ್ನನ್ನು 'ಹೊರಗಿರಿಸಿಕೊಂಡೆ' ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ಆ ಇಡೀ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ವೈರಾಗ್ಯವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಲುವು.

• ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ: ಈ ಪದವು ಶರಣರ ಸಮಾನತೆಯ ತತ್ವದ ಸಾರವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತದೆ. 'ಹಿರಿಯತನ' (seniority/identity) ಎಂಬುದು ಜಾತಿ, ಕುಲ, ಲಿಂಗ, ವಯಸ್ಸು ಮತ್ತು ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಮಾಜವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ನೀಡುವ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ 'ಹಿರಿಯತನ'ವನ್ನು 'ಗೆಡಿಸುವುದು' ಅಥವಾ ನಾಶಪಡಿಸುವುದು ಎಂದರೆ, ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಶ್ರೇಣೀಕರಣವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಮಾನವೀಯ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವುದು. ಇದು ಬಸವಣ್ಣನವರ "ಇವನಾರವ, ಇವನಾರವ ಎನಿಸದಿರಯ್ಯಾ, ಇವ ನಮ್ಮವ, ಇವ ನಮ್ಮವ ಎನಿಸಯ್ಯಾ" ಎಂಬ ಜಗತ್ಪ್ರಸಿದ್ಧ ತತ್ವಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ.¹⁴

ಈ ಮೂಲಕ, ವಚನವು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮುಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಮೋಚನೆಯನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗದಂತೆ ಬೆಸೆಯುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು (ಹಿರಿಯತನ) ಕಳಚಿಕೊಂಡಾಗ ಮಾತ್ರ ಆಂತರಿಕ ಅಹಂಕಾರ (ಗಿರಿ) ಸುಡುತ್ತದೆ. ಅಹಂಕಾರ ಸುಟ್ಟಾಗ ಮಾತ್ರ ನಿಜವಾದ ದೈವಿಕ ಐಕ್ಯ (ನೆರೆವೆನು) ಸಾಧ್ಯ. ಅಂದರೆ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿನ ಅಸಮಾನತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವುದೇ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಲುವು, ವಚನ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಆಧುನಿಕ ವಿಮೋಚನಾ ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರ (Liberation Theology) ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯಾವಾದದ (Spiritual Activism) ಪ್ರವರ್ತಕ ಚಳವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಲಿಂಗತ್ವ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Gender Analysis)

ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬಳ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದ್ದಳು. ಈ ವಚನವು ಅವಳ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ನಿಲುವಿನ ಒಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ.

• ಸ್ತ್ರೀ ಸಂವೇದನೆ ಮತ್ತು ಸೋದರಿಕೆ: ಅಕ್ಕನು ತನ್ನ ಅತ್ಯಂತ ಗಹನವಾದ ಅನುಭವವನ್ನು ಪುರುಷ ಶರಣರಿಗಲ್ಲದೆ, ಎಲೆಗವ್ವಾ, ಎಲೆ ತಾಯೆ ಎಂದು ಸ್ತ್ರೀಯರನ್ನೇ ಸಂಬೋಧಿಸಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಅವಳ ಅನುಭವದ ಸ್ತ್ರೀಕೇಂದ್ರಿತ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ನಡುವಿನ ಸೋದರಿಕೆ (sisterhood) ಭಾವವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ಅವಳು ಇತರ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಹಭಾಗಿಯಾಗಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಾಳೆ.

• ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಿರಾಕರಣೆ: ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯು ತನ್ನ ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯನ್ನು, ಅರಮನೆಯ ಸುಖವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ¹², ಸಾಮಾಜಿಕ ನಾಚಿಕೆಯನ್ನು ತೊರೆದು ಬೆತ್ತಲೆಯಾಗಿ ¹² ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅರಸಿ ಹೊರಟದ್ದು, ಅಂದಿನ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಆಘಾತ ಮತ್ತು ಸವಾಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ವಚನವು ಆ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಬದುಕಿಗೆ ಒಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಸಮರ್ಥನೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

  ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ ಎಂಬ ಪದವು, ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಸಮಾಜವು ಹೆಣ್ಣಿನ ಮೇಲೆ ಹೇರಿದ್ದ 'ಪತ್ನಿ', 'ಮಗಳು' ಮುಂತಾದ ಸೀಮಿತ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಕಳಚಿಕೊಂಡು, ಕೇವಲ 'ಶರಣೆ'ಯಾಗಿ, ಒಬ್ಬ ಸ್ವತಂತ್ರ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ನಿಲುವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.¹⁶

• ದೇಹದ ರಾಜಕೀಯ: 'ಉರಿಯ ಫಣಿಯನ್ನು ಉಡುವುದು' ಮತ್ತು ನಂತರದ ಹಂತದಲ್ಲಿ 'ಗಿರಿ ಬೆಂದು' ಹೋಗುವುದು, ದೇಹದ ಕುರಿತಾದ ಅವಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳು ದೇಹವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಒಂದು ಸಾಧನವಾಗಿ, ಒಂದು ಪ್ರಯೋಗಶಾಲೆಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಪುರುಷ ಪ್ರಧಾನ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಅದನ್ನು ದೈವಿಕ ಅನುಭವದ ತಾಣವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದು ಅವಳ ನಿಲುವಾಗಿತ್ತು.

ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ

ವಚನವು ಕೇವಲ ತಾತ್ವಿಕ ಅಥವಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಆಳವಾದ ಮಾನವೀಯ ಭಾವನೆಗಳ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.

• ಪರಮ ವಿಸ್ಮಯ (Awe): ಬೆರಗಾಗಿ ನಿಲಲಾರೆನವ್ವಾ ಎಂಬ ಸಾಲು, ಆಧುನಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ 'awe' (ಪರಮ ವಿಸ್ಮಯ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಭಾವನೆಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕಿಂತ ಮಿಗಿಲಾದ, ಬೃಹತ್ ಆದ ಯಾವುದನ್ನೋ ಎದುರಿಸಿದಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ಭಾವನೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ 'ಅಹಂ' (ego) ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಕರಗಿ, ತಾನು ಈ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗ ಎಂಬ ಅರಿವು ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಹಂ-ಲಯದ (ego-dissolution) ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯುತ ಮಾನಸಿಕ ಅನುಭವವಾಗಿದ್ದು, ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.

• ಭಾವನೆಗಳ ಪರಿವರ್ತನೆ: ವಚನವು ಭಯ (ಉರಿಯ ಫಣಿ), ಒಂಟಿತನ ಮತ್ತು ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ (ಊರಿಂದ ಹೊರಗೆ), ವಿಸ್ಮಯ (ಬೆರಗಾಗಿ), ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಆನಂದದಾಯಕ ಐಕ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿ (ನೆರೆವೆನು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ) ಮುಂತಾದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮಾನವ ಭಾವನೆಗಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಲೌಕಿಕ ಭಯವನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಧೈರ್ಯವಾಗಿ, ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯನ್ನು ದೈವಿಕ ಸಾಂಗತ್ಯವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ನಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ.

ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಈ ವಚನವು 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಸಂಘರ್ಷಗಳ ನಡುವೆ, ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆ ಹೇಗೆ ತನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಂಡಳು ಎಂಬುದರ ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯುತ ಮತ್ತು ಬಹುಮುಖಿ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.

ಭಾಗ ೫: ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳು

ಈ ವಿಭಾಗವು ವಚನವನ್ನು ಅದರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿ, ಇತರ ಜ್ಞಾನಶಿಸ್ತುಗಳಾದ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ, ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಧರ್ಮಗಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವಚನದ ಅರ್ಥವಂತಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದರ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಪರಿಸರ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Ecological Analysis)

ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ತನ್ನ ಅತ್ಯಂತ ಗಹನವಾದ ಮತ್ತು ಅಮೂರ್ತವಾದ ಅನುಭಾವವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೂರ್ತ ರೂಪಕಗಳನ್ನೇ (ಫಣಿ, ಗಿರಿ, ತರು, ಹೊನ್ನರಳೆ) ಆರಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಆಕಸ್ಮಿಕವಲ್ಲ. ಇದು ಅವಳಿಗಿದ್ದ ಆಳವಾದ ಪರಿಸರ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗಿನ ಅವಿನಾಭಾವ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

• ದೈವತ್ವದ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿ ಪ್ರಕೃತಿ: ಅಕ್ಕನ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರಕೃತಿಯು ಕೇವಲ ಮಾನವ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಇರುವ ಒಂದು ಜಡ ವಸ್ತುವಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅದು ದೈವತ್ವವು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಗೊಳ್ಳುವ ಒಂದು ಜೀವಂತ ತಾಣ. ಅವಳ ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಚನದಲ್ಲಿ, "ಗಿರಿವನಗಳೆಲ್ಲಾ ನೀನೇ, ತರುವಿನೊಳಗಾಡುವ ಖಗಮೃಗವೆಲ್ಲಾ ನೀನೇ" ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ, ಅವಳು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಶದಲ್ಲಿಯೂ ತನ್ನ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಾಳೆ.

• ನಾಶ ಮತ್ತು ಪುನರ್ಸೃಷ್ಟಿಯ ಚಕ್ರ: ಗಿರಿ ಬೆಂದು ತರುವುಳಿದು ಎಂಬ ಚಿತ್ರಣವು ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ನಡೆಯುವ ನಾಶ ಮತ್ತು ಪುನರ್ಸೃಷ್ಟಿಯ ಚಕ್ರವನ್ನು (cycle of destruction and regeneration) ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾಳ್ಗಿಚ್ಚು ಒಂದು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿದಂತೆ ಕಂಡರೂ, ಅದು ಹೊಸ ಜೀವದ ಉಗಮಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ರೂಪಕವು ಆಧುನಿಕ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನದ 'resilience' (ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವ) ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಸಮೀಪವಾಗಿದೆ. ಅಹಂಕಾರದ ನಾಶವು ಆತ್ಮದ ಹೊಸ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಚೈತನ್ಯಪೂರ್ಣ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

• ಪರಿಸರ-ಸ್ತ್ರೀವಾದ (Ecofeminism): ಅಕ್ಕನ ವಚನಗಳನ್ನು ಪರಿಸರ-ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದಲೂ ನೋಡಬಹುದು. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ, ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಮಹಿಳೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿ ಎರಡನ್ನೂ ಶೋಷಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಊರು) ಮತ್ತು ಅದರ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು (ಹಿರಿಯತನ) ಧಿಕ್ಕರಿಸಿ, ಪ್ರಕೃತಿಯ (ಗಿರಿ, ವನ) ಆಶ್ರಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು, ಈ ಎರಡೂ ಶೋಷಿತ ಅಸ್ತಿತ್ವಗಳ ನಡುವಿನ ಸಹಜ ಮೈತ್ರಿಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.

ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Cognitive and Epistemological Analysis)

ಜ್ಞಾನದ ಸ್ವರೂಪ, ಮೂಲ ಮತ್ತು ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಈ ವಚನವು ಮಹತ್ವದ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಶರಣರ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯು ಅನುಭವ-ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿತ್ತು (experience-centric), ಮತ್ತು 'ಅನುಭವ ಮಂಟಪ'ವೇ ಇದಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಸಾಕ್ಷಿ.

• ಅನುಭವವೇ ಪರಮ ಪ್ರಮಾಣ: ಭಾರತೀಯ ದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಗಳಾಗಿ ಶಬ್ದ (ಗ್ರಂಥ), ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ (ಇಂದ್ರಿಯಾನುಭವ), ಅನುಮಾನ (ತರ್ಕ) ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಶರಣರು ಇವೆಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮಿಗಿಲಾಗಿ 'ಅನುಭವ' ಅಥವಾ ನೇರ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಈ ವಚನವು ಈ ನಿಲುವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನು ಸತ್ಯವನ್ನು ಗ್ರಂಥಗಳಿಂದ ಓದಿ ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ತರ್ಕದಿಂದ ಅರಿಯಲಿಲ್ಲ. ಅವಳು 'ಮೂರರಾಚೆಯ ಅವಸ್ಥೆ'ಯಲ್ಲಿ ತೂಗಿ ತೂಗಿ ನೋಡಿದಳು. ಇದು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾನುಭೂತಿಯ, ನೇರ ಅರಿವಿನ ಮಾರ್ಗ.

• ಗ್ರಂಥ-ಆಧಾರಿತ ಜ್ಞಾನದ ವಿಮರ್ಶೆ: ಶರಣ ಚಳವಳಿಯು ವೇದ-ಆಗಮಗಳಂತಹ ಗ್ರಂಥಗಳ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ಆ ಜ್ಞಾನವು ಕೆಲವೇ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿರಲಿಲ್ಲ. ತೂಗಿ ತೂಗಿ ನೋಡಿ ಎಂಬ ಕ್ರಿಯೆಯು, ಯಾವುದೇ ಸಿದ್ಧ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕುರುಡಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳದೆ, ಅದನ್ನು ಸ್ವಂತ ಅನುಭವದ ಒರೆಗಲ್ಲಿಗೆ ಹಚ್ಚಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವೀಕರಣದ (democratization of knowledge) ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿತ್ತು.

ತುಲನಾತ್ಮಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಧರ್ಮ

ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವವು ಕೇವಲ ವೀರಶೈವ ಪರಂಪರೆಗೆ ಸೀಮಿತವಲ್ಲ, ಅದು ವಿಶ್ವದ ಇತರ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಪರಂಪರೆಗಳಲ್ಲಿನ ಅನುಭವಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ಸಾಮ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

• ಸೂಫಿಸಂ: ಅಕ್ಕನ ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ ನೆರೆವೆನು ಎಂಬ ಸಂಪೂರ್ಣ ಶರಣಾಗತಿ ಮತ್ತು ಐಕ್ಯದ ಸ್ಥಿತಿಯು, ಸೂಫಿ ಪಂಥದ ಫನಾ (fana) ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಬಹಳ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ. 'ಫನಾ' ಎಂದರೆ ದೇವರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಹಂ ಅನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕರಗಿಸಿ, ದೈವಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವುದು. ಅಕ್ಕನ ಮಧುರ ಭಾವದ ಭಕ್ತಿಯು, ಸೂಫಿ ಕವಿಗಳಾದ ರೂಮಿ ಮತ್ತು ರಾಬಿಯಾ ಅವರ ಪ್ರೇಮಮಯ ದೈವಿಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ.

• ಝೆನ್ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮ: ಬೆರಗಾಗಿ ನಿಲಲಾರೆನು ಎಂಬ ಹಠಾತ್, ತರ್ಕಾತೀತ ಜ್ಞಾನೋದಯದ ಸ್ಥಿತಿಯು, ಝೆನ್ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿನ ಸಟೋರಿ (satori) ಅಥವಾ ಹಠಾತ್ ಅರಿವಿನ ಕ್ಷಣವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಗಿರಿ ಬೆಂದು ತರುವುಳಿದು ಎಂಬ ವಿರೋಧಾಭಾಸದ, ತರ್ಕವನ್ನು ಮುರಿಯುವ ಚಿತ್ರಣವು, ಝೆನ್ ಗುರುಗಳು ಶಿಷ್ಯರ ಬೌದ್ಧಿಕ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿ, ಅವರನ್ನು ನೇರ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಲು ಬಳಸುವ 'ಕೋನ್‌'ಗಳನ್ನು (koans) ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ.

• ಅದ್ವೈತ ವೇದಾಂತ: ವಚನದ ಅದ್ವೈತ ಭಾವವು ಶಂಕರರ ಅದ್ವೈತವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ಶಂಕರರ ಅದ್ವೈತದಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನೋದಯದ ನಂತರ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ 'ಶಕ್ತಿ'ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವವಿಲ್ಲ, ಜಗತ್ತು ಮಿಥ್ಯೆಯಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ, ಐಕ್ಯದ ನಂತರವೂ 'ತರು' ಉಳಿದು, ಅದು 'ಹೊನ್ನರಳೆ'ಯಾಗಿ ಅರಳಿ 'ನುಲಿಯುತ್ತದೆ'. ಇದು ಶಕ್ತಿಯ ಸೃಜನಶೀಲ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯು ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಇದು ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತದ ವಿಶಿಷ್ಟ ನಿಲುವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Dialectical Analysis)

ವಚನವು ಹಲವಾರು ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು (dichotomies) ಮುಂದಿಟ್ಟು, ಅವುಗಳ ಸಂಘರ್ಷ ಮತ್ತು ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಉನ್ನತ ಸತ್ಯವನ್ನು ತಲುಪುವ ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ (dialectical) ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

• ವಾದ (Thesis): ಸ್ಥೂಲ, ಜಡ, ನಶ್ವರ ಜಗತ್ತು (ಗಿರಿ).

• ಪ್ರತಿವಾದ (Antithesis): ಅದರ ನಾಶ, ದಹನ (ಬೆಂದು).

• ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ (Synthesis): ಚೈತನ್ಯಯುತ, ಶಾಶ್ವತ ಆತ್ಮತತ್ವ (ತರುವುಳಿದು).

• ವಾದ (Thesis): ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆ, ಅಹಂಕಾರ (ಹಿರಿಯತನ).

• ಪ್ರತಿವಾದ (Antithesis): ಅದರ ನಾಶ, ನಿರಾಕರಣೆ (ಗೆಡಿಸಿ).

• ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ (Synthesis): ಪರಿಪೂರ್ಣ ದೈವಿಕ ಐಕ್ಯ (ನೆರೆವೆನು).

ಈ ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ, ಅಕ್ಕನು ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಅಲೌಕಿಕ, ನಾಶ ಮತ್ತು ಸೃಷ್ಟಿ, ವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ, ಅಂಗ ಮತ್ತು ಲಿಂಗಗಳ ನಡುವಿನ ತೋರಿಕೆಯ ವಿರೋಧಗಳನ್ನು ಮೀರಿ, ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಮತ್ತು ಏಕೀಕೃತ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಈ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಅಕ್ಕನ ವಚನವು 'ಋಣಾತ್ಮಕ ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರ' (Apophatic Theology - ದೇವರು ಏನಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುವುದು) ಮತ್ತು 'ಧನಾತ್ಮಕ ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರ' (Kataphatic Theology - ದೇವರು ಏನೆಂದು ಹೇಳುವುದು) ಎರಡನ್ನೂ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ ಮತ್ತು ಗಿರಿ ಬೆಂದು ಎಂಬುದು ಋಣಾತ್ಮಕ ಮಾರ್ಗವಾದರೆ, ಹೊನ್ನರಳೆಯ ಮರ ಮತ್ತು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಎಂಬುದು ಧನಾತ್ಮಕ ಮಾರ್ಗ. ಈ ಸಮತೋಲನವು ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನದ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯಾಗಿದೆ.

ಭಾಗ ೬: ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ, ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಅನುವಾದಗಳು

ಈ ಅಂತಿಮ ವಿಭಾಗವು ಹಿಂದಿನ ಎಲ್ಲಾ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ, ವಚನದ ಸಮಗ್ರ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಅದರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ವೀಕಾರ, ಸಮಕಾಲೀನ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಅದರ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಂಭಾವ್ಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಮಗ್ರ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಂದೇಶ

ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭಾವಗೀತೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಅವಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜೀವನ ದರ್ಶನದ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ನಿಲುವಿನ ಒಂದು ಸಾಂದ್ರೀಕೃತ ಸಾರ. ಇದರ ಸಮಗ್ರ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಹೀಗೆ ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸಬಹುದು:

ನಿಜವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣವು ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಸುಡುವ, ವಿಷಮಯ ಅನುಭವಗಳೆಂಬ ಉರಿಯ ಫಣಿಯನ್ನು ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಎದುರಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಅಲಂಕಾರದಂತೆ 'ಉಟ್ಟು'ಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪಯಣದಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಾಪಿತ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ (ಊರು) ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ 'ಹೊರಗಿರಿಸಬೇಕು'. ನಂತರ, ಅನುಭವ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಯೌಗಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಮೂಲಕ, ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಮೂರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ **'ಮೂರರಾಚೆಯ ಅವಸ್ಥೆ'**ಯಲ್ಲಿ (ತುರ್ಯಾವಸ್ಥೆ) ಸತ್ಯವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ, ತೂಗಿ ತೂಗಿ ನೋಡಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಈ ಅನುಭವವು ಎಷ್ಟು ಅಗಾಧ ಮತ್ತು ವಿಸ್ಮಯಕಾರಿಯೆಂದರೆ, ಸಾಧಕನು ಬೆರಗಾಗಿ ನಿಲಲಾರೆನು ಎಂಬ ಪರವಶ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಾನೆ. ಈ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಅಹಂಕಾರ ಮತ್ತು ದೇಹಪ್ರಜ್ಞೆ ಎಂಬ ಗಿರಿಯು ಸುಟ್ಟುಹೋದರೂ, ಶಾಶ್ವತವಾದ ಆತ್ಮಚೈತನ್ಯವೆಂಬ ತರುವು ನಾಶವಾಗದೆ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇದು ವೀರಶೈವದ ಷಟ್‌ಸ್ಥಲ ಮಾರ್ಗದ ಅಂತಿಮ ಘಟ್ಟವಾದ 'ಆರವಸ್ಥೆ'ಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಅನುಭವಗಳಿಗಿಂತ 'ಕರ ಹಿರಿದು'. ಈ ಆತ್ಮವೃಕ್ಷವು ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನವೆಂಬ ಹೊನ್ನರಳೆಯಾಗಿ ಅರಳಿ, ಅನಾಹತ ನಾದವಾಗಿ ನುಲಿದಾಗ, ಸಾಧಕನು ತನ್ನೆಲ್ಲಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಗಳಾದ ಹಿರಿಯತನವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ 'ಗೆಡಿಸಿ', ತನ್ನ ಪ್ರಿಯತಮ, ಸೌಂದರ್ಯಮಯ ಪ್ರಭುವಾದ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನಲ್ಲಿ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ 'ನೆರೆ'ದು, ಸಮರಸಗೊಂಡು ಐಕ್ಯನಾಗುತ್ತಾನೆ.

ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಈ ವಚನವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿ, ಯೌಗಿಕ ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಒಂದೇ ಸಮಗ್ರ ವಿಮೋಚನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗದ ಮೂರು ಮುಖಗಳೆಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.

ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ವೀಕಾರ ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ

• ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ವೀಕಾರ: 12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಅಕ್ಕನ ಈ ದಿಟ್ಟ ನಿಲುವು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಅನುಭಾವವು 'ಅನುಭವ ಮಂಟಪ'ದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭು, ಬಸವಣ್ಣನವರಂತಹ ಹಿರಿಯ ಶರಣರಿಂದಲೂ ಅಪಾರ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಪಾತ್ರವಾಯಿತು. ಅವಳ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವೈರಾಗ್ಯವನ್ನು ಕಂಡು, ಅವರು ಅವಳಿಗೆ 'ಅಕ್ಕ' (ಹಿರಿಯ ಸೋದರಿ) ಎಂಬ ಗೌರವಸೂಚಕ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಇದು ಅಂದಿನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅವಳ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಾಯಕತ್ವಕ್ಕೆ ಸಂದ ಮನ್ನಣೆಯಾಗಿತ್ತು.

• ಸಮಕಾಲೀನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ: ಒಂಬತ್ತು ಶತಮಾನಗಳ ನಂತರವೂ ಅಕ್ಕನ ಈ ವಚನವು ಅನೇಕ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಂವಾದಗಳಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ.

  • ಸ್ತ್ರೀವಾದ (Feminism): ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಹೇರಿಕೆಗಳನ್ನು, ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು (ಊರು) ಮತ್ತು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವ ಗುರುತುಗಳನ್ನು (ಹಿರಿಯತನ) ದಿಟ್ಟತನದಿಂದ ನಿರಾಕರಿಸುವ ಅಕ್ಕನ ಧ್ವನಿಯು, ಆಧುನಿಕ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ಚಿಂತಕರಿಗೆ, ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೋರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಅನಂತ ಸೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬಳು ತನ್ನ ದೇಹ, ಲೈಂಗಿಕತೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯನ್ನು ತನ್ನದೇ ಆದ ನಿಯಮಗಳ ಮೇಲೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಅವಳು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಳು.

  • ಪರಿಸರವಾದ (Environmentalism): ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಕೇವಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಅದನ್ನು ದೈವತ್ವದ ಜೀವಂತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾಣುವ ಅಕ್ಕನ ಪರಿಸರ-ಕೇಂದ್ರಿತ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು, ಇಂದಿನ ತೀವ್ರ ಪರಿಸರ ನಾಶ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಹೆಚ್ಚು ಸಮರ್ಥನೀಯ ಮತ್ತು ಗೌರವಯುತ ಜೀವನಶೈಲಿಗೆ ದಾರಿ ತೋರಬಲ್ಲದು.

  • ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ: ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಧರ್ಮಗಳ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳಿಂದ ಹೊರಬಂದು, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಶೋಧನೆಯ ಮೂಲಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಇಂದಿನ ಜಾಗತಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನ್ವೇಷಕರಿಗೆ (spiritual seekers) ಅಕ್ಕನ ಮಾರ್ಗವು (ತೂಗಿ ತೂಗಿ ನೋಡಿ) ಅತ್ಯಂತ ಆಕರ್ಷಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ.

  • ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ (Social Justice): ಹಿರಿಯತನಗೆಡಿಸಿ ಎಂಬ ತತ್ವವು ಜಾತಿ, ವರ್ಗ, ಧರ್ಮ, ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಆಧಾರದ ಮೇಲಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸಮಾನತೆಗಳ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಇಂದಿಗೂ ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಘನತೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಸಮಾಜದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಒಂದು ಆದರ್ಶವಾಗಿದೆ.