ವೀರಶೈವ-ಲಿಂಗಾಯತ ಪರಂಪರೆಯ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ: ಕ್ರಾಂತಿ, ಸಂಸ್ಕೃತೀಕರಣ ಮತ್ತು ಗುರುತಿನ ರಾಜಕೀಯ
ಪೀಠಿಕೆ: ಎರಡು ನಿರೂಪಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಘರ್ಷ
ವೀರಶೈವ-ಲಿಂಗಾಯತ ಪರಂಪರೆಯು ಒಂದು ಏಕಶಿಲಾತ್ಮಕ ಸಂಪ್ರದಾಯವಲ್ಲ; ಅದರೊಳಗೆ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಚರಿತ್ರೆಯು ಎರಡು ಪರಸ್ಪರ ವಿರುದ್ಧವಾದ ನಿರೂಪಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಒಂದು ನಿರೂಪಣೆಯು, ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಒಂದು ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯಾಗಿ, ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ವೈದಿಕ-ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಬಂಡಾಯವಾಗಿ ನೋಡುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದು ನಿರೂಪಣೆಯು, ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ್ಕೆ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಶೈವಾಗಮಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಮೂಲದ ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ಬೇರುಗಳಿವೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಸಮಗ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು, ಈ ಎರಡೂ ನಿರೂಪಣೆಗಳನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ, ಅವುಗಳ ಐತಿಹಾಸಿಕ, ತಾತ್ವಿಕ ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ ಆಧಾರಗಳನ್ನು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಉಗಮ, ನಂತರದ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ "ಸಂಸ್ಕೃತೀಕರಣ" ಎಂಬ ವೈಚಾರಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ, ಮತ್ತು ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಿಭಜನೆಯು ಇಂದಿನ ಗುರುತಿನ ರಾಜಕೀಯದ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಶೋಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾಗ I: ವಚನ ಕ್ರಾಂತಿ - ಒಂದು ವೇದ-ವಿರೋಧಿ ಜನ ಚಳುವಳಿ
ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯು ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಆಳವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಿರದೆ, ವೈದಿಕ-ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ಒಂದು ಮೂಲಭೂತ ಕ್ರಾಂತಿಯಾಗಿತ್ತು.
"ವೇದಕ್ಕೆ ಒರೆಯ ಕಟ್ಟುವೆ" - ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯ ವಿಚ್ಛೇದ
ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯ ಮೂಲಭೂತ ಕ್ರಿಯೆಯೆಂದರೆ ಬಾಹ್ಯ, ಪಠ್ಯ-ಆಧಾರಿತ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಮತ್ತು ರಾಜಿರಹಿತವಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದು. ಶರಣರಿಗೆ, ಸತ್ಯವು ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ನೇರ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭವದ (Anubhava) ಮೂಲಕ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದದ್ದು. ಈ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯ ಬಂಡಾಯವನ್ನು ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮ್ಮ ವಚನದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ: "ವೇದಕ್ಕೆ ಒರೆಯ ಕಟ್ಟುವೆ, ಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ನಿಗಳವನಿಕ್ಕುವೆ, ತರ್ಕದ ಬೆನ್ನಬಾರನೆತ್ತುವೆ, ಆಗಮದ ಮೂಗ ಕೊಯಿವೆ". ಇದು ಸುಧಾರಕನ ಭಾಷೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಜ್ಞಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮೀರಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರನ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ ಮಹಾನ್ ಚಿಂತಕರಾದ ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುಗಳು, ವೇದಗಳನ್ನು "ಬ್ರಹ್ಮನ ಬೂತಾಟ" ಮತ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು "ಸರಸ್ವತಿಯ ಗೊಡ್ಡಾಟ" ಎಂದು ತಳ್ಳಿಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಈ ಗ್ರಂಥ-ವಿರೋಧಿ ನಿಲುವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸಿದರು.
ಷಟ್ಸ್ಥಲ ತತ್ವ - ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವೀಕೃತ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗ
ಶರಣ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಹೃದಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಷಟ್ಸ್ಥಲ ಸಿದ್ಧಾಂತವಿದೆ. ಇದು ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಬಾಹ್ಯ, ಕ್ರಿಯಾವಿಧಿ-ಆಧಾರಿತ ಮತ್ತು ಜಾತಿ-ನಿರ್ಬಂಧಿತ ಮೋಕ್ಷದ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ದೈವದೊಂದಿಗೆ ಅದ್ವೈತ ಐಕ್ಯದ (Aikya) ಕಡೆಗೆ ಆಂತರಿಕ, ಅನುಭವಾತ್ಮಕ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿತು. ಭಕ್ತ, ಮಹೇಶ, ಪ್ರಸಾದಿ, ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿ, ಶರಣ, ಮತ್ತು ಐಕ್ಯ ಎಂಬ ಆರು ಹಂತಗಳು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ವಿಕಾಸವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಚೌಕಟ್ಟು ಮೋಕ್ಷದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವೀಕರಣಗೊಳಿಸಿ, ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಸಾಧಕನಿಗೆ ಅದನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲುಪುವಂತೆ ಮಾಡಿತು.
ಹೊಸ ಸಮಾಜದ ನಿರ್ಮಾಣ - ಕಾಯಕ, ದಾಸೋಹ ಮತ್ತು ಜಾತಿ ವಿನಾಶ
ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯು ಹೊಸ, ಸಮಾನತೆಯ ಸಮಾಜವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇದರ ಎರಡು ಮೂಲಭೂತ ಸ್ತಂಭಗಳು: ಕಾಯಕವೇ ಕೈಲಾಸ (ಕೆಲಸವೇ ಪೂಜೆ) ಮತ್ತು ದಾಸೋಹ (ಸಮುದಾಯ ಹಂಚಿಕೆ). ಕಾಯಕದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಘನತೆ ನೀಡಿದರೆ, ದಾಸೋಹವು ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಸಮುದಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿತು. ಈ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಂತಿಮ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಯುತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯು ಜಾತಿಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ನಾಶಪಡಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು. ಶರಣರು ಅಂತರ್ಜಾತಿ ಭೋಜನ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕವಾಗಿ, ಹರಳಯ್ಯ ಎಂಬ ದಲಿತ ಚಮ್ಮಾರನ ಮಗ ಮತ್ತು ಮಧುವರಸ ಎಂಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಮಗಳ ನಡುವೆ ಅಂತರ್ಜಾತಿ ವಿವಾಹವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದರು. ಈ ಕೃತ್ಯವು ವರ್ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ನೇರ ದಾಳಿಯಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಚಳುವಳಿಯ ಚದುರುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಿತು.
ಭಾಷೆಯ ರಾಜಕೀಯ - ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ
ಶರಣರು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಬದಲಿಗೆ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಭಾಷೆಯಾದ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂವಾದದ ಮೇಲಿನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶಾಹಿ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು ಕಿತ್ತುಹಾಕಲು ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ತಂತ್ರವಾಗಿತ್ತು. ವಚನಗಳನ್ನು ಸರಳ, ಆಡುಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಆಳವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ತರಗಳ ಜನರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲಾಯಿತು.
ಭಾಗ II: ಪ್ರತಿ-ಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತೀಕರಣ
ಕಲ್ಯಾಣದಲ್ಲಿನ ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಹಂತವು ಅಲ್ಪಕಾಲಿಕವಾಗಿತ್ತು. ಸ್ಥಾಪಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಅದರ ಸವಾಲು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿ-ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಿ, ಸಮುದಾಯದ ಚದುರುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ನಂತರದ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಯುಗದಲ್ಲಿ, ಚಳುವಳಿಯು ಆಳವಾದ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು. ಈ ಅವಧಿಯು "ಸಂಸ್ಕೃತೀಕರಣ" ಅಥವಾ "ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಕರಣ" ಎಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಯಿತು.
ಕಲ್ಯಾಣದ ನಂತರದ ಪರಿಣಾಮ ಮತ್ತು ವಿಜಯನಗರದ ಪರಿಸರ
೧೧೬೭ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಯಾಣದ ಶರಣ ಸಮುದಾಯದ ದುರಂತ ಪತನವು ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಛಿದ್ರಗೊಳಿಸಿತು. ೧೪ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಉದಯವು ಹೊಸ ರಾಜಕೀಯ ವಾಸ್ತವತೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಹಿಂದೂ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಮಹಾನ್ ಪೋಷಕವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ, ವೀರಶೈವರು ರಾಜಮನ್ನಣೆ ಪಡೆದರು, ಆದರೆ ಈ ಪೋಷಣೆಯು ವಿಶಾಲವಾದ ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುವುದರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿತ್ತು.
ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿ ಮತ್ತು ಆದಿಮ ವಂಶಾವಳಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರ
ಈ ಹೊಸ, ಪುನರೇಕೀಕೃತ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಮೂಲಾಧಾರವೆಂದರೆ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಕೃತ ಗ್ರಂಥ. ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಪಾಂಡಿತ್ಯವು ಇದರ ರಚನೆಯನ್ನು ೧೫ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಇರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪಠ್ಯವು ಶರಣ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು ಪುನಃ ಬರೆಯುವ, ಅದಕ್ಕೆ ಎಂದಿಗೂ ಇಲ್ಲದ ವೈದಿಕ-ಆಗಮಿಕ ವಂಶಾವಳಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ. ಇದು ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮವು "ವೇದ-ಸಮ್ಮತ" (Veda-sammata) ಎಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು.
ಈ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಶರಣರನ್ನು ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟಗೊಳಿಸಬಲ್ಲ ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ವಂಶಾವಳಿಯ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಪಂಚಾಚಾರ್ಯ ಪುರಾಣದ ರಚನೆಯ ಮೂಲಕ ಸಾಧಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ನಿರೂಪಣೆಯು ಐದು ಆಚಾರ್ಯರಾದ - ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯ, ದಾರುಕಾಚಾರ್ಯ, ಏಕೋರಾಮ, ಪಂಡಿತಾರಾಧ್ಯ, ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾರಾಧ್ಯ - ವಿವಿಧ ಯುಗಗಳಲ್ಲಿ ಶಿವನ ಐದು ಮುಖಗಳಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಚೌಕಟ್ಟು ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೈರುಹಾಜರಾಗಿದೆ.
ಭಾಗ III: ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಯಂತ್ರಶಾಸ್ತ್ರ: ಸ್ವಾಧೀನ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ
ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯಿಂದ ಸಂಪ್ರದಾಯಸ್ಥ ವೀರಶೈವ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ್ಕೆ ಆದ ಬದಲಾವಣೆಯು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಸಕ್ರಿಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿತ್ತು.
ಬಸವಣ್ಣನ ದೈವೀಕರಣ: ತಮ್ಮ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ವಿನಮ್ರ ಭಕ್ತನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಸವಣ್ಣನವರನ್ನು ನಂತರದ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪೌರಾಣಿಕ ದೇವತೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಯಿತು. ೧೩-೧೪ನೇ ಶತಮಾನದ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಕೇವಲ ಮಾನವ ಸುಧಾರಕರಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಶಿವನ ವಾಹನವಾದ ನಂದಿಯ (Nandi) ದೈವಿಕ ಅವತಾರ ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳ ಸಮ್ಮಿಲನ: ಆದಿಮ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯರ ಸೃಷ್ಟಿಗಾಗಿ, ಸ್ಥಳೀಯ, ಪೌರಾಣಿಕ ಕನ್ನಡ ಸಿದ್ಧರಾದ ರೇವಣಸಿದ್ಧರನ್ನು, ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯ ಎಂಬ ಹೊಸ, ಪೌರಾಣಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಆದಿಮ ರೇಣುಕರು ಕಲಿಯುಗದಲ್ಲಿ ರೇವಣಸಿದ್ಧರಾಗಿ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಪಡೆದರು ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.
ಗ್ರಂಥಗಳ ತಿರುಚುವಿಕೆ: ೧೫ ಮತ್ತು ೧೬ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಂಕಲನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, "ವೀರಶೈವ" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನಿಂದ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಎಂ.ಎಂ. ಕಲಬುರ್ಗಿಯವರ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಈ ಪದವು ಬಸವಣ್ಣ, ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭು ಮತ್ತು ಚೆನ್ನಬಸವಣ್ಣನವರ ಅತ್ಯಂತ ಅಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ವಚನಗಳ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗೈರುಹಾಜರಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ.
ಭಾಗ IV: ಐತಿಹಾಸಿಕ ಶರಣರು ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಆಚಾರ್ಯರು: ಒಂದು ತೌಲನಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಈ ಭಾಗವು ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರ ಪೌರಾಣಿಕ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಶರಣರೊಂದಿಗೆ ಅವರನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ.
| ಆಚಾರ್ಯರ ಹೆಸರು (ಪೌರಾಣಿಕ) | ಐಕ್ಯಗೊಳಿಸಲಾದ ಶರಣ (ಐತಿಹಾಸಿಕ) | ಐಕ್ಯತೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ |
ರೇವಣಾರಾಧ್ಯ/ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯ | ರೇವಣಸಿದ್ಧ | ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ಶರಣ ರೇವಣಸಿದ್ಧರನ್ನು, ರಾಮಾಯಣ ಕಾಲದ ಅಗಸ್ತ್ಯರಿಗೆ ಬೋಧಿಸಿದ ಪೌರಾಣಿಕ ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯರ ಅವತಾರವೆಂದು ನಂತರದ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. |
ಮರುಳಾರಾಧ್ಯ | ಮರುಳಸಿದ್ಧ/ಮರುಳುಶಂಕರದೇವ | ಬಸವಣ್ಣನವರ ಸಮಕಾಲೀನರಾದ ಶರಣ ಮರುಳಸಿದ್ಧರನ್ನು ಆಚಾರ್ಯ ಮರುಳಾರಾಧ್ಯರೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. ಮರುಳಸಿದ್ಧ ಕಾವ್ಯವು ಇವರು ಕೆಳಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರೆಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. |
ಪಂಡಿತಾರಾಧ್ಯ | ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಪಂಡಿತಾರಾಧ್ಯ | ಇವರು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಆಂಧ್ರದ 'ಆರಾಧ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ' ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಹೊಂದಿದ್ದರು. |
ಏಕೋರಾಮಾರಾಧ್ಯ | ಏಕಾಂತರಾಮಯ್ಯ | ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ ಶರಣರಾಗಿದ್ದ 'ಏಕಾಂತ ರಾಮ' ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು 'ಏಕೋರಾಮಾರಾಧ್ಯ' ಎಂದು ಸಂಸ್ಕೃತೀಕರಿಸಿ ಆಚಾರ್ಯ ಪರಂಪರೆಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. |
ವಿಶ್ವಾರಾಧ್ಯ | ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ | ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರ ಕಲ್ಪನೆಯು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ 'ಚತುರಾಚಾರ್ಯ' ಪರಂಪರೆಯಾಗಿತ್ತು. ೧೬೯೮ರ ಚತುರಾಚಾರ್ಯ ಪುರಾಣವು ಐದನೆಯ ಆಚಾರ್ಯರಾದ ವಿಶ್ವಾರಾಧ್ಯರನ್ನು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. |
ಭಾಗ V: ತೀರ್ಮಾನ - ವಿಭಜಿತ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಗುರುತಿನ ರಾಜಕೀಯ
ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪಥವು ಸಂಪ್ರದಾಯದೊಳಗೆ ಒಂದು ಆಳವಾದ ಮತ್ತು ನಿರಂತರವಾದ ಒಡಕನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು, ಇದು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಚಿಂತನೆಯ ಪ್ರವಾಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ವಿಭಜಿತ ಚಳುವಳಿ - ವಚನ ಮತ್ತು ಆಗಮಗಳ ನಡುವಿನ ಒಡಕು
ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯು ಎರಡು ಸಮಾನಾಂತರ ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ವೈಚಾರಿಕ ಪರಂಪರೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು:
ಲಿಂಗಾಯತ: ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಮೂಲವೆಂದು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ವಚನಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಬಸವಣ್ಣನವರನ್ನು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರೆಂದು ನೋಡುತ್ತದೆ.
ವೀರಶೈವ: ತನ್ನ ವಂಶಾವಳಿಯನ್ನು ಪೌರಾಣಿಕ ಪಂಚಾಚಾರ್ಯರಿಗೆ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಅಧಿಕಾರವು ವಚನಗಳ ಜೊತೆಗೆ ವೇದಗಳು, ಶೈವ ಆಗಮಗಳು, ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿಯಂತಹ ಸಂಸ್ಕೃತ ಗ್ರಂಥಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದೆ. ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಧರ್ಮವನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ಶೈವ ಧರ್ಮದ ಪುನರುಜ್ಜೀವನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಮಕಾಲೀನ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಗಳು - ಗುರುತಿನ ರಾಜಕೀಯ
ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯು ಸಮಕಾಲೀನ ಚರ್ಚೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಲಿಂಗಾಯತ ಧರ್ಮವನ್ನು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಧರ್ಮವೆಂದು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಬೇಕೆಂಬ ಆಧುನಿಕ ಬೇಡಿಕೆಯು ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಒಡಕಿನ ನೇರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ. ಈ ಬೇಡಿಕೆಯ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು ಮೂಲ ಶರಣ ಚಳುವಳಿಯ ವೇದ-ವಿರೋಧಿ, ಜಾತಿ-ವಿರೋಧಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಾದಿಸಿದರೆ, ವಿರೋಧಿಗಳು ಸಂಸ್ಕೃತೀಕೃತ, ವೀರಶೈವ ನಿರೂಪಣೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವಾದವನ್ನು ಬೇರೂರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಸಮಕಾಲೀನ ರಾಜಕೀಯ ಹೋರಾಟವು ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ವೈಚಾರಿಕ ಯುದ್ಧದ ನೇರ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಯಾಗಿದೆ. ಚಳುವಳಿಯ "ನಿಜವಾದ" ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಗುರುತಿನ ಕುರಿತ ಈ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು, ಕ್ರಾಂತಿಯಿಂದ ಪುನರೇಕೀಕರಣದವರೆಗಿನ ಈ ಸಂಕೀರ್ಣ ಪಯಣವನ್ನು ಅರಿಯುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ