ಮೂಲ ವಚನ
ಕದಳಿ ಎಂಬುದು ಮನ,।
ಕದಳಿ ಎಂಬುದು ವಿಷಯಂಗಳು;।
ಕದಳಿ ಎಂಬುದು ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ.।
ಈ ಕದಳಿ ಎಂಬುದ ಗೆದ್ದು,।
ತವೆ ಬದುಕಿ ಬಂದು,।
ಕದಳಿಯ ಬನದಲ್ಲಿ ಭವಹರನ ಕಂಡೆನು.।
ಭವ ಗೆದ್ದು ಬಂದ ಮಗಳೆ ಎಂದು,।
ಕರುಣದಿ ತೆಗೆದು ಬಿಗಿಯಪ್ಪಿದಡೆ,।
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಹೃದಯಕಮಲದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆನು.॥
✍ – ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ
Scholarly Transliteration (IAST)
kadali eṃbudu mana, |
kadali eṃbudu viṣayaṃgaḷu; |
kadali eṃbudu bhavaghōrāraṇya. |
ī kadali eṃbuda geddu, |
tave baduki baṃdu, |
kadaḷiya banadalli bhavaharana kaṇḍenu. |
bhava geddu baṃda magaḷe eṃdu, |
karuṇadi tegedu bigiyappidaḍe, |
cennamallikārjunana hr̥dayakamaladalli aḍagidenu. ||
Literal Translation
The plantain is the mind,
The plantain is the sense-objects;
The plantain is the dreadful forest of Bhava (worldly existence).
Having conquered this which is called plantain,
having steadfastly survived and returned,
I saw the Destroyer-of-Bhava in the plantain grove.
When, saying, "O daughter who has returned, victorious over Bhava,"
He took me with compassion and embraced me tightly,
I hid within the heart-lotus of Chennamallikarjuna.
Poetic Translation
this mind, a plantain tree,
these worldly pleasures, a plantain tree;
this life, a terrifying forest to pass through.
But I have conquered this tree,
won through, steadfast, and returned,
to find in this very grove the one who ends all worlds.
"My child," he said, "who fought the world and won,"
and with a father's grace, he drew me near and held me fast.
And so I vanished,
deep inside the lotus of my Lord,
white as jasmine.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ 'ಕದಳಿ ಎಂಬುದು ತನು' ವಚನದ ಸಮಗ್ರ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಭಾಗ ೧: ಮೂಲಭೂತ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಚೌಕಟ್ಟು (Fundamental Analytical Framework)
ಈ ವಚನವು (vachana) ಕೇವಲ ಶಬ್ದಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ, ಅನುಭಾವದ (mystical experience) ಸಾರಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಆಳವನ್ನು ಅರಿಯಲು, ನಾವು ಅದರ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಆಯಾಮವನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
1. ಸನ್ನಿವೇಶ (Context)
ಯಾವುದೇ ಪಠ್ಯದ ಅರ್ಥವು ಅದರ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನದ ಐತಿಹಾಸಿಕ, ಪಠ್ಯಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆ.
1.1 ಪಾಠಾಂತರಗಳು (Textual Variations)
ಈ ವಚನದ ಪಠ್ಯವು ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. 'ಸಮಗ್ರ ವಚನ ಸಂಪುಟ', ತರಳಬಾಳು ಜಾಲತಾಣ, ಮತ್ತು ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್‌ನಂತಹ ಅನೇಕ ಅಧಿಕೃತ ಆಕರಗಳಲ್ಲಿ ಈ ವಚನದ ಪಠ್ಯವು ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಲ್ಲದೆ ಒಂದೇ ರೀತಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಈ ಪಠ್ಯದ ಸ್ಥಿರತೆಯು, ಶರಣ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಈ ವಚನಕ್ಕೆ ಇರುವ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಅದರ ಸರ್ವಾನುಮತದ ಸ್ವೀಕಾರವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನ ಅನುಭಾವದ (mysticism) ಪಯಣವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ನಿಖರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವ ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವೇ ಈ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಕಾರಣವಿರಬಹುದು.
1.2 ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ (Shunyasampadane)
'ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ'ಯು (Shunyasampadane) ಕೇವಲ ವಚನಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಶರಣರ ಸಂವಾದಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅನುಭಾವದ (mysticism) ಹಾದಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುವ ಮಹತ್ವದ ಗ್ರಂಥ. 15ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದೀಚೆಗೆ ರಚಿತವಾದ ಇದರ ಐದು ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ಕಲ್ಯಾಣ ಪ್ರವೇಶ, ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುವಿನೊಡನೆ ನಡೆದ ಜ್્ઞಾನಸಂವಾದ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಶೈಲದ ಕದಳಿಯ ಪಯಣ ಪ್ರಮುಖ ಘಟ್ಟಗಳಾಗಿವೆ.
ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಚನವು ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯ ನಿರೂಪಣೆಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕನ ಪಾತ್ರದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯಾಗಿ, ಅಂತಿಮ ಸಾಕ್ಷ್ಯದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಎಲ್ಲ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ. "ಈ ಕದಳಿ ಎಂಬುದ ಗೆದ್ದು", "ಭವ ಗೆದ್ದು ಬಂದ ಮಗಳೆ" ಎಂಬಂತಹ ಭೂತಕಾಲದ, ವಿಜಯದ ಧ್ವನಿಯುಳ್ಳ ಮಾತುಗಳು, ಕಲ್ಯಾಣದ ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿನ (Anubhava Mantapa) ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂವಾದಗಳೆಲ್ಲ ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಶ್ರೀಶೈಲದ ಕದಳಿವನದಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮ ಐಕ್ಯಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಆಡಿದ ಮಾತುಗಳೆಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ವಚನವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಪದ್ಯವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಶರಣರ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಕ್ರೋಡೀಕರಿಸಲು ನಂತರದ ಸಂಪಾದಕರು ಹೆಣೆದ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಾಟಕದ ಅಂತಿಮ ದೃಶ್ಯದ ಸ್ವಗತದಂತಿದೆ. ಇದು ಅಕ್ಕನ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಭವ್ಯವಾದ, ಸಾರ್ಥಕ ಮುಕ್ತಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
1.3 ಸಂದರ್ಭ (Context of Utterance)
ಈ ವಚನದ ಉಗಮಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದದ್ದು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಶರಣರ ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅಕ್ಕನ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಒಂದು ಉತ್ತುಂಗ ಕ್ಷಣ. ಇದು ಆಕೆಯ ಜೀವನದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಹೋರಾಟದ ನಂತರದ ಒಂದು ಆಳವಾದ ನಿಟ್ಟುಸಿರು; ವಿಜಯದ ಘೋಷಣೆ. ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ (Anubhava Mantapa) ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭು, ಬಸವಣ್ಣನವರಂತಹ ಶ್ರೇಷ್ಠರಿಂದ 'ಅಕ್ಕ' ಎಂದು ಗೌರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನಂತರ, ಆಕೆ ತನ್ನ ಅಂತಿಮ ಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಶ್ರೀಶೈಲದತ್ತ ಬೆಳೆಸಿದಳು. ಅಲ್ಲಿನ ಪವಿತ್ರ ಕದಳಿವನದಲ್ಲಿ, ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಸಿಂಹಾವಲೋಕನ ಮಾಡುವಾಗ ಈ ವಚನವು ಅನುಭಾವದ (mystical experience) ಉಕ್ಕಿ ಹರಿವಿಕೆಯಾಗಿ ಮೂಡಿಬಂದಿರಬೇಕು.
ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಯೌಗಿಕ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯ (yogic autobiography) ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ವಾದ (Thesis - ಸಮಸ್ಯೆ): "ಕದಳಿ ಎಂಬುದು ತನು, ಮನ, ವಿಷಯಂಗಳು, ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ." ಇದು ಸಾಧಕನ ಆರಂಭಿಕ ಸ್ಥಿತಿ, ಅಂದರೆ ಲೌಕಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿರುವ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ವಿವರಣೆ.
ಪ್ರತಿವಾದ (Antithesis - ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ವಿಜಯ): "ಈ ಕದಳಿ ಎಂಬುದ ಗೆದ್ದು, ತವೆ ಬದುಕಿ ಬಂದು." ಈ ಒಂದು ಸಾಲು ಅಕ್ಕನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಾಧನೆಯನ್ನು-ಸಂಸಾರ ತ್ಯಾಗ, ಕಲ್ಯಾಣದ ಪಯಣ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ (Anubhava Mantapa) ಸಂವಾದಗಳು, ಕಠಿಣ ತಪಸ್ಸು-ಒಟ್ಟಾಗಿಸಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಮೊದಲನೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದ ಸಾರ.
ಸಂವಾದ (Synthesis - ಪರಿಹಾರ/ಐಕ್ಯ): "ಕದಳಿಯ ಬನದಲ್ಲಿ ಭವಹರನ ಕಂಡೆನು... ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಹೃದಯಕಮಲದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆನು." ಇದು ಅಂತಿಮ ಸ್ಥಿತಿ. ಇಲ್ಲಿ ಹೋರಾಟವು ಕೊನೆಗೊಂಡು, ದ್ವೈತವು ಅಳಿದು, ಅದ್ವೈತದ, ಪರಿಪೂರ್ಣ ಐಕ್ಯದ ಅನುಭವವು ಸಿದ್ಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ರಚನೆಯು ವಚನವನ್ನು ಕೇವಲ ಕವಿತೆಯಾಗಿ ಅಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ದ್ವೈತದಿಂದ ಅದ್ವೈತದವರೆಗಿನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ನಕ್ಷೆಯಾಗಿ ನಮ್ಮ ಮುಂದಿಡುತ್ತದೆ.
1.4 ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಪದಗಳು (Loaded Terminology)
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಿಕ ಮಹತ್ವವುಳ್ಳ ಪದಗಳು ಇವು: ಕದಳಿ, ತನು, ಮನ, ವಿಷಯಂಗಳು, ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ, ಗೆದ್ದು, ತವೆ, ಬನ, ಭವಹರ, ಕರುಣ, ಬಿಗಿಯಪ್ಪು, ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ, ಹೃದಯಕಮಲ, ಅಡಗಿದೆನು. ಇವುಗಳ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಮುಂದಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
2. ಭಾಷಿಕ ಆಯಾಮ (Linguistic Dimension)
ವಚನದ ನಿಜವಾದ ಶಕ್ತಿಯು ಅದರ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಶರಣರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಭಾಷೆಯಲ್ಲೇ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟರು. ಈ ವಚನದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದವೂ ತಾತ್ವಿಕ ಆಳವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
2.1 ಪದ-ಹಾಗೂ-ಪದದ ಗ್ಲಾಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಸಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ (Word-for-Word Glossing and Lexical Mapping)
ಈ ವಚನದ ಭಾಷಿಕ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು, ಪ್ರತಿ ಪದವನ್ನು ಆರು ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕವು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಇದು ವಚನದ ಭಾಷಿಕ ಡಿ.ಎನ್.ಎ. (DNA) ಯನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಎಲ್ಲಾ ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳಿಗೆ ಭದ್ರ ಬುನಾದಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಪದ-ಪ್ರತಿ-ಪದ ಷಡ್ಮುಖಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Word-for-Word Six-Fold Analysis)
| ಕನ್ನಡ ಪದ (Kannada Word) | ನಿರುಕ್ತಿ (Etymology) | ಮೂಲ ಧಾತು (Root Word) | ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥ (Literal Meaning) | ಸಂದರ್ಭೋಚಿತ ಅರ್ಥ (Contextual Meaning) | ಅನುಭಾವಿಕ/ತಾತ್ವಿಕ ಅರ್ಥ (Mystical/Philosophical Meaning) | ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಮಾನಾರ್ಥಕಗಳು (English Equivalents) |
| ಕದಳಿ (Kadali) | ಸಂಸ್ಕೃತ/ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲ (Sanskrit/Dravidian origin). ಸಂಸ್ಕೃತ: kadali. ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲವು ಫಲವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಪದಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರಬಹುದು. | ಕದಲ್ (Kadal) | ಬಾಳೆ ಗಿಡ (Plantain tree). | ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ಇಂದ್ರಿಯಗಳು, ಸಂಸಾರ (Body, mind, senses, worldly life). | ಮಾಯೆಯ (Maya) ಸ್ವರೂಪ; ಅಶಾಶ್ವತವಾದ, ಪದರ ಪದರವಾಗಿರುವ, ಆದರೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಫಲವನ್ನು ನೀಡಬಲ್ಲ ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವ. ಶ್ರೀಶೈಲದ ಪವಿತ್ರ ಅರಣ್ಯ (The nature of Maya; transient, layered existence that can yield a spiritual fruit; the sacred grove at Srisailam). | Plantain, banana tree; body; mind; senses; the world; Maya; illusion; sacred grove. |
| ತನು (Tanu) | ಸಂಸ್ಕೃತ/ಪ್ರೋಟೋ-ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಮೂಲ. | ತನ್ (Tan - to stretch/extend). | ದೇಹ, ಶರೀರ (Body, physical form). | ಭೌತಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವ, ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ಆವಾಸಸ್ಥಾನ (Physical existence, the seat of the senses). | ಕಾಯ (Kaya), ಅಂದರೆ ಪಕ್ವವಾಗಬೇಕಾದ, ಅರಿವಿನ ಸಾಧನವಾದ, ಆದರೆ ಬಂಧನಕ್ಕೂ ಕಾರಣವಾಗಬಲ್ಲ ಭೌತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟು (The body as a vessel for spiritual practice, which can be a source of bondage but is also the means for liberation). | Body, physique, form. |
| ಮನ (Mana) | ಸಂಸ್ಕೃತ/ಪ್ರೋಟೋ-ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಮೂಲ. | ಮನ್ (Man - to think). | ಚಿತ್ತ, ಆಲೋಚನಾ ಶಕ್ತಿ (Mind, the faculty of thought). | ಸಂಕಲ್ಪ-ವಿಕಲ್ಪಗಳ, ಆಸೆ-ಭಯಗಳ ಕೇಂದ್ರ (The center of desires, fears, and thoughts). | ಅಂತರಂಗ (inner faculty); ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಬೇಕಾದ ಕರಣ. ಅರಿವಿನ ಬೆಳಕು ಮೂಡಬೇಕಾದ ಕ್ಷೇತ್ರ (The inner faculty that must be purified; the field where the light of awareness must dawn). | Mind, heart, thought, intellect. |
| ವಿಷಯಂಗಳು (Vishayangalu) | ಸಂಸ್ಕೃತ 'ವಿಷಯ' ಪದದ ಬಹುವಚನ. | ವಿ + ಷಿ (Vi + ṣi - to bind). | ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ವಸ್ತುಗಳು (Objects of the senses). | ಲೌಕಿಕ ಸುಖಗಳು, ಆಸೆಗಳು, ವ್ಯಾಮೋಹಗಳು (Worldly pleasures, desires, attachments). | ಸಾಧಕನನ್ನು ಹೊರಮುಖವಾಗಿ ಸೆಳೆಯುವ, ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು (The worldly attractions that pull a seeker outwards and cause bondage). | Sense-objects, worldly affairs, sensual pleasures, subjects of attachment. |
| ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ (Bhavaghoraranya) | ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿ: ಭವ (ಸಂಸಾರ) + ಘೋರ (ಭಯಾನಕ) + ಅರಣ್ಯ (ಕಾಡು). | ಭೂ (Bhu - to be/exist), ಘುರ್ (Ghur - to be frightful), ಅರ್ (Ar - to go). | ಸಂಸಾರವೆಂಬ ಭಯಾನಕ ಕಾಡು (The terrible forest of worldly existence). | ಇಂದ್ರಿಯಾಸಕ್ತಿ, ಜನ್ಮ-ಮರಣ ಚಕ್ರ, ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ದುಃಖಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ ಜೀವನ (Life filled with sensory attachments, the cycle of birth-death, and worldly suffering). | ಅರಿವಿನ ಸಾಧಕನು ದಾಟಬೇಕಾದ ಅಜ್ಞಾನ, ಆಸೆ ಮತ್ತು ಅಹಂಕಾರದ ದಟ್ಟವಾದ, ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುವ ಕಾಡು (The dense, bewildering forest of ignorance, desire, and ego that the spiritual seeker must traverse). | The terrible forest of existence; the dreadful wilderness of samsara; the jungle of worldly suffering. |
| ಗೆದ್ದು (Geddu) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಪದ (Pure Kannada word). | ಗೆಲ್ (Gel) | ಜಯಿಸಿ, ಸೋಲಿಸಿ (Having won, having defeated). | ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಿ (Having controlled the senses and the mind). | ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಮೀರಿ, ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು ದಾಟಿ, ಮಾಯೆಯ (Maya) ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗುವುದು (Transcending the ego, overcoming dualities, and becoming free from the influence of Maya). | Having conquered, having won, having overcome. |
| ತವೆ (Tave) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಪದ (Pure Kannada word). | ತವ್ (Tav) | ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ, ಚೆನ್ನಾಗಿ, ದೃಢವಾಗಿ (Completely, well, firmly). | ದೃಢಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗೆದ್ದು (Having conquered with firm resolve). | ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿನ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆ, ಅಚಲವಾದ ನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮರ್ಪಣೆ (Perfection in spiritual practice, unwavering faith, and complete surrender). | Firmly, soundly, completely, thoroughly, steadfastly. |
| ಬದುಕಿ ಬಂದು (Baduki bandu) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ: ಬದುಕು + ಬಾ (Pure Kannada: Baduku + Bā). | ಬದುಕು (Baduku - to live), ಬಾ (Bā - to come). | ಜೀವಂತವಾಗಿ ವಾಪಸ್ಸು ಬಂದು (Having returned alive). | ಸಂಸಾರದ ಸಂಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ದಾಟಿ, ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಪಾರಾಗಿ (Having survived the trials of worldly life and emerged safely). | ಕೇವಲ ಭೌತಿಕವಾಗಿ ಬದುಕುಳಿಯುವುದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅರಿವಿನೊಂದಿಗೆ, ಜ್ಞಾನೋದಯದೊಂದಿಗೆ ಮರಳಿ ಬರುವುದು (Not just physical survival, but returning with awareness and enlightenment). | Having survived and returned; having come through alive. |
| ಬನ (Bana) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ/ದ್ರಾವಿಡ ಪದ (Pure Kannada/Dravidian word). | ವನ (Vana - Sanskrit cognate). | ಕಾಡು, ಅರಣ್ಯ (Forest, grove). | ಕದಳಿಯ ತೋಪು (A grove of plantain trees). | ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರ, ಸಾಧನೆಯ ತಾಣ, ಐಕ್ಯದ ಸ್ಥಳ (A sacred space, a place of spiritual practice, the site of union). | Grove, forest, wood. |
| ಭವಹರ (Bhavahara) | ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿ: ಭವ (ಸಂಸಾರ) + ಹರ (ನಾಶಮಾಡುವವನು). | ಭೂ (Bhu - to be), ಹೃ (Hṛ - to destroy/take away). | ಸಂಸಾರವನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವವನು, ಶಿವ (The destroyer of worldly existence, Shiva). | ಜನ್ಮ-ಮರಣ ಚಕ್ರದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ನೀಡುವವನು (The one who grants liberation from the cycle of birth and death). | ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ದ್ವೈತಭಾವವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿ, ಸಾಧಕನನ್ನು ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪರಮ ತತ್ವ (The ultimate principle that destroys ignorance and duality, uniting the seeker with itself). | Destroyer of worldly existence; liberator from samsara; Shiva. |
| ಕರುಣದಿ (Karunadi) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ: ಕರುಣ + ಇಂದ (Pure Kannada: Karuna + inda). | ಕೃ (Kṛ - to do/make). | ದಯೆಯಿಂದ, ಕೃಪೆಯಿಂದ (With compassion, with grace). | ವಾತ್ಸಲ್ಯಪೂರ್ಣವಾದ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ (With affectionate love). | ಕಾರಣರಹಿತವಾದ ದೈವಿಕ ಅನುಗ್ರಹ; ಸಾಧಕನ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ಮೀರಿದ ದೈವದ ಕೃಪೆ (Unconditional divine grace; grace that transcends the seeker's effort). | With compassion, with mercy, out of grace, tenderly. |
| ತೆಗೆದು (Tegedu) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಪದ (Pure Kannada word). | ತೆಗೆ (Tege) | ಎತ್ತಿಕೊಂಡು (Having lifted, having taken). | ಕೈಗಳಿಂದ ಎತ್ತಿ (Lifting with hands). | ಲೌಕಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಏರಿಸುವುದು (Uplifting from a worldly state to a spiritual state). | Taking, lifting, raising. |
| ಬಿಗಿಯಪ್ಪಿದಡೆ (Bigiyappidadaḍe) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ: ಬಿಗಿ + ಅಪ್ಪು + ದಡೆ (Pure Kannada: Bigi + Appu + daḍe). | ಬಿಗಿ (Bigi - tight), ಅಪ್ಪು (Appu - embrace). | ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡಾಗ (When embraced tightly). | ತೀವ್ರವಾದ ವಾತ್ಸಲ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತು ಕರುಣೆಯಿಂದ ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡಾಗ (When embraced with intense affection and compassion). | ಜೀವ-ಶಿವನ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಐಕ್ಯ; ದ್ವೈತಭಾವದ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಾಶವಾಗಿ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಒಂದಾಗುವ ಅನುಭಾವ (The perfect union of the individual soul and the divine; the mystical experience of ultimate oneness where duality ceases completely). | When embraced tightly; upon being clasped. |
| ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ (Chennamallikarjuna) | ದ್ರಾವಿಡ ನಿರುಕ್ತಿ (Dravidian Etymology): ಮಲೆ (ಬೆಟ್ಟ) + ಕೆ (ಗೆ - ಚತುರ್ಥಿ ವಿಭಕ್ತಿ) + ಅರಸನ್ (ರಾಜ) = ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಅರಸ/ಬೆಟ್ಟದೊಡೆಯ (King of the Hills). ಸಂಸ್ಕೃತ ನಿರುಕ್ತಿ (Sanskrit Etymology): ಮಲ್ಲಿಕಾ (ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವು) + ಅರ್ಜುನ (ಶಿವನ ಹೆಸರು) = ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವಿನಿಂದ ಪೂಜಿತನಾದ ಶಿವ (Shiva, worshipped with jasmine flowers). | ಮಲೆ (Male - hill), ಅರಸು (Arasu - king). | ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿರುವ ಸುಂದರವಾದ ಒಡೆಯ (The beautiful lord of the hills). | ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಇಷ್ಟದೈವ, ಅಂಕಿತನಾಮ (Akka Mahadevi's personal deity and poetic signature). | ಪರಮಶಿವ, ನಿರ್ಗುಣ, ನಿರಾಕಾರ ತತ್ವ, ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯದ ಮೂರ್ತರೂಪ (The ultimate reality, attributeless and formless, yet the embodiment of love and beauty). | Lord white as jasmine; The beautiful lord of the hills; Mallika's beautiful Arjuna. |
| ಹೃದಯಕಮಲ (Hridayakamala) | ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿ: ಹೃದಯ (ಹೃದಯ) + ಕಮಲ (ತಾವರೆ). | ಹೃ (Hṛ - to hold), ಕಮ್ (Kam - to desire). | ಹೃದಯವೆಂಬ ತಾವರೆ (The lotus of the heart). | ಪ್ರೀತಿ, ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವದ (mystical experience) ಕೇಂದ್ರ (The center of love, devotion, and mystical experience). | ಚೈತನ್ಯದ ಆಲಯ; ಸಹಸ್ರಾರದಿಂದ ಇಳಿದು ಬಂದು ಕುಂಡಲಿನಿಯು ಅರಳುವ ಯೌಗಿಕ ಕೇಂದ್ರ; ಆತ್ಮ-ಪರಮಾತ್ಮನ ಮಿಲನದ ಸ್ಥಾನ (The seat of consciousness; the yogic center where Kundalini blossoms; the site of union between the individual and the supreme soul). | The lotus of the heart; the heart-lotus; the core of one's being. |
| ಅಡಗಿದೆನು (Adagidenu) | ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ ಪದ (Pure Kannada word). | ಅಡಗು (Aḍagu) | ಬಚ್ಚಿಟ್ಟುಕೊಂಡೆನು, ಮರೆಯಾದೆನು (I hid myself, I disappeared). | ಅವನಲ್ಲಿ ಲೀನವಾದೆನು (I merged into him). | ಅಹಂಕಾರದ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಸರ್ಜನೆ; 'ನಾನು' ಎಂಬ ಭಾವವು ಅಳಿದು, ಕೇವಲ ಪರತತ್ವವೇ ಉಳಿಯುವ ಅದ್ವೈತ ಸ್ಥಿತಿ (The complete dissolution of the ego; the non-dual state where the sense of 'I' vanishes and only the ultimate reality remains). | I hid, I became concealed, I merged, I dissolved. |
2.2 ನಿರುಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಧಾತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Etymology and Root Word Analysis)
ಶರಣರ ಚಳುವಳಿಯು ಸಂಸ್ಕೃತ-ಕೇಂದ್ರಿತ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಒಂದು ಬಂಡಾಯವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅನುಭಾವವನ್ನು (mystical experience) ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಭಾಷೆಯಾದ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಅವರ ಪದಗಳ ನಿರುಕ್ತಿಯನ್ನು (etymology) ಅಚ್ಚಗನ್ನಡ (pure Kannada) ಮತ್ತು ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲಗಳಿಂದ ನೋಡುವುದು ಕೇವಲ ಭಾಷಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ನಿಲುವೂ ಹೌದು. ಇದು ಶರಣರ ಚಿಂತನೆಯ ದೇಶೀಯ (indigenous) ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ: ಈ ಅಂಕಿತನಾಮವನ್ನು (ankita) ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕೃತದ 'ಮಲ್ಲಿಕಾ' (ಮಲ್ಲಿಗೆ) ಮತ್ತು 'ಅರ್ಜುನ' (ಶಿವ) ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ದ್ರಾವಿಡ ನಿರುಕ್ತಿಯ (Dravidian etymology) ಪ್ರಕಾರ, ಇದು 'ಮಲೆ' (ಬೆಟ್ಟ) + 'ಕೆ' (ಚತುರ್ಥಿ ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯ) + 'ಅರಸನ್' (ರಾಜ) ಎಂಬುದರಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಇದರರ್ಥ 'ಬೆಟ್ಟಗಳ ಅರಸ' ಅಥವಾ 'ಬೆಟ್ಟದೊಡೆಯ'. ಈ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನನ್ನು ಪುರಾಣಗಳ ಅಮೂರ್ತ ದೇವತೆಯ ಬದಲು, ಶ್ರೀಶೈಲದಂತಹ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪವಿತ್ರ ಭೂಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ (sacred geography) ಸಂಬಂಧಿಸಿದ, ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ಆದಿವಾಸಿ ದೈವವನ್ನಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶರಣರ 'ಸ್ಥಾವರಕ್ಕಳಿವುಂಟು, ಜಂಗಮಕ್ಕಳಿವಿಲ್ಲ' ಎಂಬ ತತ್ವಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ದೇವರು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಯಾದವನಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ, ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಚೈತನ್ಯ.
ಮಾಯೆ (Maya): ಅದ್ವೈತ ವೇದಾಂತದಲ್ಲಿ (Advaita Vedanta) 'ಮಾಯೆ' ಎಂದರೆ ಬ್ರಹ್ಮದ ಮೇಲೆ ಆರೋಪಿತವಾದ, ಜಗತ್ತನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಒಂದು ಭ್ರಮಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿ. ಆದರೆ, ಕನ್ನಡದ 'ಮಾಯು' ಅಥವಾ 'ಮಾಯಿತು' (ಮರೆಯಾಗು, ಮಾಯವಾಗು) ಎಂಬ ಮೂಲ ಧಾತುವಿನಿಂದ 'ಮಾಯೆ'ಯನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ಅದರ ಅರ್ಥ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮಾಯೆ ಎಂದರೆ ಒಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಜಾಲವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಕಣ್ಣಮುಂದೆ ಸದಾ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ, ಕ್ಷಣಕ್ಷಣಕ್ಕೂ ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ವಸ್ತುಗಳ 'ಅಶಾಶ್ವತ' ಸ್ವಭಾವ. ಇದನ್ನು ಜಯಿಸುವುದು ಎಂದರೆ, ಈ ಅಶಾಶ್ವತತೆಯ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅರಿತು ಅದರಿಂದ ನಿರ್ಲಿಪ್ತನಾಗುವುದು.
ಕಾಯ (Kaya): ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ 'ಕಾಯ' ಎಂದರೆ ದೇಹ. ಆದರೆ, ಶರಣರ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ 'ಕಾಯ'ಕ್ಕೆ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥವಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕನ್ನಡದ 'ಕಾಯಿ' (ಹಣ್ಣಾಗದ ಫಲ) ಎಂಬ ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಿದಾಗ, 'ಕಾಯ'ವು ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ಶರೀರವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ 'ಅರಿವು' ಎಂಬ ಹಣ್ಣನ್ನು ನೀಡಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ, ಪಕ್ವವಾಗಬೇಕಾದ ಒಂದು ಸಾಧನ ಎಂಬ ಅರ್ಥ ಬರುತ್ತದೆ. 'ಕಾಯಕವೇ ಕೈಲಾಸ' (work is worship) ಎನ್ನುವಾಗ ಈ 'ಕಾಯ'ವು ದೈವಿಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ, ದೇಹವನ್ನು ಕೀಳಾಗಿ ಕಾಣುವ ಬದಲು, ಅದನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿ ಶರಣರು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು.
2.3 ಲೆಕ್ಸಿಕಲ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Lexical Analysis)
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಶರಣ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ತಿರುಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟಿವೆ. 'ಕದಳಿ' ಎಂಬ ಒಂದೇ ಪದವು ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ಇಂದ್ರಿಯಸುಖ (ವಿಷಯಂಗಳು), ಮತ್ತು ಸಂಸಾರ (ಭವ) ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಹಂತದ ಬಂಧನಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ' ಎಂಬ ಪದವು ಸಂಸಾರದ ಭಯಾನಕತೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ದಾರಿ ತಪ್ಪುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. 'ಭವಹರ' ಎಂಬುದು ಶಿವನ ವಿಮೋಚಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು, ಮತ್ತು 'ಕರುಣ' ಎಂಬುದು ಶರಣರ ಭಕ್ತಿ ಮಾರ್ಗದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾದ ದೈವಿಕ ಅನುಗ್ರಹವನ್ನು (grace) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, 'ಹೃದಯಕಮಲದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆನು' ಎಂಬುದು 'ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯ' (union of the body with the Linga) ಅಥವಾ 'ಐಕ್ಯಸ್ಥಲ'ದ (stage of union) ಪರಿಪೂರ್ಣ ಅನುಭವವನ್ನು, ಅಂದರೆ ಅಹಂಕಾರದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಲಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
2.4 ಅನುವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Translational Analysis)
ಈ ವಚನವನ್ನು ಅನ್ಯ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ಅನುವಾದಿಸುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಸವಾಲಿನ ಕೆಲಸ. 'ಕದಳಿ'ಯನ್ನು 'plantain-tree' ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಿದರೆ, ಅದರ ರೂಪಕಾರ್ಥಗಳಾದ ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ಸಂಸಾರ ಎಲ್ಲವೂ ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತದೆ. 'ತವೆ' ಎಂಬ ಪದದ ದೃಢತೆ, ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು 'soundly' ಅಥವಾ 'firmly' ಎಂಬ ಪದಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಡಲಾರವು. 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ' ಎಂಬ ಅಂಕಿತನಾಮವು (ankita) ಕೇವಲ ಹೆಸರಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಬಂಧದ ಪ್ರತೀಕ; ಅದನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದು ಅದರ ಆತ್ಮವನ್ನು ಕೊಂದಂತೆ. 'ಬಿಗಿಯಪ್ಪಿದಡೆ' ಎಂಬಲ್ಲಿರುವ ವಾತ್ಸಲ್ಯ ಮತ್ತು ಐಕ್ಯದ ಭಾವವನ್ನು 'embraced' ಎಂಬ ಪದವು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾರದು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಯಾವುದೇ ಅನುವಾದವು ಮೂಲದ ಧ್ವನಿ, ಭಾವ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಆಳವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ. ಇದು ವಸಾಹತೋತ್ತರ ಅನುವಾದ ಅಧ್ಯಯನ (postcolonial translation studies) ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ, ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅನುಭಾವವನ್ನು (mysticism) ಜಾಗತಿಕ ಭಾಷೆಗೆ ತರುವಾಗ ಆಗುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನಷ್ಟವನ್ನು (cultural loss) ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
3. ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಆಯಾಮ (Literary Dimension)
ಅಕ್ಕನ ವಚನಗಳು ಕೇವಲ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಲ್ಲ, ಅವು ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಕಾವ್ಯವೂ ಹೌದು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಭವದ ತೀವ್ರತೆ, ಭಾಷೆಯ ಸರಳತೆ ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸೌಂದರ್ಯಗಳು ಒಂದಾಗಿವೆ.
3.1 ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ವಿಷಯ (Style and Theme)
ಅಕ್ಕನ ಶೈಲಿಯು ನೇರ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಮತ್ತು ಆತ್ಮೀಯವಾದುದು. ಇಲ್ಲಿ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಪ್ರದರ್ಶನವಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅನುಭವದ ನೇರ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಇದೆ. ಈ ವಚನದ ಕೇಂದ್ರ ವಿಷಯವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಯಶಸ್ವಿ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ. ಇದು ಲೌಕಿಕ ಬಂಧನಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದು, ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರೇಮಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಒಂದಾಗುವ ಕಥನ. ಇದರ ನಿರೂಪಣಾ ರಚನೆಯು ಒಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹಾಕಾವ್ಯದಂತಿದೆ.
3.2 ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸೌಂದರ್ಯ (Poetic Aesthetics)
ಈ ವಚನವು ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿದೆ.
ಅಲಂಕಾರ (Figures of Speech): ವಚನದ ಜೀವಾಳವೇ 'ಕದಳಿ' ಎಂಬ ವಿಸ್ತೃತ ರೂಪಕ (extended metaphor). ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಸಂಸಾರಗಳನ್ನು ಬಾಳೆಯ ಗಿಡಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಾಳೆಯ ಗಿಡವು ಪದರ ಪದರವಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ತಿರುಳನ್ನು ತಲುಪಲು ಪ್ರತಿ ಪದರವನ್ನು ತೆಗೆಯಬೇಕು. ಹಾಗೆಯೇ, ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರಕ್ಕೆ ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ಪದರಗಳನ್ನು ದಾಟಬೇಕು. ಬಾಳೆಯು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸಿಹಿಯಾದ ಹಣ್ಣನ್ನು ಕೊಡುವಂತೆ, ಈ ಸಂಸಾರವನ್ನು ಗೆದ್ದರೆ 'ಐಕ್ಯ'ವೆಂಬ ಫಲ ಸಿಗುತ್ತದೆ. 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ' ಮತ್ತು 'ಹೃದಯಕಮಲ'ಗಳು ಕೂಡ ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ರೂಪಕಗಳಾಗಿವೆ.
ರಸ (Aesthetic Flavor): ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ರಸಾನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ' ಎಂಬಲ್ಲಿ
ಭಯಾನಕಮತ್ತುಬೀಭತ್ಸರಸಗಳ ಛಾಯೆಯಿದೆ. "ಈ ಕದಳಿ ಎಂಬುದ ಗೆದ್ದು" ಎಂಬ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿವೀರರಸದ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ. "ಭವ ಗೆದ್ದು ಬಂದ ಮಗಳೆ" ಎಂದು ದೇವರು ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿಕರುಣ(ಅನುಕಂಪ) ಮತ್ತುವಾತ್ಸಲ್ಯರಸಗಳು ಮೇಳೈಸುತ್ತವೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, "ಹೃದಯಕಮಲದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆನು" ಎಂಬಲ್ಲಿಶಾಂತರಸವು ಸ್ಥಾಯಿಯಾಗಿ, ಸಂಪೂರ್ಣ ವಚನವುಭಕ್ತಿರಸದಲ್ಲಿ ಮೀಯುತ್ತದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ರಸಗಳ ಅನುಭವವು ಓದುಗನಿಗೆ ಅಥವಾ ಕೇಳುಗನಿಗೆರಸಾನಂದವನ್ನು (aesthetic bliss) ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.ಧ್ವನಿ (Suggested Meaning): ವಚನದ ವಾಚ್ಯಾರ್ಥವನ್ನು ಮೀರಿ ವ್ಯಂಗ್ಯಾರ್ಥವು (ಧ್ವನಿ) ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದೆ. ತಂದೆಯು ಮಗಳನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವ ದೃಶ್ಯವು, ಜೀವ ಮತ್ತು ಶಿವನ ಅದ್ವೈತ ಮಿಲನವಾದ 'ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯ'ವನ್ನು (union of Anga with Linga) ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. 'ಅಡಗಿದೆನು' ಎಂಬ ಕ್ರಿಯಾಪದವು ಕೇವಲ ಬಚ್ಚಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅಹಂಕಾರದ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿನಾಶ ಮತ್ತು ಶೂನ್ಯದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವ ಮಹಾನ್ ತಾತ್ವಿಕತೆಯನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
ಬೆಡಗು (Enigmatic Expression): ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುವಿನ ವಚನಗಳಂತೆ ಇದು ನೇರವಾದ ಬೆಡಗನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಆದರೂ, 'ಕದಳಿ' ಎಂಬ ಸರಳ ಪದದಲ್ಲಿ ದೇಹದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಮಾಯೆಯವರೆಗಿನ ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಪಂಚವನ್ನೇ ಅಡಗಿಸಿರುವುದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಬೆಡಗಿನ ರೂಪವೇ ಆಗಿದೆ.
3.3 ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಮೌಖಿಕತೆ (Musicality and Orality)
ವಚನಗಳು ಮೂಲತಃ ಗೇಯ ಕಾವ್ಯಗಳು; ಅವುಗಳನ್ನು ಹಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳ ಮೌಖಿಕ ಪರಂಪರೆ (oral tradition) ಇಂದಿಗೂ 'ವಚನ ಗಾಯನ' (Vachana singing) ರೂಪದಲ್ಲಿ ಜೀವಂತವಾಗಿದೆ.
ಸ್ವರವಚನ (Swaravachana) ಆಯಾಮ: ಈ ವಚನದ ರಚನೆಯು ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಸಹಜವಾಗಿ ಒದಗಿಬರುತ್ತದೆ. "ಕದಳಿ ಎಂಬುದು..." ಎಂಬ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯು ಒಂದು ಸಹಜವಾದ ಲಯವನ್ನು (rhythm) ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ವಚನದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪಯಣವು (ಹೋರಾಟದಿಂದ ಶಾಂತಿಯವರೆಗೆ) ರಾಗ ಸಂಯೋಜನೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಮೊದಲಿನ ಸಂಸಾರದ ಭಯಾನಕತೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲು
ಕಾನಡಅಥವಾತೋಡಿಯಂತಹ ಗಂಭೀರ ರಾಗವನ್ನು ಬಳಸಿ, ನಂತರದ ಐಕ್ಯದ ಆನಂದವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸಲುಕಲ್ಯಾಣಿಅಥವಾಮೋಹನದಂತಹ ಮಂಗಳಕರ ರಾಗವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಇದರ ಸರಳ ಗದ್ಯರೂಪದ ಲಯಕ್ಕೆಆದಿ ತಾಳಅಥವಾರೂಪಕ ತಾಳಸೂಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.ಅರಿವಿನ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆ ಮತ್ತು ಧ್ವನಿ-ಅರ್ಥ ವಿಜ್ಞಾನ (Cognitive Poetics and Phonosemantics): ಈ ವಚನದ ಧ್ವನಿ ವಿನ್ಯಾಸವು ಅದರ ಅರ್ಥವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಆಳಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. 'ಕದಳಿ', 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ', 'ಹೃದಯಕಮಲ' ಮುಂತಾದ ಪದಗಳಲ್ಲಿನ 'ಲ' ಮತ್ತು 'ಮ' ಕಾರಗಳಂತಹ ಮೃದು ವ್ಯಂಜನಗಳು (liquid consonants) ಒಂದು ರೀತಿಯ ಮಾಧುರ್ಯ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ' ಎಂಬಲ್ಲಿನ 'ಘ' ಮತ್ತು 'ರ' ಕಾರಗಳಂತಹ ಕಠಿಣ, ಘೋಷ ವ್ಯಂಜನಗಳು (aspirated consonants) ಭಯ ಮತ್ತು ಕರ್ಕಶತೆಯ ಭಾವವನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ, ಶಬ್ದದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿಯೇ ವಚನವು ತನ್ನ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪಲ್ಲಟವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
4. ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಯಾಮ (Philosophical and Spiritual Dimension)
ಈ ವಚನವು ಶರಣ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ, ಶಿವಯೋಗ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವದ (mysticism) ಸಾರವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟಿರುವ ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ರತ್ನ.
4.1 ಸಿದ್ಧಾಂತ (Philosophical Doctrine)
ಈ ವಚನವು ವೀರಶೈವ/ಲಿಂಗಾಯತ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ (Shatsthala): ವಚನವು ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ (six stages) ಮಾರ್ಗದ ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಂಸಾರವೆಂಬ 'ಕದಳಿ'ಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಯು
ಭಕ್ತಸ್ಥಲ. ಅದನ್ನು "ಗೆದ್ದು ಬಂದುದು"ಮಹೇಶ,ಪ್ರಸಾದಿ,ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿಮತ್ತುಶರಣಸ್ಥಲಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಗಿದ ಪಯಣ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ "ಹೃದಯಕಮಲದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆನು" ಎಂಬುದುಐಕ್ಯಸ್ಥಲದ (stage of union) ಪರಮ ಅನುಭವ, ಅಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನು ಲಿಂಗದಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗುತ್ತಾನೆ.ಶರಣಸತಿ - ಲಿಂಗಪತಿ ಭಾವ (Sharana Sati - Linga Pati Bhava): ಶರಣರು ತಮ್ಮನ್ನು ಸತಿಯೆಂದೂ, ಶಿವನನ್ನು ಪತಿಯೆಂದೂ ಭಾವಿಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ. ಆದರೆ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕನು ಆ ಭಾವವನ್ನು ಮೀರಿ, "ಭವ ಗೆದ್ದು ಬಂದ ಮಗಳೆ" ಎಂದು ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಪತಿ-ಪತ್ನಿಯರ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿರಬಹುದಾದ ನಿರೀಕ್ಷೆ, ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಚೆಗಿನ, ಕೇವಲ ವಾತ್ಸಲ್ಯ ಮತ್ತು ಕಾರಣರಹಿತ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಕ್ಕನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರೌಢಿಮೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
4.2 ಯೌಗಿಕ ಆಯಾಮ (Yogic Dimension)
ಶರಣರ ಮಾರ್ಗವು 'ಶಿವಯೋಗ' (Shivayoga) ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಇದು ಜ್ಞಾನ, ಕರ್ಮ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ಸಮನ್ವಯ.
ಶಿವಯೋಗ (Shivayoga): ಈ ವಚನವು ಶಿವಯೋಗದ ಅಂತಿಮ ಫಲವನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತದೆ. 'ತನು, ಮನ, ವಿಷಯಂಗಳ'ನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದು ಇಂದ್ರಿಯ ನಿಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಮನೋನಿಗ್ರಹದ ಯೌಗಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. 'ಹೃದಯಕಮಲ'ದಲ್ಲಿ ಐಕ್ಯವಾಗುವುದು ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೇಳುವ
ಅನಾಹತ ಚಕ್ರದ (Anahata Chakra) ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಚೈತನ್ಯವು ಸ್ಥಿರಗೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.ಪತಂಜಲಿ ಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆ: ಅಕ್ಕನ ಪಯಣವು ಪತಂಜಲಿಯ ಅಷ್ಟಾಂಗ ಯೋಗದ ಹಂತಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. 'ವಿಷಯಂಗಳ'ನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದು
ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ(Pratyahara - ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು). 'ತವೆ' ಎಂಬ ದೃಢತೆಯುಧಾರಣ(Dharana - ಏಕಾಗ್ರತೆ). 'ಭವಹರನ' ದರ್ಶನವುಧ್ಯಾನ(Dhyana) ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಐಕ್ಯವುಸಮಾಧಿ(Samadhi). ಆದರೆ, ಪತಂಜಲಿಯ ಯೋಗವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸ-ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿದ್ದರೆ, ಶಿವಯೋಗವು ತೀವ್ರವಾದ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಾಧನೆಗಿಂತ 'ಸಮರ್ಪಣೆ' ಮತ್ತು 'ಅನುಗ್ರಹ'ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವವಿದೆ.
4.3 ಅನುಭಾವದ ಆಯಾಮ (Mystical Dimension)
ಈ ವಚನವು ಅಕ್ಕನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭಾವದ (personal mystical experience) ನೇರ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಾಧಕನ ಪಯಣವನ್ನು ದ್ವೈತದಿಂದ (ನಾನು ಮತ್ತು ಕದಳಿ ಪ್ರಪಂಚ) ನಿರ್ಲಿಪ್ತತೆಯ ಮೂಲಕ ("ಗೆದ್ದು") ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅದ್ವೈತದ ಐಕ್ಯಕ್ಕೆ ("ಅಡಗಿದೆನು") ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಅನುಭವವು ಕೇವಲ ಸ್ವಪ್ರಯತ್ನದಿಂದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ 'ಕರುಣ'ದಿಂದ, ಅಂದರೆ ದೈವಿಕ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ಕಾವ್ಯದ ರಸಾನಂದವು (aesthetic bliss) ಇಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಾನಂದ (bliss of Linga) ಅಥವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದವಾಗಿ (bliss of Brahman) ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗಿದೆ.
4.4 ತುಲನಾತ್ಮಕ ಅನುಭಾವ (Comparative Mysticism)
ಅಕ್ಕನ ಅನುಭಾವವು ಜಾಗತಿಕ ಅನುಭಾವಿ ಪರಂಪರೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ಸಾಮ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಸೂಫಿ ತತ್ವ (Sufism): ಸೂಫಿ ತತ್ವದಲ್ಲಿ ಬರುವ 'ಫನಾ' (ಅಹಂಕಾರದ ವಿನಾಶ) ಮತ್ತು 'ಬಕಾ' (ದೈವದಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಬದುಕುವುದು) ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು, ಅಕ್ಕನ "ಅಡಗಿದೆನು" ಎಂಬ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬಹಳ ಹತ್ತಿರವಾಗಿವೆ. ರೂಮಿ, ರಾಬಿಯಾ ಅವರಂತೆ ಅಕ್ಕನೂ ಕೂಡ ದೈವವನ್ನು ತನ್ನ ಪ್ರಿಯತಮನಾಗಿ ಕಂಡು, ತೀವ್ರವಾದ ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ವಿರಹವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದಳು.
ಕ್ರೈಸ್ತ ಅನುಭಾವ (Christian Mysticism): ಸಂತ ತೆರೇಸಾ ಆಫ್ ಆವಿಲಾ ಮತ್ತು ಸಂತ ಜಾನ್ ಆಫ್ ದಿ ಕ್ರಾಸ್ ಅವರಂತಹ ಅನುಭಾವಿಗಳು ಆತ್ಮವು ಕ್ರಿಸ್ತನೊಂದಿಗೆ ವಿವಾಹವಾಗುವ 'bridal mysticism' ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಶರಣರ 'ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ' ಭಾವಕ್ಕೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ 'unitive life'ನ ವರ್ಣನೆಗಳು ಅಕ್ಕನ ಐಕ್ಯದ ಅನುಭವವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ.
ವೇದಾಂತ (Vedanta): ಶರಣರು ವೈದಿಕ ಕರ್ಮಕಾಂಡಗಳನ್ನು (Vedic rituals) ವಿರೋಧಿಸಿದರೂ, ಅವರ ಅಂತಿಮ ಅದ್ವೈತ ಸಿದ್ಧಾಂತವು (ಐಕ್ಯಸ್ಥಲ) ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಅದ್ವೈತ ವೇದಾಂತದ (Advaita Vedanta) 'ಆತ್ಮ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮ ಒಂದೇ' ಎಂಬ ತತ್ವಕ್ಕೆ ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಶಂಕರರ ಮಾರ್ಗವು ಜ್ಞಾನ-ಪ್ರಧಾನವಾಗಿದ್ದರೆ, ಶರಣರ ಮಾರ್ಗವು ಭಕ್ತಿ-ಪ್ರಧಾನ, ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಅನುಭವ-ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿದೆ.
5. ಸಾಮಾಜಿಕ-ಮಾನವೀಯ ಆಯಾಮ (Socio-Humanistic Dimension)
ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯು ಕೇವಲ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯೂ ಹೌದು. ಈ ವಚನವು ಆ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
5.1 ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶ (Socio-Historical Context)
12ನೇ ಶತಮಾನದ ಕರ್ನಾಟಕವು ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ, ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯಗಳಿಂದ ಜರ್ಝರಿತವಾಗಿತ್ತು. ಇಂತಹ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ, 'ಕದಳಿ'ಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದು ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಆಂತರಿಕ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದಲ್ಲ, ಬಾಹ್ಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು, ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಸಂಕೋಲೆಗಳನ್ನು ಮುರಿಯುವುದು ಎಂದರ್ಥ. ಅಕ್ಕನ ಪಯಣವು ಅಂದಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಒಂದು ದಿಟ್ಟ ಬಂಡಾಯವಾಗಿತ್ತು.
5.2 ಲಿಂಗ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Gender Analysis)
ಈ ವಚನವು ಸ್ತ್ರೀ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕರ್ತೃತ್ವದ (female spiritual agency) ಒಂದು ಪ್ರಬಲ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕನ ಕಾವ್ಯವು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ, ದೇವರು ಆಕೆಯನ್ನು ಒಬ್ಬ ಅಧೀನ ಹೆಂಡತಿಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ "ಭವ ಗೆದ್ದು ಬಂದ ಮಗಳೆ" ಎಂದು ಆಕೆಯ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಗೌರವಿಸಿ, ವಾತ್ಸಲ್ಯದಿಂದ ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಸ್ತ್ರೀಯನ್ನು ಕೇವಲ ಅನುಗ್ರಹದ ಪಾತ್ರೆಯಾಗಿ ನೋಡದೆ, ತನ್ನ ವಿಮೋಚನೆಯನ್ನು ತಾನೇ ಸಾಧಿಸಬಲ್ಲ ಒಬ್ಬ 'ವೀರ'ಳಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮೂಲಕ, ವಚನವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಲಿಂಗ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರದ ಸಮೀಕರಣಗಳನ್ನು ತಲೆಕೆಳಗು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
5.3 ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Psychological Analysis)
ವಚನದ ಆರಂಭವು ಅಸ್ತಿತ್ವವಾದದ (existential) ಆತಂಕವನ್ನು, ಅಂದರೆ 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ'ದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿರುವ ಮಾನವನ ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ, ಭಯ ಮತ್ತು ಏಕಾಂಗಿತನವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. "ಗೆದ್ದು ಬಂದು" ಎಂಬುದು ಅಹಂಕಾರದ (ego) ಮೇಲೆ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು (consciousness) ಸಾಧಿಸಿದ ವಿಜಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, "ಬಿಗಿಯಪ್ಪಿದಡೆ" ಮತ್ತು "ಅಡಗಿದೆನು" ಎಂಬ ಸ್ಥಿತಿಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸುರಕ್ಷತೆ, ಬೇಷರತ್ತಾದ ಸ್ವೀಕಾರ (unconditional acceptance) ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮೂಲದೊಂದಿಗೆ ಮರು-ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದುವ ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾನಸಿಕ ವಿಘಟನೆಯಿಂದ ಸಮಗ್ರತೆಗೆ ಸಾಗುವ ಒಂದು ಪಯಣ.
5.4 ಪರಿಸರ-ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ವಿಮರ್ಶೆ (Ecofeminist Criticism)
ಪರಿಸರ-ಸ್ತ್ರೀವಾದವು (ecofeminism) ಪ್ರಕೃತಿಯ ಶೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀಯರ ದಮನದ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕನ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಚಿತ್ರಣಗಳು ಹೇರಳವಾಗಿವೆ. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ 'ಕದಳಿ'ಯ ಬಳಕೆ ದ್ವಂದ್ವಾರ್ಥಕವಾಗಿದೆ. ಒಂದೆಡೆ, 'ಕದಳಿ'ಯು ದೇಹ, ಸಂಸಾರದಂತಹ ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ 'ಸಾಕಿದ' ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು (domesticated nature) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಆಕೆ ಗೆಲ್ಲಬೇಕು. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಆಕೆಯ ಅಂತಿಮ ಐಕ್ಯವು 'ಕದಳಿಯ ಬನ'ದಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ ಒಂದು 'ಕಾಡು' ಅಥವಾ 'ಅನಾಗರಿಕ' (wild) ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು, ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣದಿಂದ ಪಾರಾಗುವುದೇ ನಿಜವಾದ ವಿಮೋಚನೆ ಮತ್ತು ಈ ವಿಮೋಚನೆಯು ಕಾಡು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವುದರಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಪರಿಸರ-ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ಆಶಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
6. ಅಂತರ್‌ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಆಯಾಮ (Interdisciplinary and Comparative Dimension)
ಈ ವಚನವನ್ನು ವಿವಿಧ ಜ್ಞಾನಶಿಸ್ತುಗಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದಲೂ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬಹುದು.
6.1 ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Dialectical Analysis)
ವಚನವು ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ (dialectical) ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ:
ವಾದ (Thesis): ಪ್ರಪಂಚವು ಒಂದು ಬಂಧನ ('ಕದಳಿ'ಯು 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ').
ಪ್ರತಿವಾದ (Antithesis): ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ವಿಜಯ ("ಗೆದ್ದು ತವೆ ಬದುಕಿ ಬಂದು").
ಸಂವಾದ (Synthesis): ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಐಕ್ಯ ("ಕದಳಿಯ ಬನದಲ್ಲಿ ಭವಹರನ ಕಂಡೆನು"). ಇಲ್ಲಿ, ಯಾವುದು ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿತ್ತೋ ('ಕದಳಿ'), ಅದೇ ವಿಮೋಚನೆಯ ತಾಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಬಂಧನ ಮತ್ತು ವಿಮೋಚನೆಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಲ್ಲ, ಅವು ಒಂದೇ ವಾಸ್ತವದ ಎರಡು ಗ್ರಹಿಕೆಗಳು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
6.2 ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆ (Epistemological Analysis)
ಈ ವಚನದ ಪ್ರಕಾರ, ಜ್ಞಾನದ ಮೂಲವು ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಾದ 'ಶ್ರುತಿ' ಅಥವಾ 'ಸ್ಮೃತಿ' ಅಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ನೇರ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭವವಾದ 'ಅನುಭಾವ' (mystical experience). ಜ್ಞಾನದ ಅಂತಿಮ ಪ್ರಮಾಣವು ಬೌದ್ಧಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಐಕ್ಯದ ಸ್ಥಿತಿಯೇ ಆಗಿದೆ ("ಅಡಗಿದೆನು"). ಇದು ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯ (epistemology) ತಿರುಳು.
6.3 ದೈಹಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Somatic Analysis)
ಅಕ್ಕನ ಕಾವ್ಯವು ದೇಹವನ್ನು ಕೇವಲ ತಿರಸ್ಕರಿಸಬೇಕಾದ ವಸ್ತುವಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಅದನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವದ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು 'ತನು'ವನ್ನು 'ಕದಳಿ'ಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಅಂದರೆ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಆರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಅಂತಿಮ ಅನುಭವವು ಅತ್ಯಂತ ದೈಹಿಕವಾದದ್ದು (somatic): ಒಂದು ಬಿಗಿಯಾದ ಅಪ್ಪುಗೆ ('ಬಿಗಿಯಪ್ಪು'). ಇಲ್ಲಿ ದೇಹವು ತ್ಯಜಿಸಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಅದೇ ದೈವಿಕ ಮಿಲನದ ತಾಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ, ದೇಹವು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಮಗಳ ವಿರುದ್ಧದ 'ಪ್ರತಿರೋಧದ ತಾಣ' (site of resistance) ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಪ್ರೇಮದ 'ಅರಿವಿನ ತಾಣ' (site of revelation) ಎರಡೂ ಆಗುತ್ತದೆ.
7. ನಂತರದ ಗ್ರಂಥಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆ (Comparison with Later Books)
7.1 ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿ (Siddhanta Shikhamani)
'ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿ'ಯು (Siddhanta Shikhamani) 12ನೇ ಶತಮಾನದ ನಂತರ, ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾದ, ವೀರಶೈವ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಆಗಮ ಮತ್ತು ವೇದಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಿ, ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸುವ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ. ಇದು ವಚನಗಳ ಅನುಭಾವ-ಕೇಂದ್ರಿತ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಭಾಷೆಯ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನ-ವಿರೋಧಿ ನಿಲುವಿಗೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕನ ವಚನವು ಐಕ್ಯವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ವೈಯಕ್ತಿಕ, ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಅನುಭವಾತ್ಮಕ ಘಟನೆಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರೆ, ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿಯು ಅದೇ ಅನುಭವವನ್ನು ತಾತ್ವಿಕ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳ ಮೂಲಕ, ಒಂದು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಈ ಹೋಲಿಕೆಯು, ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಹೇಗೆ ಒಂದು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ, ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಧರ್ಮವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ವಚನವು 'ಕ್ರಾಂತಿ'ಯಾದರೆ, ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿಯು ಆ ಕ್ರಾಂತಿಯ 'ಸಾಂಸ್ಥೀಕರಣ' (institutionalization).
7.2 ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ (Shoonya Sampadane)
ಈಗಾಗಲೇ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ, ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆಯ ಸಂಪಾದಕರು ಈ ವಚನವನ್ನು ಅಕ್ಕನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದ ಭವ್ಯ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅನುಭವ ಮಂಟಪಕ್ಕೆ (Anubhava Mantapa) ಆಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ ನಡೆದ ತೀವ್ರ ಸಂವಾದಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ಈ ವಚನವು ಆಕೆಯ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವೈರಾಗ್ಯದ ಅಂತಿಮ ವಿಜಯವನ್ನು ಘೋಷಿಸುತ್ತದೆ, ಆ ಮೂಲಕ ಆಕೆಯನ್ನು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸಿದ್ಧ ಶರಣೆಯಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ.
7.3 ನಂತರದ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪುರಾಣಗಳು (Later Mahakavyas and Puranas)
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ಜೀವನವು ಹರಿಹರನ 'ಮಹಾದೇವಿಯಕ್ಕನ ರಗಳೆ'ಯಂತಹ ಕೃತಿಗಳ ಮೂಲಕ ನಂತರದ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಥಾವಸ್ತುವಾಯಿತು. ಈ ವಚನದಲ್ಲಿನ "ಕದಳಿಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದು" ಮತ್ತು "ದೈವಿಕ ಅಪ್ಪುಗೆ"ಯಂತಹ ಶಕ್ತಿಯುತ ಚಿತ್ರಣಗಳು ಅಕ್ಕನ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತವಾದವು. ಈ ವಚನವು ಆಕೆಯ ಜೀವನದ ಸಾರಾಂಶವಾಗಿ, ನಂತರದ ಕವಿಗಳಿಗೆ ಆಕೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲು ಒಂದು ಆದರ್ಶ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು.
ಭಾಗ ೨: ವಿಶೇಷ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Specialized Interdisciplinary Analysis)
ಈ ವಚನದ ಆಳವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಶೋಧಿಸಲು, ಆಧುನಿಕ ವಿಮರ್ಶಾ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಮಸೂರದ ಮೂಲಕ ಅದನ್ನು ನೋಡುವುದು ಅವಶ್ಯಕ.
Cluster 1: Foundational Themes & Worldview
ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (Legal and Ethical Philosophy): ಈ ವಚನವು ಬಾಹ್ಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾನೂನುಗಳಿಗಿಂತ (ಸಂಸಾರದ ನಿಯಮಗಳು) ಆಂತರಿಕ, ನೈತಿಕ ಕಾನೂನನ್ನು (ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದು) ಶ್ರೇಷ್ಠವೆಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶರಣರ 'ಅಂತರಂಗ ಶುದ್ಧಿ'ಯ (inner purity) ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ.
ಆರ್ಥಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (Economic Philosophy): 'ವಿಷಯಂಗಳ'ನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವುದು ಭೌತಿಕವಾದ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ವಿಮರ್ಶೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಪಯಣವು 'ಗಳಿಕೆ'ಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಿಂದ 'ಕರುಣೆ'ಯ (grace) ಆರ್ಥಿಕತೆಯೆಡೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲದೆ, ಪೂಜೆಯೆಂದು ದುಡಿಯುವ 'ಕಾಯಕ' (Kayaka) ಮತ್ತು ಗಳಿಸಿದ್ದನ್ನು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮರಳಿಸುವ 'ದಾಸೋಹ' (Dasoha) ತತ್ವಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ.
ಪರಿಸರ-ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳ (Eco-theology and Sacred Geography): ಈ ವಚನವು ಶ್ರೀಶೈಲದ 'ಕದಳಿವನ' ಎಂಬ ಭೌತಿಕ ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ಭೂಗೋಳವಾಗಿ (sacredscape) ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಅದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಕಾಡಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಯಾತ್ರೆಯ ಗಮ್ಯ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಐಕ್ಯದ ತಾಣ.
Cluster 2: Aesthetic & Performative Dimensions
ರಸ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Rasa Theory): ಈ ವಚನವು ಕೇಳುಗನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪಯಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂಸಾರದ ಕುರಿತ
ಭಯಾನಕದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ, ಸಾಧನೆಯವೀರರಸದ ಮೂಲಕ ಸಾಗಿ,ಕರುಣ,ವಾತ್ಸಲ್ಯಮತ್ತುಶಾಂತರಸಗಳ ಸಂಗಮದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡು, ಅಂತಿಮವಾಗಿಭಕ್ತಿರಸದಲ್ಲಿ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗುತ್ತದೆ.ಪ್ರದರ್ಶನ ಅಧ್ಯಯನ (Performance Studies): ಈ ವಚನವು ಒಂದು ಸ್ಥಿರ ಪಠ್ಯವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ 'ಪ್ರತಿ' (script). 'ವಚನ ಗಾಯನ'ದ (Vachana singing) ಮೂಲಕ ಇದರ ಪಠಣವು, ಅಕ್ಕನ ಅನುಭಾವವನ್ನು (mystical experience) ಪುನರ್-ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ (reactualization), ಮತ್ತು ಕೇಳುಗನನ್ನು ಆಕೆಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿಸುತ್ತದೆ.
Cluster 3: Language, Signs & Structure
ಸಂಕೇತಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Semiotic Analysis): 'ಕದಳಿ' ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಂಕೇತ (signifier). ಅದಕ್ಕೆ ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ಸಂಸಾರ, ಮಾಯೆ, ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ವನ ಎಂಬ ಅನೇಕ ಸಂಕೇತಿತಾರ್ಥಗಳಿವೆ (signifieds). 'ಬಿಗಿಯಪ್ಪುಗೆ'ಯು 'ಐಕ್ಯ'ದ ಸಂಕೇತ. ಸಂಪೂರ್ಣ ವಚನವು ಲೌಕಿಕ ಬಂಧನದ ಸಂಕೇತಗಳಿಂದ ದೈವಿಕ ಐಕ್ಯದ ಸಂಕೇತಗಳೆಡೆಗೆ ಸಾಗುವ ಒಂದು ಸಂಕೇತಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.
ಮಾತಿನ ಕ್ರಿಯೆ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Speech Act Theory): ಈ ವಚನವು ಒಂದು 'ಘೋಷಣಾತ್ಮಕ' (declarative) ಮಾತಿನ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕನು ಕೇವಲ ತನ್ನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ; ಬದಲಾಗಿ, ತನ್ನ ವಿಜಯವನ್ನು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಹೊಸ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು 'ಘೋಷಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ'. ಇದರ ಪರ್ಲೋಕ್ಯೂಷನರಿ (perlocutionary) ಪರಿಣಾಮವೆಂದರೆ, ಕೇಳುಗನಲ್ಲಿ ಸ್ಫೂರ್ತಿ, ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ವಿಸ್ಮಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದು.
ಅಪನಿರ್ಮಾಣವಾದಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Deconstructive Analysis): ಈ ವಚನವು ಲೌಕಿಕ ಕದಳಿ (ಭಯದ ಕಾಡು) vs. ಪವಿತ್ರ ಕದಳಿ (ಐಕ್ಯದ ವನ) ಎಂಬ ದ್ವಂದ್ವವನ್ನು (binary) ಮೊದಲು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಅದನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮ ಸಮ್ಮಿಲನವು 'ಕದಳಿ'ಯಿಂದ ಪಲಾಯನ ಮಾಡುವುದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡ 'ಕದಳಿ'ಯಲ್ಲೇ ವಿಮೋಚನೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದು. ಇದು ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಅಲೌಕಿಕಗಳು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಬೇರೆಯಲ್ಲ, ಅವು ಒಂದೇ ವಾಸ್ತವದ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಗ್ರಹಿಕೆಗಳು ಎಂಬ ಅದ್ವೈತದ ತಿರುಳನ್ನು ಬಯಲು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
Cluster 4: The Self, Body & Consciousness
ಆಘಾತ ಅಧ್ಯಯನ (Trauma Studies): ಜೀವನವನ್ನು 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ' ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸುವುದನ್ನು ಒಂದು ಆಘಾತದ ನಿರೂಪಣೆ (trauma narrative) ಎಂದು ಓದಬಹುದು. ಇದು ಲೌಕಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿರುವಾಗ ಅನುಭವಿಸುವ ನೋವು, ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ ಮತ್ತು ಸಂಕಟವನ್ನು (ಆಘಾತ) ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗ, ಈ ವಚನವು ಆಘಾತೋತ್ತರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ (post-traumatic growth) ಸಾಕ್ಷ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ಆಘಾತವನ್ನು "ಗೆದ್ದು", ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು (ದೈವಿಕ ಅಪ್ಪುಗೆ) ತಲುಪಿದ ಕಥನವಾಗುತ್ತದೆ.
ನರ-ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರ (Neurotheology): ವಚನದಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಲಾದ ಅನುಭವಗಳು - ಅಹಂಕಾರದ ಲಯ ("ಅಡಗಿದೆನು"), ಪರಿಪೂರ್ಣ ಐಕ್ಯದ ಭಾವ, ಮತ್ತು ಅಪಾರವಾದ ಪ್ರೀತಿ - ಆಳವಾದ ಧ್ಯಾನದ ಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದು ಮೆದುಳಿನ ಪ್ಯಾರೈಟಲ್ ಲೋಬ್ (parietal lobe - ಸ್ವಂತ ಮತ್ತು ಇತರರ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಭಾಗ) ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಇಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಲಿಂಬಿಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ (limbic system - ಭಾವನೆಗಳ ಕೇಂದ್ರ) ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಸೂಚಿಸಬಹುದು. ಈ ವಚನವು ತೀವ್ರವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಭ್ಯಾಸದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಒಂದು ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಘಟನೆಯ ಪ್ರಥಮ-ಪುರುಷ ವರದಿಯಂತಿದೆ.
Cluster 5: Critical Theories & Boundary Challenges
ಕ್ವಿಯರ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Queer Theory): 'ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ' ಎಂಬ ಪ್ರಧಾನ 'ಮಧುರ ಭಾವ'ದ (bridal mysticism) ಬದಲಾಗಿ, ಇಲ್ಲಿ 'ತಂದೆ-ಮಗಳ' ವಾತ್ಸಲ್ಯದ ಅಪ್ಪುಗೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ದೈವಿಕ ಪ್ರೇಮದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿನ ಲೈಂಗಿಕ ಮತ್ತು ರೊಮ್ಯಾಂಟಿಕ್ ಆಯಾಮವನ್ನು ಬದಿಗಿರಿಸಿ, ಲಿಂಗ-ನಿರಪೇಕ್ಷವಾದ, ಬೇಷರತ್ತಾದ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತದೆ. ಈ ಮೂಲಕ, ಇದು ದೈವಿಕ ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳ ಕುರಿತಾದ ಪ್ರಮಾಣಿತ (normative) ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ ಅಥವಾ 'ಕ್ವಿಯರ್' ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಮಾನವೋತ್ತರವಾದಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Posthumanist Analysis): ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ 'ಹೃದಯಕಮಲ'ದಲ್ಲಿ 'ಅಡಗಿಕೊಳ್ಳುವುದು' ಅಥವಾ ಲೀನವಾಗುವುದು, ಮಾನವ ಮತ್ತು ದೈವದ ನಡುವಿನ ದ್ವಂದ್ವದ ಒಂದು ಆಮೂಲಾಗ್ರ ತಿರಸ್ಕಾರವಾಗಿದೆ. ಇದು, ಸೀಮಿತವಾದ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾನವ ಅಸ್ತಿತ್ವವು ಕೊನೆಗೊಂಡು, ಒಂದು ವಿಶಾಲವಾದ ದೈವಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ವಿಲೀನಗೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮಾನವ-ಕೇಂದ್ರಿತ (anthropocentric) ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಮೀರಿದ ಒಂದು ಸ್ಥಿತಿ.
ನವ-ಭೌತವಾದ ಮತ್ತು ವಸ್ತು-ಕೇಂದ್ರಿತ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (New Materialism & Object-Oriented Ontology): ಈ ವಚನವು ಭೌತಿಕ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಕರ್ತೃತ್ವವನ್ನು (agency) ನೀಡುತ್ತದೆ. 'ಕದಳಿ'ಯು ಕೇವಲ ಒಂದು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಸಕ್ರಿಯ ಶಕ್ತಿ, ಅದನ್ನು ಎದುರಿಸಿ "ಗೆಲ್ಲಬೇಕು". ಅಂತಿಮ ಐಕ್ಯವು ಒಂದು ಆಳವಾದ ಭೌತಿಕ, ದೈಹಿಕ ಅನುಭವ (ಅಪ್ಪುಗೆ). ಇದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಕೇವಲ ಅಭೌತಿಕ ಎಂಬ ಆದರ್ಶವಾದಿ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ.
Cluster 6: Overarching Methodologies for Synthesis
ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Theory of Synthesis - ವಾದ-ಪ್ರತಿವಾದ-ಸಂವಾದ): ಈ ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ ಮಾದರಿಯು ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಚೌಕಟ್ಟಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ವಿಭಾಗ 1.3 ಮತ್ತು 6.1 ರಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮಹೋನ್ನತಿಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Theory of Breakthrough - Rupture and Aufhebung): ಈ ವಚನವು ವೈದಿಕ ಕರ್ಮಕಾಂಡ (Vedic rituals) ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಮಗಳಿಂದ ಒಂದು ಆಮೂಲಾಗ್ರ 'ವಿದಳನ'ವನ್ನು (rupture) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಇದು ಹಳೆಯ ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳ ಅದ್ವೈತದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಯೋಗದ ತತ್ವಗಳನ್ನು 'ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ, ಉನ್ನತೀಕರಿಸುತ್ತದೆ' (Aufhebung). ಅಂದರೆ, ಹಳೆಯ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆಯ ಹೊಸ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ ಮರು-ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ.
ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು (Additional Critical Perspectives)
ಈಗಾಗಲೇ ಮಾಡಿದ ವ್ಯಾಪಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಆಳಗೊಳಿಸಲು, ಈ ಕೆಳಗಿನ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದು.
1. ವಿದ್ಯಮಾನಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Phenomenological Analysis)
ವಿದ್ಯಮಾನಶಾಸ್ತ್ರವು (Phenomenology) ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ಅನುಭವದ ರಚನೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಚನವು ಅಕ್ಕನ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಪಲ್ಲಟದ ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ವಿದ್ಯಮಾನಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತಿ 1 (ಬಂಧನ): "ಕದಳಿ ಎಂಬುದು ತನು, ಮನ, ವಿಷಯಂಗಳು, ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ." ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಿಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಜಗತ್ತು ಒಂದು 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ'ವಾಗಿ, ಅಂದರೆ ಭಯ ಮತ್ತು ಗೊಂದಲದ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು 'ಜೀವಂತ-ಜಗತ್ತಿನ' (Lebenswelt) ಒಂದು ಬಂಧನದ ಸ್ಥಿತಿ.
ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತಿ 2 (ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ಅರಿವು): "ಈ ಕದಳಿ ಎಂಬುದ ಗೆದ್ದು, ತವೆ ಬದುಕಿ ಬಂದು." ಇದು ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ದೇಹ-ಮನಸ್ಸುಗಳಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ, ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಸಾಧಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಇದು ಒಂದು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾದ (intentional) ಕ್ರಿಯೆ, ಅಂದರೆ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಬಂಧನದಿಂದ ಬಿಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು 'ತಿರುಗುತ್ತದೆ'.
ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸ್ಥಿತಿ 3 (ಐಕ್ಯ): "ಹೃದಯಕಮಲದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆನು." ಇದು ಅಂತಿಮ ಸ್ಥಿತಿ. ಇಲ್ಲಿ 'ನಾನು' (ಸಾಧಕ) ಮತ್ತು 'ಅನ್ಯ' (ದೇವರು) ಎಂಬ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ಅಳಿಸಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ತನ್ನ ಮೂಲ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಮರಳುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ವಿಷಯ-ವಸ್ತುವಿನ (subject-object) ದ್ವಂದ್ವವೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಒಂದು ಪರಿವರ್ತಿತ, ಅಂತರ-ವ್ಯಕ್ತಿನಿಷ್ಠ (intersubjective) ಅನುಭವದ ಶುದ್ಧ ವಿವರಣೆಯಾಗಿದೆ.
2. ಆರ್ಕಿಟೈಪಲ್ (ಮಾದರಿ) ವಿಮರ್ಶೆ (Archetypal Criticism)
ಕಾರ್ಲ್ ಯುಂಗ್‌ನ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಈ ವಿಮರ್ಶೆಯು, ವಚನವನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮಾನವ ಅನುಭವದ ಮೂಲಮಾದರಿಗಳ (archetypes) ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ನೋಡುತ್ತದೆ.
ಹೋರಾಟಗಾರನ ಪಯಣ (The Hero's Journey): ಅಕ್ಕನ ಪಯಣವು 'ಹೋರಾಟಗಾರ'ನ ಮೂಲಮಾದರಿಯ ಪಯಣವಾಗಿದೆ. ಆಕೆ ತನ್ನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜಗತ್ತನ್ನು (ಕೌಶಿಕನ ಅರಮನೆ) ತೊರೆದು, ಅಜ್ಞಾತದತ್ತ (ಕಲ್ಯಾಣ, ಶ್ರೀಶೈಲ) ಸಾಗುತ್ತಾಳೆ, ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು (ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ ಸಂವಾದಗಳು) ಎದುರಿಸುತ್ತಾಳೆ, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಜ್ಞಾನೋದಯವೆಂಬ 'ನಿಧಿ'ಯನ್ನು (ಐಕ್ಯ) ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ.
ನೆರಳು (The Shadow): 'ಕದಳಿ'ಯು (ತನು, ಮನ, ವಿಷಯಂಗಳು) ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ 'ನೆರಳಿನ' ಭಾಗವನ್ನು, ಅಂದರೆ ನಾವು ನಿಗ್ರಹಿಸುವ ಅಥವಾ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲು ಇಷ್ಟಪಡದ ಆಸೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. "ಕದಳಿಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದು" ಎಂದರೆ ಈ ನೆರಳಿನ ಅಂಶವನ್ನು ಎದುರಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡು, ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ (integration) ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ.
ಆನಿಮಸ್ (The Animus): ಅಕ್ಕನಿಗೆ, 'ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ'ನು ಆಕೆಯ 'ಆನಿಮಸ್' (ಸ್ತ್ರೀಯ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಪುರುಷ ತತ್ವ) ನ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಆತ ಕೇವಲ ಬಾಹ್ಯ ದೇವತೆಯಲ್ಲ, ಆಕೆಯ ಆಂತರಿಕ ಪುರುಷ ತತ್ವದ, ಅಂದರೆ ತರ್ಕ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಆದರ್ಶ ರೂಪ. ಆತನೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವುದು ಎಂದರೆ, ತನ್ನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಸ್ತ್ರೀ ಮತ್ತು ಪುರುಷ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸಿ 'ಸಂಪೂರ್ಣತೆ'ಯನ್ನು (wholeness) ಅಥವಾ 'ವೈಯಕ್ತೀಕರಣ'ವನ್ನು (individuation) ಸಾಧಿಸುವುದು.
3. ಓದುಗ-ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Reader-Response Theory)
ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ, ಪಠ್ಯದ ಅರ್ಥವು ಕೇವಲ ಲೇಖಕನ ಉದ್ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಪಠ್ಯದ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಓದುಗ ಮತ್ತು ಪಠ್ಯದ ನಡುವಿನ ಸಂವಾದದಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾವನಾತ್ಮಕ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ: ಈ ವಚನವು ಓದುಗನನ್ನು ಕೇವಲ ಬೌದ್ಧಿಕವಾಗಿ ಅಲ್ಲ, ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ' ಎಂಬ ಪದವು ಓದುಗನಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಭಯವನ್ನು ಕೆರಳಿಸಿದರೆ, 'ಬಿಗಿಯಪ್ಪುಗೆ'ಯು ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಯ ಭಾವವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಅನುಭಾವದ ಪುನರ್-ಸೃಷ್ಟಿ: ಈ ವಚನವನ್ನು ಓದುವಾಗ ಅಥವಾ ಹಾಡುವುದನ್ನು ಕೇಳುವಾಗ, ಓದುಗ/ಕೇಳುಗನು ಕೇವಲ ಅಕ್ಕನ ಅನುಭವದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಆ ಅನುಭವದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗವನ್ನು ತಾನೂ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾನೆ. ವಚನವು ಓದುಗನ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು 'ಸೌಂದರ್ಯಾತ್ಮಕ ಅನುಭವ'ವನ್ನು (aesthetic experience) ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ, ಅದು ಅಕ್ಕನ ಮೂಲ ಅನುಭಾವದ (mystical experience) ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ, ವಚನದ ನಿಜವಾದ 'ಅರ್ಥ'ವು ಪ್ರತಿ ಓದುಗನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
4. ಸಬಾಲ್ಟರ್ನ್ (ಅಧೀನ) ಅಧ್ಯಯನ (Subaltern Studies)
ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಮೌನವಾಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅಥವಾ ಅಧೀನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸಮುದಾಯಗಳ ದನಿಯನ್ನು ಶೋಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಅಂಚಿನಿಂದ ಬಂದ ದನಿ: ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಮತ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ 'ಸಬಾಲ್ಟರ್ನ್' ಅಥವಾ ಅಧೀನ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಆಕೆ ಸ್ತ್ರೀ, ಮತ್ತು ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಹೊರಗಿನವಳು. ಈ ವಚನವು ಆಕೆಯ ಅನುಭವವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ, ಯಾವುದೇ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಇಲ್ಲದೆ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಭಾಷೆಯಾದ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರತಿ-ನಿರೂಪಣೆ (Counter-Narrative): ಈ ವಚನವು ಪ್ರಬಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಿರೂಪಣೆಗಳಿಗೆ (dominant religious narratives) ಒಂದು ಪ್ರತಿ-ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ವಿಮೋಚನೆಯು ಸಂಕೀರ್ಣ ಯಜ್ಞ-ಯಾಗಗಳಿಂದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ನೇರ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವದಿಂದ ಸಾಧ್ಯ. ದೇಹವನ್ನು ಪಾಪದ ಮೂಲವೆಂದು ನೋಡುವ ಬದಲು, ಅದನ್ನು ಗೆದ್ದು, ಅದೇ ದೇಹದ ಮೂಲಕ ದೈವಿಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಇದು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ, ಅಕ್ಕನ ದನಿಯು ಅಧೀನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸ್ತ್ರೀಯರು ಮತ್ತು ಶೂದ್ರರಿಗೆ ಒಂದು ಹೊಸ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಕರ್ತೃತ್ವವನ್ನು (agency) ತೆರೆಯುತ್ತದೆ.
ಶರಣ ತತ್ವದಲ್ಲಿ 'ಕದಳಿ' ರೂಪಕದ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (A Deeper Analysis of the 'Kadali' Metaphor in Sharana Philosophy)
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ ವಚನದಲ್ಲಿ 'ಕದಳಿ'ಯು ಗೆಲ್ಲಬೇಕಾದ ಒಂದು ಅಡೆತಡೆಯಾಗಿ, ಅಂದರೆ ತನು, ಮನ, ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಸಂಸಾರದ ರೂಪಕವಾಗಿ ಬಂದರೆ, ಇತರ ಶರಣರ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಚನದಲ್ಲಿ, ಇದೇ 'ಕದಳಿ' ರೂಪಕವು ಭಕ್ತನ ಆದರ್ಶ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ತುಲನಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಶರಣರ ಅನುಭಾವಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಈ ರೂಪಕದ ಬಹುಮುಖಿ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿಡುತ್ತದೆ.
ಬಸವಣ್ಣನವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ: "ಮಾಡುವ ಭಕ್ತನ ಕಾಯ ಬಾಳೆಯ ಕಂಬದಂತಿರಬೇಕು." ಇಲ್ಲಿ 'ಕದಳಿ' ಅಥವಾ ಬಾಳೆಯ ಕಂಬವು ಭಕ್ತನ ದೇಹಕ್ಕೆ (ಕಾಯ) ಒಂದು ಧನಾತ್ಮಕ ಹೋಲಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ರೂಪಕವನ್ನು ಬಿಡಿಸಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಶರಣರ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಆಳವಾದ ಒಳನೋಟಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತವೆ:
ಅಹಂಕಾರ ಶೂನ್ಯತೆ (Ego-lessness): ಬಾಳೆಯ ದಿಂಡನ್ನು (ಕಂಬ) ಪದರ ಪದರವಾಗಿ (ಹೊರೆ) ಸುಲಿಯುತ್ತಾ ಹೋದರೆ, ಒಳಗೆ ಯಾವುದೇ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ತಿರುಳು ಅಥವಾ 'ಕೆಚ್ಚು' ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅದು ಪೊಳ್ಳು. ಇದೇ ರೀತಿ, ಮಾಡುವ ಭಕ್ತನ ಒಳಗೆ "ನಾನು" ಎಂಬ ಅಹಂಕಾರದ ಕೆಚ್ಚು ಇರಬಾರದು. ಅವನ ಅಂತರಂಗವು ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಶೂನ್ಯವಾಗಿರಬೇಕು. ಈ ಅಹಂಕಾರ ಶೂನ್ಯತೆಯೇ ಶರಣರ 'ಬಯಲು' ತತ್ವದ ಒಂದು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ರೂಪ. ಅಕ್ಕನು 'ಕದಳಿ'ಯ ಪದರಗಳನ್ನು ಹೊರಗಿನಿಂದ ಗೆಲ್ಲಬೇಕಾದ ಮಾಯೆ ಎಂದು ನೋಡಿದರೆ, ಬಸವಣ್ಣನವರು ಅದೇ ಪದರಗಳನ್ನು ಸುಲಿಯುತ್ತಾ ಒಳಗೆ ಶೂನ್ಯವನ್ನು ಕಾಣುವ ಸಾಧನೆಯಾಗಿ ನೋಡುತ್ತಾರೆ.
ಬಾಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ (Humility and Devotion): ಗೊನೆ ಬಿಟ್ಟ ಬಾಳೆಯ ಗಿಡವು ಭಾರದಿಂದ ಬಾಗುತ್ತದೆ. ಈ 'ಬಾಗುವಿಕೆ'ಯೇ ಭಕ್ತಿಯ ಮೂಲ. ಕನ್ನಡದ 'ಬಕುತ' (ಭಕ್ತ) ಎಂಬ ಪದವು 'ಬಾಗು' ಎಂಬ ಕ್ರಿಯಾಪದಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ. ಅಹಂಕಾರದ ಕೆಚ್ಚು ಇಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ ಮಾತ್ರ ಈ ರೀತಿ ಬಾಗಲು, ಅಂದರೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಮರ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯ. ಹೀಗೆ, ಬಾಳೆಯ ಕಂಬದ ಗುಣವು ಭಕ್ತನ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಗುಣವಾದ ವಿನಯ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಪಣೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗುತ್ತದೆ.
ಅನುಭಾವದ ಫಲ (The Fruit of Mystical Experience): ಬಾಳೆಗಿಡದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜೀವನದ ಸಾರ್ಥಕತೆಯು ಅದು ನೀಡುವ ಹಣ್ಣಿನ ಗೊನೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ, ಶರಣನ ಇಡೀ ಜೀವನದ, ಸಾಧನೆಯ, ಅನುಭಾವದ ಮತ್ತು ಶಿವಯೋಗದ ಸಾರವು ಅವನು ನೀಡುವ 'ವಚನ' ಎಂಬ ಫಲದಲ್ಲಿದೆ. ವಚನಗಳು ಕೇವಲ ಕಾವ್ಯವಲ್ಲ, ಅವು ಅನುಭಾವದ ಸಿದ್ಧಿ, ಜೀವನದ ಸಾರ್ಥಕತೆಯ ದ್ಯೋತಕ.
ಭವಹಿಂಗಿದ ಸ್ಥಿತಿ (State Beyond Rebirth): ವಚನವು ಮುಂದುವರಿದು, "ಮೇಲಾದ ಫಲವ ನಮ್ಮವರು ಬೀಜಸಹಿತ ನುಂಗಿದರು" ಎನ್ನುತ್ತದೆ. ಬಾಳೆಯ ಹಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಬೀಜಗಳಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಅಥವಾ ಇದ್ದರೂ ಕ್ಷೀಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. 'ಬೀಜ ಸಮೇತ' ನುಂಗುವುದು ಎಂದರೆ, ಪುನರ್ಜನ್ಮಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ 'ಬೀಜ'ವನ್ನೇ ನಾಶಮಾಡುವುದು. ಇದು ಸಂಸಾರ ಚಕ್ರದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದುವ 'ಭವಹಿಂಗಿದ' ಅಥವಾ 'ಐಕ್ಯ' ಸ್ಥಿತಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಯುತ ರೂಪಕವಾಗಿದೆ.
ಹೀಗೆ, ಅಕ್ಕನು 'ಕದಳಿ'ಯನ್ನು ದಾಟಬೇಕಾದ 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ' ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸಿದರೆ, ಬಸವಣ್ಣನವರು 'ಕದಳಿ'ಯನ್ನು ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಐಕ್ಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಮಾಧ್ಯಮವಾದ 'ಕಾಯ'ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದೇ ರೂಪಕವು ಸಮಸ್ಯೆಯ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿರುವುದು ಶರಣರ ಚಿಂತನೆಯ ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.
ಭಾಗ ೩: ಸಮಗ್ರ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ (Concluding Synthesis)
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯವರ "ಕದಳಿ ಎಂಬುದು ತನು" ವಚನವು ಆಕೆಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರತಿಭೆಯ ಸಾರಸರ್ವಸ್ವವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ವಚನವಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ದರ್ಶನ. ನಮ್ಮ ಈ ಬಹುಮುಖಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಈ ವಚನವು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ:
ಒಂದು ಭಾಷಿಕ ಅದ್ಭುತ: 'ಕದಳಿ' ಎಂಬ ಒಂದು ಸರಳ, ದೈನಂದಿನ ಕನ್ನಡ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಿ, ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ಸಂಸಾರ, ಮಾಯೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ವಿಮೋಚನೆಯ ತಾಣವನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ತಾತ್ವಿಕ ಜಗತ್ತನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ.
ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಕ್ಷೆ: ಒಬ್ಬ ಸಾಧಕನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಯಣವನ್ನು - ಹೋರಾಟ, ವಿಜಯ ಮತ್ತು ಐಕ್ಯದ ಹಂತಗಳ ಮೂಲಕ - ನಿಖರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಾಲಾತೀತವಾದ ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕೈಪಿಡಿಯಾಗಿದೆ.
ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆ: ಲೌಕಿಕ ನಿಯಮಗಳ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ತಿರಸ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕರ್ತೃತ್ವದ ಪ್ರಬಲ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ಗರ್ಭೀಕರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.
ಒಂದು ಅನುಭಾವದ ಸಾಕ್ಷ್ಯ: ಅದ್ವೈತ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಅಂತಿಮ ಸ್ಥಿತಿಯ, ಅತ್ಯಂತ ಅಪರೂಪದ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಪ್ರಥಮ-ಪುರುಷ ಅನುಭವದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.
12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಈ ವಚನ, 21ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲೂ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ. ಇಂದಿನ ಭೌತಿಕವಾದ, ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಪರಿಸರದ ಬಗೆಗಿನ ಕಾಳಜಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಂತವನ್ನು ಮೀರಿ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮಾನವ ತುಡಿತಗಳಿಗೆ ಇದು ನೇರವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತದೆ. 'ಕದಳಿ'ಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವ ಅಕ್ಕನ ಕರೆ, ಕೇವಲ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧಕರಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ತಮ್ಮ ಬದುಕಿನ 'ಭವಘೋರಾರಣ್ಯ'ದಲ್ಲಿ ದಾರಿ ಹುಡುಕುತ್ತಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಒಂದು ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ದೀವಿಗೆಯಾಗಿದೆ.
ವಚನದ ಐದು ಆಯಾಮದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನುವಾದಗಳು (Five-Dimensional English Translations of the Vachana)
ಈ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ವಚನದ ಐದು ವಿಭಿನ್ನ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಸಮರ್ಥನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಅನುವಾದ 1: ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುವಾದ (Literal Translation)
Objective: To create a translation that is maximally faithful to the source text's denotative meaning and syntactic structure.
Translation:
The plantain is the mind,
The plantain is the sense-objects;
The plantain is the dreadful-forest-of-existence.
This plantain having conquered,
steadfastly having survived and come,
in the plantain's grove I saw the existence-destroyer.
As "daughter who came having conquered existence,"
with compassion having taken and tightly embraced,
in Chennamallikarjuna's heart-lotus I hid.
Justification:
This translation prioritizes semantic accuracy and structural fidelity over poetic elegance. The Kannada structure, particularly the use of past participles like "geddu" (having conquered) and "bandu" (having come), is mirrored to show the sequential nature of the actions. The compound word "bhavaghōrāraṇya" is rendered as "dreadful-forest-of-existence" to retain the original's composite feel. The final verb "aḍagidenu" (I hid) is kept literal to preserve the raw, direct quality of the original statement, even though it might seem less poetic than "vanished" or "merged." The goal is to provide a transparent window into the original's form and word choice for a scholarly audience.
ಅನುವಾದ 2: ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ/ಗೇಯ ಅನುವಾದ (Poetic/Lyrical Translation)
Objective: To transcreate the Vachana as a powerful English poem, capturing its emotional core (Bhava), spiritual resonance, and aesthetic qualities.
Translation:
This mind, a tangled plantain tree,
These senses, grasping, a plantain tree;
This life, a wild and terrifying wood.
But I have cut the forest down,
I have survived, and stand my ground,
And in that grove, my Lord I found,
The one who makes all worlds unbound.
"My child," he cried, "who fought and won the fray,"
And drew me close in his compassionate way.
Then in the lotus of my Lord, I lay,
And in his heart, I simply slipped away.
My Lord, as beautiful as jasmine in the day.
Justification:
This translation focuses on capturing the bhava (emotion) and gēyatva (musicality) of the original. It employs an AABB rhyme scheme and a loose iambic meter to create a lyrical flow suitable for recitation or singing, reflecting the oral tradition of Vachanas.
Diction: Words like "fragile," "tangled," and "grasping" are used to poetically interpret the challenges represented by tanu, mana, and viṣayaṅgaḷu. "Slipped away" is used instead of "hid" to poetically convey the gentle, effortless nature of the final dissolution (aikya).
Imagery: The "wild and terrifying wood" enhances the feeling of being lost in the "bhavaghōrāraṇya."
Structure: The addition of the final line, repeating the ankita (poetic signature), is a common device in devotional poetry performance, bringing the poem to a worshipful close and reinforcing the personal relationship with the divine.
ಅನುವಾದ 3: ಅನುಭಾವ ಅನುವಾದ (Mystic/Anubhava Translation)
Objective: To produce a translation that foregrounds the deep, inner mystical experience (anubhava) of the Vachanakāra, rendering the Vachana as a piece of metaphysical or mystical poetry.
Part A: Foundational Analysis
Plain Meaning (ಸರಳ ಅರ್ಥ): The speaker overcomes worldly struggles (body, mind, senses, existence) and is lovingly united with her God, Chennamallikarjuna.
Mystical Meaning (ಅನುಭಾವ/ಗೂಢಾರ್ಥ): This is a testimony of achieving aikya-sthala (the final stage of non-dual union). The kadali is māyā (illusion) in its four forms: the physical, mental, sensory, and existential sheaths. "Conquering" them is the yogic process of peeling back these layers of the self. The "grove" is the transformed state of consciousness where the divine is perceived. The embrace is the moment of lingāṅga-sāmarasya (the merging of the individual soul with the divine principle), and "hiding" in the "heart-lotus" signifies the complete dissolution of the ego (ahaṃkāra) into the absolute Void (bayalu), which is also the seat of consciousness.
Poetic & Rhetorical Devices (ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆ): The Vachana is built on the extended metaphor (rūpaka) of the kadali, which functions as an allegory for the spiritual journey. Its structure is dialectical: Thesis (bondage), Antithesis (struggle/victory), and Synthesis (union).
Author's Unique Signature: Akka's fierce, uncompromising spiritual will ("geddu," "tave") combined with a profound capacity for surrender ("aḍagidenu"). The shift from a potential lover-beloved dynamic to a father-daughter one emphasizes unconditional grace over transactional devotion.
Part B: Mystic Poem Translation
First the body, then the mind, then the senses' feel.
The world was a plantain tree, a forest of becoming,
A frightful, pathless dark where the self was lost and straying.
I unpeeled this world, I stripped it to its core,
And walked out of that wilderness, alive forevermore.
In the very heart of that nothingness, I saw the Unmaker of all things.
He called me "Daughter, who has unbecome the world,"
And in a timeless grace, His arms around me curled.
And I, the final peel, dissolved into the light,
A thought that disappeared within the Lotus of my Lord,
Jasmine-White.
Part C: Justification
This translation uses the language of metaphysical poetry to convey the anubhava (mystical experience).
"Unpeel": This verb is chosen to directly translate the mystical action implied by the kadali metaphor—the systematic dismantling of the layers of illusory selfhood.
"Unbecome the world": This phrase attempts to capture the profound spiritual state of transcending bhava (worldly becoming), moving beyond mere victory to a state of ontological transformation.
"The final peel, dissolved into the light": This line explicitly connects the act of "hiding" (aḍagidenu) to the metaphor of the plantain, framing the ego's dissolution as the final act of unpeeling, revealing not a core but a merging with the divine light.
"A thought that disappeared": This final image aims to translate the state of aikya into a cognitive and metaphysical concept, where the individual consciousness ceases to exist as a separate entity, aligning with the experience of mystics like St. John of the Cross or Rumi.
ಅನುವಾದ 4: ದಪ್ಪ ಅನುವಾದ (Thick Translation)
Objective: To produce a "Thick Translation" that makes the Vachana's rich cultural, religious, and conceptual world accessible to a non-specialist English-speaking reader through embedded context.
Translation:
The plantain tree is the mind,
The plantain tree is the objects of the senses;
The plantain tree is the terrifying forest of worldly existence².
Having conquered this so-called plantain tree,
having steadfastly survived and returned,
I saw the Destroyer of Worldly Existence³ in the plantain grove.
When, saying, "O daughter who has returned, victorious over existence,"
He took me with compassion and embraced me tightly,
I disappeared into the heart-lotus⁴ of Chennamallikarjuna⁵.
Annotations:
¹Plantain tree (ಕದಳಿ, kadali): This is the central, multi-layered metaphor. Literally a banana plant, its trunk is composed of tightly wrapped sheaths with no hard core. Akka uses it to represent the layers of illusory reality that must be peeled away to reach the truth: the physical body (tanu), the restless mind (mana), the pull of sensory pleasures (viṣayaṅgaḷu), and finally the entire cycle of worldly life itself.
²Worldly existence (bhava): A core concept in Indian philosophy, referring to the cycle of birth, death, and rebirth, also known as saṃsāra. It is seen as a state of suffering and ignorance from which one seeks liberation.
³Destroyer of Worldly Existence (Bhavahara): A title for the god Shiva, who grants liberation (mokṣa) from the cycle of bhava.
⁴Heart-lotus (ಹೃದಯಕಮಲ, hṛdayakamala): In yogic traditions, this refers to the Anāhata chakra, the spiritual center located in the heart. It is not the physical organ but the seat of consciousness and the site of mystical union between the individual soul (jīva) and the divine (Shiva).
⁵Chennamallikarjuna (ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ): This is Akka Mahadevi's aṅkita, or poetic signature, used in all her Vachanas to address her chosen deity, Shiva. The name has two common etymologies: the Sanskrit "Lord, white as jasmine," emphasizing his beauty and purity, and the native Dravidian "King of the Hills (male)," grounding him in the sacred geography of the Srisailam mountains.
Justification:
The goal of this translation is educational. It provides a fluent primary translation and then uses annotations to unpack the dense cultural and philosophical concepts embedded in the original Kannada. By explaining terms like kadali, bhava, Bhavahara, hṛdayakamala, and the aṅkita Chennamallikarjuna, it bridges the cultural and temporal gap, allowing a modern English reader to access the Vachana's meaning with a depth that a simple translation could not provide.
ಅನುವಾದ 5: ವಿದೇಶೀಕೃತ ಅನುವಾದ (Foreignizing Translation)
Objective: To produce a "Foreignizing Translation" that preserves the linguistic and cultural "otherness" of the original Kannada text, challenging the reader to engage with the text on its own terms.
Translation:
Kadali, they say, is mana,
Kadali, they say, is the viṣayaṅgaḷu;
Kadali is the bhava-ghora-aranya.
This kadali having geddu,
tave having lived and come,
in the kadali's bana I saw the Bhavahara.
As "daughter who came, having geddu over bhava," he said,
and with karuṇa took and clasped me tight,
in Chennamallikārjuna's hṛdayakamala I became hidden.
Justification:
This translation deliberately resists domesticating the Vachana into smooth, familiar English. Its purpose is to create a "foreignizing" effect, compelling the reader to encounter the text's unique linguistic and cultural world.
Lexical Retention: Key philosophical and cultural terms are retained in italics. Kadali is kept because its full metaphorical weight is untranslatable. Tanu, mana, viṣayaṅgaḷu, and bhava are retained to immerse the reader in the specific conceptual framework of Indian thought. Chennamallikārjuna is essential as the untranslatable proper name and aṅkita that anchors the poem's devotion.
Syntactic Mimicry: The phrasing "having geddu" and "having lived and come" directly mimics the Kannada grammatical structure of using participles, preserving the rhythm and flow of the original prose-poem.
Cultural Nuance: Retaining words like tave (steadfastly, thoroughly), karuṇa (a specific form of grace-filled compassion), and bana (grove) preserves nuances that would be flattened by their closest English equivalents. The final phrase "I became hidden" is a stark, literal rendering of aḍagidenu, forcing the reader to contemplate its mystical significance rather than accepting a more comfortable poetic substitute like "I vanished." This approach prioritizes an authentic, if challenging, encounter with the source text.
ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ