ವಚನ-ನಿರ್ವಚನ : ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ!
Listen to summary in English
ಮೋಳಿಗೆ ಮಾರಯ್ಯನ ವಚನದ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ: ಒಂದು ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಅಧ್ಯಯನ
ಮೂಲ ವಚನ
ಆತ್ಮನ ಕಳೆಯ ತಿಳಿವಲ್ಲಿ, ಶಿಲೆಯಲ್ಲಿರ್ದ ಬಿಂದು ಒಲವರದಿಂದ ಜಾರುವಂತೆ, |
ಆ ಅರಿವು ಮಹದಲ್ಲಿ ಬೆರಸುವಾಗ, ವಾರಿಶಿಲೆ ನೋಡ ನೋಡಲಿಕೆ ನೀರಾದಂತೆ ಇರಬೇಕು. |
ಕಾಯವಶದಿಂದ ಕರ್ಮವ ಮೀರಿ,
ಕರ್ಮವಶದಿಂದ ವರ್ಮವಶಗತನಾದಲ್ಲಿ,
ಅದೆ ಕಾಯವೆರಸಿ ಎಯ್ದಿದ ಕೈಲಾಸ. |
ಆ ಭಾವವ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ನೀವೇ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ,
ಎನ್ನಯ್ಯಪ್ರಿಯ ಇಮ್ಮಡಿ ನಿಃಕಳಂಕ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಾ. ॥
– ಮೋಳಿಗೆ ಮಾರಯ್ಯ
Scholarly Transliteration (IAST)
ātmana kaḷeya tiḷivalli, śileyallirda bindu olavaradinda jāruvante, |
ā arivu mahadalli berasuvāga, vāriśile nōḍa nōḍalike nīrādante irabēku. |
kāyavaśadinda karmava mīri,
karmavaśadinda varmavaśagatanādalli,
ade kāyaverasi eydida kailāsa. |
ā bhāvava nimmalli nīvē tiḷidukoḷḷi,
ennayyappriya immaḍi niḥkaḷaṅka mallikārjunā. ||
English Translations
Literal Translation
When knowing the action of the body (an˙gakriye), it must be like a sesame seed (tila) in the mouth of a mortar (sthaˉṇu);
When realizing the splendor of the soul (aˉtmanakaḷe), like a drop (bindu) sliding with affection from a stone (sˊile);
When that awareness (arivu) merges into the Great (maha), it must be like a hailstone (vaˉrisˊile) becoming water as one gazes and gazes upon it.
By mastering the body (kaˉya), one transcends karma;
Through mastering karma, one attains the state of essential truth (varmavasˊagata);
That is the Kailasa achieved by embracing this very body (kaˉya).
Understand this state (bhaˉva) for yourselves, within yourselves,
O my lord, the twice-immaculate Mallikārjuna, King of the Hills.
Poetic Translation
This translation aims to capture the bhāva (spirit, emotion) and the tripartite rhythmic progression of the original, rendering it as a poem in English.
To see the soul's own light: a drop on a rock face, sliding in a slow caress.
To merge that knowing with the Vast: a crystal of ice that melts back into water under the pressure of your gaze.
When the body obeys, karma is overcome.
When karma is overcome, the final secret is your own.
This, right here, is heaven—the one you find when you embrace the fruit before it's ripe.
This feeling, this state— find it for yourselves, inside yourselves, O immaculate Lord of the Mountain Peaks.
ಭಾಗ ೧: ಮೂಲಭೂತ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಚೌಕಟ್ಟು (Fundamental Analytical Framework)
ಸನ್ನಿವೇಶ (Context)
ಈ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಮೋಳಿಗೆ ಮಾರಯ್ಯನವರ ಒಂದು ಗಹನವಾದ ವಚನವನ್ನು ಅದರ ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದ ತಾತ್ವಿಕ, ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ. ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ ಪಠ್ಯವಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಅನುಭಾವದ (mysticism) ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ, ಯೌಗಿಕ ಸೂತ್ರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಕಿಡಿಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಪಾಠಾಂತರಗಳು (Textual Variations)
ಈ ವಚನದ ಪಠ್ಯವು ಶರಣ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ. ಬೇರೆ ವಚನಕಾರರ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸಾಲುಗಳು ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾದ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ, ಇದು ಮೋಳಿಗೆ ಮಾರಯ್ಯನವರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನದ ಮೊದಲ ಸಾಲಿನ, "ಅಂಗಕ್ರಿಯೆಯನರಿವಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಣುವಿನ ಬಾಯ ತಿಲದಂತೆ", ಒಂದು ಪ್ರಾಚೀನ ಟೀಕೆಯು ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಈ ಟೀಕೆಯು ವಚನದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೀಗೆ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ: "ಎಳ್ಳನು ಗಾಣದಲ್ಲಿಕ್ಕಿ ಕ್ರೀಯಿಂದ ಬಾಧಿಸಿದಡೆ ತಿಲದಲ್ಲಿರ್ದ ತೈಲ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷನಾಗಿ ಕೈಸಾರುವಂತೆ ಆತ್ಮಾಂಗವ ಶಿವಕ್ರೀಯಿಂದ ಬಾಧಿಸಿದಡೆ ಆತ್ಮಾಂತರ್ಗತವಾಗಿರ್ದ ಚಿಲ್ಲಿಂಗವು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿ ಕರಸ್ಥಲದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು". ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ವಚನದ ಗ್ರಹಿಕೆಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಘಟ್ಟವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ರೂಪಕವನ್ನು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಯೌಗಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ವಿವರವಾದ ಟೀಕೆಯ ಅಸ್ತಿತ್ವವು, ಈ ವಚನವನ್ನು ನಂತರದ ಪರಂಪರೆಯು ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಗಹನವಾದುದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ (Shunyasampadane)
ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯು (compilation of the void) 15ನೇ ಶತಮಾನ ಮತ್ತು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಸಂಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಶರಣರ ವಚನಗಳನ್ನು ನಾಟಕೀಯ ಸಂವಾದಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಿದ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ. ಮೋಳಿಗೆ ಮಾರಯ್ಯನವರು ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ (Hall of Experience) ಪ್ರಮುಖ ಶರಣರಾಗಿದ್ದು, ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ "ಮೋಳಿಗಯ್ಯಗಳ ಸಂಪಾದನೆ" ಎಂಬ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಧ್ಯಾಯವೇ ಅವರಿಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುವ ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಚನವು ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯ ಯಾವುದೇ ಆವೃತ್ತಿಯ ಕಥನದಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಿಲ್ಲ.
ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ, ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯ ಸಂಪಾದಕರು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರೀಯ (theological) ಮತ್ತು ಕಥನಾತ್ಮಕ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರ ಗಮನವು ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುವಿನ ಅನುಭಾವ (mystical) ಯಾತ್ರೆ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಸಂವಾದಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರಸ್ತುತ ವಚನವು ಯೌಗಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಮತ್ತು ಸೂತ್ರರೂಪಿ ವಿವರಣೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಅದು ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯ ನಾಟಕೀಯ ಸಂವಾದದ ಹರಿವಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿರಬಹುದು. ಇದು ಒಂದು ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುವ ಬದಲು, ಒಂದು ತತ್ವವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದರ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯು ವಚನದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಂದರ್ಭ (Context of Utterance)
ಮೋಳಿಗೆ ಮಾರಯ್ಯನವರು ಮೂಲತಃ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಮಹಾದೇವ ಭೂಪಾಲ ಎಂಬ ರಾಜ. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ಕೇಳಿ, ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಪತ್ನಿ ಗಂಗಾದೇವಿಯೊಂದಿಗೆ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಬಂದು, ಕಟ್ಟಿಗೆ ಕಡಿಯುವ ಕಾಯಕವನ್ನು (work as worship) ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ಅವರು ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ (Hall of Experience) ಸಕ್ರಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು, ಅಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಗಹನವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
ಈ ವಚನದ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ವಿಷಯವು ಅತ್ಯಂತ ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿದ್ದು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಉನ್ನತ ಹಂತಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ (Hall of Experience) ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಿಕ (mystical) ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾಗಿರಬೇಕು ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟ. ಇದು ಕೇವಲ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಉದ್ಗಾರವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಕೊಂಡ ಸತ್ಯದ ಸ್ಪಷ್ಟ ನಿರೂಪಣೆ. ವಚನದ ಕೊನೆಯ ಸಾಲು, "ಆ ಭಾವವ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ನೀವೇ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ," ಎಂದು ನೇರವಾಗಿ ಸಹ-ಸಾಧಕರನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ (Hall of Experience) ಅನುಭಾವ-ಆಧಾರಿತ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಗೆ (epistemology) ಹಿಡಿದ ಕನ್ನಡಿಯಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭವವೇ (experience) ಅಂತಿಮ ಪ್ರಮಾಣ.
ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಪದಗಳು (Loaded Terminology)
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದವೂ ಶರಣ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅವು ಕೇವಲ ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪಗಳು. ಈ ಪದಗಳನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ:
ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ (aṅgakriye)
ಸ್ಥಾಣು (sthāṇu)
ತಿಲ (tila)
ಆತ್ಮನ ಕಳೆ (ātmana kaḷe)
ಶಿಲೆ (śile)
ಬಿಂದು (bindu)
ಅರಿವು (arivu)
ಮಹ (maha)
ವಾರಿಶಿಲೆ (vāriśile)
ಕಾಯ (kāya)
ಕರ್ಮ (karma)
ವರ್ಮ (varma)
ಕೈಲಾಸ (kailāsa)
ಭಾವ (bhāva)
ನಿಃಕಳಂಕ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುುನ (niḥkaḷaṅka mallikārjuna)
ಭಾಷಿಕ ಆಯಾಮ (Linguistic Dimension)
ಈ ವಿಭಾಗವು ವಚನದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದವನ್ನು ಅದರ ನಿರುಕ್ತ (etymology), ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಿಕ (mystical) ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ, ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲದ ಬೇರುಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ವಿದ್ವತ್ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ.
ಪದ-ಹಾಗೂ-ಪದದ ಗ್ಲಾಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಸಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ (Word-for-Word Glossing and Lexical Mapping)
ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕವು ವಚನದ ಪ್ರಮುಖ ಪದಗಳನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ.
| ಮೂಲ ಪದ (Original Word) | ನಿರುಕ್ತ (Etymology) | ಮೂಲ ಧಾತು (Root Word) | ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥ (Literal Meaning) | ಸಂದರ್ಭೋಚಿತ ಅರ್ಥ (Contextual Meaning) | ಅನುಭಾವಿಕ/ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ (Mystical/Philosophical/Yogic Meaning) | ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಮಾನಾರ್ಥಕಗಳು (English Equivalents) |
| ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ (aṅgakriye) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ/ಸಂಸ್ಕೃತ. ಅಂಗ (ದೇಹ) + ಕ್ರಿಯೆ (ಕೆಲಸ). | ಅಂಗ, ಕೃ | ದೇಹದ ಕ್ರಿಯೆ | ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧ ಯೌಗಿಕ ಕ್ರಿಯೆ. | ಷಟ್‍ಸ್ಥಲದ (six stages) ಮೊದಲ ಹಂತಗಳಾದ ಭಕ್ತ ಮತ್ತು ಮಹೇಶ ಸ್ಥಲಗಳಲ್ಲಿನ ಕ್ರಿಯಾಪ್ರಧಾನ ಸಾಧನೆ; ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಪ್ರಯೋಗಿಸುವ ಶಕ್ತಿ. | Somatic practice; bodily action; embodied discipline; psycho-physical effort. |
| ಸ್ಥಾಣು (sthāṇu) | ಸಂಸ್ಕೃತ. ಸ್ಥಾ (ನಿಲ್ಲು). | ಸ್ಥಾ | ಮರದ ಬುಡ, ಕಂಬ. | ಗಾಣ ಅಥವಾ ಒರಳುಕಲ್ಲು. | ಚಲನರಹಿತವಾದ, ಆದರೆ ತನ್ನೊಳಗೆ ಸಾರವನ್ನು ಅಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ದೇಹ-ಮನಸ್ಸಿನ ಸಂಕೀರ್ಣ; ಪ್ರಕೃತಿ ತತ್ವ. | Stump; pillar; mortar; the static physical frame. |
| ತಿಲ (tila) | ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲ. | ತಿಲ್ | ಎಳ್ಳು. | ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ಗುಪ್ತವಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಎಳ್ಳಿನ ಕಾಳು. | ತನ್ನೊಳಗೆ ದೈವೀ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು (caitanya) ಗುಪ್ತವಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಜೀವಾತ್ಮ (jīva). | Sesame seed; the individual soul. |
| ಆತ್ಮನ ಕಳೆ (ātmana kaḷe) | ಸಂಸ್ಕೃತ/ಕನ್ನಡ. ಆತ್ಮನ್ (ತಾನು) + ಕಳೆ (ಕಾಂತಿ). | ಅತ್, ಕಳ್ | ಆತ್ಮದ ಕಾಂತಿ. | ಆತ್ಮದ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಪ್ರಭೆ ಅಥವಾ ಚೈತನ್ಯ. | ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿ ಸ್ಥಲದಲ್ಲಿ ಅರಳುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶರೀರದ (sūkṣma śarīra) ಅರಿವು; ಜಾಗೃತಗೊಂಡ ಪ್ರಜ್ಞೆ. | The soul's effulgence; spiritual radiance; subtle consciousness. |
| ಶಿಲೆ (śile) | ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲ. | ಶಿಲ್ | ಕಲ್ಲು, ಬಂಡೆ. | ಘನವಾಗಿ, ನಿಶ್ಚಲವಾಗಿ ಕಾಣುವ ಕಲ್ಲು. | ಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಏಕಾಗ್ರಗೊಂಡ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತಿ; ತೋರಿಕೆಗೆ ನಿಶ್ಚಲವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅಪಾರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುವ ಮನಸ್ಸು. | Stone; rock; concentrated awareness. |
| ಬಿಂದು (bindu) | ಸಂಸ್ಕೃತ. | ಬಿನ್ದ್ | ಹನಿ, ಚುಕ್ಕೆ. | ನೀರಿನ ಹನಿ. | ಶುದ್ಧ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಮೂಲ; ಸೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಲಯದ ಬೀಜರೂಪವಾದ ಶಿವತತ್ವ; ಅವ್ಯಕ್ತ ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿ. | Drop; point; seed-consciousness. |
| ಅರಿವು (arivu) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ. | ಅರಿ (ತಿಳಿ). | ತಿಳುವಳಿಕೆ, ಜ್ಞಾನ. | ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಸ್ಥಿತಿ. | ಕೇವಲ ಬೌದ್ಧಿಕ ಜ್ಞಾನವಲ್ಲದ, ಅನುಭವಜನ್ಯವಾದ ಅಂತಿಮ, ಅದ್ವೈತ ಪ್ರಜ್ಞೆ; ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಿತಿ; ತಾನೇ ತಾನಾದ ಸ್ಥಿತಿ. | Awareness; consciousness; gnosis; realization. |
| ಮಹ (maha) | ಸಂಸ್ಕೃತ. | ಮಹ್ | ದೊಡ್ಡದು, ಶ್ರೇಷ್ಠ. | ಮಹತ್ತಾದುದು, ವಿಶಾಲವಾದುದು. | ಪರಮ ತತ್ವ; ಶೂನ್ಯ; ಬಯಲು; ಅನಂತವಾದ ಶಿವ ಪ್ರಜ್ಞೆ. | The Great; the Absolute; the Supreme Void. |
| ವಾರಿಶಿಲೆ (vāriśile) | ಸಂಸ್ಕೃತ/ಕನ್ನಡ. ವಾರಿ (ನೀರು) + ಶಿಲೆ (ಕಲ್ಲು). | ವಾರ್, ಶಿಲ್ | ನೀರಿನ ಕಲ್ಲು; ಆಲಿಕಲ್ಲು. | ಆಲಿಕಲ್ಲು, ಅದು ಘನರೂಪದ ನೀರು. | ತೋರಿಕೆಗೆ ಘನವಾಗಿ ಕಾಣುವ ಜಗತ್ತು, ಆದರೆ ಮೂಲತಃ ದ್ರವರೂಪದ ಚೈತನ್ಯವೇ ಆಗಿದೆ ಎಂಬ ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ ಸತ್ಯದ ಪ್ರತಿಮೆ. | Hailstone; crystallized water; paradoxical reality. |
| ಕಾಯ (kāya) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ. | ಕಾಯಿ (ಹಣ್ಣಾಗದ ಫಲ). | ದೇಹ; ಹಣ್ಣಾಗದ ಕಾಯಿ. | ಭೌತಿಕ ಶರೀರ. | ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ "ಮಾಗಬೇಕಾದ" ಒಂದು ಸಾಧನ; ಸರಿಯಾದ ಸಾಧನೆಯ ಮೂಲಕ ದೈವಿಕ ಸತ್ವವನ್ನು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿಸುವ ಸಂಭಾವ್ಯತೆಯುಳ್ಳ ದೇಹ. | Body; vessel; potentiality. |
| ಕೈಲಾಸ (kailāsa) | ದ್ರಾವಿಡ/ಸಂಸ್ಕೃತ. | - | ಶಿವನ ವಾಸಸ್ಥಾನ. | ಸ್ವರ್ಗ, ದೈವಿಕ ಲೋಕ. | ಬೇರೆಲ್ಲೂ ಇಲ್ಲದ, ಇದೇ ದೇಹದಲ್ಲಿ, ಈಗಲೇ ಸಾಧಿಸಬಹುದಾದ ಮುಕ್ತಿಯ ಸ್ಥಿತಿ; ಇಹದಲ್ಲೇ ಪರವನ್ನು ಕಾಣುವ ಸ್ಥಿತಿ. | The state of liberation; heaven-on-earth. |
| ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ (mallikārjuna) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ. ಮಲೆ (ಬೆಟ್ಟ) + ಕೆ (ಚತುರ್ಥಿ ವಿಭಕ್ತಿ) + ಅರಸನ್ (ರಾಜ). | ಮಲೆ, ಅರಸು | ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಅರಸ. | ಶೈವ ದೇವರಾದ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ. | ಪೌರಾಣಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಹೊರತಾದ, ಸ್ಥಳೀಯ, ದೇಸೀ ದೈವ; ಪ್ರಕೃತಿಯೇ ಪರಮಾತ್ಮನೆಂಬ ಭಾವ. | King of the Hills; Lord of the Mountain. |
| ಮಾಯೆ (māye) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ. | ಮಾಯು (ಮರೆಯಾಗು, ವಾಸಿಯಾಗು). | ಮಾಯವಾಗುವುದು. | ಭ್ರಮೆ, ಇಂದ್ರಜಾಲ. | 'ಅರಿವು' (awareness) ಮೂಡಿದಾಗ ತಾನಾಗಿಯೇ "ಮಾಯವಾಗುವ" ಅಥವಾ "ವಾಸಿಯಾಗುವ" ಅಜ್ಞಾನದ ಸ್ಥಿತಿ. ವೇದಾಂತದ 'ಜಗನ್ಮಿಥ್ಯಾ' ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಿಂತ ಭಿನ್ನ. | That which disappears/heals; illusion; ignorance. |
ಅನುವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Translational Analysis)
ಈ ವಚನವನ್ನು ಅನ್ಯ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ಅನುವಾದಿಸುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಸವಾಲಿನ ಕೆಲಸ. 'ಅರಿವು' (arivu) ಮತ್ತು 'ಕಾಯ' (kāya) ದಂತಹ ಪದಗಳ ತಾತ್ವಿಕ ಆಳವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಡುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ. 'ಅರಿವು' (Arivu) ಎನ್ನುವುದು ಕೇವಲ 'knowledge' ಅಥವಾ 'awareness' ಅಲ್ಲ; ಅದು ಅನುಭವದಿಂದ (experience) ಮಾತ್ರ ಲಭ್ಯವಾಗುವ 'being-knowing' ಸ್ಥಿತಿ. 'ಕಾಯ' (Kāya) ಪದವನ್ನು 'body' ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಿದಾಗ, 'ಕಾಯಿ' (unripe fruit) ಯೊಂದಿಗಿನ ಅದರ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಸಂಬಂಧ ಮತ್ತು 'ಮಾಗುವಿಕೆ'ಯ ರೂಪಕವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಅನುವಾದವು ಲಾರೆನ್ಸ್ ವೆನುಟಿಯ (Lawrence Venuti) 'domestication' ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಂತೆ, ಮೂಲದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ-ತಾತ್ವಿಕ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಚಪ್ಪಟೆಗೊಳಿಸಿ, ಗುರಿ ಭಾಷೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಅನುವಾದವೆಂದರೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ಅಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು, ಓದುಗರನ್ನು ಮೂಲ ಕನ್ನಡದ ಅನನ್ಯ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯತ್ತ ಮರಳಿ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವುದು.
ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಆಯಾಮ (Literary Dimension)
ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ವಿಷಯ (Style and Theme)
ಮೋಳಿಗೆ ಮಾರಯ್ಯನವರ ಶೈಲಿಯು ಸೂತ್ರರೂಪಿಯಾಗಿದ್ದು (aphoristic), ನಿಖರ ಮತ್ತು ಬೋಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿದೆ, ಆದರೂ ತೀವ್ರವಾದ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ವಚನದ ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಪ್ರಗತಿಪರ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ (). ಇದರ ನಿರೂಪಣಾ ರಚನೆಯು ಮೂರು ಹಂತಗಳ ರೂಪಕಗಳ ಏಣಿಯಂತಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರೂಪಕವು ಹಿಂದಿನದರ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡು, ಕೇಳುಗರ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಉನ್ನತ ಸ್ಥರಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ.
ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸೌಂದರ್ಯ (Poetic Aesthetics)
ಈ ವಚನವು ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯ (Indian aesthetic theories) ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿದೆ.
ಅಲಂಕಾರ (Alaṅkāra): ವಚನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿರುವುದು ಉಪಮಾಲಂಕಾರ (Simile). "-ಅಂತೆ" ಎಂಬ ಪ್ರತ್ಯಯದೊಂದಿಗೆ ಮೂರು ಅದ್ಭುತವಾದ ಉಪಮೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.
ಸ್ಥಾಣುವಿನ ಬಾಯ ತಿಲದಂತೆ: ಇದು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಗುಪ್ತ ಸತ್ವದ ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆಯ ಉಪಮೆ. ಗಾಣದ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದ ಎಳ್ಳಿನಿಂದ ಎಣ್ಣೆ ಬರುವಂತೆ, ಕಠಿಣ ಸಾಧನೆಯಿಂದ ದೇಹದಲ್ಲಿನ ದೈವಿಕ ಸತ್ವವು ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತದೆ.
ಶಿಲೆಯಲ್ಲಿರ್ದ ಬಿಂದು ಒಲವರದಿಂದ ಜಾರುವಂತೆ: ಇದು ಸೌಮ್ಯ, ಸಹಜ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯ ಉಪಮೆ. ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲೆ ಘನೀಭವಿಸಿದ ಇಬ್ಬನಿಯ ಹನಿ, ಸೂರ್ಯನ ಶಾಖಕ್ಕೆ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಜಾರುವಂತೆ, ಏಕಾಗ್ರ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಿಂದ ಆತ್ಮದ ಕಳೆಯು ಸಹಜವಾಗಿ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತದೆ.
ವಾರಿಶಿಲೆ ನೋಡ ನೋಡಲಿಕೆ ನೀರಾದಂತೆ: ಇದು ಗ್ರಹಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಆಗುವ ಲಯದ (perceptual dissolution) ಉಪಮೆ. ಆಲಿಕಲ್ಲನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ಅದು ನೀರಾಗುವಂತೆ, ಅರಿವಿನ (awareness) ನೋಟದಿಂದ ಘನವೆಂದು ತೋರುವ ಜಗತ್ತು ತನ್ನ ಮೂಲ ಚೈತನ್ಯ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಮರಳುತ್ತದೆ.
ಧ್ವನಿ (Dhvani): ವಚನದ ಆತ್ಮವೇ ಧ್ವನಿ (suggested meaning) ಅಥವಾ ಸೂಚ್ಯಾರ್ಥ. ಉಪಮೆಗಳ ವಾಚ್ಯಾರ್ಥವು ಸರಳವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವು ನೇರವಾಗಿ ಹೇಳಲಾಗದ ಗಹನವಾದ ಯೌಗಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತವೆ. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರವು ಒಂದು ಸ್ಥಿರ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂಬುದೇ ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಧ್ವನಿ.
ರಸ (Rasa): ವಚನದ ಪ್ರಧಾನ ರಸವು (aesthetic flavor) ಶಾಂತ ರಸ (tranquility). ಇದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. "ವಾರಿಶಿಲೆ ನೀರಾದಂತೆ" ಎಂಬ ರೂಪಕದಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವದ ವಿರೋಧಾಭಾಸದ ಸ್ವರೂಪವು ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಅದ್ಭುತ ರಸ (wonder) ಕೂಡ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.
ಬೆಡಗು (Beḍagu): ಈ ವಚನವು ನೇರವಾದ ಒಗಟಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, 'ಬೆಡಗಿನ' (enigmatic) ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಶರಣ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಗೂಢಾರ್ಥಗಳ ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲದೆ ಇದರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅರ್ಥವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ. ಇಲ್ಲಿನ ಉಪಮೆಗಳು ಕೇವಲ ಅಲಂಕಾರಗಳಲ್ಲ, ಅವು ಗೂಢ ಸಂಕೇತಗಳು.
ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಮೌಖಿಕತೆ (Musicality and Orality)
ವಚನಗಳು ಸಹಜವಾದ ಗೇಯತೆಯನ್ನು (musicality) ಹೊಂದಿದ್ದು, 'ವಚನ ಗಾಯನ' (Vachana singing) ಎಂಬ ಶ್ರೀಮಂತ ಮೌಖಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಭಾಗವಾಗಿವೆ.
ಸ್ವರವಚನ (Swaravachana) ಆಯಾಮ: ಈ ವಚನದ ಮೂರು ಭಾಗಗಳ ಸಮಾನಾಂತರ ರಚನೆಯು ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜನೆಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಸಾಲನ್ನು ಒಂದು ಸಂಗೀತದ ನುಡಿಗಟ್ಟಾಗಿ (musical phrase) ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಭಾವದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು.
ರಾಗ (Rāga): ವಚನದ ಶಾಂತ ರಸವನ್ನು (tranquility) ಹೊರಹೊಮ್ಮಿಸಲು ಕಲ್ಯಾಣಿ (Kalyāṇi) ಅಥವಾ ಶಂಕರಾಭರಣ (Śaṅkarābharaṇa) ದಂತಹ ಗಂಭೀರ ಮತ್ತು ಪ್ರಸನ್ನ ರಾಗವು ಸೂಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ತಾಳ (Tāḷa): ಆದಿ ತಾಳ (Ādi Tāḷa) (8 ಮಾತ್ರೆಗಳು) ದಂತಹ ಸ್ಥಿರವಾದ ತಾಳವು, ತಾತ್ವಿಕ ವಿಚಾರಗಳ ಕ್ರಮಬದ್ಧ ಅನಾವರಣಕ್ಕೆ ಒಂದು ಲಯಬದ್ಧವಾದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಧ್ವನಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Sonic Analysis): ಅರಿವಿನ ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರ (Cognitive Linguistics) ಮತ್ತು ಧ್ವನಿಸಾಂಕೇತಿಕತೆಯ (Phonosemantics) ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ವಚನದಲ್ಲಿನ 'ನ', 'ಲ', 'ಮ' ದಂತಹ ಅನುನಾಸಿಕ ಮತ್ತು ದ್ರವ ವ್ಯಂಜನಗಳ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯು ಒಂದು ಹರಿಯುವ, ಅನುರಣನಾತ್ಮಕ ಗುಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ', 'ತಿಲದಂತೆ', 'ಬಿಂದು' ಪದಗಳಲ್ಲಿನ 'ಕ', 'ತ', 'ಬ' ದಂತಹ ಸ್ಪರ್ಶ ವ್ಯಂಜನಗಳು (plosives) ಒಂದು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ, ಒತ್ತಡದ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಈ ಧ್ವನಿ ವಿನ್ಯಾಸವು, ವಚನದ ತಾತ್ವಿಕ ಹರಿವನ್ನು - ಅಂದರೆ, ಕಠಿಣ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ದ್ರವರೂಪದ ಲಯಕ್ಕೆ ಸಾಗುವ ಪಯಣವನ್ನು - ಶ್ರವ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಯಾಮ (Philosophical and Spiritual Dimension)
ಸಿದ್ಧಾಂತ (Philosophical Doctrine)
ವಚನದ ತಿರುಳು ವೀರಶೈವ/ಶರಣ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಹೃದಯವಾದ ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ (Ṣaṭsthala) ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿದೆ. ಈ ವಚನವು ಷಟ್‍ಸ್ಥಲದ (six stages) ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಯಣದ ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸೂಕ್ಷ್ಮರೂಪ (microcosm).
"ಅಂಗಕ್ರಿಯೆಯನರಿವಲ್ಲಿ...": ಇದು ಕ್ರಿಯಾ ಪ್ರಧಾನವಾದ ಭಕ್ತ (Bhakta) ಮತ್ತು ಮಹೇಶ (Māheśa) ಸ್ಥಲಗಳಿಗೆ ಸಂವಾದಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಅಚಲವಾದ ಶಿಸ್ತನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸುವ ಹಂತ.
"ಆತ್ಮನ ಕಳೆಯ ತಿಳಿವಲ್ಲಿ...": ಇದು ಬಾಹ್ಯ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಆಂತರಿಕ ಅರಿವಿಗೆ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಪ್ರಸಾದಿ (Prasādi) ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿ (Prāṇaliṅgi) ಸ್ಥಲಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಜೀವಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ದೈವತ್ವವನ್ನು ಅರಿಯುವ ಪ್ರಯತ್ನವಿದೆ.
"ಆ ಅರಿವು ಮಹದಲ್ಲಿ ಬೆರಸುವಾಗ...": ಇದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅಹಂಕಾರವು ಪರತತ್ವದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವ ಶರಣ (Śaraṇa) ಮತ್ತು ಐಕ್ಯ (Aikya) ಸ್ಥಲಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯದ (harmony of body and soul) ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಥಿತಿ.
ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಹಂತಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಪ್ರತಿ ಹಂತಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಮನೋಭಾವವನ್ನೂ (disposition) ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮೊದಲ ಹಂತವು ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು (ಗಾಣದಲ್ಲಿ ಎಳ್ಳನ್ನು ಅರೆಯುವಂತೆ) ಬಯಸಿದರೆ, ಎರಡನೇ ಹಂತವು ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಸಹಜತೆಯನ್ನು ('ಒಲವರದಿಂದ ಜಾರುವಂತೆ') ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಮೂರನೇ ಹಂತವು ಕೇವಲ 'ನೋಡುವುದರಿಂದ' (ನೋಡ ನೋಡಲಿಕೆ) ಘಟಿಸುವ, ಪ್ರಯತ್ನರಹಿತವಾದ ಲಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಧನೆಯ ಸ್ವರೂಪವೇ ಸಾಧಕನ ಜೊತೆಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಯೌಗಿಕ ಆಯಾಮ (Yogic Dimension)
ಈ ವಚನವು ಶಿವಯೋಗದ (Śivayōga) ಒಂದು ತಾಂತ್ರಿಕ ಕೈಪಿಡಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ'ಯ ಮೂಲಕ ಕ್ರಿಯಾಯೋಗ (Kriyā Yoga), 'ಆತ್ಮನ ಕಳೆಯ ತಿಳಿವ' ಮೂಲಕ ಜ್ಞಾನಯೋಗ (Jñāna Yoga), ಮತ್ತು 'ಮಹದಲ್ಲಿ ಬೆರಸುವ' ಮೂಲಕ ಲಯಯೋಗ (Laya Yoga) - ಈ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಯೋಗ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಸಮಗ್ರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ವಚನದ ಕೊನೆಯ ಭಾಗ, "ಕಾಯವಶದಿಂದ ಕರ್ಮವ ಮೀರಿ, ಕರ್ಮವಶದಿಂದ ವರ್ಮವಶಗತನಾದಲ್ಲಿ," ಎಂಬುದು ಯೋಗದ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ, ದೇಹದ ಮೇಲಿನ ಪ್ರಭುತ್ವದಿಂದ ಕರ್ಮದ ಬಂಧನವನ್ನು ಮೀರಿ, ಕರ್ಮದ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ದಾಟಿ, ಅಂತಿಮ ಸತ್ಯವಾದ 'ವರ್ಮ'ವನ್ನು (ಮರ್ಮ ಅಥವಾ ಗೂಢತತ್ವ) ಅರಿತಾಗ, ಅದೇ ಈ ದೇಹದಲ್ಲಿಯೇ ಹೊಂದುವ ಕೈಲಾಸ.
ಅನುಭಾವದ ಆಯಾಮ (Mystical Dimension)
ಈ ವಚನವು ಅನುಭಾವದ (mysticism) ಮೂರು ಸ್ಪಷ್ಟ ಹಂತಗಳನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ:
ಶುದ್ಧೀಕರಣ (Purgation): 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ'ಯು ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸುವ, ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧ ಪ್ರಯತ್ನ.
ದರ್ಶನ (Illumination): 'ಆತ್ಮನ ಕಳೆ'ಯ ಅರಿವು, ಅಂತರಂಗದಲ್ಲಿ ದೈವಿಕ ಪ್ರಭೆಯ ದರ್ಶನ.
ಐಕ್ಯ (Union): 'ಅರಿವು ಮಹದಲ್ಲಿ ಬೆರೆಸುವುದು', ಅಂದರೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಪರಮ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವುದು.
ತುಲನಾತ್ಮಕ ಅನುಭಾವ (Comparative Mysticism)
ಈ ಮೂರು ಹಂತಗಳನ್ನು ಇತರ ಅನುಭಾವಿ ಪರಂಪರೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಬಹುದು:
ಸೂಫಿ ತತ್ವ (Sufism): 'ಶರೀಅತ್' (ಬಾಹ್ಯ ನಿಯಮ, 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ'ಯಂತೆ) ನಿಂದ 'ತರೀಕತ್' (ಆಂತರಿಕ ಮಾರ್ಗ) ಮೂಲಕ 'ಹಕೀಕತ್' (ಪರಮ ಸತ್ಯ) ತಲುಪಿ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ 'ಫನಾ' (ಅಹಂನ ನಾಶ) ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದುವುದು.
ಕ್ರೈಸ್ತ ಅನುಭಾವ (Christian Mysticism): ಶುದ್ಧೀಕರಣ (Purgation), ಜ್ಞಾನೋದಯ (Illumination), ಮತ್ತು ಐಕ್ಯ (Union) ಎಂಬ ಮೂರು ಹಂತದ ಮಾರ್ಗ.
ಈ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸಾಮ್ಯತೆಗಳಿದ್ದರೂ, ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ಮಾರಯ್ಯನವರ ವಚನವು ವೈಯಕ್ತಿಕವಲ್ಲದ, ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಕ್ರೈಸ್ತ ಅಥವಾ ಸೂಫಿ ಪ್ರೇಮ-ಅನುಭಾವದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ 'ಆತ್ಮವು ದೇವರನ್ನು ಹಂಬಲಿಸುವ ವಧು'ವಿನಂತಹ ವೈಯಕ್ತಿಕ ರೂಪಕಗಳ ಬದಲು, ಇಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ, ಬಹುತೇಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ರೂಪಕಗಳನ್ನು (ಎಣ್ಣೆ ತೆಗೆಯುವುದು, ನೀರಿನ ಹನಿ, ಆಲಿಕಲ್ಲಿನ ಕರಗುವಿಕೆ) ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಭಕ್ತಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ವೀಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ (phenomenological) ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾದ ಅನುಭಾವ (mystical) ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾಜಿಕ-ಮಾನವೀಯ ಆಯಾಮ (Socio-Humanistic Dimension)
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶ (Socio-Historical Context)
12ನೇ ಶತಮಾನದ ಕರ್ನಾಟಕವು ತೀವ್ರವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ಥಿತ್ಯಂತರದ ಕಾಲಘಟ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯು ವೈದಿಕ-ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಜಾತಿ ಪದ್ಧತಿ, ಸಂಕೀರ್ಣ ಯಜ್ಞ-ಯಾಗಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಪುರೋಹಿತಶಾಹಿಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, "ಕಾಯವೆರಸಿ ಎಯ್ದಿದ ಕೈಲಾಸ" ಎಂಬ ವಚನದ ಸಾಲು ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಮುಕ್ತಿಗಾಗಿ ಪುರೋಹಿತರ, ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗಳ ಅಥವಾ ವೈದಿಕ ಕರ್ಮಗಳ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲವೆಂದು ಇದು ಸಾರುತ್ತದೆ. ಇದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯನ್ನು ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕಗೊಳಿಸಿ (democratize), ಜಾತಿ-ಲಿಂಗ-ವರ್ಗ ಭೇದವಿಲ್ಲದೆ, ಯಾರಿಗೆ ಬೇಕಾದರೂ ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ದೇಹದಲ್ಲಿ, ಸ್ವಂತ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದಲೇ ಕೈಲಾಸವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಂದಿನ ಸ್ಥಾಪಿತ ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಧಿಕಾರ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ನೇರ ಸವಾಲಾಗಿತ್ತು.
ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Psychological Analysis)
ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಮಾನಸಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ನಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ'ಯ 'ಒತ್ತಡ'ದಿಂದ (ಶಿಸ್ತು, ಅಹಂಕಾರದ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಮೀರುವುದು) ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ 'ಒಲವರ' (ಪ್ರೀತಿ, ವಾತ್ಸಲ್ಯ) ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಹೋರಾಟದಿಂದ ಆನಂದದಾಯಕ ಸ್ವೀಕಾರಕ್ಕೆ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, 'ನೋಡ ನೋಡಲಿಕೆ ನೀರಾದಂತೆ' ಎಂಬ ಅಹಂ-ಲಯದ (ego-dissolution) ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ನೋಡುವವನು ಮತ್ತು ನೋಡಲ್ಪಡುವ ವಸ್ತು ಒಂದಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು ಆಧುನಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿನ 'ಫ್ಲೋ' (flow) ಮತ್ತು 'ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯ ಅನುಭವ' (peak experience) ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ 'ನಾನು' ಎಂಬ ಭಾವವು ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಕರಗಿಹೋಗುತ್ತದೆ.
ಅಂತರ್‌ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಆಯಾಮ (Interdisciplinary and Comparative Dimension)
ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆ (Epistemological Analysis)
ಈ ವಚನದ ಪ್ರಕಾರ, ನಿಜವಾದ ಜ್ಞಾನದ ಮೂಲ ಯಾವುದು? ಅದು ಶಬ್ದ (ಗ್ರಂಥ) ಅಥವಾ ಅನುಮಾನ (ತರ್ಕ) ಅಲ್ಲ. ಅದು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಅನುಭವ (direct experience). "ಆ ಭಾವವ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ನೀವೇ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ" ಎಂಬ ಅಂತಿಮ ಸಾಲು, ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ (empirical verification) ಒಂದು ನೇರವಾದ ಆಹ್ವಾನ. ಅಂತಿಮ ಪ್ರಮಾಣವು ಸಾಧಕನ ಪರಿವರ್ತಿತ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೇ ಆಗಿದೆ. ಇದೇ ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ (Hall of Experience) ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯ ತಿರುಳು.
ದೈಹಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Somatic Analysis)
ಈ ವಚನವು ದೇಹವನ್ನು (ಕಾಯ) ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜ್ಞಾನದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸುತ್ತದೆ. 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ'ಯು ದೇಹದ ಮೂಲಕವೇ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. 'ಕಾಯವೆರಸಿ ಎಯ್ದಿದ ಕೈಲಾಸ' ಎಂಬುದು ದೇಹವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ವೈರಾಗ್ಯ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾದ ನಿಲುವು. ಇಲ್ಲಿ ದೇಹವು ಪಾಪದ ಗೂಡಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದು ಕೈಲಾಸವನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರ. ಇದು ದೇಹವನ್ನು ಅನುಭವ (experience), ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿರೋಧದ ತಾಣವಾಗಿ ನೋಡುವ ಆಧುನಿಕ ದೈಹಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ (somatic theories) ಪೂರ್ವಸೂಚನೆಯಂತಿದೆ.
ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿಯೊಂದಿಗೆ ತುಲನಾತ್ಮಕ ಅಧ್ಯಯನ (Comparative Study with Siddhānta Śikhāmaṇi)
ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿಯು 15ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾದ, ವೀರಶೈವ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸಿದ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ. ಇದು ಶರಣರ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ತಾತ್ವಿಕ ಭಾಷೆಯಾದ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು.
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದು. ಮಾರಯ್ಯನವರು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದ ಮೂರು ಹಂತಗಳನ್ನು, ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿಯು ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ (six stages) ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿಖರವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಪರಿಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಪರಿಚ್ಛೇದ ೫, ಶ್ಲೋಕ ೪೫ ರಲ್ಲಿ "ಕ್ರಿಯಯಾ ಚಾಂತರಂಗಾಯಾ ಜ್ಞಾನಮುತ್ಪದ್ಯತೇ ಯತಃ" (ಆಂತರಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಜ್ಞಾನವು ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ) ಎಂಬ ಮಾತು, 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ'ಯಿಂದ 'ಅರಿವು' (awareness) ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ ಎಂಬ ವಚನದ ಆಶಯಕ್ಕೆ ಸಂವಾದಿಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಹೋಲಿಕೆಯು ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪಲ್ಲಟವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ: ದೇಸೀ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿನ ಅನುಭಾವದಿಂದ (anubhava), ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿನ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ (siddhānta) ಆದ ಪಲ್ಲಟ. ಮಾರಯ್ಯನವರ ವಚನವು ಅನುಭಾವದ (mysticism) ಒಂದು ಕಚ್ಚಾ, ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ 'ದತ್ತಾಂಶ' (data point) ಆಗಿದ್ದರೆ, ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿಯು ಆ ದತ್ತಾಂಶಗಳ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಿದ 'ಸಿದ್ಧಾಂತ' (theory) ವಾಗಿದೆ. ಇದು ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯು ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ, ಅನುಭಾವ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಘಟ್ಟದಿಂದ, ಹೆಚ್ಚು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ ಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ಸಾಗಿದುದನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾಗ ೨: ವಿಶೇಷ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Specialized Interdisciplinary Analysis)
ಈ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ, ವಚನವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ, ಅದರ ಬಹುಮುಖಿ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
Cluster 1: Foundational Themes & Worldview
ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (Legal and Ethical Philosophy): ಈ ವಚನವು ಯಾವುದೇ ಬಾಹ್ಯ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕಿಂತ (dharmaśāstra) ಆಂತರಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ನಿಯಮವೇ ಶ್ರೇಷ್ಠವೆಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ನಿಜವಾದ ಧರ್ಮವು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುವುದಲ್ಲ, ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
ಆರ್ಥಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (Economic Philosophy): ಆಂತರಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವುದು ಭೌತಿಕವಾದದ (materialism) ಮೇಲಿನ ಒಂದು ಪರೋಕ್ಷ ವಿಮರ್ಶೆಯಾಗಿದೆ. ನಿಜವಾದ ಸಂಪತ್ತು 'ಅರಿವು' (awareness), ಲೌಕಿಕ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲ. ಇದು ಶರಣರ 'ಕಾಯಕ' (work as worship) ಮತ್ತು 'ದಾಸೋಹ' (communal sharing) ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ.
ಪರಿಸರ-ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರ (Eco-theology): ವಚನದ ಸಂಪೂರ್ಣ ರೂಪಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದಲೇ ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ: ಎಳ್ಳು (ಸಸ್ಯ), ಕಲ್ಲು (ಖನಿಜ), ಮತ್ತು ನೀರು (ಧಾತು). ಇದು ಪರಮ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ಭೌತಿಕ, ಪರಿಸರಾತ್ಮಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿಯೇ ನೆಲೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ದೈವತ್ವವು ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದ ಬೇರೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮೂಲಕವೇ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಆಳವಾದ ಪರಿಸರ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಇದು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
Cluster 2: Aesthetic & Performative Dimensions
ರಸ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Rasa Theory): ಈ ವಚನವು ಓದುಗರಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕೇಳುಗರಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ರಸಗಳನ್ನು (aesthetic moods) ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ, 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ'ಯ ಕಠಿಣತೆಯು ವೀರ ರಸದ ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವವಾದ 'ಉತ್ಸಾಹ'ವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದರೆ, 'ಒಲವರದಿಂದ ಜಾರುವ' ಹಂತವು ಶೃಂಗಾರದ ಸೌಮ್ಯ ಭಾವವನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. 'ವಾರಿಶಿಲೆ ನೀರಾಗುವ' ದೃಶ್ಯವು ಅದ್ಭುತ ರಸವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪರಮ ಶಾಂತಿಯಾದ ಶಾಂತ ರಸದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುತ್ತವೆ.
ಪ್ರದರ್ಶನ ಅಧ್ಯಯನ (Performance Studies): ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಪಠಣಕ್ಕಲ್ಲ, ಅಭಿನಯಕ್ಕೂ ವಿಪುಲ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ'ಯನ್ನು ದೈಹಿಕ ಶ್ರಮದ ಮೂಲಕ, 'ಬಿಂದು ಜಾರುವುದನ್ನು' ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಹಸ್ತ ಮುದ್ರೆಯ ಮೂಲಕ, ಮತ್ತು 'ವಾರಿಶಿಲೆ ನೀರಾಗುವುದನ್ನು' ಕೇವಲ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಲೇ ಅಭಿನಯಿಸಬಹುದು. ಇದು ವಚನ ಗಾಯನ (Vachana singing), ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಭಾವವನ್ನು (bhāva) ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಸಂವಹನ ಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
Cluster 3: Language, Signs & Structure
ಸಂಕೇತಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Semiotic Analysis): ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಸಂಕೇತಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಇಲ್ಲಿ 'ತಿಲ' (ಎಳ್ಳು) ಎಂಬುದು ಸಂಕೇತಕ (signifier), ಮತ್ತು 'ಜೀವ' (individual soul) ಎಂಬುದು ಸಂಕೇತಿತ (signified). ಅದರೊಳಗಿನ 'ತೈಲ' (ಎಣ್ಣೆ) ಎಂಬ ಸೂಚಿತ ಸಂಕೇತಕವು, 'ಚಿತ್' (consciousness) ಎಂಬ ಸಂಕೇತಿತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. 'ಕ್ರಿಯೆ'ಯು ಈ ಸಂಕೇತಕ ಮತ್ತು ಸಂಕೇತಿತಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ಗುಪ್ತ ಅರ್ಥವನ್ನು ಪ್ರಕಟಪಡಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.
ವಿಕಸನವಾದಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Deconstructive Analysis): ವಚನವು ದೇಹ/ಆತ್ಮ, ಕ್ರಿಯೆ/ಅರಿವು, ಘನ/ದ್ರವ ಎಂಬ ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು (binaries) ಸ್ಥಾಪಿಸುವಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಅದರ ತಾತ್ವಿಕ ಹರಿವು ಈ ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನೇ ವಿಕಸನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. "ಕಾಯವೆರಸಿ ಎಯ್ದಿದ ಕೈಲಾಸ" ಎಂಬ ಸಾಲು ದೇಹ/ಆತ್ಮ ದ್ವಂದ್ವವನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕುತ್ತದೆ. "ವಾರಿಶಿಲೆ ನೀರಾದಂತೆ" ಎಂಬ ರೂಪಕವು ಘನ/ದ್ರವ ದ್ವಂದ್ವವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಅವೆರಡೂ ಒಂದೇ ವಸ್ತುವಿನ ವಿಭಿನ್ನ ಸ್ಥಿತಿಗಳು ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಇವು ವಿರೋಧಗಳಲ್ಲ, ಒಂದೇ ಸತ್ಯದ ನಿರಂತರತೆಯ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳು ಎಂಬ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು (synthesis) ವಚನವು ಸಾಧಿಸುತ್ತದೆ.
Cluster 4: The Self, Body & Consciousness
ಆಘಾತ ಅಧ್ಯಯನ (Trauma Studies): ಮೋಳಿಗೆ ಮಾರಯ್ಯನವರು ರಾಜಪದವಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಟ್ಟಿಗೆ ಕಡಿಯುವವರಾದರು. ಈ ಮಹತ್ತರವಾದ ಪರಿವರ್ತನೆಯು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ 'ಆಘಾತ'ವನ್ನು (trauma) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವನ್ನು ಆ ಆಘಾತದ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿ (trauma narrative) ಓದಬಹುದು. 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ'ಯ ಒತ್ತಡವು ಹಳೆಯ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು (ರಾಜ) ನಾಶಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾದರೆ, 'ಅರಿವು' (awareness) ಎಂಬುದು ಹೊಸ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ.
ನರ-ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರ (Neurotheology): ವಚನದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತ್ಯಂತರಗಳನ್ನು ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಬಹುದು. 'ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ'ಗೆ ಬೇಕಾದ ತೀವ್ರ ಏಕಾಗ್ರತೆಯು ಮೆದುಳಿನ ಮುಂಭಾಗದ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್‌ನ (prefrontal cortex) ಹೆಚ್ಚಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, 'ಅರಿವು ಮಹದಲ್ಲಿ ಬೆರಸುವಾಗ' ಎಂಬ ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯು, ಮೆದುಳಿನ ಪ್ಯಾರೈಟಲ್ ಲೋಬ್‌ನಲ್ಲಿ (parietal lobe) ಚಟುವಟಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಈ ಭಾಗವು ಪ್ರತ್ಯೇಕ 'ನಾನು' ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ದಿಕ್ಸೂಚಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಚಟುವಟಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ, ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಎಲ್ಲೆಯಿಲ್ಲದ, ಸಾಗರದಂತಹ ಏಕತೆಯ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ.
Cluster 5: Critical Theories & Boundary Challenges
ಕ್ವಿಯರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Queer Theory): ಈ ವಚನವು 'ಕಾಯ' (body) ವನ್ನು ಒಂದು ಸ್ಥಿರವಾದ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಅಸ್ತಿತ್ವವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅದು 'ಮಾಗಬೇಕಾದ', ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಒಂದು ಸಂಭಾವ್ಯತೆ. ದೇಹದ ಈ ದ್ರವ (fluid) ಸ್ವರೂಪದ ಕಲ್ಪನೆಯು, ಲಿಂಗ, ಲೈಂಗಿಕತೆ ಮತ್ತು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಸ್ಥಿರವಾದ, ಸಾಮಾನ್ಯೀಕೃತ (normative) ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ 'ಅರಿವು' (awareness) ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ದೇಹದ ಎಲ್ಲ ಗುರುತುಗಳೂ ಮಹದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುತ್ತವೆ.
ನವ-ಭೌತವಾದ ಮತ್ತು ವಸ್ತು-ಕೇಂದ್ರಿತ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (New Materialism & Object-Oriented Ontology): ಈ ವಚನವು ಮಾನವೇತರ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯನ್ನು (agency) ನೀಡುತ್ತದೆ. ಕಲ್ಲು, ನೀರಿನ ಹನಿ, ಆಲಿಕಲ್ಲು - ಇವು ಕೇವಲ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳಲ್ಲ. ಅವು ವಿಶ್ವದ ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ 'ನಟ'ರು. ನೀರಿನ ಹನಿಯು 'ಒಲವರದಿಂದ ಜಾರುವುದು' ಅದರದೇ ಆದ ಕ್ರಿಯೆ. ಆಲಿಕಲ್ಲು 'ನೀರಾಗುವುದು' ಅದರದೇ ಆಂತರಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಈ ವಸ್ತುಗಳ 'ಇರುವಿಕೆ'ಯಿಂದಲೇ ನಾವು ಕಲಿಯಬೇಕು ಎಂದು ವಚನವು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ವಸಾಹತೋತ್ತರ ಅನುವಾದ ಅಧ್ಯಯನ (Postcolonial Translation Studies): ಈ ವಚನವನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ಅನುವಾದಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಯು ವಸಾಹತೋತ್ತರ ಅನುವಾದ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿದೆ. ದೇಸೀ, ಸ್ಥಳೀಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಾದ 'ಅರಿವು' (arivu), 'ಕಾಯ' (kāya) ಗಳನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಭಾಷೆಯಾದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ತರುವಾಗ, ಅವುಗಳ ಅರ್ಥವು ಹೇಗೆ ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರೂಪಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಅನುವಾದವು ಮೂಲದ ತಾತ್ವಿಕ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಚಪ್ಪಟೆಗೊಳಿಸುವ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
Cluster 6: Overarching Methodologies for Synthesis
ಸಂಶ್ಲೇಷಣಾ ಸಿದ್ಧಾಂತ (ವಾದ - ಪ್ರತಿವಾದ - ಸಂವಾದ) (Thesis-Antithesis-Synthesis): ವಚನದ ರಚನೆಯು ಒಂದು ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ (dialectical) ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ.
ವಾದ (Thesis): ಅಂಗಕ್ರಿಯೆ (ದೇಹ, ಕ್ರಿಯೆ, ಒತ್ತಡ).
ಪ್ರತಿವಾದ (Antithesis): ಆತ್ಮನ ಕಳೆ (ಆತ್ಮ, ಅರಿವು, ಸಹಜತೆ).
ಸಂವಾದ (Synthesis): ಅರಿವು ಮಹದಲ್ಲಿ ಬೆರೆಸುವುದು (ದೇಹ-ಆತ್ಮಗಳ ದ್ವಂದ್ವವನ್ನು ಮೀರಿದ ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಿತಿ).
ಪಲ್ಲಟ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Theory of Breakthrough): ಈ ವಚನವು ಹಿಂದಿನ ವೈದಿಕ ಪರಂಪರೆಗಳಿಂದ ಒಂದು ತೀವ್ರವಾದ ಪಲ್ಲಟವನ್ನು (rupture) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಯಜ್ಞ, ಯಾಗ, ವರ್ಣಾಶ್ರಮಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ವೈಯಕ್ತಿಕ, ಅನುಭಾವ-ಆಧಾರಿತ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಇದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಯೋಗ, ಧ್ಯಾನದಂತಹ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು, ಅವುಗಳನ್ನು ಹೊಸ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮರುನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ (Aufhebung).
ಭಾಗ ೩: ವಿಸ್ತೃತ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು (Expanded Critical Perspectives)
ಈ ವಿಭಾಗವು ವಚನವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಆಳವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸಲು ಎರಡು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ: ವಿದ್ಯಮಾನಶಾಸ್ತ್ರ (Phenomenology) ಮತ್ತು ರಸವಿದ್ಯೆ (Alchemy).
ವಿದ್ಯಮಾನಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Phenomenological Analysis)
ವಿದ್ಯಮಾನಶಾಸ್ತ್ರವು (Phenomenology) ಅನುಭವದ (experience) ರಚನೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಒಂದು ವಸ್ತುನಿಷ್ಠ ವಿವರಣೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಆ ಅನುಭವವು ಸಾಧಕನ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಒಂದು ವಿದ್ಯಮಾನಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಯತ್ನಪೂರ್ವಕ ಪ್ರಜ್ಞೆ (Intentional Consciousness): ಮೊದಲ ಹಂತ, "ಅಂಗಕ್ರಿಯೆಯನರಿವಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಣುವಿನ ಬಾಯ ತಿಲದಂತೆ," ಎಂಬುದು ಒಂದು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ, ಪ್ರಯತ್ನಪೂರ್ವಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. 'ಗಾಣದಲ್ಲಿ ಎಳ್ಳನ್ನು ಅರೆಯುವ' ಅನುಭವವು ಒತ್ತಡ, ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಒಂದು ರೀತಿಯ 'ಹಿಂಸೆ'ಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಹಂಕಾರವನ್ನು (ego) ಮತ್ತು ದೇಹದ ಜಡತ್ವವನ್ನು ಮೀರುವ ಹೋರಾಟದ ನೇರ ಅನುಭವದ ವಿವರಣೆ. ಇಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತು ಒಂದು ಪ್ರತಿರೋಧವಾಗಿ (resistance) ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ.
ಸ್ವೀಕಾರಯುಕ್ತ ಪ್ರಜ್ಞೆ (Receptive Consciousness): ಎರಡನೇ ಹಂತ, "ಶಿಲೆಯಲ್ಲಿರ್ದ ಬಿಂದು ಒಲವರದಿಂದ ಜಾರುವಂತೆ," ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಮೂಲಭೂತ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹೋರಾಟವಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ 'ಒಲವರ' (affection) ಅಥವಾ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತ ಸ್ವೀಕಾರವಿದೆ. ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಜಗತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಬಲಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ; ಬದಲಾಗಿ, ಅದು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದದ್ದನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲು ತೆರೆದುಕೊಂಡಿದೆ. 'ಇಬ್ಬನಿಯ ಹನಿ ಜಾರುವ' ಅನುಭವವು ನಿಶ್ಯಬ್ದ, ಸಹಜ ಮತ್ತು ಆನಂದದಾಯಕ. ಇದು ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದ ಗ್ರಹಣಶೀಲತೆಗೆ (receptivity) ಆದ ಪಲ್ಲಟ.
ಲಯಾತ್ಮಕ ಪ್ರಜ್ಞೆ (Dissolutive Consciousness): ಮೂರನೇ ಹಂತ, "ವಾರಿಶಿಲೆ ನೋಡ ನೋಡಲಿಕೆ ನೀರಾದಂತೆ," ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಅಂತಿಮ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ 'ನೋಡುವವನು' (subject) ಮತ್ತು 'ನೋಡಲ್ಪಡುವ ವಸ್ತು' (object) ನಡುವಿನ ದ್ವಂದ್ವವೇ ಕರಗಿಹೋಗುತ್ತದೆ. 'ನೋಡ ನೋಡಲಿಕೆ' ಎಂಬ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯು ಒಂದು ನಿರಂತರ, ಪ್ರಯತ್ನರಹಿತವಾದ ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವೀಕ್ಷಣೆಯ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲೇ, ಘನವೆಂದು ತೋರುವ ವಾಸ್ತವವು ('ವಾರಿಶಿಲೆ') ತನ್ನ ಮೂಲ ದ್ರವರೂಪಕ್ಕೆ ('ನೀರು') ಮರಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಕೇವಲ ಗ್ರಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ (ಅಥವಾ ಅದರ ನಿಜ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ) ಎಂಬ ಆಳವಾದ ವಿದ್ಯಮಾನಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸತ್ಯವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಹಂ-ಲಯದ (ego-dissolution) ನೇರ ಅನುಭವ.
ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ವಚನವು ಕೇವಲ ಒಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತವಲ್ಲ, ಅದು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಅನುಭವದ ನೇರ, ಜೀವಂತ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ.
ರಸವಿದ್ಯಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Alchemical Analysis)
ರಸವಿದ್ಯೆಯು (Alchemy) ಕೇವಲ ಲೋಹಗಳನ್ನು ಚಿನ್ನವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಆತ್ಮದ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಆಂತರಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ರೂಪಕವಾಗಿದೆ. ಈ ವಚನವನ್ನು ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ರಸವಿದ್ಯಾತ್ಮಕ ಸೂತ್ರವಾಗಿ ಓದಬಹುದು.
ಪಾತ್ರೆ ಮತ್ತು ಮೂಲವಸ್ತು (The Vessel and the Prima Materia): ಇಲ್ಲಿ 'ಕಾಯ' (body) ಎಂಬುದು ರಸವಿದ್ಯೆಯ ಪಾತ್ರೆ (alchemical vessel or athanor). ಈ ಪಾತ್ರೆಯೊಳಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಒಳಪಡುವ ಮೂಲವಸ್ತುವೆಂದರೆ (prima materia) ಸಾಧಕನ ಅಶುದ್ಧ, ಅಸಂಸ್ಕೃತ ಪ್ರಜ್ಞೆ.
ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧೀಕರಣ (Solve et Coagula - Dissolve and Purify): "ಅಂಗಕ್ರಿಯೆಯನರಿವಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಣುವಿನ ಬಾಯ ತಿಲದಂತೆ" ಎಂಬುದು ರಸವಿದ್ಯೆಯ ಮೊದಲ ಹಂತವಾದ 'ವಿಭಜನೆ' (solve) ಮತ್ತು 'ಶುದ್ಧೀಕರಣ'ವನ್ನು (purification) ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಗಾಣದ ಒತ್ತಡವು ಅಶುದ್ಧ ಮೂಲವಸ್ತುವನ್ನು (ಎಳ್ಳು) ಅದರ ಘಟಕಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಿ, ಅದರಲ್ಲಿನ ಗುಪ್ತ ಸತ್ವವನ್ನು (ಎಣ್ಣೆ) ಹೊರತೆಗೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಧಕನ ಅಹಂಕಾರ, ಕರ್ಮ ಮತ್ತು ವಾಸನೆಗಳನ್ನು ಕಠಿಣ ಸಾಧನೆಯ ಮೂಲಕ ವಿಭಜಿಸಿ, ಶುದ್ಧ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ.
ಸತ್ವದ ಉದಯ (Emergence of the Quintessence): "ಆತ್ಮನ ಕಳೆಯ ತಿಳಿವಲ್ಲಿ... ಬಿಂದು ಜಾರುವಂತೆ" ಎಂಬುದು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿದ ಸತ್ವದ (quintessence) ಉದಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ರಸವಿದ್ಯೆಯಲ್ಲಿ 'ಆಲ್ಬೆಡೋ' (albedo) ಅಥವಾ 'ಬಿಳುಪಾಗುವಿಕೆ'ಯ ಹಂತಕ್ಕೆ ಸಂವಾದಿಯಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಮೂಲವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಶುದ್ಧ, ಬಿಳಿಯ ಸತ್ವವು ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ. 'ಆತ್ಮನ ಕಳೆ' (soul's effulgence) ಎಂಬುದು ಇದೇ ಶುದ್ಧ ಸತ್ವ.
ಮಹತ್ತರ ಕೃತಿ (The Great Work - Magnum Opus): "ಆ ಅರಿವು ಮಹದಲ್ಲಿ ಬೆರಸುವಾಗ... ವಾರಿಶಿಲೆ ನೀರಾದಂತೆ" ಎಂಬುದು ರಸವಿದ್ಯೆಯ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯಾದ 'ಮಹತ್ತರ ಕೃತಿ'ಯ (Magnum Opus) ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ, ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸತ್ವವು ('ಅರಿವು') ವಿಶ್ವಾತ್ಮಕ ಚೈತನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ('ಮಹ') ಒಂದಾಗುತ್ತದೆ. 'ವಾರಿಶಿಲೆ ನೀರಾಗುವುದು' ಎಂಬುದು ಘನ ಮತ್ತು ದ್ರವ, ವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾತ್ಮಕ, ವಸ್ತು ಮತ್ತು ಚೈತನ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಎಲ್ಲಾ ದ್ವಂದ್ವಗಳ ಲಯವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.
ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಯ ಶಿಲೆ (The Philosopher's Stone): ಅಂತಿಮವಾಗಿ, "ಕಾಯವೆರಸಿ ಎಯ್ದಿದ ಕೈಲಾಸ" ಎಂಬುದು 'ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಯ ಶಿಲೆ'ಯ (Philosopher's Stone) ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಬೇರೆಲ್ಲೂ ಇಲ್ಲ, ಇದೇ 'ಕಾಯ' (body) ಎಂಬ ಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲೇ ಸಿದ್ಧಿಸುತ್ತದೆ. ಈ 'ಶಿಲೆ'ಯು ಅಮರತ್ವವನ್ನು (ಕರ್ಮದ ಬಂಧನದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ) ಮತ್ತು ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ವಚನವನ್ನು ಒಂದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಅನುಭಾವಿ (mystical) ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಇರಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಶಿವಯೋಗ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ರಸವಿದ್ಯೆಯು ಒಂದೇ ಆಂತರಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವಿಭಿನ್ನ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂಬ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾಗ ೪: ಸಮಗ್ರ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ (Concluding Synthesis)
ಮೋಳಿಗೆ ಮಾರಯ್ಯನವರ ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭಕ್ತಿಗೀತೆಯಲ್ಲ. ಇದು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ (technology of consciousness) ಕುರಿತಾದ ಒಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ, ಬಹು-ಪದರದ ಮಹಾ-ಪ್ರಬಂಧ. ಇದು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ:
ಒಂದು ಯೌಗಿಕ ಕೈಪಿಡಿ: ಇದು ಶಿವಯೋಗದ ಕ್ರಿಯಾ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಲಯ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಮೂರು ಹಂತದ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿದೆ.
ಒಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಘೋಷಣೆ: ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ (six stages) ಪಯಣವನ್ನು ಕೇವಲ ಮೂರು ಅದ್ಭುತವಾದ ಉಪಮೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿಡುವ ತಾತ್ವಿಕ ಸಾರವಾಗಿದೆ.
ಒಂದು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಮೇರುಕೃತಿ: ಇದು ಉಪಮೆ, ಲಯ ಮತ್ತು ಧ್ವನಿ ವಿನ್ಯಾಸದಂತಹ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ತನ್ನ ಅರ್ಥವನ್ನೇ ತಾನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ (enact) ಕಲಾಕೃತಿಯಾಗಿದೆ.
ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆ: ಇದು ಕೈಲಾಸವನ್ನು ಸಾಧಕನ ಸ್ವಂತ 'ಕಾಯ'ದಲ್ಲಿಯೇ (body) ನೆಲೆಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಜನ್ಮಸಿದ್ಧ ಹಕ್ಕಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ 'ಕಾಯಕ'ದಿಂದ (work) ಸಾಧಿಸಬಹುದೆಂದು ಸಾರುವ ಮೂಲಕ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯನ್ನು ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕಗೊಳಿಸುವ ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಈ ವಚನದ ಸಂದೇಶವು 21ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೂ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ. ಅಡೆತಡೆಯಿಲ್ಲದ ವ್ಯಾಕುಲತೆಗಳ (distractions) ಈ ಯುಗದಲ್ಲಿ, ಇದು ಕ್ರಿಯೆ, ಅರಿವು (awareness) ಮತ್ತು ಇರುವಿಕೆಯನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಒಂದು ಕಾಲಾತೀತ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಮಾರ್ಗವು ಯಾವುದೇ ಮತಾಂಧ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ನಮ್ಮದೇ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ, ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದಾದ ಸತ್ಯದ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದೆ. ಇದು ಮೋಳಿಗೆ ಮಾರಯ್ಯನವರ ಅನುಭಾವದ (mysticism) ಚಿರಂತನ ಕೊಡುಗೆ.
Translation 1: Literal Translation (ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದ)
Objective: To create a translation that is maximally faithful to the source text's denotative meaning and syntactic structure.
Translation:
In knowing the body's action, like a sesame seed in the mouth of a mortar;
In realizing the soul's splendor, like a drop on a stone sliding with affection;
When that awareness merges into the Great, it must be like a hailstone becoming water as one looks and looks.
By control of the body, having transcended karma;
By control of karma, if one becomes possessed of the essential truth,
That itself is the Kailasa attained by embracing the body.
That state, know it for yourselves, within yourselves,
O my dear lord, the twice-immaculate Mallikārjuna.
Justification:
This translation adheres strictly to the original Kannada syntax and word choice. The goal is transparency, allowing the reader to see the structure of the original thought. For instance, the phrase "it must be like" is a direct rendering of "ಇರಬೇಕು" (irabēku), preserving the Vachana's instructional tone. The phrase "possessed of the essential truth" is a literal translation of "ವರ್ಮವಶಗತನಾದಲ್ಲಿ" (varmavaśagatanādalli), which, while less fluid in English, accurately conveys the concept of being completely taken over by the ultimate secret or essence, rather than merely understanding it. The structure maintains the tripartite simile followed by three aphoristic conclusions, mirroring the logical and spiritual progression of the source text.
Objective: To create a translation that is maximally faithful to the source text's denotative meaning and syntactic structure.
Translation:
In knowing the body's action, like a sesame seed in the mouth of a mortar;
In realizing the soul's splendor, like a drop on a stone sliding with affection;
When that awareness merges into the Great, it must be like a hailstone becoming water as one looks and looks.
By control of the body, having transcended karma;
By control of karma, if one becomes possessed of the essential truth,
That itself is the Kailasa attained by embracing the body.
That state, know it for yourselves, within yourselves,
O my dear lord, the twice-immaculate Mallikārjuna.
Justification:
This translation adheres strictly to the original Kannada syntax and word choice. The goal is transparency, allowing the reader to see the structure of the original thought. For instance, the phrase "it must be like" is a direct rendering of "ಇರಬೇಕು" (irabēku), preserving the Vachana's instructional tone. The phrase "possessed of the essential truth" is a literal translation of "ವರ್ಮವಶಗತನಾದಲ್ಲಿ" (varmavaśagatanādalli), which, while less fluid in English, accurately conveys the concept of being completely taken over by the ultimate secret or essence, rather than merely understanding it. The structure maintains the tripartite simile followed by three aphoristic conclusions, mirroring the logical and spiritual progression of the source text.
Translation 2: Poetic/Lyrical Translation (ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುವಾದ)
Objective: To transcreate the Vachana as a powerful English poem, capturing its emotional core (Bhava), spiritual resonance, and aesthetic qualities.
Translation:
To know the body's work: a seed in the stone's mouth,
crushed until its hidden essence flows.
To see the soul's own light: a drop on a rock face,
that slides in a slow, deliberate caress.
To merge that knowing with the Vast: a crystal of ice
that melts back to water under the pressure of your gaze.
When the body obeys, karma is overcome.
When karma is overcome, the final secret is your own.
This, right here, is heaven—the one you find
when you embrace the fruit before it is ripe.
This feeling, this state—
find it for yourselves, inside yourselves,
O immaculate Lord of the Mountain Peaks.
Justification:
This translation focuses on transcreating the bhava (the inner state or spirit) of the Vachana. The original's progression from forceful effort to gentle unfolding to effortless dissolution is captured through strong, dynamic verbs: "crushed," "flows," "slides," "melts." The free-verse structure with enjambment mimics the rhythmic, oral quality (gēyatva) of Vachana recitation. Poetic devices like assonance ("slow, deliberate caress") and metaphor ("the pressure of your gaze") are employed to create a parallel aesthetic experience. The line "when you embrace the fruit before it is ripe" is a poetic interpretation of "ಕಾಯವೆರಸಿ" (kāyaverasi), alluding to the Kannada etymology of kāya (body) from kāyi (unripe fruit), thus translating not just the word but its deeper cultural resonance. The final address is rendered to evoke a sense of personal, profound devotion, capturing the Vachanakāra's intimate relationship with his chosen divine form.
Objective: To transcreate the Vachana as a powerful English poem, capturing its emotional core (Bhava), spiritual resonance, and aesthetic qualities.
Translation:
To know the body's work: a seed in the stone's mouth,
crushed until its hidden essence flows.
To see the soul's own light: a drop on a rock face,
that slides in a slow, deliberate caress.
To merge that knowing with the Vast: a crystal of ice
that melts back to water under the pressure of your gaze.
When the body obeys, karma is overcome.
When karma is overcome, the final secret is your own.
This, right here, is heaven—the one you find
when you embrace the fruit before it is ripe.
This feeling, this state—
find it for yourselves, inside yourselves,
O immaculate Lord of the Mountain Peaks.
Justification:
This translation focuses on transcreating the bhava (the inner state or spirit) of the Vachana. The original's progression from forceful effort to gentle unfolding to effortless dissolution is captured through strong, dynamic verbs: "crushed," "flows," "slides," "melts." The free-verse structure with enjambment mimics the rhythmic, oral quality (gēyatva) of Vachana recitation. Poetic devices like assonance ("slow, deliberate caress") and metaphor ("the pressure of your gaze") are employed to create a parallel aesthetic experience. The line "when you embrace the fruit before it is ripe" is a poetic interpretation of "ಕಾಯವೆರಸಿ" (kāyaverasi), alluding to the Kannada etymology of kāya (body) from kāyi (unripe fruit), thus translating not just the word but its deeper cultural resonance. The final address is rendered to evoke a sense of personal, profound devotion, capturing the Vachanakāra's intimate relationship with his chosen divine form.
Translation 3: Mystic/Anubhava Translation (ಅನುಭಾವ ಅನುವಾದ)
Objective: To produce a translation that foregrounds the deep, inner mystical experience (anubhava) of the Vachanakāra, rendering the Vachana as a piece of metaphysical or mystical poetry.
Objective: To produce a translation that foregrounds the deep, inner mystical experience (anubhava) of the Vachanakāra, rendering the Vachana as a piece of metaphysical or mystical poetry.
Part A: Foundational Analysis
Plain Meaning (ಸರಳ ಅರ್ಥ): A three-step guide to spiritual realization using natural similes, culminating in liberation within the body.
Mystical Meaning (ಅನುಭಾವ/ಗೂಢಾರ್ಥ): A map of the Ṣaṭsthala (six-staged path) journey. Aṅgakriye (body-action) represents the initial stages of disciplined action (Bhakta/Māheśa sthalas). Ātmana kaḷe (soul's splendor) signifies the shift to inner awareness (Prasādi/Prāṇaliṅgi sthalas). Arivu mahadalli (awareness merging in the Great) is the final union (aikya) where the individual self dissolves into the Absolute Void (Bayalu). The concept of Kāyave Kailāsa (the body itself is Kailāsa) is a radical declaration that liberation is an embodied, immanent state, not a transcendent, otherworldly goal.
Poetic & Rhetorical Devices (ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆ): The Vachana uses a dialectical structure of three similes, moving from the violence of extraction (thesis) to the grace of emergence (antithesis) and finally to the effortlessness of dissolution (synthesis). The paradox of the vāriśile (hailstone/water-stone)—a solid object that is fundamentally water—serves as a metaphor for the phenomenal world, which appears solid but is ultimately pure consciousness.
Author's Unique Signature: Mōḷige Mārayya's style is precise and process-oriented. He uses objective, almost scientific metaphors drawn from nature rather than the intensely personal, emotional metaphors of love and longing found in other Bhakti traditions. His focus is on the technology of consciousness.
Plain Meaning (ಸರಳ ಅರ್ಥ): A three-step guide to spiritual realization using natural similes, culminating in liberation within the body.
Mystical Meaning (ಅನುಭಾವ/ಗೂಢಾರ್ಥ): A map of the Ṣaṭsthala (six-staged path) journey.
Aṅgakriye(body-action) represents the initial stages of disciplined action (Bhakta/Māheśa sthalas).Ātmana kaḷe(soul's splendor) signifies the shift to inner awareness (Prasādi/Prāṇaliṅgi sthalas).Arivu mahadalli(awareness merging in the Great) is the final union (aikya) where the individual self dissolves into the Absolute Void (Bayalu). The concept ofKāyave Kailāsa(the body itself is Kailāsa) is a radical declaration that liberation is an embodied, immanent state, not a transcendent, otherworldly goal.Poetic & Rhetorical Devices (ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆ): The Vachana uses a dialectical structure of three similes, moving from the violence of extraction (thesis) to the grace of emergence (antithesis) and finally to the effortlessness of dissolution (synthesis). The paradox of the
vāriśile(hailstone/water-stone)—a solid object that is fundamentally water—serves as a metaphor for the phenomenal world, which appears solid but is ultimately pure consciousness.Author's Unique Signature: Mōḷige Mārayya's style is precise and process-oriented. He uses objective, almost scientific metaphors drawn from nature rather than the intensely personal, emotional metaphors of love and longing found in other Bhakti traditions. His focus is on the technology of consciousness.
Part B: Mystic Poem Translation
To know the body's work: to grind the self,
a seed in the mortar of the world,
until the hidden oil of spirit weeps.
To know the soul's own light: a drop of dew,
born of stone, that slides in love's slow gravity,
an unfolding without a cause.
To know the final merging: to gaze upon a stone of water
till it remembers it is water,
and vanishes into the gaze.
For in the body's stillness, karma’s wheel is stilled.
And in that stillness, the Great Secret opens.
This very vessel of flesh is the Unseen Mountain,
the Kailāsa you were seeking.
This knowing is not a word, but a state.
You must find it in the chamber of your own being,
O Lord of the Unblemished Light.
To know the body's work: to grind the self,
a seed in the mortar of the world,
until the hidden oil of spirit weeps.
To know the soul's own light: a drop of dew,
born of stone, that slides in love's slow gravity,
an unfolding without a cause.
To know the final merging: to gaze upon a stone of water
till it remembers it is water,
and vanishes into the gaze.
For in the body's stillness, karma’s wheel is stilled.
And in that stillness, the Great Secret opens.
This very vessel of flesh is the Unseen Mountain,
the Kailāsa you were seeking.
This knowing is not a word, but a state.
You must find it in the chamber of your own being,
O Lord of the Unblemished Light.
Part C: Justification
This translation attempts to render the anubhava (direct mystical experience) described in the Vachana. The language is intentionally metaphysical, drawing from the tradition of English mystical poetry.
"To grind the self, a seed in the mortar of the world" translates the esoteric meaning of aṅgakriye as the painful but necessary process of breaking down the ego.
"Slides in love's slow gravity" captures the grace and effortlessness of the second stage, moving beyond forceful practice to a state of receptive awareness.
The line "vanishes into the gaze" directly translates the non-dual experience of the Aikya sthala, where the distinction between the observer and the observed dissolves.
"This very vessel of flesh is the Unseen Mountain" translates Kāyave Kailāsa by transforming the physical body into a metaphysical reality, a direct site of the divine.
The final address, "O Lord of the Unblemished Light," is a translation of the bhāva of Niḥkaḷaṅka Mallikārjuna, focusing on the abstract quality of pure, stainless consciousness rather than a literal name.
This translation attempts to render the anubhava (direct mystical experience) described in the Vachana. The language is intentionally metaphysical, drawing from the tradition of English mystical poetry.
"To grind the self, a seed in the mortar of the world" translates the esoteric meaning of
aṅgakriyeas the painful but necessary process of breaking down the ego."Slides in love's slow gravity" captures the grace and effortlessness of the second stage, moving beyond forceful practice to a state of receptive awareness.
The line "vanishes into the gaze" directly translates the non-dual experience of the Aikya sthala, where the distinction between the observer and the observed dissolves.
"This very vessel of flesh is the Unseen Mountain" translates
Kāyave Kailāsaby transforming the physical body into a metaphysical reality, a direct site of the divine.The final address, "O Lord of the Unblemished Light," is a translation of the bhāva of
Niḥkaḷaṅka Mallikārjuna, focusing on the abstract quality of pure, stainless consciousness rather than a literal name.
Translation 4: Thick Translation (ದಪ್ಪ ಅನುವಾದ)
Objective: To produce a "Thick Translation" that makes the Vachana's rich cultural, religious, and conceptual world accessible to a non-specialist English-speaking reader through embedded context.
Translation:
In knowing the disciplined action of the body [aṅgakriye]¹, it must be like a sesame seed in the mouth of a mortar;
In realizing the soul's inner splendor, like a drop of moisture on a stone sliding with gentle affection;
When that state of pure awareness [arivu]² merges into the Great Absolute [maha]³, it must be like a hailstone [vāriśile]⁴ becoming water as one gazes upon it continuously.
By mastering the body [kāya]⁵, one transcends karma;
By transcending karma, one becomes possessed by the ultimate secret;
That itself is Kailāsa⁶, achieved by fully embracing this very body.
Understand this inner state [bhāva] for yourselves, within yourselves,
O my dear lord, the twice-immaculate Mallikārjuna⁷.
Annotations:
¹ aṅgakriye: A technical term in Śivayoga referring to disciplined, conscious action involving the entire body-mind complex. It is the foundational stage of spiritual practice, focused on purification and control.
² arivu: A central concept in Śaraṇa philosophy, signifying more than mere knowledge. It is a transformative, non-dual consciousness achieved through direct experience (anubhava), where the distinction between knower and known dissolves.
³ maha: Literally "The Great," it refers to the ultimate, formless, absolute reality. It is often used interchangeably with Bayalu (the Void), the supreme state of non-being into which the individual self merges.
⁴ vāriśile: A compound word meaning "water-stone" (hailstone). This powerful metaphor represents the paradoxical nature of reality: the phenomenal world appears solid and distinct (like ice), but with the gaze of true arivu, it dissolves back into its fundamental, fluid nature (like water), which is pure consciousness.
⁵ kāya: The body. Crucially, this word is etymologically linked to the Kannada word kāyi ("unripe fruit"). For the Śaraṇas, the body is not a sinful prison to be escaped, but a vessel of potential that must be matured or "ripened" through spiritual practice into a vehicle for liberation.
⁶ Kailāsa: In mainstream Hinduism, Kailāsa is the mythological mountain abode of the god Śiva. The Vachana makes a radical theological statement by relocating it, declaring that the state of ultimate liberation is not a place one goes to after death, but a state to be realized here and now, within one's own physical body.
⁷ Niḥkaḷaṅka Mallikārjuna: The author's unique signature (ankita) for the divine. It translates to "The twice-immaculate Lord of the Hills." This choice localizes the universal divine, connecting it to a specific landscape (the hills of Srisailam) while emphasizing its nature as pure and stainless (niḥkaḷaṅka).
Justification:
The goal of this translation is educational. It aims to bridge the vast cultural and philosophical gap between the 12th-century Kannada world and the modern English reader. By providing a clear primary translation and embedding annotations, it unpacks the dense layers of meaning within key terms. This method, inspired by anthropologist Clifford Geertz's concept of "thick description," allows the Vachana to be understood not just as a poem, but as a cultural and philosophical artifact, making its profound worldview accessible and transparent.
Objective: To produce a "Thick Translation" that makes the Vachana's rich cultural, religious, and conceptual world accessible to a non-specialist English-speaking reader through embedded context.
Translation:
In knowing the disciplined action of the body [aṅgakriye]¹, it must be like a sesame seed in the mouth of a mortar;
In realizing the soul's inner splendor, like a drop of moisture on a stone sliding with gentle affection;
When that state of pure awareness [arivu]² merges into the Great Absolute [maha]³, it must be like a hailstone [vāriśile]⁴ becoming water as one gazes upon it continuously.
By mastering the body [kāya]⁵, one transcends karma;
By transcending karma, one becomes possessed by the ultimate secret;
That itself is Kailāsa⁶, achieved by fully embracing this very body.
Understand this inner state [bhāva] for yourselves, within yourselves,
O my dear lord, the twice-immaculate Mallikārjuna⁷.
Annotations:
¹ aṅgakriye: A technical term in Śivayoga referring to disciplined, conscious action involving the entire body-mind complex. It is the foundational stage of spiritual practice, focused on purification and control.
² arivu: A central concept in Śaraṇa philosophy, signifying more than mere knowledge. It is a transformative, non-dual consciousness achieved through direct experience (anubhava), where the distinction between knower and known dissolves.
³ maha: Literally "The Great," it refers to the ultimate, formless, absolute reality. It is often used interchangeably with Bayalu (the Void), the supreme state of non-being into which the individual self merges.
⁴ vāriśile: A compound word meaning "water-stone" (hailstone). This powerful metaphor represents the paradoxical nature of reality: the phenomenal world appears solid and distinct (like ice), but with the gaze of true arivu, it dissolves back into its fundamental, fluid nature (like water), which is pure consciousness.
⁵ kāya: The body. Crucially, this word is etymologically linked to the Kannada word kāyi ("unripe fruit"). For the Śaraṇas, the body is not a sinful prison to be escaped, but a vessel of potential that must be matured or "ripened" through spiritual practice into a vehicle for liberation.
⁶ Kailāsa: In mainstream Hinduism, Kailāsa is the mythological mountain abode of the god Śiva. The Vachana makes a radical theological statement by relocating it, declaring that the state of ultimate liberation is not a place one goes to after death, but a state to be realized here and now, within one's own physical body.
⁷ Niḥkaḷaṅka Mallikārjuna: The author's unique signature (ankita) for the divine. It translates to "The twice-immaculate Lord of the Hills." This choice localizes the universal divine, connecting it to a specific landscape (the hills of Srisailam) while emphasizing its nature as pure and stainless (niḥkaḷaṅka).
Justification:
The goal of this translation is educational. It aims to bridge the vast cultural and philosophical gap between the 12th-century Kannada world and the modern English reader. By providing a clear primary translation and embedding annotations, it unpacks the dense layers of meaning within key terms. This method, inspired by anthropologist Clifford Geertz's concept of "thick description," allows the Vachana to be understood not just as a poem, but as a cultural and philosophical artifact, making its profound worldview accessible and transparent.
Translation 5: Foreignizing Translation (ವಿದೇಶೀಕೃತ ಅನುವಾದ)
Objective: To produce a "Foreignizing Translation" that preserves the linguistic and cultural "otherness" of the original Kannada text, challenging the reader to engage with the text on its own terms rather than domesticating it into familiar English norms.
Translation:
In knowing the aṅgakriye, like a sesame seed in the mortar's mouth,
In realizing the soul's splendor, like a drop on a stone, sliding with affection,
When that arivu merges in the maha, it must be like a water-stone, becoming water as you look and look.
From mastery of the kāya, karma is overcome,
From mastery of karma, if one becomes possessed of the core-truth,
that is the Kailāsa attained, body-embraced.
This bhāva, you must know it in yourselves, by yourselves,
O my ayyā-priya, twice-spotless Mallikārjuna.
Justification:
This translation deliberately resists domestication, forcing the English reader to encounter the text's foreignness. Following the principles of translator Lawrence Venuti, it "sends the reader abroad" rather than "bringing the author home."
Lexical Retention: Key philosophical terms with no true English equivalent—aṅgakriye (a specific type of yogic action), arivu (experiential gnosis), kāya (the body as potentiality), Kailāsa (embodied liberation), and bhāva (a spiritual state-of-being)—are retained in italics. To translate them would be to erase their unique conceptual weight.
Syntactic Mimicry: The phrasing "body-embraced" for "ಕಾಯವೆರಸಿ" (kāyaverasi) and the direct address "O my ayyā-priya" (O my dear lord) preserve a distinctly Kannada feel, disrupting smooth English fluency to echo the source text's structure.
Cultural Texture: Retaining ayyā, a term of respect and endearment, maintains the specific cultural tone of the relationship between the devotee and the divine, which is both intimate and reverent. The translation prioritizes fidelity to the source culture's texture over the target language's idiomatic comfort, demanding more from the reader but offering a more authentic encounter in return.
Objective: To produce a "Foreignizing Translation" that preserves the linguistic and cultural "otherness" of the original Kannada text, challenging the reader to engage with the text on its own terms rather than domesticating it into familiar English norms.
Translation:
In knowing the aṅgakriye, like a sesame seed in the mortar's mouth,
In realizing the soul's splendor, like a drop on a stone, sliding with affection,
When that arivu merges in the maha, it must be like a water-stone, becoming water as you look and look.
From mastery of the kāya, karma is overcome,
From mastery of karma, if one becomes possessed of the core-truth,
that is the Kailāsa attained, body-embraced.
This bhāva, you must know it in yourselves, by yourselves,
O my ayyā-priya, twice-spotless Mallikārjuna.
Justification:
This translation deliberately resists domestication, forcing the English reader to encounter the text's foreignness. Following the principles of translator Lawrence Venuti, it "sends the reader abroad" rather than "bringing the author home."
Lexical Retention: Key philosophical terms with no true English equivalent—aṅgakriye (a specific type of yogic action), arivu (experiential gnosis), kāya (the body as potentiality), Kailāsa (embodied liberation), and bhāva (a spiritual state-of-being)—are retained in italics. To translate them would be to erase their unique conceptual weight.
Syntactic Mimicry: The phrasing "body-embraced" for "ಕಾಯವೆರಸಿ" (kāyaverasi) and the direct address "O my ayyā-priya" (O my dear lord) preserve a distinctly Kannada feel, disrupting smooth English fluency to echo the source text's structure.
Cultural Texture: Retaining ayyā, a term of respect and endearment, maintains the specific cultural tone of the relationship between the devotee and the divine, which is both intimate and reverent. The translation prioritizes fidelity to the source culture's texture over the target language's idiomatic comfort, demanding more from the reader but offering a more authentic encounter in return.
Mindmap:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ