ನಮ್ಮವರಂದೆ ಮದುವೆಯ ಮಾಡಿದರು
ಸಿರಿಶೈಲ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಂಗೆ.
ಹೆಂಗೂಸೆಂಬ ಭಾವ ತೋರದ ಮುನ್ನ
ನಮ್ಮವರಂದೆ ಮದುವೆಯ ಮಾಡಿದರು.
--- ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ
ಅಕ್ಷರಶಃ ಭಾಷಾಂತರ (Literal Translation):
Before youthfulness came to the breast,
Before shyness appeared in the mind,
Even then, my people had me married
To the Lord Chennamallikarjuna of Sirishaila.
Before the feeling of 'being a young girl' could show,
Even then, my people had me married.
ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಭಾಷಾಂತರ (Poetic Translation):
Before my budding breasts could bloom,
Before my mind knew worldly shame,
They bound me to my god, my groom,
My Lord of the jasmine-white flame.
Before I learned a woman's name,
My soul was one with His, the same.
ಭಾಗ ೧: ಪಠ್ಯ ಮತ್ತು ಭಾಷಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಈ ವಚನವು ಶರಣ ತತ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾದ 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವದ ಜೀವಂತ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ಭಾಷಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಈ ತತ್ವದ ಆಳವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಪದಶಃ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ ಮತ್ತು ಶಬ್ದಾರ್ಥ ನಕ್ಷೆ
ಮೂಲ ಕನ್ನಡ ಪದ | ಅಕ್ಷರಶಃ ಇಂಗ್ಲಿಷ್/ಕನ್ನಡ ಸಮಾನಾರ್ಥಕ | ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ | ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ಭಾಷಿಕ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು |
ಉರಕ್ಕೆ | To the chest/bosom (ಎದೆಗೆ) | ಸ್ತ್ರೀ ದೇಹದ ಭೌತಿಕ ಜಾಗೃತಿ; ಸ್ತ್ರೀತ್ವದ ಲೌಕಿಕ ಗುರುತು; ಭಾವನೆಗಳ ಕೇಂದ್ರ. | ಸಂಸ್ಕೃತ 'ಉರಸ್' |
ಜವ್ವನಗಳು | Youths; signs of youth (ಯೌವನದ ಲಕ್ಷಣಗಳು) | ಸ್ತನಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಂತಹ, ಸಮಾಜವು ಹೆಣ್ಣನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ದೈಹಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು. | ಸಂಸ್ಕೃತದ 'ಯೌವನ' ಪದದ ತದ್ಭವ ರೂಪ. ಬಹುವಚನ ಬಳಕೆಯು ಈ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಘಟಕಗಳಾಗಿ ನೋಡುವ ಅಕ್ಕನ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. |
ಬಾರದ ಮುನ್ನ | Before (it) came (ಬರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು) | ಕಾಲಾತೀತ ಸ್ಥಿತಿ; ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಉದಯಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿನ ಅಸ್ತಿತ್ವ. | ಇದು 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ಸಂಬಂಧದ ಅನಾದಿತ್ವವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ತಂತ್ರ. |
ಮನಕ್ಕೆ | To the mind (ಮನಸ್ಸಿಗೆ) | ಅಂತರಂಗ; ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರ; ಭಾವನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಮಗಳು ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಳ. | ಇದು ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಅಲೌಕಿಕ ಸಂಘರ್ಷದ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ. |
ನಾಚಿಕೆಗಳು | Shyness; feelings of shame/modesty (ನಾಚಿಕೆಯ ಭಾವನೆಗಳು) | ಸಮಾಜವು ಹೆಣ್ಣಿನ ಮೇಲೆ ಹೇರುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳು (ಸಭ್ಯತೆ, ಮುಜುಗರ). | 'ನಾಚಿಕೆ' ಕೇವಲ ಭಾವನೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹೇರಿಕೆ. ಬಹುವಚನವು ಈ ಹೇರಿಕೆಗಳ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. |
ತೋರದ ಮುನ್ನ | Before (it) appeared (ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು) | ಅಂತರಂಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಭಾವನೆ ಅಥವಾ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಮೂಡುವ ಮೊದಲಿನ ಹಂತ. | 'ಬಾರದ' ಎಂಬುದು ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು 'ತೋರದ' ಎಂಬುದು ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. |
ನಮ್ಮವರು | Our people (ನನ್ನವರು/ನಮ್ಮ ಆತ್ಮೀಯರು) | ಲೌಕಿಕವಾಗಿ: ಪೋಷಕರು/ಕುಟುಂಬ. ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ: ಗುರು, ಲಿಂಗ, ಜಂಗಮ, ದೈವಿಕ ಸಂಕಲ್ಪ, ಅಂತಃಸಾಕ್ಷಿ. | ಈ ಪದದ ಅಸ್ಪಷ್ಟತೆಯೇ ಅದರ ಶಕ್ತಿ. ಇದು 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವದಲ್ಲಿ, ಈ ದೈವಿಕ ವಿವಾಹವನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. |
ಅಂದೆ | That very day; then itself (ಆಗಲೇ) | ತಕ್ಷಣವೇ, ಪೂರ್ವನಿರ್ಧರಿತವಾಗಿ. | ಈ ಕ್ರಿಯೆಯು ಆಕಸ್ಮಿಕವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಒಂದು ನಿತ್ಯಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವನಿಯಾಮಕ ಎಂಬುದನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. |
ಮದುವೆಯ ಮಾಡಿದರು | (They) performed the marriage (ವಿವಾಹ ಮಾಡಿದರು) | ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ ತತ್ವದ ಕೇಂದ್ರ ರೂಪಕ. ಆತ್ಮ (ಸತಿ) ಮತ್ತು ಪರಮಾತ್ಮ (ಪತಿ) ನಡುವಿನ ನಿತ್ಯ, ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಐಕ್ಯತೆ. | ಇದು ಲೌಕಿಕ ವಿವಾಹದ ನಿರಾಕರಣೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಐಕ್ಯತೆಯ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. |
ಸಿರಿಶೈಲ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಂಗೆ | To Chennamallikarjuna of Sirishaila | ಅಕ್ಕನ ಇಷ್ಟದೈವ, ಪರಮಸತ್ಯ, ಅವಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪತಿ. | 'ಸಿರಿಶೈಲ'ವು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಪೀಠ ಎರಡೂ ಆಗಿರುವುದರಿಂದ, ಇದು ಶಿವ-ಶಕ್ತಿಯರ ಐಕ್ಯತೆಯ ಸಂಕೇತ. |
ಹೆಂಗೂಸು | A girl-child; female child (ಹೆಣ್ಣು ಮಗು) | 'ಹೆಣ್ಣು' ಎಂಬ ಸಮಗ್ರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಗುರುತು. | ಇದು 'ಜವ್ವನ' ಮತ್ತು 'ನಾಚಿಕೆ' ಎಂಬ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗಿಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ. |
ಎಂಬ ಭಾವ | The feeling/sense of being (ಎನ್ನುವ ಭಾವನೆ) | ಒಂದು ಗುರುತನ್ನು ಆಂತರ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದು; ಆತ್ಮ-ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಉದಯ. | ಈ ಭಾವ ಮೂಡುವ ಮೊದಲೇ ತನ್ನ ನಿಜವಾದ 'ಸತಿ'ಯ ಭಾವ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದು ವಚನದ ತಿರುಳು. |
ಅಂಕಿತನಾಮದ ಮಹತ್ವ: ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ - 'ಮಲೆನಾಡಿನ ಅರಸ'
ಅಕ್ಕನ ಅಂಕಿತನಾಮವಾದ 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಕೇವಲ ದೇವರ ಹೆಸರಲ್ಲ, ಅದು ಅವಳ 'ಪತಿ'ಯ ವಿಳಾಸ. ಇದರ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ದ್ರಾವಿಡ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಹುಡುಕಿದಾಗ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥಗಳು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಮಲೆ + ಕೆ + ಅರಸನ್: ಈ ಪದವನ್ನು 'ಮಲೆಕರಸನ್' ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬಹುದು.
ಮಲೆ: 'ಬೆಟ್ಟ' ಅಥವಾ 'ಪರ್ವತ' ಎಂಬ ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ ಪದ.
ಕೆ: 'ಗೆ' ಎಂಬ ಚತುರ್ಥಿ ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯ.
ಅರಸನ್: 'ರಾಜ' ಅಥವಾ 'ಒಡೆಯ' . 'ಅರ' ಎಂಬ ಹಳೆಗನ್ನಡ ಪದಕ್ಕೆ 'ಧರ್ಮ' ಎಂಬ ಅರ್ಥವೂ ಇರುವುದರಿಂದ
6 , 'ಧರ್ಮದ ಒಡೆಯ' ಅಥವಾ 'ಧರ್ಮರಕ್ಷಕ' ಎಂಬ ಅರ್ಥವೂ ಬರುತ್ತದೆ.
ಹೀಗೆ, 'ಮಲೆಕರಸನ್' ಎಂದರೆ 'ಬೆಟ್ಟಗಳ ಒಡೆಯ' ಅಥವಾ 'ಪರ್ವತದ ಧರ್ಮರಾಜ'. ಈ ದೇಶೀಯ ಕನ್ನಡ ಪದವೇ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ 'ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂದು ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿದೆ ಎಂಬ ವಾದವಿದೆ. 'ಚೆನ್ನ' ಎಂದರೆ ಸುಂದರ, ಪ್ರಿಯ. ಹಾಗಾಗಿ 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂದರೆ "ನನ್ನ ಪ್ರಿಯನಾದ, ಬೆಟ್ಟದ ಒಡೆಯನಾದ ಶಿವ". ಶ್ರೀಶೈಲವು ದ್ವಾದಶ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಅಷ್ಟಾದಶ ಶಕ್ತಿಪೀಠಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಒಂದಾಗಿದೆ . ಇದು ಶಿವ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಐಕ್ಯತೆಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನನ್ನು ತನ್ನ ಪತಿಯಾಗಿ ಆರಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು, ಅವಳು ಕೇವಲ ಶಿವನನ್ನಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಶಿವ-ಶಕ್ತಿಯರ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಐಕ್ಯತೆಯನ್ನು ವರಿಸಿದ್ದಾಳೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ತತ್ವದ ಭಾಷಿಕ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ
ಈ ವಚನವು 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ಎಂಬ ವೀರಶೈವ ತತ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ತತ್ವದ ಪ್ರಕಾರ, ಶರಣೆ (ಭಕ್ತೆ) ತಾನು 'ಸತಿ' (ಪತ್ನಿ) ಮತ್ತು ಲಿಂಗವೇ (ದೇವರು) ತನ್ನ 'ಪತಿ' (ಗಂಡ) ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಸಂಬಂಧವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಒಂದು ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ ಸತ್ಯ (ontological reality). ಅಕ್ಕನ ವಚನದಲ್ಲಿ, 'ಮದುವೆ' ಎಂಬ ಪದವು ಈ ಐಕ್ಯತೆಯ ಕೇಂದ್ರ ರೂಪಕವಾಗಿದೆ. "ಉರಕ್ಕೆ ಜವ್ವನಗಳು ಬಾರದ ಮುನ್ನ, ಮನಕ್ಕೆ ನಾಚಿಕೆಗಳು ತೋರದ ಮುನ್ನ" ಎಂಬ ಸಾಲುಗಳು, ಈ 'ಸತಿ-ಪತಿ' ಸಂಬಂಧವು ಲೌಕಿಕ, ದೈಹಿಕ ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಗಿಂತಲೂ ಹಿಂದಿನದು, ಮೂಲಭೂತವಾದುದು ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತವಾದುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಭಾಷಿಕವಾಗಿಯೇ ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾಗ ೨: ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಮತ್ತು ಕಲಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಸಾಹಿತ್ಯ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಭಾವ
ಪ್ರಧಾನ ಭಾವ (ರಸ): ವಚನದ ಪ್ರಧಾನ ಭಾವ 'ಮಧುರ ಭಕ್ತಿ' ಅಥವಾ 'ಕಾಂತಾ ಭಾವ' . ಇದು 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ತತ್ವದ ಕಲಾತ್ಮಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ. ಇಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಶೃಂಗಾರಗಳು ಒಂದಾಗಿವೆ. ಆದರೆ ಇದು ಲೌಕಿಕ ಶೃಂಗಾರವಲ್ಲ, ಅಲೌಕಿಕ ಪ್ರೇಮ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ 'ಅದ್ಭುತ' ರಸವೂ ಇದೆ - ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮೂಡುವ ಮೊದಲೇ ಅಲೌಕಿಕ ಸಂಬಂಧ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ವಿಸ್ಮಯ.
ನಿರೂಪಣಾ ಶೈಲಿ: ಇದು ಆತ್ಮಘೋಷಣೆಯ (declaration) ಮತ್ತು ಆತ್ಮನಿವೇದನೆಯ (monologue) ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಅಕ್ಕ ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು, ಅಂದರೆ ತಾನು ಈಗಾಗಲೇ 'ಲಿಂಗಪತಿ'ಯ 'ಸತಿ' ಎಂಬ ಸತ್ಯವನ್ನು, ಯಾವುದೇ ಸಂಕೋಚವಿಲ್ಲದೆ, ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸಾರುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ.
ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಅಲಂಕಾರಗಳು: ವಚನದ ಕೇಂದ್ರ ಅಲಂಕಾರವೇ ರೂಪಕ (Metaphor). 'ಮದುವೆ'ಯನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಐಕ್ಯತೆಗೆ ರೂಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. "ಬಾರದ ಮುನ್ನ... ತೋರದ ಮುನ್ನ" ಎಂಬ ಪದಗಳ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯು (Anaphora) ವಚನಕ್ಕೆ ಒಂದು ಲಯವನ್ನು ನೀಡುವುದಲ್ಲದೆ, ತನ್ನ ದೈವಿಕ ಸಂಬಂಧವು ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಗಿಂತ 'ಪೂರ್ವದ್ದು' ಮತ್ತು 'ಮೂಲಭೂತವಾದದ್ದು' ಎಂಬುದನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಬೆಡಗು ಮತ್ತು ಧ್ವನಿ: ಈ ವಚನವು 'ಬೆಡಗಿನ' (enigmatic/paradoxical) ವಚನಗಳ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
8 "ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮೂಡುವ ಮೊದಲೇ ನಡೆದ ಮದುವೆ" ಎಂಬುದು ಲೌಕಿಕ ತರ್ಕಕ್ಕೆ ನಿಲುಕದ ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಒಗಟು. ಇದರ 'ಧ್ವನಿ' ಅಥವಾ ಸೂಚ್ಯಾರ್ಥವು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಜಗತ್ತು ಹೆಣ್ಣನ್ನು ನೋಡುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಆಕೆಯು ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವದ ಮೂಲಕ ತಲೆಕೆಳಗು ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ.ಕಾಲ ವಿಲೋಮ (Temporal Inversion): ವಚನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ 'ಕಾಲ ವಿಲೋಮ' ತಂತ್ರವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ಪ್ರಬುದ್ಧತೆ (ಕಾರಣ) ಬಂದ ನಂತರವೇ ವಿವಾಹ (ಕಾರ್ಯ) ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅಕ್ಕನ ವಚನದಲ್ಲಿ, ದೈವಿಕ ವಿವಾಹ (ಕಾರ್ಯ) ಮೊದಲೇ ನಡೆದು, ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಬುದ್ಧತೆ (ಕಾರಣ) ನಂತರ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಅವಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಪಂಚವು ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಅಧೀನವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಮೌಖಿಕ ಪರಂಪರೆ
ವಚನಗಳು ಛಂದಸ್ಸಿನ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳಿಲ್ಲದ, ಗದ್ಯದ ಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮುಕ್ತ ಪದ್ಯಗಳಾಗಿವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಆಂತರಿಕ ಲಯ ಮತ್ತು ಗೇಯತೆ ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿದೆ. 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಶಿವಶರಣರ ವಚನಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಗೀತೆಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇವುಗಳನ್ನು 'ಸ್ವರವಚನ' ಎಂದೂ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಭಾಗ ೩: ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ
ಈ ವಚನದ ಪ್ರತಿ ಸಾಲೂ 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ತತ್ವದ ಆಳವಾದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಾಗಿದೆ.
ತಾತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ: 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ
ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ: ಈ ವಚನವು ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನದ ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ತಿರುಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ, 'ಅಂಗ' (ಜೀವಾತ್ಮ) ಮತ್ತು 'ಲಿಂಗ' (ಪರಮಾತ್ಮ) ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಲ್ಲ, ಅವುಗಳ ನಡುವೆ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಅದ್ವೈತ ಸಂಬಂಧವಿದೆ.
ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ: ಈ ತತ್ವವು ಆ ಅದ್ವೈತ ಸಂಬಂಧದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಿಕ ರೂಪ. ಶರಣೆ (ಭಕ್ತೆ) ತಾನು 'ಸತಿ' (ಪತ್ನಿ) ಮತ್ತು ಲಿಂಗವೇ (ದೇವರು) ತನ್ನ 'ಪತಿ' (ಗಂಡ) ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅಕ್ಕನ 'ಮದುವೆ'ಯು, ಈ ಪೂರ್ವ-ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಐಕ್ಯತೆಯ ಅರಿವು ಮತ್ತು ಅದರ ಸ್ವೀಕಾರದ ರೂಪಕವಾಗಿದೆ.
ಅನುಭಾವಿ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ
ಆಚರಣೆಗಳ ಪುನರ್ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ: 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ'ಯಾದ ತನಗೆ, ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಈ ವಚನವು ಲೌಕಿಕ ಮದುವೆ ಎಂಬ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಸ್ಕಾರವನ್ನು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಆದರೆ ದೃಢವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶರಣರ ಮೂಲಭೂತ ನಿಲುವಾದ 'ಅನುಭವ'ಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ನೀಡಿ, ಬಾಹ್ಯ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವ ಮನೋಭಾವಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ.
17 ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಷಟ್ಸ್ಥಲ: ಇದು ಅಕ್ಕನ ಜೀವನದ ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅನುಭಾವಿಕ ಕ್ಷಣದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು 'ಅರಿವು' ಮತ್ತು 'ಮರವು' ಹಿಂಗಿದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
19 ಷಟ್ಸ್ಥಲದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ, ಇದು 'ಭಕ್ತ' ಸ್ಥಲವನ್ನು ದಾಟಿ, 'ಮಹೇಶ' ಅಥವಾ 'ಪ್ರಸಾದಿ' ಸ್ಥಲದ ಅರಿವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ದೇವರಿಂದ ತಾನು ಬೇರೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಕ್ಷೀಣಿಸಿರುತ್ತದೆ.ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯ ಮತ್ತು ಲಿಂಗಾತೀತ ಸ್ಥಿತಿ: ಈ ವಚನವು ಅಕ್ಕನ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪುಟ ಮತ್ತು ಅವಳ ಬದುಕಿನ ಸತ್ಯದ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ವಚನದ ಕೊನೆಯ ಸಾಲು, "ಹೆಂಗೂಸೆಂಬ ಭಾವ ತೋರದ ಮುನ್ನ," ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಇದು 'ಹೆಣ್ಣು' ಎಂಬ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಜೈವಿಕ ವರ್ಗೀಕರಣದಿಂದಲೇ ತನ್ನನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. 'ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಲಿಂಗವಿಲ್ಲ' ಎಂಬ ಶರಣ ತತ್ವಕ್ಕೆ
6 ಇದು ಅಕ್ಕ ನೀಡಿದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಬಂಡಾಯದ ರೂಪವಾಗಿದೆ.
ಭಾಗ ೪: ಸಾಮಾಜಿಕ-ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ತತ್ವವು 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಆಯುಧವಾಗಿತ್ತು.
ಸಾಮಾಜಿಕ-ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂದರ್ಭ
12ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಮಾಜವು ತೀವ್ರವಾದ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಮೌಲ್ಯಗಳಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು.
ಲಿಂಗತ್ವ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ: 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ಒಂದು ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ನಿಲುವು
ಈ ವಚನವನ್ನು ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ಪಠ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು .
ಆಯ್ಕೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ: ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ತನ್ನ ಪತಿಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅಕ್ಕ, ತನಗೆ ಲೌಕಿಕ ಪತಿಯೇ ಬೇಡ, ತನ್ನ ಪತಿ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನೇ ಎಂದು ಘೋಷಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಆಯ್ಕೆಯ ಪರಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾಳೆ.
20 ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಅಧಿಕಾರ: 'ಶರಣಸತಿ'ಯಾದ ತನ್ನ ದೇಹವು 'ಲಿಂಗಪತಿ'ಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೇರಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ಲೌಕಿಕ ಪುರುಷನಿಗೆ ಅದರ ಮೇಲೆ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅಕ್ಕ ಸಾರುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ದೇಹವನ್ನು ಕೇವಲ ಭೋಗದ ವಸ್ತುವಾಗಿ ನೋಡುವ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ನೋಡುತ್ತದೆ.
15 ಸಾಮಾಜಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ವಿಮರ್ಶೆ: ಹೆಣ್ಣಿನ ದೇಹ, ಯೌವನ ಮತ್ತು ಮದುವೆಯನ್ನು ಅವಳ ಬದುಕಿನ ಕೇಂದ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಅಕ್ಕ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಳ್ಳಿಹಾಕುತ್ತಾಳೆ.
ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಈ ವಚನವನ್ನು ಸ್ವಿಸ್ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನಿ ಕಾರ್ಲ್ ಗುಸ್ತಾವ್ ಯುಂಗ್‌ನ 'ವ್ಯಕ್ತಿಗತೀಕರಣ' (Individuation) ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬಹುದು . ವ್ಯಕ್ತಿಗತೀಕರಣವೆಂದರೆ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮುಖವಾಡ (Persona) ಮತ್ತು ಅಹಂ (Ego) ಅನ್ನು ಮೀರಿ, ತನ್ನ ಆಳದಲ್ಲಿರುವ ಸಂಪೂರ್ಣ 'ಸ್ವಯಂ' (Self) ಅನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಪಯಣ.
ಭಾಗ ೫: ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳು
ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸಾ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಶರಣರ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯು ವೈದಿಕ ಪರಂಪರೆಯ 'ಶಾಸ್ತ್ರ' ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕಿಂತ ವೈಯಕ್ತಿಕ 'ಅನುಭವ' ಅಥವಾ 'ಅರಿವಿಗೆ' ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ತುಲನಾತ್ಮಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಧರ್ಮ
ಸೂಫಿ ತತ್ವದೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆ: ಅಕ್ಕನ 'ಮಧುರ ಭಾವ'ವು ಸೂಫಿ ಸಂತರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ 'ಇಷ್ಕ್-ಎ-ಹಖೀಖಿ' (ಸತ್ಯದ ಪ್ರೇಮ) ತತ್ವಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಸಮೀಪವಾಗಿದೆ . ಎರಡೂ ಪರಂಪರೆಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರೇಮವೇ ದೈವವನ್ನು ತಲುಪುವ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಮಾರ್ಗ. ಆದರೆ, ಸೂಫಿ ಪಂಥದಲ್ಲಿ 'ಫನಾ' (ದೈವದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವುದು) ಒಂದು ಸಾಧನೆಯ ಹಂತವಾದರೆ, ಅಕ್ಕನ 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವದಲ್ಲಿ, ಆ ಐಕ್ಯತೆಯು ಒಂದು ಪೂರ್ವ-ಸ್ಥಾಪಿತ ಸತ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಮೀರಾಬಾಯಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆ: 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಕ್ಕ ಮತ್ತು 16ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೀರಾಬಾಯಿ, ಇಬ್ಬರೂ ದೈವವನ್ನೇ ಪತಿಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದವರು.
27 ಆದರೆ, ಮೀರಾಳ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನೊಂದಿಗಿನ 'ವಿರಹ' (ಬಿರಹು) ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಸೇರುವ ಹಂಬಲ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ.24 ಆದರೆ ಅಕ್ಕನ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ವಿರಹದ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇ ಇಲ್ಲ. ಅವಳು ಈಗಾಗಲೇ ತನ್ನ ಪತಿಯೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗಿದ್ದಾಳೆ. 'ಶರಣಸತಿ'ಯಾದವಳಿಗೆ 'ವಿರಹ'ವಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ 'ಪತಿ'ಯು ಅವಳನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಅಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಭಾಗ ೬: ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ, ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಭಾಷಾಂತರಗಳು
ಸಮಗ್ರ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಂದೇಶ
ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಎಂಟು ಸಾಲುಗಳ ಪದ್ಯವಲ್ಲ; ಅದು ಅವಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜೀವನ ದರ್ಶನದ, ತಾತ್ವಿಕ ನಿಲುವಿನ ಮತ್ತು ಬಂಡಾಯದ ಮನೋಭಾವದ ಬೀಜರೂಪಿ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು 'ಶರಣಸತಿ ಲಿಂಗಪತಿ' ಎಂಬ ಉದಾತ್ತ ಮತ್ತು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ತತ್ವದ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ನಿಜವಾದ, ಮೂಲಭೂತ ಅಸ್ತಿತ್ವವು ದೈವಿಕವಾದುದು ಮತ್ತು ಸಮಾಜವು ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಹೇರುವ ಗುರುತುಗಳು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯವಾದವುಗಳು ಎಂಬುದು ಇದರ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಂದೇಶ.
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ವೀಕಾರ ಮತ್ತು ಸಮಕಾಲೀನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ
ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಈ ವಚನವು ಅಕ್ಕನ ಅಚಲ ನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಭೀತ ಬಂಡಾಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಅವಳನ್ನು ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ ಶರಣರು 'ಅಕ್ಕ' (ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರಿ) ಎಂದು ಗೌರವಿಸಲು ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾದ ಪ್ರೌಢಿಮೆಯೇ ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದು.
No comments:
Post a Comment